Morgunblaðið - 07.07.1976, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. JULÍ 1976
17
BJÖRGUN GISLANNA A ENTEBB
Bfr ; í '■ ■
Olíklegt að Amin leggi
út 1 stríð við Kenya
Teikningin sýnir flugleiSina frá ísrael I bakaleiðinni lentu vélarnar á
NairóbifJugvelli.
FRETTARITARI danska
blaðsins Politiken John
Danstrup segir I blaði sínu í
gær, að Idi Amin hafi í fyrsta
bræðiskasti sinu eftir aðgerð
ir ísraela á Entebbeflugvelli
hótað að fara með stríð á
hendur Kenya vegna þess að
stjórn Jomo Kenyatta hafi
hjálpað ísraelum við aðgerðir
þeirra. Ekki er þó talið að
Amin vilji strið. Hann fær
allar helztu lífsnauðsynjar
sínar gegnum Kenya, auk
þess sem hætta væri á að
hann lenti i uppgjöri við
Tanzaníu einnig ef hann legði
til atlögu við Kenya.
Miklar andstæður eru i
stjórnmálum Tanzaníu og Ug-
anda og i því fyrrnefnda situr
Milton Oboto, sem Amin
steypti af stóli, tilbuinn til að
snúa aftur ef Amin fellur og i
Uganda situr Oscar
Kampona, helzti andstæðing-
ur Nyerere Tanzaníuforseta
tilbúinn ef Nyerere verður
steypt af stóli.
Óvináttan milli Uganda og Kenya
er þó hættulegri. Tengsl Uganda við
umheiminn liggja um Kenya og fjöl-
miðlar þar eru I bestri aðstöðu til að
fylgjast með þvl sem fram fer í Ug-
anda. Oft hefur mikil spenna rlkt
þama. Einnig er um að ræða alvar-
legar landamæradeilur, en Amin
gerði I fyrravor kröfur til að fá aftur
landsvæði, sem brezka stjórnin færði
undir Kenya á sínum nýlenduárum. í
þessu máli hefur Amin nokkuð til
slns máls og málið er erfiðara fyrir
Kenya af þeim sökum að Eþlópla og
Sómalla gera einnig kröfur til land-
svæða af Kenya. Spennan milli Ug-
anda og Kenya varð til þess að
Kenyatta fékk hafnarverkamenn I
Mombasa til að neita að losa vörur
til Uganda og tollverðir á landamær
unum stöðvuðu flutningablla. Þetta
var gert á þeirri forsendu að Uganda-
menn gætu ekki staðið I skilum með
tollgreiðslur, en höfuðástæðan var
sú að Kenyatta vildi eki hleypa I
gegn til Uganda fleiri vopnasending-
um frá Sovétrlkjunum meðan
ástandið I deilum landanna væri svo
tvisýnt.
Þegar litið er á hernaðarstyrkleika
landanna tveggja virðist Uganda
hafa mikla yfirburði með 20 þúsund
manna herlið á móti 5000 manna
liði Kenya. i lofti hefur Amin einnig
yfirburði með Mig-15 og Mig-17
sovézkar þotur á móti léttum brezk-
um orustuvélum Kenya. Einnig ræð-
iburðunum í Uganda
saman um búning ísraelanna. Fréttir frá Entebbe og
Tel Aviv leggja áherzlu á afbragðsundirbúning árásar-
innar. Starfslið Ísraelshers skipulagði með algjörri
leynd á 24 timum afrek sem ekki á sér nein fordæmi I
hernaðarsögunni. í undirbúningnum fólst að velja og
safna saman hæfum hermönnum, liðsforingjum og
flugmönnum, það þurfti að velja flugleið, sem lá yfir
sem fæst óvinalönd og að siðustu þurfti að skipu-
leggja sjálfa árásina. israelar urðu lika að taka til
greina þann möguleika, að Uganda hefði uppi varnir.
Það liggur ekki Ijóst fyrir, hvort Ugandamenn gerðu
nokkra tilraun til varnar, jafnvel þótt Amin staðhæfði
að 20 hafi fallið I bardaganum. Venjulega er hlutfallið
milli dauðra og slasaðra á vigvelli um 3:1 og sam-
kvæmt þvi ættu 80 Ugandabúar að hafa særzt. Það er
afar há tala fyrir svo stuttan bardaga. Sérfræðingum
ber saman um, að lið Uganda hafi þotið á hinn enda
flugvallarins til að kanna sprengingar, sem ísraelar
settu þar á svið og ekki komið aftur til byggingarinnar
og gíslanna fyrr en um seinan.
Árásin á Entebbe hefur óhjákvæmilega verið borin
saman við aðgerðir Bandarikjamanna i Mayaguez í
fyrra, en þá björguðu þyrlusveitir bandariska flughers-
ins áhöfn farmskips. sem kommúnistar i Kambodíu
höfðu I haldi. Aðgerðirnar i Kampala virðast hafa
gengið miklu hraðar og betur fyrir sig en i Mayaguez.
En israelar þekktu vel staðhætti. veikustu punkta
andstæðinganna og hvar gislunum var haldið. Þetta á
ekki við um Mayaguez. Bandariákur sjóliðsmaður
benti á. að þar að auki hefði árásin i Mayaguez verið
af landi, úr lofti og af sjó, en ekki aðeins úr lofti og af
landi eins og í Entebbe.
Sérfræðingum kemur einnig saman um, að lærdóm-
urinn/sem draga megi af atburðunum i Entebbe sé, að
meiri tima og starfskraft þurfi að nota í mótaðgerðum
gegn flugvélaræningjum. Allar þjóðir, sem reka milli-
landaflugfélög eigi hættuna frá þeim yfir höfði sér.
Skæruhernaður i loftinu er alit annars eðlis en borga-
skæruhernaður og krefst annars konar meðhöndlunar.
Loks eru sérfræðingar sammála um, að flugvélaræn-
ingjar hafi orðið fyrir miklu áfalli i Entebbe, en
atburðirnir þar muni ekki binda enda á hryðjuverk
þeirra.
New York Times — þýtt.
ur Amin yfir fleiei og stærri skrið-
drekum. Þetta var fyrir aðgerðir ísra-
ela. Fregnir herma að ísraelar hafi
eyðilagt margar af flugvélum Amins.
sem hefðu verið hvað mest ógnun
við Kenya og auk þess er ekki talið
að Amin geti treyst því að herinn
fylgi honum ef hann fyrirskipar árás
á Kenya. Einnig þarf sterkan efna-
hagslegan grundvöll til að kosta
hernaðaraðgerðir og þann grundvöll
hefur Uganda ekki eftir hinn ótrú-
lega stjómarferil Amins. Kenya er
miklu sterkari. Kenya hefur fengið
loforð um aukinn efnahagslegan
stuðning frá mörgum vestrænum
rikjum. Bæði löndin eiga við innri
pólitisk vandamál að striða, en þó er
ástandið enn erfiðara fyrir Amin, þvl
að i kjölfar stöðugt hryllilegri hryðju-
verka sem hann fyrirskipar heima
eykst hættan og likurnar á þvi að
honum verði komið fyrir kattarnef,
ekki sízt ef hann gengur til orustu.
Miklu friðsamlegra er i Kenya, þar
sem helztu deilurnar i kjölfar efna-
hagsuppbygginga rinnar eru milli yf-
irstéttarinnar, sem fer með völd I
landinu og þeirra sem betur eru sett-
ir i borgunum og hinna ýmsu ætt-
bálka.
„Ég bjargaði
lífí Israelanna”
— sagði Idi Amin í samtali
Þessa mynd tók einn gislanna og sýnir Amin með kúrekahatt ræða við stúlku
i hópi gislanna.
Tel-Aviv 6 júli.AP
ÍSRAELSKA dagblaðið Maariv í Tel-Aviv birti í gær viðtal, við
Idi Ar iin Ugandaforseta sem tekið var nokkrum klukkustund-
um eftir aðgerðir ísraela á Entebbeflugvelli. Áður en blaða-
maður komst að til að spyrja forsetann spurninga byrjaði
hann strax að tala og sagði: „Ég ætlaði að vinna að því í dag
að semja um að gislunum yrði sleppt og þvi sneri ég svo fljótt
heim frá fundinum í Mauritius, en það eina, sem ég get gert er
að telja lík hinna föllnu. Herkúlesvélar ykkar komu og
hermenn mínir vildu ekki skjóta á þær vegna þess að þeir voru
hræddir um að þær myndu farast. Við fórum vel með gíslana,
sáum þeim fyrir mat og snyrtivörum og við gættum þeirra til
þess að tryggja að þeim yrði sleppt í skiptum, en i stað þess að
þakka mér, drepið þið menn mina.
— Kemur þú til Israel til að skýra
þau vandamál, sem komið hafa upp?
— Til hvers. þaðerengin ástæða til
að ég komi. það liggur allt Ijóst fyrir.
Ég kom vel fram við ísraela og ég vil
gera allt til að koma á friði I heimin-
um. Ég er ekki ánægður yfir að þið
skylduð myrða saklausa menn.
— Hvers vegna leyfðir þú þá flug-
ræningjunum að fara sinu fram I
Uganda I 7 daga?
— Flugvélin átti aðeins eftir
benxln til 15 mlnútna flugs þannig
að ég leyfði henni að lenda svo að ég
gæti samið um að gislunum yrði
sleppt.
— Hvers vegna voru hermenn þln-
ir viðstaddir. Voru þeir að hjálpa
skæruliðum að gæta glslanna?
— Glslarnir voru ekki I höndum
Ugandahers, þeir voru I höndum
skæruliða. Ef menn mlnir hefðu
viljað berjast þá hafðu þeir barist.
Þeir voru 200 metra frá gislunum.
Spyrjið ykkar fólk þegar það kemur
heim til Israels. Hermennirnir voru á
staðnum til þess að vernda llf ísrael-
anna. Ég bjargaði llfi ísraelanna og
þið megið segja þeim þegar þeir
koma heim að ég óski þeim ham-
ingjusamlegs llfs. Ég vildi aðeins
leysa vandamál ykkar og er mjög
óánægður með það sem þið gerðuð,
það var ekki vel gert."
-— Hvers vegna vannstu með
skæruliðum Palestlnu?
— Ég vann ekki með Palestlnu-
mönnum, það voru Þjóðverjar og
Frakkar meðal ræningjanna. Þeir
komu sprengjum fyrir umhverfis
flugstöðvarbygginguna, þar sem
glslarnir voru og hótuðu að sprengja
hana I loft upp.
— Ertu hræddur um forseta-
embætti þitt vegna þessa atburðar?
— Nei nei, alls ekki. Hermenn
mlnir standa með mér og þeir hjálpa
mér. Hjá mér eru engin vandamál.
Það sem gerðist veldur mér engum
áhyggjum.