Morgunblaðið - 07.05.1982, Page 8

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. MAÍ 1982
HÖFUNDAR
Nýfundnar sögur
eftir Robert
Louis Stevenson
Fræðimaöur við Yale-
háskóla í Bandaríkjunum
fann nýlega fyrir hreina
hendingu tvær smásögur
eftir skozka nítjándu aldar
rithöfundinn Robert Louis
Stevenson og þær veröa
gefnar út í fyrsta skipti í
júní hjá forlaginu Wilfion
Books í Paisley í Skot-
landi. Smásögurnar heita
„An Old Song“ og „The
Edifying Letters of the
Rutherford Family". Þær
fundust nýlega þegar Rog-
er Swearingen, sérfræö-
ingur í bókunum „Kid-
napped" og „Gulleyjan“
eftir Stevenson, var aó
grúska í bókasafninu í
Yale.
Stevenson var um 27 ára
gamall þegar hann skrif-
aöi „An Old Song" og
sennilega er þaö fyrsta skáld-
verkið, sem hann samdi, fyrir
utan nokkur æskuverk er lágu
eftir hann. Swearingen fann
smásöguna í tímaritinu „Lond-
on", þar sem hún birtist ómerkt
áriö 1877. Sagan er 16.000 orö.
Swearingen sá að smásagan
var eftir Stevenson af því aö
hann haföi áöur fundiö brot úr
handriti sögunnar meö rithönd
Stevensons.
Sagan er nokkurs konar fyrir-
rennari hinnar kunnu sögu
Stevenson um „dr. Jekyll og hr.
Hyde", þar sem aöalsöguhetj-
urnar eru tveir gerólíkir frænd-
ur, sem veröa ástfangnir af
sömu konunni.
Konrad Hopkins, bandarískur
stofnandi Wilfion-forlagsins,
sagöi í viötali viö BBC: „Annar
þeirra hefur heldur upphafnar
hugmyndir um hetjulund og tek-
ur sér fyrir hendur aö fórna sér
fyrir hin tvö meö hræðilegum af-
leiöingum fyrir alla hlutaöeig-
andi.“
„Rutherford“-sagan er ófull-
gerö og hefur hvergi birzt áöur.
Stevenson byggir hana á eigin
reynslu og hún varpar Ijósi á líf
hans í Edinborg á yngri árum
hans.
j einum kaflanum skrifaöi
hann: „Ég er eins og fugl í búri,
eins og fangi í klefa sínum —
sýniö mér aðeins opna rifu á
veggnum og ég mun snúa baki
viö þessum ömurlega staö í einu
vetfangi og ganga á land þar
sem sólin skín og nágrannarnir
skipta sér ekki af því sem þeim
kemur ekki viö.“
Stevenson varð aö ósk sinni
síöar á ævinni, því að hann sett-
ist aö lokum aö á Kyrrahafseyj-
unni Samoa þar sem hann lézt
1894.
Hopkins gaf eftirfarandi skýr-
ingu á því hvers vegna forlag
hans fékk réttinn til aö birta hin-
ar tvær nýfundnu sögur Stev-
ensons:
„Ég heyrði hjá kunningjum
mínum úr rööum háskólamanna
beggja vegna Atlantshafs aö
sögurnar heföu fundizt og ég
skrifaði dr. Swearingen og
spurði hvort þaö yrði ekki
skemmtilegt ef þessar smásög-
ur eftir Robert Louis Stevenson
kæmu út hjá skozku forlagi i
landi hans sjálfs og hann varö
stórhrifinn af hugmyndinni.
Svona einfalt var það.“
Otrúlega
góð
hljómgæði
í þessum
lltlu
krflum
Um daginn vorum viö á
gangi í miöbænum og
tókum þá eftir krökkum
meö lítil tæki, sem
héngu eins og festi um
hálsinn og heyrnartæki á
höfðinu. Þau gengu
áfram meö sviplaus and-
lit og virtust litiö taka eftir því sem geröist
í kringum þau, en allt í einu tók eitt þeirra
sveiflu svo líkaminn iðaði og andlitiö varö
eins og uppnumið af engri sjáanlegri
ástæöu.
Þaö sem olli þessu stuöi var svokallaö
vasadiskó, sem flutti hressilega rokkmúsík.
En hvað er vasadiskó, spyrja ef til vill ein-
hverjir?
Jú, það er örlítiö kassettutæki, þar sem
allar tæknilegar einingar eru mjög litlar og
haganlega fyrirkomiö. Flest þessara tækja
eru þannlg gerö að eingöngu er hægt aö
nota þau til afspilunar en ekki til upptöku
og eru flest eingöngu fyrir heyrnartæki.
Þessi litlu tæki bjóöa upp á ótrúleg
hljómgæði og eins og einn sölumaður
þessara tækja oröaöi þaö, þá er hljómur-
inn í þessum litlu krílum svo góður að mörg
fjölskyldan yröi stolt af aö hafa slík hljóm-
gæöi heima í stofunni hjá sér.
Sökum þess hve tækin eru nett og létt
er hægt aö bera þau á sér viö ýmsar at-
hafnir, sem krefjast mikillar hreyfingar, eins
og þegar farið er á hjólaskautum, skíöum,
hjólaö á reiöhjóli, skokkað eöa geröar
leikfimisæfingar, svo eitthvað sé nefnt.
Þaö var japanska hljómtækjafyrirtækiö
Sony, sem fyrst kom meö þessi tæki á
markaðinn fyrir 5—6 árum, og kölluðu þeir
tækiö Walkman. Tækiö var þannig hannað
aö bæöi var hægt aö taka upp á þaö
hljómlist og mælt mál og svo var þaö til
afspilunar. Fyrir einu ári setti Sony svo á
markaöinn annað tæki, sem þeir kalla
Walkman II. Þetta tæki er nokkuö minna
en Walkman I eöa á stærö viö kassettu-
hylki og er úr álblöndu, en þetta tæki er
eingöngu til afspilunar. Ganga þessi tæki
fyrir rafhlööum, en Sony-tækjunum fylgir
auka rafkerfi fyrir langferöir. Einnig fylgir
því straumbreytir svo hægt er aö tengja
þaö viö bílgeymi og rafmagn.
Þaö má geta þess, aö körfuboltaiiöiö
Harlem Globetrotters, sem hér var á ferð
nýlega, haföi Walkman II meö sér á ferða-
laginu. Tengdu þeir tækiö við lítinn magn-
ara og frá honum barst svo öll sú tónllst,
sem áhorfendur heyrðu í Laugardalshöll-
inni, er Harlem Globetrotters sýndu þar
listir sínar.
Segja má aö vasadiskóið sé bandarískt
fyrirbrigöi, þótt þaö sé upphaflega hannaö
og framleitt í Japan og eru tæki af þessari
gerö afar vinsæl í því landi, og nú er svo
komiö aö flest hljómtækjafyrirtæki í heim-
inum framleiða vasadiskó.
Ýmsar útfærslur eru á þeim, til dæmis er
vasadiskó frá Audiosonic þannig gert aö
hægt er aö kaupa útvarp í kassettulíki frá
fyrirtækinu og setja í tækiö og er þá líka
hægt aö hlusta á útvarp í tækinu.
Sum eru þannig hönnuö, aö ef tveir nota
sama tækiö, þá geta þeir talaö saman í
gegnum tækin.
Eftir aö vasadiskóið náöi vinsældum
víöa um heim, fór aö gæta alls kyns eftirlík-
inga, sem ekki þykja miklar aö gæöum og
hafa helstu framleiöendur vasadiskóanna
varað viö þessum eftirlíkingum.
En því er ekki aö neita, aö þeir, sem
hlusta á þessi tæki, viröast detta inn í eigin
heim og þeir heyra ekki né skynja sem
skyldi utanaökomandi áreiti. Því vaknaði
sú spurning, hvort ekki sé meiri hætta á því
aö fólk, sem er aö hlusta á vasadiskó, gæti
sín ekki í umferðinni.
Viö höfum spurnir af því aö einhvers
staöar í útlandinu hafi einmitt oröið stór-
slys á fólki, þvi þaö tók ekki eins vel eftir
bílaumferöinni. Viö slógum á þráöinn til
lögreglunnar í Reykjavík og spuröum hana
aö því, hvort hún vissi til þess aö einhver
slys heföu oröið hér á landi, sem rekja
mætti til vasadiskósins. Kannaöist hún
ekki viö neitt slíkt. En hér á landi er út-
breiösla þessara tækja ekki mjög mikil, en
viröist þó vera aö færast í aukana, því
okkur var tjáö í hljómtækjaverslunum aö
vasadiskó væri nú vinsæl fermingargjöf.
Veröiö á þessum tækjum í verslunum
hér er nokkuö misjafnt eða frá
1.200—3.300 króna, svo ef til vill má segja.
aö vasadiskóiö sé minnsta en jafnframt
dýrasta hljómtæki í heimi!
Heimilishorn
Bergljót Ingólfsdóttir
Ágætis
höfuðfat
Þaö er ekki langur tími á árinu
sem hægt er aö valsa um ber-
höfðaöur hérlendis, veöráttan
sér fyrir því eins og allir vita. Alls-
konar vetrarhúfur prýöa nær
hvern mann á kaldasta tíma árs-
ins og er þaö vel. En þaö getur
líka veriö þörf á höfuöfati vor og
haust og þá úr þynnra efni.
Húfu nokkurskonar er víst
hægt aö nefna það höfuöfat sem
hér er mynd af og eftir því sem
leiöbeiningar segja er allsendis
vandalaust aö sauma sér slíkt.
Klipptur er hringur 20 cm í
þvermál og lengja 65 cm löng og
14 cm breiö. Málin eru án
sauma, svo gera þarf ráö fyrir
þeirri viöbót.
Þetta er siöan saumaö saman
úr einhverju mjúku efni, t.d. flau-
eli eöa lérefti ef notast á aö
sumarlagi.
Hægt er aö strjúka flíselm á
húfuna ef hún á aö vera stíf og er
úr þunnu efni, en ef hún á aö falla
niður er því sleppt.
Á myndunum má sjá þrjá
vegu, sem hægt er aö ganga frá
húfusniöinu, kollurinn rykktur ör-
lítiö viö og húfan höfö stíf, kollur-
inn saumaður beint viö og stíft
innan í, saumað saman og húfan
höfö einföld og lin.
Eins og sjá má er lengjan aö-
eins mjórri til beggja enda, en
þaö er einmitt bakhluti húfunnar
og vefst áreiöanlega ekki fyrir
neinum aö sjá þetta út.
Tölvuvædd
matseld
Líklega er þess langt aö bíöa, aö
venjuleg heimili matreiöi „með
tölvu“. Viö munum aö öllum líkindum
hafa gömlu aöferöina viö þetta
eitthvað áfram.
En slík matreiðsla fyrirfinnst, nán-
ar tiltekiö við háskóla-sjúkrahúsiö i
Munster í V-Þýskalandi.
Sem sagt engir óhreinir pottar eða
pönnur eftir matlagningu, um allt sjá
tveir matreiöslumenn og geta valiö
um sex fasta matseöla meö þvi að
ýta á hnappa Á lager eru til 200.000
frystar máltíöir og þvi engin hætta á
að menn verði uppiskroppa meö mat
á þeirri stofnun.