Alþýðublaðið - 28.10.1958, Qupperneq 4

4
A I þ ý 8 u b la ð i ð
Þriðjudagur 28. október 1958
VETTVA#6t/R MOS/A/S
FORMAÐUR útvarpsráðs og
útvarpsstjóri fluttu hlustendum
boðskap sinn um vetrardag-
skrána á laugardagskvöld. Þeir
boðuðu ýmsar nýjungar og mun
hlustendum Ieika forvitni á
hvernig til tekst, en mesta at-
hyg-li mun þó hafa vakið frá-
sögn formannsins af hinum nýju
húsakynnum útvarpsins, en þau
rnunu gjörbreyta starfsaðstöðu
þess. Útvarpiö mun flytja í þetta
nýja húsnæði um áramótin.
STARFSSKILYRÐI útvarps-
ins hafa um langan aldur verið
algerlega óviöunandi og staðið
starfsemi þess fyrir þrifum. Er
það og furðulegt, að þessi vold-
uga stofnun, sem hefur áhrif á
hvert eitt og einasta heimili
alla daga, skuli enn ekki hafa
fengið leyfi yfirvaldanna til þess
að byggja sitt eigið heimili. —
Hefur þó margt óþarfara verið
leyft á þessari miklu bygginga-
öld. Þó að ég sé ekki andvígur
því að byggðar séu fallegar kirkj
ur, þá finnst mér lítil ástæða
til þess að byggja þær hverja
við hliðina á annarri eins og á
sér stað í austurbænum.
ÞAÐ MÁ TELJAST til nýj-
unga í vetrardagskránni, að
flutt verða framhaldsleikrit í
vetur og þar á meðal stundum
sögur, sem breytt er í leikrit. —
Þetta mun verða mjög vinsælt.
Ennfremur kemur Sveinn Ás-
geirsson með. nýjan þátt: Vogun
V etrardagskráin
býður upp á nokkrar
nýjungar.
Vogun vinnur, vogun
tapar
fór vel af stað.
Ný húsakynni.
Beztu útvarpshlustendur.
vinnur, vogun tapar, og er til
mikillar fjárupphæðar að vinna
fyrir þá, sem taka þátt í þættin-
um.
FYRSTA TILRAUNIN var
gerð á sunnudagskvöld og er
ekki hægt að segja annað en að
hún hafi tekizt vel. Þrír gengu
undir próf — og stóðu sig vel,
en spurt var um ólíkt efni: aust-
urlenzka goðafræði, garðrækt
og knattspyrnu. Allir stóðust
prófið í fyrstu atrennu og munu
þeir halda áfram og leggja næst
undir 600 krónur, sem þeir hafa
þegar unnið.
ÉG HUGSA, að allir útvarps-
hlustendur muni hlusta á þenn-
an þátt í vetur. Bæði er að hann
er tilbreytilegur, léttur — og
svo síðast en ekki sízt, að spila-
fíknin á meiri og minni ítök í
okkur öllum — og það er eins
og maður sé sjálfur að spila þeg-
ar hlustað er á spurrxingarnar
og svörin: Vinnur hann eða tap-
ar hann? Annars fannst mér sem
knattspyrnusvörin væru allt of
létt í slíkum þætfi: Sviðið er
svo þröngt og takmarkað.
ÞÁ HELDUR Sigurður Magn-
ússon áfram þætti sínum frá í
fyrra: Spurt og spjallað í út-
varpssal. Hann virtist ná mikl-
um vinsældum í fyrra, þó að
misjafn væri, en þessa þætti
þarf að vinna vel og það er erf-
itt -að vinna þá vegna þess að
viðmælendum hleypur stundum
kapp í kinn og vilja fá að breyta
svörum eða spurningum eftir á
til þess að þeir standi betur að
vígi, en þetta er varla unnt að
gera.
ÚTVARPSHLUSTENDUM
leikur alltaf mikil forvitni á í
vetrarbyrjun að heyra helztu
fréttirnar af því hvað komi í
dagskránni á vetrinum, enda er
útvarpið aldrei eins mikill au-
fúsugestur og á vetrum. Ég hef
áður sagt það, að útvarpsráð á
alltaf að hafa fyrir augum vilja
og álit beztu útvarpshlustend-
anna, það er þeirra, sem vitað
er, að helzt hlusta. Um þá verð-
ur fyrst að hugsa — hinir koma
á eftir.
C Utan úr heimi )
FYRIR MORGUM ÁRUM
var svo að orði komizt, að ef
nokkur hluti af frönsku Vest-
ur-Afríku væri líklegur til upp
reisnar, væri það franska
Guinea.
Einmitt þetta átti sér stao,
er við þjóðaratkvæðagreiðsi-
una. Franska Guinea sagði nei
og hrökk þar með út úr franska
nýlenduríkinu.
Sagt hefur verið um íbúa
frönsku Guineu, að þeir hefðu
ákveðnari afstöðu í stjórnmál-
um, en gerist annars staðar á
Vestur-Afríkuströnd_ Lengi
hafa þar verið í landi rótgrónir
flokkar, sem allir hafa efst á
stefnuskrá sinni pólitískt sjálf
stæði landsins. Konur í höfuð
borginni hafa nú í ár borið
myndir af forsætisráðherra
Ghana á brjósti sér, en eins cg
menn muna öðlaðist Ghana
sjálfsstæði 6. fsbrúar í fyrra.
Svo á að heita, að engin
kommúi^istsflokkúr sé í
frönsku Guineu. En kommún-
istar eru hins vegar í flokki,
sem kallast Lýðræðissamband
Afríku. En úr þessum flokki
kemur Sekou Touré forsætis-
ráðherra. Hann er ekki komm
únisti, e<n hefur kynnt sér sós

KENNSLA
í þýzku, ensku, frönsku,
sænsku, dönsku og bók-
færslu,
Harry Vilhelmsson,
Kjartansgötu 5,
rími 15996,
eftir kl. 18.
íalisma og kommúnisma til
þess að finna meginreglur, er
henti Afríku nútímans.
Þjóðin á bak við forsætis-
ráðhei-rann virðist vera ein
huga. En hún er þó af þrennu
sauðahúsi og greinir þjóoar-
brotin á um margt_ Meðfram
ströndinni eru aðallega kristnir
m'enn, norðan til í landinu búa
Múrameðstrúarmenn, en um
miðbikið eru heiðingjar. Yfir-
borðs einhugi ier lítils virð'i,
þegar þannig er málum hát.t-
að.
Erfiðir tímar fara nú vaía
laust í hönd hjó frönsku
Guineu. Landið er skammf á
veg komið fjárhagslega og fé-
lagslega. Náttúruauðæfi eru
þar mikil, en fjármagn skortir
til að nýta þau. Frakkland hef
ur veitt hjálp til að bæta at
vinnuskilyrði og samgöngur.
Hafði Frakkland á prjónunum
áætlunin um orkustöð, er fram
leiddj orku til bauxitvinnslu,
en af því er mikið í landinu.
Veit nú enginn nema sú áætl-
un fari út um þúfur.
Höfuðástæðan fyrir fjárhags
vandæðunum er sú, að fólkið á
ekki landið_ Bananar eru mesta
útflutningþframleiðslan, og
libanskir og sýrlenzkir landeig
lendur raka saman fé á búskapn
um. Svipuðu máli gegnir um
iðnaðinn, sem annars er lítill
og lélegur. Þetta er fef til vill
höfuðástæðan fyrir því að
Franska Guinea sagði nei.
Á stríðsárunum sagði de
Gaulle, að íbúar frönsku ný-
lendnanna í Afríku ættu að fá
jafnrétti við Frakka sjálfa. Nú
gerist þetta með nokkrum öðr
um hætti en við var búizt hvað
.snertir fr. Guineu. Þó mun
Touré forsætisráðherra revna
að finna slíka lausn á málinu,
að sambandið við Frakkland
rofni ekki alveg. Hann hefur
ef til v.l] í huga svipað fyrir
komulag og í brezka samveld
inu. Hvaða árangur verður af
slíkum tilraunum veit enginn,
en hitt virðist auðsætt, að hið
nýfengna sjálfstæði landsius
verðist ekk. langætó, úr því
þannig er ástatt, að landið get
ur ekki staðið á eigin fótum.
Fjármálaráðuneylið hefur staðfest reglu-
gerðir fyrir 20 lífeyris- og eftirlaunasjéði.
Frumvarp á alþingi um breytingu á tryggingalög-
unum, svo að menn missi ekki lífeyrisréttindi al-
mannatrygginga þrátt fyrir lífeyri hjá sérstökum
lífeyrissjóðum.
í GÆR var útbýtt á alþingi
frumvarpi til laga um breyting
á löum um almannatryggingar.
Er hér um að ræða breytingu,
er á að tryggja það, að' nvann
haldi lífeyrisréttindum lijá
Tryggingastofnun ríksins, enda
þótt þeir fái lífeyri hjá sérstök
um Iífeýrissjóðum. Flutnings-
menn eru Benedikt Gröndal og
Skiili Guðmundsson.
Samkvæmt frumvarpinu
skal bætast við 22. grein lagá
um almannatryggingar uý
málsgrein svohljóðandi:
„Með tekjum, sem takmörk
un á lífeyrisgreiðslum miðast
við samkv. þessari grein skal
ekki telja lífeyri eða aðrar
greiðslur frá sérstökum líf-
eyris- eða eftirlaunasjóðum
og eigi heldur lífeyri, sem
menn hafa keypt hjá trygg-
ingafélöguin eða stofnunum.“
Greinargerð hljóðar svo:
Síðustu árin hafa verið stofn
aðir allmargir séstakir lífeyris-
eða eftirlaunasjóðir. Þeir eru
margir stofnaðir af einstökum
fyrirtækjum og stai’fsmönnum
þeirra, og er það aðaleglan, að
bæði atvinnufyrirtækin og
starfsxnennirnir greiða iðgiöld
til sjóðanna, ákveðinn hundr-
aðshluta af útborguðum laun-
um. Sjóðunum hefur einkum
fjölgað síðan 1954, en þá var
með breytingu á skattalögunum
veitt heimild til þess að draga
iðgjöld af lífeyristryggingu að
vissu marki frá tekjum við
skattaálagningu. Um síðustu
áramót var fjármálaráðuneytið
bú.ð að staðfesta reglugerðir
samkvæmt lagaákvæðinu frá
1954 fyrir rúmlega 20 lífeyris-
og eftirlaunasjóði. Samanlagð-
ar eignir þeii'ra sjóða voru þá
um það bil 90 millj. kr., en tekj
ur þeirra árið 1957 voru yfir
20 millj. kr. Og enn fer sjóðun-
um fjölgandi. Eru því horftxr á,
að með þessum, hætti safnist
allmikið fé á næstu árum til
hagsbóta fyrir sjóðfélagana og
þjóðfélagið í heiid/
Nokkrir af þessum sjóðum
hafa fengið svonefnda viður-
kenningu hjá Ti’yggingastofnun
ríkisins, samkv. 85. gr. laganna
um almannatryggingar. Að
'enginni þeirri viðurkenningu
"á sjóðfélagar lækkun á trygg-
'ngargjaldi til Tryggingastofn-
unarinnar, en njóta þá-heldur
Vönukipiasamn-
mgur.
Kristinn Ág'. Eiríksson
járnsmiður svaraði spurningum
um garðrækt í þættinum „Vog.
un vinnur, vogun tapar“ sl.
sunnudag. Stóð hann sig með
mestu prýði.
HINN 21. þ. m., var undirrit
a'öur í Reykjavík, vöruskipta-
samningur fyrir árið 1959
nilli Verzlunarráðs A-Þýzka-
lands og íslenzka vöruskipta-
félagsins.
Upphæð saimiingsins er kr.
36.5 millj. á hvora hiið.
Helztu útflutningsvörur A -
Þjóðverja eru: skip, kalíáburð-
ur, vefnaðarvara allskonar, raf
magnsvörur, vélar og verkfæri,
miðstöðvarofnar, sykur. kemisk
ar vörur, pappírsvörur, búsá-
höld svo og ýmsar aðrar iðnað
arvörur.
Helztu vöruflokkar íslenzka
frystur fiskur, síld ,söltuð og
frystur fiskur, síld, söldtuð og
frosin, lamdbúnaðarvörur o.
fi.

ekki nema takmarkaðra rétt-
inda þar. En um aðra lífeyris-
sjóði, sem stofnaðir hafa verið
að undanförnu, er það að segja,
að sjóðfélagarnir hafa ekki ósk-
að slíkrar viðurkenningar hjá
Tryggingastofnuninni og greiða
því eft-r sem áður tryggingar-
gjöld þanað án nokkurrar tak-
mörkunar. Má því telja, að með
þátttöku í stofnun sérstakra líf-
evrissjóða ætli þeir að tryggja
sér lífeyri til viðbótar væntan-
legum lífeyrisgreiðslum frá
Tryggingastofnun ríkisins.
En tix þess að menn geti á
þennan hátt tryggt sér lífeyri
hjá sérstökum lífeyrissjóðum
eða tryggingastofnunum, en þó
haldið lífeyrisréttindum hjá
Tryggingastofnun ríkisins, þarf
að gera breytingar á þeim á-
kvæðum trygglngalaganna,
sem takmarka lífeyrisgreiðslur,
þegar aðrar tekjur hinna
tryggðu fara yfir ákveðið mark.
Oo um það efni er frumvarpið,
sem hér er flutt. Þar er lagt til,
að sú breyting verði gerð á tak^
mörkunarákvæðum 22. gr. lag-
anna, að m,eð þeim tekjum, sem
valdið geta lækkun eða n.ður-
fellingu lífeyris frá Trvgginga-
stofnun ríkisins, skuli ekki
telja þann lífeyri, sem menn
hafa keypt hjá öðrum trygg-
ingarstofnunum eða sérstökum
lííeyrissjóðum.
TOGARASJÓMENN
HALDA RÉTTINDUM A
Á næstliðnu vorl sambvkkti
alþingi lög um lífeyrissjóð tog-
arasjómanna. í 4. gr. þeirra seg
ir, að þau réttindi, er togara-
sjómenn öðlast Þar,' skuli í engu
rýra í'étt þeirra til lífeyris sam-
kv. lögum um alm.annatrygg-
ingar. Togarasjómenn munu
því halda áfram að greiða full
tryggingargjöld til almanna-
trygginganna og njóta þar líf-
eyris á sínum tíma tii jafns við
aðra, án þéss að tekjur þeirra
frá hinum sérstaka lífeyrissjóði
hafi þar nokkur áhrif til tak-
mörkunar.
Með því ákvæði í Iögunum
um lífeyrissjóð togarasjó-
manna, sem hér hefur verið
nefnt, hefur verið stigið skref
inn á þá braut að gera mönnum
fært að kaupa viðbótartrygg-
ingu hjá sérstökum lífeyrissjóð
um, án þess að það valdi skerð-
ingu á lífeyri Þeirra frá Txrígg-
ingastofnun ríkisins. Þetta
gildir enn sem komið er aðelns
um, ákveðinn hóp manna, en
sjálfsagt virðist, að þessi régla
gildj um alla, sem kaupa slíka
viðbótartryggingu, en greiða
eftir sem áður full gjöld til al-
mannatrygginganna. Og þl þess
að svo megi verða, er frumvarp
þetta flutt.
Lífeyrisgreiðslur frá þeim
sjcðum, sem ekki ha-fa fengið
viðurkenningu Tryggingastofn
unar ríkisins, eru enn litlar, því
að flestir eru þeir nýlega stofn-
aðir. Samþykkt frv, hefur því
mjög íítil áhrif til hækkunar á
útgj öldum Tryggingastofnunar
in’nar fyrst úm sinn. Hitt yrði
vafalausf óhagstæðara fyrir
Tryggmgastofnunina, ef félags.
menn þessara sjóða óskuðu við-
urkenningar fyrir þá og hlytu
þá lækkun á gjöldum til al-
mannatrygginganna, sem þaí
með fylgir.