Tíminn - 15.06.1965, Page 5

ÞRIÐJUDAGUR 15. júní 1965
TIMINN
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Krlstján Benediktsson ttitstjórar: Þórannn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Pulltrúi ritstjórpar: Tómas Karlsson Aug-
iýsingastj.: Steingrlmur Glslason Ritstj.skrifstofur ■ Kddu-
húsinu. slmar 18300—18305 Skrifstofur. Bankastræti ■ Af-
greiðslusiml 12323 Auglýsingaslmi 19523 Aðrar skrtfstofur,
sími 18300 Askriftargjald kr 90.00 á tnán innanlands — t
iausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA b.f.
Sjúkrarúmaskorturinn
Það munu senn liðin tíu ár síðan hafizt var handa um
byggingu borgarspítalans í Reykjavík. Þó er byggingu
hans enn hvergi nærri lokið. Með þeim mikla drætti, seni
orðinn er á byggingunni, hefur kostnaðurinn aukizt um
tugi milljóna kr. Byggingunni hefði mátt ljúka með
hæfilegum hraða með því að taka lán til hennar.
Svipuð saga hefur gerzt í sambandi við Landsspítal-
ann á undanförnum árum. Þar hefur verið hafizt handa
um all-miklar framkvæmdir, en þær síðan látnar dragast
ár eftir ár. Fyrir nokkrum árum lögðu Framsóknarmenn
til á Alþingi, að lán yrði tekið til að ljúka þessum fram-
kvæmdum. Þá tillögu felldi stjórnarliðið. Hefði verið
farið eftir henni, myndu þessar framkvæmdir hafa orðið
miklu ódýrari, en komið fyrr að notum.
Það er því ekki að undra þótt aðalfundur Læknafélags
Reykjavíkur samþykkti eftirfarandi tillögu í vetur:
„Með tilliti til þess, að mikill skortur hefur verið og
er enn á sjúkrarúmum í landinu, og einnig með tilliti
til þess, að unnt hefði verið af tæknilegum ástæðum að
ijúka byggingum sjúkrahúsanna í Reykjav. á aðeins broti
þess tíma, sem í þær hefur farið, átelur fundurinn þann
seinagang, sem orðið hefur á þessum framkvæmdum.
Einkum vill fundurinn benda á, að jafnframt því, sem
vitað er um sjúkrarúmaskortinn, er eigi að síður á ári
hverju veittur til bygginganna aðeins lítill hluti þess fjár
sem þörf er á til að ljúka þeim. Slíka afgreiðslu á bráðu
vandamáli telur fundurinn lýsa alltof miklu skilnings-
ieysi heilbrigðisyfirvaldanna og fjárveitingavaldsins.“
Á svipuðum tíma og læknarnir voru að samþykkja
þetta, var ríkisstjórnin að ákveða að lækka öll framlög
til sjúkrahúsabygginga um 20% frá því, sem Alþingi
hafði ákveðið í fjárlögum. Þannig er nú af opinberri
hálfu síður en svo vikið frá þeirri óheppilegu stefnu að
láta þessar framkvæmdir vera of lengi í smíðum og gera
stofnkostnað þeirra þannig miklu meiri en ella. Og ríkis-
stjórnin hefur bersýnilega meiri áhuga á því, að vinnu-
aílinu sé beint að skrifstofuhöllum stórgróðamanna en
að því að draga úr sjúkrarúmaskortinum.
Lélegur undirbúningur
En það er fleira, sem er aðfinnsluvert hjá bæ og ríki
en að láta sjúkrahúsabyggingar vera hálfkláraðar árum
saman. Þess gætir ekki síður, að þær hafi verið undirbún-
ar í miklu flaustri, því að nauðsynlegt hefur þótt að hefj-
ast handa fyrir kosningar, en síðan verið lítið aðhafzt.
Borgarspítalinn er orðinn frægur fyrir dýrar breytingar,
sem orðið hefur að gera á honum. Um þetta efni álykt-
aði seinasti aðalfundur Læknafélags Reykjavíkur á
þessa leið:
„Fundurinn telur, að undirbúningsvinnu við sjúkra-
húsin hljóti að hafa verið mjög ábótavant, og beri bygg-
ingarnar þess glögg merki, að ekki hafi verið leitað sem
skyldi til sérfróðra manna um byggingu sjúkrahúsa.
Slíkt leiðir oft og hefur þegar leitt til augljósra mistaka,
sem mátt hefði komast hjá, ef betur hefði verið unnið.“
Þau mistök, sem hér hafa orðið, hafa áreiðanlega vald-
ið tjóni svo að milljónum króna hefur skipt. Byggingu
Borgarspítalans hefði vissulega þurft að undirbúa betur
og láta hana taka styttri tíma. Þá hefði ekki aðeins feng-
izt betri bygging, heldur einnig sparazt milljónatugir.
Þannig fer hins vegar jafnan, þegar hin pólitíska for-
sjón borgar eða ríkis bregzt.
Gísli Magnússon:
íhald er
Margt bar á góma í eldhús-
dagsumræðunum, og spaugilegt
sumt.
Birgir Finnsson kvartaði sár
an undan því, að iila innrættir
Framsóknarmenn eignuðu sér
ýmis nytjamál, sem þeir bæru
að vísu fyrstir fram, en ríkis-
stjórnin leiddi að iokum til
sigurs, þótt á því yrði stundum
æði löng bið af eðlilegum á-
stæðum —. Stjómin þyrfti svo
langan tíma til að hugsa málin
og undirbúa.
Þetta var nokkuð gott hjá
Birgi.
Þá var góð skemmtan að
hlusta á Gylfa, hinn tungu
mjúka og sannfæringarlipra
viðskiptamálaráðherra. Hann
tók sér fyrir hendur að sanna,
að íhaldið væri ekki íhald.
Verkamannaforinginn brezki,
Ramsay Mc Donald, færðist
svipað í fang fyrir um það bil
35 árum, er hann hóf mjög ná
ið samstarf við íhaldsflokkinn
— og fór með Verkmannaflokk
inn í hundana, svo að hann
bar ekki sitt barr lengi síðan.
Ráðherrann tíndi upp sitt-
hvað sem ríkisstjórnin hefði
gert og ætlaði að gera — og
spurði síðan býsna kotroskinn:
Er þetta íhaldsstefna?
Nú kynni það að vera ómaks
ins vert að varpa fram, af handa
hófi nókkrum spurningum, sem
ráðherrann gleymdi.
Fyrir fáum misserum bar
ríkisstjórnin fram á Alþingi hW
alræmda þvingunarlagafrum-
varp. Var það hægri stefna,
íhaldsstefna eða umbóta, sem
þar sýndi sitt rétta andlit.
Stjórnin (viðskiptamálaráð
herrann) synjaði SÍS um leyfi
til erlendrar lántöku án ríkis-
ábyrgðar. Undir hvers konar
stefnu mundi slíkur verknað
ur flokkast?
Fólkið flýr frá undirstöðuat-
vinnuvegunum, landbúnaði og
sjávarútvegi, en alls konar við
skiptabrask í óteljandi myndum
blómgast líkt og aldinjurt í
vermihúsi ríkisstjómarinnar.
Hvers konar stjórnarstefna er
það, sem veldur þvílíkum ó
sköpum?
Skattinum, sem Gylfi Þ.
Gíslason — þá þingmaður og
Gísli Magnússon
jafnaðarmaður, nú ráðherra og
íhaldsmaður í athöfnum —
hafði þau orð um fyrir nokkr
um árum, að. væri allra skatta
ranglátastur' og vitlausast-
ur, ranglátastur af því að hann
bitnaði þyngst á þeim, er sízt
skyldi, vitlausastur af því, að
hann væri allra skatta mest
svikinn undan, — þessum
ágæta skatti, sem brengir mest
að fátækum fjölskyldumönn-
um, en malar gull ýmsum þeim, ■
sem betur mega. Honum hefur
ríkisstjórninni tekizt að pota
úr 102 millj. kr. árið 1960
upp í 923 millj., samkv. áætlun
gildandi fjárlaga — og mun
vafalaust fara yfir 1000 millj
ónir.. Skammt er að minnast
síðustu hækkunar söluskattsins.
Frá því er sagt, að þá hafi
kaupsýslumaður einn í höfuð-
staðnum haft á orði, að loks
ins hefði rikisstjórninni ratazt
á að gera nokkuð, sem gagn
væri að. Mundi sá vera mjög
vinstri-sinnaður?
Nú mun almennt viðurkennt,
að enginn verkamaður fái séð
fjölskyldu sinni farborða með
8 stunda vinnudegi, þrátt fyrir
hraðvaxandi þjóðartekjur.
Ilvers konar pólitík ber sú stað
reynd vitni, hægri eða vinstri?
Framleiðslan er í fjármagns
svelti. Fé safnast í fárra hernd
ur. Burgeisar reisa risahallir í
höfuðstaðnum — og leigja svo,
sumir hverjir, ríkinu skrifstofu
húsnæði fyrir morð fjár. Ekki
er þarna nein íhaldspólitík að
verki — eða hvað?
Að undanförnu liefur verið
meira góðæri, meiri sjávarafli,
hærra markaðsverð, meiri fjár
straumur í ríkissjóð en nokkru
sinni fyrr. Samtímis er fram-
kvæmdafé, samþykkt í fjárlög
um, skorið- niflur um fimmtung
— og kemur vitaskuld harð
ast niður á landsbyggðinni. En
hallir rísa í höfuðstaðnum.
Þetta er kórónan, íhaldskóróna
íhaldsstjórnar.
Nú mun nóg talið í bili.
Trúlega þarf meira til en
tungumýkt og sannfæringarlip
urð, ef koma á því inn hjá
heilskyggnum mönnum, að í-
haldið, með Alþýðuflokkinn aft
an í sér, hafi brugðizt þeirri
stefnu sinni, að hlaða undir
„sterka einstaklinga“. „Aðeins
sterkir einstaklingar geta skap
að sterkt Þjóðfélag,“ sagði
Morgunblaðið 23. marz sl.
Að lokum þetta:
Hugh Dalton, ráðherra í
verkamannastjórn Attlees, mik
ilsvirtur maður, gaf kunningja
sínum nokkrar upplýsingar úr
fjárlagafruinvarpinu fáum
stundum áður en hann lagði
frumvarpið fram í þinginu.
Þetta var talið trúnaðarbrot.
Ráðherrann sagði af sér.
Profumo, ráðherra í íhalds-
stjórn McMillans, varð það
á, að segja forsætisráðherran-
um — og þinginu — ósatt. Ráð
herrann sagði af sér.
Hvað gera íslenzkir rað-
herrar?
Ríkisstjórnin (utanríkisráð-
herra) er uppvís að því, að
hafa gefið sjálfu Alþingi a.
m. k. tvisvar sinnum ranga og
ósanna skýrslu: fyrst í Ipnd-
helgismálinu, síðan í sjónvarps
málinu keflvíska. Og einhvem
veginn er illhægt að verjast
þeim óhugnanlega grun, að rík
isstjórnin hafi ekki enn sagt
allan sannleika varðandi samn
ingana við alúminiumauðhring-
inn. Hún hefur löngum reynzt
vera svo bogin í baki, þegar við
erlenda var að eiga.
— Ráðherrarnir sitja.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
Aöalfundur Krabba-
meinsfélags íslands
Aðalfundur Krabbameinsfélags
íslands var haldinn nýlega. Vara-
formaður félagsins, Bjarni Bjarna-
son, læknir, flutti skýrslu félags
stjórnar í fjarveru próf. Dungal.
Aðalverkefni félagsins á s. 1.
starfsári var opnun hinnar nýju
leitarstöðvar þar sem fara fram
fjöldarannsóknir á krabbameinj í
leghálsi kvenna. Frú Alma Þórar
insson, læknir, veitir stöðinni for
stöðu og framkvæmir skoðanír. Sér
til aðstoðar hefur hún tvær hjúkr
unarkonur. Ólafur Jensson, læknir,
hefir yfirumsjón með frumurann
sóknunum, og við þær vinna tvær
rannsóknastúlkur. Frú Alma flutti
skýrslu um starfsemi stöðvarinnar
fyrstu 6 mánuðina þ. e. frá 30.
júní 1964 til áramóta. Á því tíma-
bilí höfðu verið skoðaðar 3.826
konur Aðsókn á sama tíma, mið
að við útsend bréf. var 55,4%,
en fer vaxandi Daglega eru skoð
aðar 45 konur Orðrétt segir frú
Alma: „Að svo stöddu er ekki
hægt að gefa upp töiu staðbund
inna og ífarandi krabbameinstil-
fella, en talan er ekki lægri en
0,4%. Nákvæm skýrsla um Þessi
efni verður gefin á læknafundi
Læknafélag: Reykjavíkur í nóv.
1965.“
Leitarstöð — A,, sem gegnir því
hlutverki að gefa fólki kost á
allsherjar rannsókn, og verið hef
ur til húsa í Heilsuverndarstöð-
inni, var flutt í Suðurgötu 22 á
sl. árí. Læknir við hana er Jón
G. Hallgrímsson.
Dr. med. Ólafur Bjarnason
skýrði, frá störfum og tilgangi
krabbameinsskráningarinnar. Hann
taldi hana geysiþýðingarmikla.
Bæði hefði hún hagnýta og fræði
lega þýðingu Þegar tímar líða,
má gera ráð fyrir því, að niður
stöður hennar geti orðið grund-
völlur að vísindalegum rannsókn-
um á þessu sviði. Tvær doktorsrit
gerðir hafa nú verið samdar, að
nokkru leyti með stuðníngi af nið
urstöðum krabbameinsskráningar
innar Skráningin gæti í framtíð
inni einnig haft mikla hagnýta þýð
Framhaid á 14. síðn.