Morgunblaðið - 27.04.1980, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 27.04.1980, Blaðsíða 2
34 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. APRÍL 1980 Greinin, sem hér birtist, er þýdd úr sænska blaðinu Dagens Nyheter, og er eftir blaðamann- inn Áke Ringberg: Þeir kúra sig saman í hópum undir skítugum teppum eða plastdúk á gangstéttinni, fjórir eða fimm saman. Sælustund- in er runnin upp og þeir soga djúpt að sér her- óíngufuna. Aðrir hópar liggja í sæluvímu fyrir hunda og manna fótum á götunni. Enn aðrir ráfa um í eirðarleysi og ör- væntingu. Svo sem hundrað metra frá út- sýnisstaðnum, húsi, sem á að fara að rífa. í gamla melluhverfinu í Teheran, fara fram æðisgengin slagsmál þegar eitur- lyfjasalinn kemur með varning sinn. Á hverjum morgni kemur hingað vörubíll til að hirða fjögur til fimm lík. Þessi staður er örlítill hluti hins víðáttumikla fátækrahverfis í Suður-Teheran, en þar verður heróínið æ meiri plága. Áreiðanlegar tölur um eiturlyfjasjúklingana eru ekki til, en sumir gera ráð fyrir því að um þessar mundir hljóti um 700 þúsund manns að vera forfallnir heróínneytendur. Þetta er sjálf- sagt varlega áætlað því að marg- ir segja að talan sé helmingi hærri. Rjúkandirúst Eiginlega stóð svo á ferðum mínum í þessum borgarhluta, að íslamskir byltingarnefndarmenn ætluðu að sýna mér órækar sannanir um umbætur Khom- eini-stjórnarinnar. Það er verið að leggja þessi alræmdu hóruhú- sahverfi í rúst með sprengjum. Þetta útrýmingarstarf hófst raunar á meðan keisarinn var enn við völd og Savak kom af stað orðrómi um að í rauninni væru það menn Khomeinis, sem stæðu fyrir eyðileggingunni. Nú- verandi valdhafar standa a.m.k. fyrir því að nú er verið að slétta úr rústum hvar sem litið verður, Heróín-stórveldið íran: Reza Pahlavi og tvíburasystir hans, Asraf. Dagens Nyheter staðhæfir í greininni að öngþveiti hafi ríkt í eiturlyfjaheiminum í iran síðan keisarinn flúði land — svo áhrifamikill hafi hann verið í því kerfi, sem þrífst á því að ánetja fólk eitri, að stórstyrjöld standi nú um það hverjir eigi aö fylla það tómarúm, sem hann hafi skilið eftir sig á þeim vettvangi. Barizt um að fylla skarð keisarans en gleðikonur eru allar löngu á bak og burt. Slíkum stéttum er ekki vært eftir að hin refsiglaða byltingarstjórn íslams komst á valdastól. Helvíti á jörðu Við hliðina á gömlu hóruhúsa- hverfunum er heróínhverfið, og það er svo sannarlega enn við lýði. Eiturlyfjasalarnir koma reglulega í Jamshid-götu þrisvar á dag, og í hverri ferð koma þeir með alls fimmtíu kílógrömm af heróíni. Sjúkrahúsin í hverfinu eru troðfull af deyjandi fórnar- lömbum, en möguleikarnir til að sinna þessum vesalingum eru hverfandi, og að kjarna vanda- málsins verður aldrei komizt fyrr en ráðizt verður gegn þeim sem rækta eitrið og dreifa því. Heróín- furstarnir leika lausum hala „Að ráðast gegn heróín- furstunum er einmitt það, sem við höfum engin tök á að gera,“ segir félagi í einni byltingar- nefndinni við greinarhöfund. „Við hirðum líkin og fjarlægjum þau á hverjum morgni, reynum að flytja suma eiturlyfjasjúkl- inga í sjúkrahús, þar sem reynt er að halda í þeim lífinu með lágmarksskömmtum af eitrinu. Þeir dæju á stundinni ef eitrið væri tekið af þeim snögglega. Við reynum að góma eiturlyfja- sala, en „stóru kallana" náum við aldrei í. Þeir eru of voldugir." Menn segja að í hópi eitur- lyfjasjúklinganna sé fólk af öll- um þjóðfélagsstéttum, — þetta þjóðfélagsmein nr. 1, eins og það er kallað, fer ekki í mann- greinarálit. Ástæðan fyrir því hversu erf- itt er að koma höndum yfir þá sem standa að baki eiturlyfja- braskinu er m.a. sú, að um þessar mundir stendur yfir harðvítug valdabarátta milli þeirra innbyrðis. Deilurnar standa aðallega um það hverjir eigi að gína yfir eiturlyfjasöl- unni annars vegar innan írans og hins vegar sölu og dreifingu á því eitri, sem fer til V-Evrópu og Bandaríkjanna frá Iran. Það er alþekkt staðreynd, að keisarinn fyrrverandi og fjöl- skylda hans voru einhver mikil- vægasti hlekkurinn í eiturlyfja- braskinu í Iran. Keisarinn og hin svonefnda Pahlavi-stofnun hans höfðu raunverulega einokunar- aðstöðu í ópíumviðskiptunum, sem á hverju ári gáfu af sér svimandi fjárhæðir í beinan hagnað. I einu austurhéraða Irans, Kerman, var bein ópíum- uppskera keisarans sjálfs 30 tonn á ári. Handtaka Asraf Tvíburasystir keisarans, As- raf, er í Iran álitin spilltasti meðlimur Pahlavi-fjölskyldunn- ar. Hún var eitt sinn handtekin í Sviss með ferðatöskurnar fullar af heróíni. Bertrand Russel stað- hæfði einhverju sinni að bæði tollyfirvöldum og Alríkislögregl- unni í Bandaríkjunum væri full- kunnugt um að frá íran kæmi megnið þeirra eiturlyfja sem smyglað væri til Bandaríkjanna, en svo mikilvægur væri keisar- inn í sambandi við olíuhagsmuni Vesturlanda að óhjákvæmilegt þætti að láta þá hagsmuni sitja fyrir. Nú, þegar keisarinn hefur neyðzt til að flytja frá íran, hefur skapazt tómarúm innan eiturlyfjaiðnaðarins, og um það stendur baráttan. Byltingar- nefndirnar ráða ekkert við vandamálið, og líkur benda til þess að áhugi á að láta til skarar skríða sé af skornum skammti. Á eiturlyfjamarkaðnum í íran eru miklir peningar í umferð, og þeir, sem hafa hagsmuna að gæta, þurfa ekki að skera mútur við nögl. Mútuþægni og hvers konar spilling hafa ætíð verið mikill þáttur í eiturlyfjavið- skiptum, hvers konar stjórnir sem hafa verið við völd þar sem þau fara fram. Ætla má, að eiturlyfjaverzlun- inni sé í raun og veru stjórnað á „æðstu stöðum“, og þá er átt við stjórnmálaleiðtoga. Keisarinn og fjölskylda hans eru dæmi um slíkt. Annað dæmi um það hvernig eiturlyfjabraskið fer í raun og veru fram í austurlönd- um: Þegar fyrrum forseti Líban- ons, Suleiman Franjieh, kom til New York í nóvember 1974 til að flytja ræðu eina mikla hjá Sam- einuðu þjóðunum var hann góm- aður á flugvellinum og hluti farangurs hans var gerður upp- tækur. Franjieh hefur ætíð haft náin tengsl við vini sína í Sýrlandi ... í íran segja sumir að eitt af því fáa, sem þar gangi með eðlilegum hætti um þessar mundir, sé eiturlyfjaverziunin. í fyrra fékkst metuppskera — ópíum-akrarnir gáfu af sér 600 tonn. 400 tonn til viðbótar komu frá Pakistan og Afganistan. Af þessum birgðum fá 180 þúsund skrásettir eiturlyfjasjúklingar í íran 200 tonn, aðallega í formi morfíns eða heróíns. Svipmynd frá Jamshid-götu í Teheran — mannleg lágkúra í sinni ömurlegustu mynd

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.