Morgunblaðið - 16.04.1980, Qupperneq 32

MIÐVIKUDAGUR 16. APRÍL 1980
Þingflokkar Sjálfstæðisflokks, Alþýðuflokks og Alþýðubandalags:
Höfnuðu samningsdrögum
Ólafs í Jan Mayen-deilunni
Þingflokkar Sjálfstæðisflokks, Alþýðuflokks
og Alþýðubandalags voru kallaðir saman til
skyndifunda eftir hádegi i gær til þess að fjalla
um samningsuppkast sem ólafur Jóhannesson
utanríkisráðherra vildi leggja til grundvallar
samningagerð við Norðmenn í viðræðunum um
Jan Mayen-deiluna, en viðræðurnar fóru fram í
Ráðherrabústaðnum í gær og fyrradag. Einnig
óskuðu þingmenn Framsóknarflokksins eftir
þingflokksfundi með formanni flokksins,
Steingrími Hermannssyni, þegar þeir fréttu af
fundum hinna flokkanna, en þingmenn Fram-
Meginatriði þessa uppkasts sem
um var rætt voru: Ekki lá fyrir
samkvæmt samningsuppkastinu
viðurkenning Norðmanna á 200
mílna efnahagslögsögu á Jan
Mayen-svæðinu. I samningsupp-
kastinu fólst heldur ekki viðurkenn-
ing Norðmanna á réttindum íslend-
inga til hafbotnsins. Hins vegar
skyldu Islendingar viðurkenna 200
mílna efnahagsútfærslu Norð-
manna við Jan Mayen eða að
minnsta kosti iáta hana óátalda.
Norðmenn voru tilbúnir til þess að
sóknarflokksins munu lítið hafa vitað um samn-
ingahugmyndir Ólafs. Þingflokkar Sjálfstæðis-
flokks, Alþýðuflokks og Alþýðubandalags höfn-
uðu samningsuppkastinu sem algjörlega óað-
gengilegu að svo miklu leyti sem það iá þá fyrir
og ekki náðist samkomulag um málið í þing-
flokki framsóknarmanna. Meirihluti fulltrúa
stjórnmálaflokkanna í viðræðunefndinni hafnaði
uppkastinu þegar eftir að það hafði verið lagt
fram og boðaði til þingflokksfundanna til þess að
staðfesta að ekki væri þingmeirihiuti fyrir
samkomulagi.
Norðurlanda fór hann fram á um-
boð íslenzku ríkisstjórnarinnar til
þess að ganga frá samningum í Jan
Mayen-deilunni. Forsætisráðherra
mun hafa verið hlynntur því en
málið fékk ekki afgreiðslu í ríkis-
stjórninni. Hins vegar hefur Olafur
þá rætt málið við Knut Frydenlund
utanríkisráðherra Noregs, því í
Morgunblaðinu 27. marz segir í frétt
frá fréttaritara Mbl. í Ósló að
utanríkisráðherra hefði tjáð honum
að þótt Islendingum væri annt um
að heildarlausn næðist, sem tæki til
viðurkenna loðnuveiðar Islendinga
við Jan Mayen í eitt til fimm ár, en
Islendingar áttu að samþykkja að
Norðmenn færðu út landhelgina við
Jan Mayen samkvæmt norskum
iögum.
Samningaviðræðum í Ráðherra-
bústaðnum lauk í gærkvöldi eftir
þessa afgreiðslu á uppkastinu og
varð samkomulag um að halda
viðræðum áfram í Ósló dagana
7.—10. maí. Áður en Ólafur Jóhann-
esson utanríkisráðherra hélt til
Helsinki á utanríkisráðherrafund
Tillögur ríkisstjórnarinnar að lánsfjáráætlun:
Erlend lán verði 94,5
milliarðar króna
— greiðslubyrðin í ár komin fram
úr mörkum málefnasamningsins
ið sett. Töldu þingmenn Framsókn-
arflokksins, að þeir gætu við af-
greiðslu síðari hlutans haldið niður-
stöðutölunum við sín mörk. Nú felur
hvorstveggja, fiskveiðimála og
skiptingar auðlinda á hafsbotninum
við Jan Mayen, þá væri óskynsam-
legt að standa fast á tillögu íslend-
inga frá því í fyrra, sem Norðmenn
hefðu þegar hafnað fyrir aprílvið-
ræðurnar á íslandi. Sagði Ólafur
Jóhannesson í samtalinu að hann
væri bjartsýnn á að aðeins yrði
samið um lausn er tæki til fiskveiða
við Jan Mayen.
Fram eftir degi í gær taldi Knut
Frydenlund að samkomulag myndi
nást í gærkvöldi, en eftir hin
ákveðnu viðbrögð þingflokkanna var
ákveðið að fresta fundum. Hins
vegar sögðu bæði fulltrúar Norð-
manna og Islendinga í samtali við
Mbl. í gærkvöldi að þokast hefði í
rétta átt í viðræðunum, sérstaklega
hvað varðar fiskveiðimálin.
Sjá nánar viðtöl á bls. 3.
Knut Frydenlund utanríkisráðherra Noregs og ólafur Jóhannesson
utanríkisráðherra ræða saraan að loknum samningaviðræðum í gær.
Ljósmynd Mbl. Emilía.
FFSÍ styður kröfur og bar-
áttu ísfirzkra sjómanna
NÝJAR upplýsingar frá Þjóð-
hagsstofnun og Seðlabanka um að
greiðslubyrðin af erlendum lánum
verði um 16% af útflutningstekjum
ársins hefur valdið drætti á af-
greiðslu þingliðs ríkisstjórnarinn-
ar á síðari hluta lánsfjáráætlunar.
Einkum hafa þessar upplýsingar
valdið óánægju í þingflokki Fram-
sóknarflokksins, sem fékk inn í
málefnasamning ríkisstjórnarinn-
ar ákvæði um að stefnt skuli að því
að greiðslubyrði af crlendum
skuldum fari ekki fram úr um það
bil 15% af útflutningstekjum þjóð-
arinnar á næstu árum, en þá var
miðað við að greiðslubyrðin í ár
yrði rösk 14%. Þessar nýju upplýs-
OPINBER fyrirtæki og stofnanir
hafa að undanförnu lagt fram
beiðnir um gjaldskrárhækkanir,
en þær eiga að taka gildi á þriggja
mánaða fresti, 10 dögum fyrir
útreikning framfærsluvísitölu.
Hún verður næst reiknuð út í
maibyrjun og tekur gildi 1. júní,
svo að næst eiga opinberar hækk-
anir að taka gildi 20.—30. apríl.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Morgunblaðið aflaði sér í gær,
liggja nú þegar fyrir allmargar
hækkunarbeiðnir. Landsvirkjun
hefur farið fram á 30% hækkun frá
1. maí, sem myndi þýða 12—13%
hækkun á töxtum almenningsraf-
veitna í smásölu ef samþykkt verð-
ur.
ingar þýða í raun að miðað við
ákvæði málefnasamningsins er
ekkert svigrúm til að taka erlend
lán í ár, cn tillögur rikisstjórnar-
innar að lánsfjáráætlun fela i sér
erlendar lántökur að upphæð 94,5
milljarða króna.
Fyrri hluti lánsfjáráætlunar hef-
ur verið lagður fram á Alþingi og
felast í honum erlendar lántökur
upp á 21,4 milljarða króna. Seðla-
bankinn hafði lýst þeirri skoðun að
skuldasöfnun erlendis í ár mætti
ekki fara yfir 70 milljarða króna og
við myndun ríkisstjórnarinnar
lögðu framsóknarmenn áherzlu á að
erlendar lántökur í á'r yrðu um 80
milljarðar og þannig var 15% mark-
Hitaveita Reykjavíkur hefur far-
ið fram á 58% hækkun og fleiri
hitaveitur víðs vegar um land hafa
óskað eftir hækkun á töxtum.
Þannig mun Hitaveita Akureyrar
telja nauðsynlegt að hækka taxta
um 40% umfram almennar kostn-
aðarhækkanir.
Póstur og sími hefur óskað eftir
15% hækkun á gjaldskrám frá 1.
maí, Strætisvagnar Reykjavíkur
hafa óskað eftir 44,8% hækkun og
Skipaútgerð ríkisins hefur farið
fram á 25% hækkun á farmgjðld-
um.
Ákvörðun um hækkanir verður
tekin í ríkisstjórn eftir að gjald-
skrárnefnd hefur gefið umsögn
sína.
síðari hluti lánsfjáráætlunar hins
vegar í sér, að erlendar lántökur
verði í heild 94,5 milljarðar króna og
í síðari hlutanum eru ýmsir „fastir
póstar", þ.á. m. um 30 milljarðar til
Hrauneyjafossvirkjunar, 9 milljarð-
ar til járnblendiverksmiðjunnar, 9
milljarðar til hitaveitna, 7 milljarð-
ar til flugvélakaupa og 3 milljarðar
til landbúnaðarins.
Framsóknarmenn hafa enn neitað
að fallazt á þennan síðari hluta, en
samkvæmt upplýsingum Mbl. munu
þeir telja erfitt um vik að skera
hann mjög niður. Aðrir stjórnarlið-
ar vísa til þess, að í málefnasamn-
ingi ríkisstjórnarinnar segi einnig,
að efri mörk erlendrar lántöku verði
þó ákveðin nánar með hliðsjón af
eðli framkvæmda með tilliti til
gjaldeyrissparnaðar og öflunar" og
segja flestar framkvæmdanna þess
eðlis. Framsóknarmenn benda hins
vegar á, að breytilegir vextir séu æ
algengari varðandi erlend lán og að
verðbólga erlendis og hækkandi
vextir, sem þegar hafi sett greiðslu-
byrði úr böndum á þessu ári, muni
segja enn betur til sín hér eftir.
SAMBANDSSTJÓRNARFUNDUR
Farmanna- og fiskimannasambands
íslands var haldinn í fyrradag. Á
fundinum var samþykkt stuðnings-
yfirlýsing við félagsmenn Sjó-
mannafélags ísfirðinga í baráttu
þeirra fyrir bættum kjörum. Álykt-
unin er svohljóðandi, en hún var
samþykkt samhljóða:
„Fundur stjórnar Farmanna- og
fiskimannasambands íslands, hald-
inn mánudaginn 14. apríl, lýsir yfir
fullum stuðningi við réttmætar kröf-
ur ísfirzkra sjómanna, sem að
stærstum hluta eru fremur mann-
réttindamál en kröfur um launa-
hækkanir.
Jafnframt fordæmir fundurinn
það moldviðri rangfærslna og ósann-
inda, sem þyrlað hefur verið upp til
að gera málstað sjómanna tortryggi-
legan í augum almennings. Harmar
stjórn sambandsins að enn þann dag
í dag skuli til þeir menn, sem láta sér
sæma að viðhafa slíkan málflutn-
ing.“
Á blaðsíðum 12 og 13 í Morgun-
blaðinu í dag eru fréttir og viðtöl
vegna verkfallsmálanna fyrir vestan.
Þar kemur fram, að ísfirzkir sjó-
menn telja sjómenn í Bolungarvík
hafa svikið sig og rofið þá samstöðu,
sem nauðsynleg er. Pétur Sigurðsson,
forseti Alþýðusambands Vestfjarða
segir Bolungarvíkursamkomulagið
skrípaleik, sem hljóti að veikja
samningsstöðu sjómanna um
ókomna tíð. Karvel Pálmason, for-
maður Verkalýðs- og sjómannafé-
lagsins í Bolungarvík segir hins
vegar, að samningamálin vestra hafi
verið komin í hnút, sem á hefði þurft
að höggva, lausn hafi ekki verið í
sjónmáli, enda hafi Pétur Sigurðsson
og Guðmundur Guðmundsson, for-
maður Útvegsmannafélags Vest-
fjarða lýst því í útvarpinu á föstudag,
að tilgangslaust væri að halda sátta-
fund. Af hverju? — spyr Karvel. Þá
segir og Sjómannafélag ísfirðinga
samningagerðina í Bolungarvík
smánarlega.
Utvegsmannafélag Vestfjarða
samþykkti í gærmorgun samkomu-
lagið í Bolungarvík, en Verkalýðsfé-
lagið hafði gert það síðla á mánu-
dagskvöldið.
Bensínið:
Hækkunin 261% síð-
an um mitt ár 1978
Á TÆPLEGA tveimur árum hefur bensín hækkað í verði um
261% hér innanlands.
í júlí 1978 kostaði bensínlítrinn 119 krónur. Síðan hefur bensínið
hækkað níu sihnum í verði, síðast á mánudaginn upp í 430 krónur
lítrinn.
Opinberar hækk-
anir framundan