Morgunblaðið - 20.02.1983, Qupperneq 38

Morgunblaðið - 20.02.1983, Qupperneq 38
38 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. FEBRÚAR 1983 Minning: Ástbjört Oddleifs- dóttir, Haukholtum Fædd 28. júlí 1913 Dáin 11. febrúar 1983 1 gær, laugardaginn 19. febrúar, fór útför hennar fram frá Hruna- kirkju. Ásta í Haukholtum, en svo munu flestir þekkja hana best, var fædd að Langholtskoti í Hruna- mannahreppi 28. júlí 1913. Foreldrar hennar voru hjónin Helga Skúladóttir og Oddleifur Jónsson er þar bjuggu og var hún yngst sjö systkina. Þegar Ásta var tveggja ára, eða 25. desember 1915 missti hún móð- ur sína, en ólst áfram upp hjá föð- ur sínum og elstu systur sinni, El- ínu, til tíu ára aldurs, en þá brá faðir hennar búi og var henni komið fyrir í Gröf í sömu sveit, hjá vandalausu fólki. í Gröf líkaði Ástu vel að vera og talaði hún oft um það tímabil ævi sinnar. Þar var hún í sex ár eða til ársins 1930, en þá fór hún til Reykjavíkur, en var heima í Gröf 1931—1932, en hverfur þá aftur til Reykjavíkur og stundar þar ýmsa vinnu til árs- ins 1935, en 23 nóvember það ár giftist hún eftirlifandi eiginmanni sínum Þorsteini Loftssyni frá Haukholtum í Hrunamannahreppi og hófu þau búskap á ættjörð hans í sambýli við bróður hans Magnús Loftsson. Ásta og Steini voru samhent hjón og miðuðu líf sitt við að gera sem mest og best úr öllu. Þau eignuðust tvo syni Oddleif og Loft, sem nú búa rausnar búi á ættar- leifð sinni. Árið 1959 tók Oddleifur við búi á helmingi jarðarinnar af Magn- úsi föðurbróður sínum, en nokkr- um árum síðar tók Loftur við búi af föður sínum. Fyrir um það bil tveim áratug- um kynntumst við Haukholta- fjölskyldunum, sem við erum svo lánsöm að eiga að vinum. f upp- hafi fengum við leigðan veiðirétt hjá þeim feðgum í Hvítá (ef leigu skyldi kalla) og fórum þá um helg- ar og tjölduðum í smá hvammi í hallanum upp af ánni, en ávallt komum við við í Haukholtum í þessum ferðum okkar og treystust vináttuböndin eftir því sem ferð- um fjölgaði. Þá var Ásta enn með fullu þreki og var unun að horfa á þessa brosmildu og léttstígu konu ganga um eidhús og búr, þjónandi gestum og gangandi og var sem hún hefði töfrahendur, því áður en maður vissi af voru hlaðin borð, ýmist með mat eða öðrum góð- gerðum, sama hvort komið var að nóttu eða degi. Ásta var greind kona, glaðvær og hnyttin í tilsvör- um og hafði unun af söng. Marga nóttina gistum við fjór- menningarnir í Haukholtum og var það oftast að tilmælum Ástu. Hún gat ekki hugsað sér að við værum í tjaldi ef ekki viðraði sem best, og var þá oft sungið af hjart- ans lyst. Það var Ásta sem átti hug- myndina að því að við kæmum okkur upp bústað, þó vel studd af eiginmanni og sonum. Staðurinn fyrir bústaðinn var valinn við Brúarhlöð í landareign þeirra, skammt frá niðandi læk, í einu fegursta umhverfi sem hægt er að hugsa sér og Álfabrekkan hinu megin Hvítár beint á móti. Höfum við átt þar margar unaðsstundir. Þó hefði margt verið öðruvísi ef við hefðum ekki notið hjálpsemi bræðranna Oddleifs og Lofts, sem ávallt voru tilbúnir til hjálpar, hvort sem þörf var á verkfærum, höndum eða góðum ráðum, enda áttu þeir ekki langt að sækja þessa eiginleika þar sem foreldr- arnir Ásta og Steini voru. Ásta var einstök kona með bjargfasta trúarvissu og höfðaði ávallt til þess góða í manninum, enda má segja að hennar mottó hafi verið „hinir fyrst, svo ég“. Aldrei heyrði maður hana hall- mæla neinum og ef hún heyrði slíkt frá öðrum, var hún ávallt til- búin að finna þeim sem um var rætt eitthvað til góðs. Margar stundir áttum við með Ástu, ýmist öll saman eða sitt í hvoru lagi og eftir þær stundir var maður alltaf ríkari af góðum hugsunum. Eftir að Ásta missti heiisuna og þrekið þvarr, færðist rausnin og höfðingsskapurinn yfir á heimili sonanna og tengdadætra, sem ásamt börnum sínum elskuðu og virtu sína ástríku móður og ömmu ásamt föður sínum og afa. Voru þau öll ávallt tilbúin til að létta sem mest það stríð sem veik- indin ollu. Sama var hversu Ásta var þjáð, er maður spurði um líðan hennar, oftast fékk maður sama svarið. „Mér líður vel. Hví skyldi ég kvarta? Það er svo mörgum sem líður mikið verr.“ En nú er stríðinu lokið og hún komin til þess er býr okkur öllum sem á hana trúum bústað í ríki sínu. Þar býr hún nú og við sem eftir lifum hérna megin, eigum minninguna um góðan vin sem miðlaði öðrum öllu því besta sem í fari hennar bjó. Við biðjum góðan Guð að blessa og styrkja Steina og báðar fjöl- skyldurnar í Haukholtum og vott- um þeim dýgstu samúð. íbúarnir í Brúarlundi Ó, láttu Drottinn þitt Ijós mér skína og sendu frid inn í sálu mína. Ó, vertu mér Drottinn í dauóa hlíf éff bió ekki framar um bata og líf. Stefán frá Hvítadal Hún amma er dáin. Það er erfitt að trúa því að við getum ekki leng- ur leitað til hennar með vandamál okkar og annað sem svo gott var að tala um við hana. Ástbjörg Oddleifsdóttir, eins og hún hét fullu nafni, var fædd í Langholtskoti í Hrunamanna- hreppi 28. júlí 1913. Hún var yngst af 7 systkinum. Þann 23. nóvem- ber 1935 giftist hún Þorsteini Loftssyni og fluttist þá að Hauk- holtum. Þau hjón eignuðust tvo syni, þá Oddleif og Loft. f Hauk- holtum bjó amma alla sína bú- skapartíð. Hún var að okkar dómi einstök amma sem ekki átti neinn sér llk- an. Alltaf leysti hún öll okkar vandamál eftir bestu getu og gerði gott úr öllum hlutum. Ef vanda- málin virtust óleysanleg gat hún ætíð dreift huga okkar við eitt- hvað annað svo allt varð gott á ný. Það var alltaf árvisst að á jóla- og nýársmorgun fórum við syst- urnar á náttfötunum niður til ömmu og drukkum morgunkaffi. Þetta og svo mörg önnur hefð- bundin atvik í sambandi við ömmu eru dýrmætar minningarperlur sem aldrei gleymast og verða dýrmætari eftir því sem árin líða. Heimilið hjá ömmu var oft stórt og yfirleitt margt fólk í kring um hana. Gestrisnin var henni í blóð borin og gætti hún þess jafnan að allir stæðu mettir upp frá borðum. Amma mátti ekkert aumt sjá og menn og dýr hændust að henni með ótrúlegum krafti. Alltaf vildi hún rétta hlut annarra, hvort sem var í orði eða verki. Það var ein- kennandi fyrir ömmu að hún setti alla aðra fram fyrir sjálfa sig og gerði fyrst allt sem hún gat fyrir aðra áður en hún fór að hugsa um sjálfa sig. Þrátt fyrir sín miklu líkamlegu veikindi var það dýr- mætt að amma hélt sinni andlegu heilsu til síðasta dags. Alltaf gat hún skilið okkar viðhorf til hlut- anna þó að þau viðhorf samræmd- ust ekki því sem hún var alin upp við. Hún skildi vel að nýir siðir koma með nýju fólki og margt breytist í hraða nútímans. Glaðlyndi og gott skap var mjög ríkjandi í fari ömmu og aldrei heyrði maður hana barma sér í veikindum sínum þó margir aðrir hafi séð fulla ástæðu til. En kátín- an og brosið var alltaf fremst á hennar vörum. Árið 1976 gekk amma undir mikinn uppskurð og var útlitið dökkt um tíma. En öll él birtir upp um síðir og eins var með þetta, amma hresstist og kom heim. Þó að hún þyrfti oft að dvelja lang- tímum á sjúkrahúsum birti alltaf upp á milli og hún gat komið heim. Þær stundir sem hún gat verið heima voru henni mjög dýrmætar þó ekki væru þær alltaf mjög langar. Þegar við rifjum upp bernsku- minningarnar kemur myndin af ömmu inn í þær allar. Við áttum því láni að fagna að alast upp við hlið ömmu og er það mikilvægt og gott fyrir okkur að hafa hennar góðu hugsun og ráðleggingar að leiðarljósi í framtíðinni. „Nú legg ég augun aftur, ó, (>uó, þinn náóarkraftur mín veri vörn í nótt. Æ virzt mig ad þér taka, mér yfir láttu vaka þinn engil, svo ég sofi rótt.“ (S. Kgilsson) Um leið og við kveðjum ömmu viljum við þakka henni fyrir allt sem hún var okkur og biðjum góð- an guð að styrkja afa í framtíð- inni. Blessuð sé minning hennar. Ásta og Ella Ég ætla með nokkrum orðum að minnast elskulegrar frænku minnar, sem andaðist þann 11. þ.m. Allt frá því ég man eftir mér, er Ásta frænka tákn um allt það góða. Hún var ekki nein venjuleg frænka, heldur mikið meira. Nú á kveðjustund rifjast upp fyrir mér ótal minningar sem eru mér ákaflega dýrmætar. Ásta var mjög skemmtileg og jákvæð, gat ávallt séð bjartari hiiðar á öllu. Það var líka ákaflega gott að leita til hennar með sín vandamál. Hún átti alltaf einhver góð ráð og nóg af hjartahlýju, svo það var sér- staklega gott að vera í návist hennar. Ég er ævinlega þakklát fyrir að hafa átt svo yndislega frænku. Ásta átti við erfið veikindi að stríða undanfarin ár, en í því eins og öðru var hún sterk, gerði lítið úr þeim. Aldrei heyrðist hún kvarta, reyndi frekar að hug- hreysta þá sem í kringum hana voru, allt fram á síðasta dag. Elsku Steini, megi góður guð styrkja þig í sorg þinni. Öllum í Haukholtum sendi ég og fjöl- skylda mín innilegustu samúð- arkveðjur. Megi góður guð hjálpa okkur öllum að sætta okkur við hið óumflýjanlega. Blessuð sé minning elskulegrar frænku minnar. „Kar þú í friði, friður guAs þig blessi, hafAu þökk fyrir allt og allt.“ (V. Briem.) Heiða í gær var til moldar borin Ást- björt Oddleifsdóttir frá Haukholt- um, Hrunamannahreppi, f. 28.7. 1913, d. 11.2. 1983. Dugnaður, gæði, ósérhlífni og hjálpsemi voru einkenni þessarar góðu konu. Sá sem þessar línur ritar varð þeirrar gæfu aðnjótandi að kynn- ast henni og hennar fjölskyldu á því sómaheimili sem Haukholt er. Ég, sem 9 ára drengur, átti að fá að dveljast þar fyrir kunningsskap vina og foreldra um hálfsmánaðar skeið. Sá hálfi mánuður varð síðan að 6 sumra dvöl meira og minna j, ásamt tíðum heimsóknum í annan tíma og ávallt síðan, því alltaf leitar hugurinn þangað sem manni hefur liðið vel, og þannig leið mér vissulega undir hennar verndarvæng og hennar góðu fjöl- skyldu. Það er margs að minnast frá þessum árum sem ekki verður hér upptalið, en oft var gestkvæmt og glatt á hjalla I Haukholtum. Það skipti engu ávallt var sama góða og hlýja viðmótið að finna hjá Ástu, þó að hún gengi ósjaldan síðust til hvílu og fyrst á fætur. Nú hin síðari ár er heilsu hennar fór að hraka heyrðist aldrei æðru- orð eða kvartanir, það var ekki Ástu að skapi, heldur var alltaf bjart í nánd í hennar huga. Ég bið svo fyrir hönd foreldra minna og fjölskyldu góðan guð að styrkja þig, Steini minn og þína fjölskyldu í sorgum ykkar. Hörður Helgason Síminn hringir eins og svo oft áður, en nú veit ég með vissu að þessi hringing boðar eitthvað illt og óvægið. Það er Þorsteinn frændi minn, sem tilkynnir mér látið hennar Ástu, eins og hún var iðulega kölluð. Við fylgjum honum suður á Vífilsstaði, þangað sem hún háði sína síðustu baráttu eftir langvarandi og oft erfið veikindi. Ekki hafði maður heyrt hana kvarta yfir veikindum sínum, henni leið jú misjafnlega vel, en alltaf stóð þetta til bóta að hennar sögn. Nú er hún látin þessi góða og stillta kona og hjartað fyllist söknuði. Ásta var fædd í Langholtskoti í Hrunamannahreppi þann 28. júlí 1913. Foreldrar hennar voru Helga Skúladóttir og Oddleifur Jónsson. Þegar hún var barn að aldri missti hún móður sína, en bjó þó áfram hjá föður sínum og sex systkinum um nokkurra ára skeið, en er þá komið fyrir í Gröf í sömu sveit þegar faðir hennar bregður búi. Sautján ára gömul fer hún til Reykjavíkur og er bú- sett þar í fimm ár. Árið 1935 gift- ist hún Þorsteini Loftssyni frá Haukholtum og bjuggu þau þar öll sín búskaparár. Þau eignuðust tvo syni. Þá Oddleif sem fæddur er árið 1936 og Loft sem fæddur er 1942, og búa þeir nú með fjölskyld- um sínum myndarbúi á Hauk- holtajörðinni. Barnabörn þeirra Ástu og Þorsteins eru nú fjögur. Sem barn kom ég oft með for- eldrum mínum á heimili þeirra Ástu og Þorsteins föðurbróður míns. Og auðvitað var ég aðeins barn, þegar ég fékk. að fara þangað sem snúningastrákur fyrst hluta úr sumri, en alls urðu sumrin mín sjö þar fyrir austan og veru minni lauk síðan með vetrardvöl. Að sjálfsögðu eru það mikil viðbrigði fyrir ungan dreng að ætla sér að vera fjarri foreldrum sínum yfir lengri eða skemmri tíma, jafnvel þó margt sé það til sveita sem veki áhuga og forvitni kaupstaðar- barnsins. Þá skiptir ekki minnstu máli hvernig það fólk sem dvelja á hjá tekur manni. Tæplega hefði vera mín í Haukholtum orðið svo löng sem raun ber vitni ef þar hefðu einhverjir annmarkar verið á. Já, sannarlega leita á hugann margar góðar minningar frá þess- um tíma. Oft minnist ég þess þeg- ar unnið var fjarri heimilinu og sest var niður til að fá sér að drekka, að þá sóttist ég eftir því að setjast sem næst henni Ástu. Ég man hversu gott mér þótti það þegar hún strauk mér um hand- arbakið, hnéð eða vangann, hvern- ig þreytan, þegar hún var fyrir hendi, leið í burtu og ljúf værð færðist yfir barnssálina. Þá eru mér ekki síður í fersku minni vetr- arkvöldin, þegar hún sagði mér einhverja af þejm mörgu sögum sem hún kunni. Ásta var vel að sér I sögu lands og þjóðar. Ekki hafði hún þó ferðast mikið um ævina, en lesið þeim mun meira, og fest það í minni svo furðu sætti. Hún átti auðvelt með að endursegja það sem hún hafði móttekið og drága upp glögga mynd af mannlífi og staðháttum. Ég hygg að margur minnist þeirra stunda þegar Ásta sat á rúmstokknum sínum og sagði frá því sem hún hafði lesið, svo ógleymanlegar eru þær stund- ir. Ástu var annt um heimili sitt, bú sitt, sveitina sína og landið. Hún gekk að störfum sínum af miklum röskleika og vandvirkni. Allir sem kynntust henni hlutu að meta hana og bera virðingu fyrir henni. Hún gaf meira af sjálfri sér en hún þáði af öðrum. Það var hverjum manni hollt og mikil Guðsgæfa að fá að kynnast Ástu. Ég þakka Ástu minni samfylgd- ina og allt sem hún gaf mér, hún var mér sem móðir á viðkvæmum aldri. Kæru vinir í Haukholtum. Ég sendi ykkur öllum mínar innileg- ustu samúðarkveðjur. Raggi SVAR MITT eftir Billy Graham Mig langar til að fá svar við eftirfarandi spurningu í dálkin- um yðar: Er það helg athöfn að biðja í hljóði um handleiðslu Guðs, þegar við erum í kjörklefanum og þurfum að ákveða, hvern við eigum aö kjósa? Eg get vart hugsað mér betri bænastað né æðra bænarefni. Kosningarétturinn er einn æðsti réttur- inn í frjálsum heimi, og með því að mörg og mis- munandi lóð eru lögð á metaskálirnar, er vissulega æskilegt, að við biðjum af öllu hjarta. Biblían kennir, að Guð láti sér annt um hagi þjóð- anna og líf og breytni þjóðarleiðtoganna. í Sálm. 75, 7—8 lesum við: „Hvorki frá austri né vestri, hvorki frá eyðimörkinni né fjöllunum — heldur er Guð sá, sem dæmir, hann niðurlægir annan og upphefur hinn.“ Það er því í alla staði viðeigandi að við biðjum, áður en við kjósum, meðan við kjósum og eftir að við höfum kosið. Biblían segir: „Sæl er sú þjóð, sem á Drottin að Guði.“ Vei þjóð okkar, ef við komumst einhvern tíma á það stig, að við teljum okkur geta komizt af án þess að Guð ráði og leiði. Þó að þjóð okkar hafi aldrei getað kallast fullkomlega kristin, hefur hún alltaf átt rætur sínar í grundvallarviðhorfum Biblíunnar. Nú eru að verki öfl, sem vilja útrýma bæn, Biblí- unni og fræðslu Guðs úr lífi þjóðar okkar. Stöndum fast á móti þessu. Eg veit enga betri leið til andstöðu en að biðja og að kjósa.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.