Morgunblaðið - 23.04.1981, Síða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. APRIL 1981
Eftirtaldir sjúkraliðar voru brautskráðir frá Sjúkraliðaskóla íslands 23. jan. sl.
Efsta röð frá vinstri: Sigurbjörg Friðriksdóttir. Ragnheiður Iljálmarsdóttir, Ólöf Óladóttir, Steinunn
Gísladóttir, Ingibjörg SÍKurðardóttir, Kajínhildur G. Júlíusdóttir, Ásdis Reynisdóttir, Linda H.
Þórðardóttir, Sigríður Óskarsdóttir.
Miðröð frá vinstri: Björg í varsdóttir. Helga J. Ásbjarnardóttir, Guðrún M. Magnúsdóttir, Sigríður A.
Jónsdóttir, Ásdís Þorsteinsdóttir, Torfhildur Þórarinsdóttir, Margrét S. Einarsdóttir. Ingibjörg
Þórhallsdóttir, Elisabet Þ. Einarsdóttir, Sólveig Ásgeirsdóttir.
Fremsta röð frá vinstri: Bjarney Pálsdóttir, Þóra Eiríksdóttir, Kristbjörg Þórðardóttir, María
Ragnarsdóttir, Þórunn Sveinbjarnardóttir, Kristjana Ryggstein, Sigurlina G. Hilmarsdóttir.
Halldór Jónsson verkfræðingur:
Nú kastar
tólfunum
Þá hefur atvinnureksturinn
fengið sinn skammt frá ríkis-
stjórn Gunnars Thoroddsens.
Gamalt baráttumál Ragnars Arn-
alds sér dagsins ljós í formi
afturvirkra skattalaga, sem nú
eru orðin sjálfsagður hlutur eftir
að „varðhundar kerfisins“ dæmdu
réttinn af Leifi í Völundi.
Afskriftir fyrirtækja skulu nú
lækka úr 18'/í, í liðug 10%, aftur-
virkt fyrir tekjur 1980. Meðreið-
arsveinar Gunnars úr Sjálfstæðis-
flokknum, Pálmi og Friðjón, eru
meðábyrgir fyrir þessu, og fram-
gangurinn tryggður ef Eggert og
Albert verða með.
Það er staðreynd að óskynsam-
legar afskriftareglur hafa mjög
dregið úr hug manna á að ráðast í
nýfjárfestingar í vélum og tækj-
um í iðnaði, þjóðinni til ómælds
tjóns. Svo mikilla tekna þarf að
afla til þess að standa undir
vöxtum og afborgunum, að nær
ókleift er, því bein skattlagning á
tekjur atvinnurekstrar er með því
hæsta sem þekkist á Vesturiönd-
um, auk óbeinna skatta. Til dæmis
má rifja upp, að verkþátturinn
steypuvinna og steypuefni við
Hrauneyjafossvirkjun kostaði um
1,7 milljarð króna áður en skattar
voru dregnir inn í myndina. En
þegar skattar voru komnir inn, þá
urðu að fást 2,7—3 milljarðar
fyrir verkið og var þó tvísýnt um
greiðsluhæfni verktaka vissa tíma
verksins. Allt vegna þess, að
afskriftir voru bundnar við 18%
en ekki frjálsar eins og tíðkast
með þeim þjóðum, sem við vildum
helst líkjast í efnahagslegu tilliti,
t.d. V-Þjóðverjum. Mun þetta geta
Kvenfélögin
styðji „Átak
gegn áfengisvá“
Á aðalfundi Bandalags kvenna
í Reykjavík nýlega var sam-
þykkt eftirfarandi ályktun um
áfengismál:
Nefndin lagði ekki fram
beinar tillögur en greint var
frá samstarfi margra aðila um
verkefni er nefnt er „Átak
gegn áfengisvá“. og er það
framhald á verkefni er nefnt
var „Vika gegn vímugjöfum“.
er unnið var 1979.
Formaður áfengismálanefnd-
ar situr undirbúningsfundi, sem
einn samstarfsaðili. Markmiðið
er m.a. að leitast við að breyta
viðhorfi fólks til áfengisneyslu
svo að heildarneyslan minnki og
úr tjóni dragi. Ennfremur að
vinna gegn afhendingu áfengis
til unglinga. Hver samstarfsað-
ili fær sérstakt verkefni.
Skorað var á öll aðildarfélög
bandalagsins að styðja málið
eftir megni og ljá þeim lið í orði
og verki eftir því sem kostur er
og tækifæri býðst.
Mistök, sem leiðrétt
ast verða sem fyrst
Það hefur nú með stuttu milli-
bili verið stöðvuð öll útsending á
morse-fréttum til sjómanna og
farmanna á höfum úti, án allra
skýringa eða fullnægjandi raka,
að flestra dómi algjörlega að
ástæðulausu.
Á undan þessari síðustu stöðvun
á útsendingu morse-frétta, gátu
góðviljaðir menn úr röðum kirkju
og velferðarráðs sjómanna og for-
ystumenn úr röðum Farmanna- og
fiskimannasambandsins komið
vitinu fyrir þessa niðurskurðar-
menn, og fengið þessu kippt í rétt
horf, þannig að ekki voru ein-
göngu sendar út morse-fréttir á
ný, heldur og stuttbylgjufréttir á
tali tvisvar á dag, hádegisfréttir
og kvöldfréttir. Þetta vakti al-
menna gleði og var spor fram á
við, sem naut almennra vinsælda.
Síðan skeður það, að kippt er í
spottann á ný, morse-fréttir al-
gjörlega aflagðar og niðurfelldar
útsendingar í hádegisútvarpi á
stuttbylgju, en kvöldfréttir sendar
áfram út á stuttbylgju, sem oftast
heyrast illa vegna truflana miklu
sterkari stöðva, eða alls ekki, svo
að segja má að nú séu farmenn
nær með öllu fréttalausir enn á
ný.
Morse-fréttir og stuttbylgju-
fréttir á tali til sjómanna á hafi
úti eru taldar meðal allra frjálsra
þjóða hins vestræna heims, sjálf-
sögð og óhjákvæmileg þjónusta
við farmenn og aðra landsmenn
utan heimalandsins, og engum
ábyrgum manni myndi detta í hug
að afnema slíkt.
Landsími Islands hefur í meir
en hálfa öid sent út morse-fréttir
til farmanna og sjómanna á fjar-
lægum miðum, og fjöldi annarra
hefur að sjálfsögðu notið góðs af
þessum fréttasendingum.
Eins og ágæt grein Ólafs J.
Sveinssonar, loftskeytamanns, í
Velvakanda 26. marz sl. bar með
sér, er krafan um framhald þess-
ara fréttasendinga svo sjálfsögð,
sanngjörn og eðlileg af hendi
sjómanna, að undrum sætir, að
nokkur ábyrgur aðili kerfisins
skuli kinnroðalaust voga sér, án
fullnægjandi raka og forsendu, að
taka sér það vald að afnema slíka
þjónustu við farmenn, án samráðs
eða samþykkis viðkomandi aðila.
Störf og aðgerðir ýmissa opin-
berra stofnana og ráðuneyta ein-
kennast nú hvað mest af ráðleysi,
óhugsuðum skyndiaðgerðum og
niðurskurði á ómissandi þjónustu
og vítaverðri valdníðslu.
Enda hleður vandamálaboltinn
nú mjög utan á sig líkt og
snjókúla. Óleystu vandamálin og
hin nýju heimatilbúnu vandamál
vaxa í sífellu og aukast svo
yfirgengilega, að enginn sér leng-
ur út yfir vandamálabáknið. Er-
lendar skuldir landsmanna eru til
dæmis orðnar 12 milljónir gkr. á
hverja fjögurra manna fjölskyldu
í landinu, Landsíminn og útvarp í
endalausri fjárþröng og fjárhags-
legt getuleysi opinberra stofnana
blasir allstaðar við.
Það má vera að kröfugerð hins
mannlega lífs í dag, sé í hámarki á
hendur misviturra ráðamanna og
stjórnenda og getuleysi þeirra eða
þekkingarleysi á þjóðfélagsmynd-
inni sé orsök þessarar vanstjórnar
eða óstjórnar efnahags- og rekstr-
armála. Aðrir segja, að þar valdi
fjársvelti ríkisvaldsins, þó skattar
og álögur hins opinbera hafi aldrei
verið óbærilegri eða hærri en þær
eru nú hér á landi.
Ráðamenn virðast oftast vera
allra manna seinastir til að sjá
hlutina, eða finna hvar skórinn
raunverulega kreppir að í þessu
eða hinu málinu, og allra manna
blindastir á þarfir almennrar
þjónustu í þjóðfélagi okkar. Þeir
þurfa oftast alltof langan tíma til
að skilja hlutina, jafnvel þó fjöldi
fólks sé oft búinn að benda þeim á
vandann og lausnirnar. Svo var
með þjónustu við barnsfæðingar,
elliheimili og aðbúnað aldraðra
o.n. o.fl.
Sanngjörn lausn er til í hverju
máli, aðeins ef einlægnina við
sannleikann skortir ekki.
Ríkisvaldið þarf að vera fært
um að stjórna bæði sjálfu sér og
öðrum — og vera á varðbergi
gagnvart þörfum þjóðfélagsins
hverju sinni, ráðamenn okkar
verða að vera þessu hlutverki sínu
vaxnir. Það er ekki nóg að sýna
vald sitt með misaðgengilegri vit-
leysu eða hlaða upp óleystum
vandamálum af ráðleysi í hið
óendanlega.
Útgerðarmenn og skipafélög
greiða að sjálfsögðu sjónvarps- og
útvarpsafnotagjöld af öllum sín-
um skipum, og gildir það fyrir
alian íslenska skipaflotann.
Síðan greiðir hver heimilisfast-
ur maður á skipunum sín gjöld og
skyldur til þjóðfélagsins, og flestir
útvarps- og sjónvarpsafnotagjöld,
þó þeir síðan njóti þess, sem þar er
í boði, ekki nema nokkra daga á
mánuði hverjum vegna fjarvista.
Þjóðlíf okkar og menning ætti að
hafa til að bera þá siðferðilegu
ábyrgð virks lýðræðis, að forðast
alla ósanngirni og mismuna ekki
þegnunum meir en nauðsyn kref-
ur.
Hvérs eiga sjómenn að gjalda,
að njóta ekki síns þegnréttar í
þjóðfélaginu?
Hörður Vilhjálmsson, fjármála-
stjóri, segir þessar sendingar hafa
haft aukakostnað í för með sér í
Morgunblaðinu 17. marz sl. En
sannleikurinn er sá, að starfs-
menn Loftskeytastöðvarinnar
hafa í áratugaraðir annast þessar
útsendingar með störfum sínum
án allrar aukaþóknunar og send-
arnir, sem þessar fréttir eru
sendar á, eru gangandi allan
sólarhringinn, hvort sem þeir eru
notaðir til sendingar eða ekki.
Fréttirnar eru púnsaðar, eða gat-
aðar, á performeraðan strimil,
sem hægt er að renna í gegnum
transmitterinn eins oft og vill,
með lítilli fyrirhöfn.
Þetta hafa loftskeytamenn TFA
gert með störfum sínum á loft-
skeytastöðinni yfir fimmtíu ára
tímabil, fyrir ánægjuna eina,
vegna þess að þeim er ljóst hve
mikils virði það er þeim er lengst
eru frá ættjörð sinni að geta
fengið fréttir þaðan og fylgst með
daglegu lífi og atburðum í landinu.
Ríkisútvarpið eða niðurskurð-
armeistarar þess telja, að frétta-
sending sú á tali á stuttbylgju sem
send er út nú klukkan 18.30 til
20.00, sé næg fyrir sjómenn, en
þeim virðist algjörlega vera
ókunnugt um, að á sömu bylgjum
senda aðrar og miklu sterkari
útvarpsstöðvar sína dagskrá, svo
hlustunarskilyrði eru misjöfn. 12
mhz heyrast yfirleitt illa að kveldi
hvar sem er, og tímamismunur á
leiðum íslenskra skipa getur orðið
allt upp í 5 klst. Svo ganga
sjómenn vaktir, þannig að fáir
geta notið þessa fréttatíma eins og
nú er á málum haldið.
Algjört lágmark væri að senda
stuttbylgjufréttir á tali tvisvar á
sólarhring á hádegi og kl. 19.00 en

ef öryggi á að vera í þessari
þjónustu, þá þarf einnig að senda
út morse-fréttir tvisvar á sólar-
hring fyrir fjarlægari farmenn,
kvölds og morgna, eða að kvöldi og
miðdegis, vegna tímamismunar
t.d. í Ameríku, sem fjöldi skipa
okkar siglir til.
Það má lengi tala um gildi
útvarps og annarra fjölmiðla, en
sannarlega er þar samantvinnuð
uppfræðsla, skemmtun, frétta-
þjónusta, tónlist og fleira, er
þjóðfélagið hefur upp á að bjóða.
Það getur orðið erfitt að meta það
til fulls, en þessi þjónusta við
þegnana er talin til almennra
mannréttinda og menningarauka
og heldur vonandi áfram að vera
það.
í þessu sambandi ber að þakka
starf hins kristilega sjómanna-
starfs, sem gengist hefur fyrir því
að send eru nú íslensk blöð á
nokkrar helstu erlendar siglinga-
borgir, svo sem Rotterdam, Ham-
borg, Antwerpen, Grimsby,
Gdynia o.fl. fyrir sjómenn til
lestrar, og er þetta oft það eina
sem loftskeytamannslaus skip
frétta að heiman, er stendur í
þessum blöðum. Slíkt ber að virða
og þakka.
Hitt er óþjóðleg óstjórn í efna-
hagsmálum og vítavert getuleysi
stjórnenda og glámskyggni, að
láta fjármálalega vanstjórn þeirra
sjálfra eingöngu bitna á sjómönn-
um og farmönnum og fjarlægum
íslenskum þegnum sem mest allra
manna þyrftu að vera í tengslum
við sitt þjóðfélag. Hver frjálshuga
og sanngjarn Islendingur, sem af
raunhæfni lítur á þessi mál, sér að
öll rök hníga að því, að sjómenn og
farmenn njóti sama réttar og
aðrir þjóðfélagsþegnar gagnvart
þessum fréttamiðli, útvarpinu, án
allra takmarkana. Allt annað er
óþolandi skilningsleysi af hendi
stjórnvalda.
Björn ólafsson,
loftskeytamaður.
orðið til mikilla vandræða við
hraðar virkjunarframkvæmdir,
sem á næsta leiti eru. Er hlálegt
að sjá þjóðina okra þannig á
sjálfri sér.
Það er þetta, sem áður áminnst-
ir herrar vilja nú enn herða.
Það er talað fjálglega um nauð-
syn sátta í Sjálfstæðisflokknum
og er ekki vanþörf á. Fyrir mína
parta get ég ekki til þess hugsað
að vera nokkurntíma í flokki með
mönnum, sem greiða slíkum
skattaráðstöfunum atkvæði.
Frjálsar afskriftir — flokksmál
framtíðar.
Launþegar skyldu athuga það,
að þessi ákvæði eru bein árás á
hadni fyrirtækja til þess að greiða
hærra kaup. Hversu lengi ætla
þeir að trúa blint á Alþýðubanda-
lagsafturhaldið?
10.4. 1980.
Halldór Jónsson vcrkfr.
Björn Ólafsson loftskeytamaður: