Morgunblaðið - 22.05.1983, Side 30
78
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. MAÍ 1983
Ný plata, hljómleikaferð
og allt stefnir í rétta átt
DAVID
BOWIE
Rokksöngvarinn og leikarinn David Bowie er að leggja upp í
hljómleikaferðalag um heiminn í vor, og hann hefur gefið út
nýja plötu, Let’s Dance. Hann hefur ekki farið í hljómleika-
ferð í fimm ár. Á tímabili var von á Bowie hingað til lands,
en síðustu fréttir herma að ekkert verði af því.
Andlitið fræga verður að einu
stóru brosi. „Við skulum bíða og
sjá til,“ svaraði hann þeirri full-
yrðingu að hann sé eina rokkstór-
stjarnan, sem gert hefur það gott í
kvikmyndum.
Bowie sat í bleika og hvíta Ver-
sala-herberginu á Carlyle-hótel-
inu í New York (þar sem Warren
Beatty er með íbúð og Bobby
Short syngur reglulega), og virðist
ákafur í að koma hlutunum á
hreint. Eftir nokkra tíma átti
hann eftir að lýsa því opinberlega
yfir að hann hefði gert nýjan
plötusamning við bandaríska
fyrirtækið EMI, samning, sem
margir vilja halda fram að gefi
Bowie ekki minna en 10 milljónir í
aðra hönd. í augnablikinu var
hann þó áfjáður í að tala um
myndirnar sínar, tónlistina sína
og annað sem honum lá á hjarta.
David Bowie hefur verið einn
áhrifamesti rokksöngvari í ára-
tug, og hefur skapað röð persóna,
sem mótað hafa tísku um heiminn.
En vandaðir konsertar og met-
söluplötur eins og Ziggy Stardust,
Young Americans og Heroes, var
ekki nóg. Áhugi hans á eftir-
hermuleikjum, sem hann fræddist
um með Lindsay Kemp, varð til
þess að Bowie flæktist æ meira
inn í heim kvikmyndanna (The
Man Who Fell to Earth, Just a
Gigolo og þær myndir sem enn á
eftir að frumsýna, The Hunger og
Merry Christmas, Mr. Laurence)
og leikhússins þar sem hann lék á
Broadway í The Elephant Man,
1980.
Ábending í amerísku dagblaði,
sem var á þá leið að Mick Jagger
hefði látið í ljós þá skoðun sína að
Bowie hefði þurft að fyrirgera
tónlistarframa sínum til að öðlast
frama í kvikmyndum, kemur
Bowie aftur til að brosa.
„Ég býst við því að ég hafi látið
tónlistina sitja á hakanum undan-
farin þrjú ár,“ viðurkennir hann.
„Ég gerði eina plötu og ég hefði
gefið út aðra á síðasta ári, en ég
gerði mér ekki grein fyrir því að
ég myndi leika í mynd Oshima
(Merry Christmas, Mr. Laurence),
svo fljótt sem raun varð á. Ég
hafði rétt lokið við upptökur á The
Hunger (þar sem hann leikur á
móti Catherine Deneuve og Susan
Sarandon) þegar Oshima hringdi
og sagði að við mundum hefja
upptökur tveimur vikum seinna
við Suður-Kyrrahafið.
Bowie ber mikla virðingu fyrir
leikstjóranum japanska, Oshima,
en um hann stóð nokkur styrr inn-
an kvikmyndaheimsins fyrir
nokkrum árum út af myndina, Ai
no Corrida. „Það hefur tekið
Oshima fimm ár að koma hlutun-
um þannig fyrir að hann geti gert
aðra mynd, vegna þess að verk
hans hafa verið í hálfgerðu banni í
Japan. En allir þeir sem með hon-
um vinna eru sérstaklega trygg-
lyndir — þeir unnu ekki í fimm ár
heldur, til þess að fá tækifæri til
að gera með honum aðra mynd.
Bowie hefur ekki enn séð mynd-
ina fullgerða, en hann segir að
hlutverk sitt í henni hafi verið eitt
það ánægjulegasta, sem hann
nokkurntíma hafi leikið í myndum
eða í tónlist. „Það var einstakt að
vinna með eins fjölhæfum manni,
og Oshima er,“ sagði hann. „Og
örlátum — í fyrsta sinni var mér
kleift að leggja til málanna hvað
varðaði samtöl eða uppbyggingu
atriða.
Vegna þess hve við unnum
hratt, hef ég enga hugmynd um
hvernig myndin mun koma til með
að verða í heild. Og Tom Conti,
sem einnig leikur í henni, er held-
ur ekki alveg klár á hvernig hlut-
verk hans kemur til með að líta út.
Maður stekkur úr einu atriði í
annað — og við tókum þrjú, fjögur
atriði á dag. Oshima gerði beina-
grind um uppbyggingu atriðis og
lýsti eðli þess, sagði hver hann
héldi að niðurstaðan gæti orðið og
spurði: „Jæja, hvað mundi ger-
ast?“
Þá sögðum við Conti, „Right,
hvað mundi gerast,“. Við sögðum
honum hvaða hugmyndir við höfð-
um og hann sagði, „ókei, þá skjót-
um við.“ — Það var rétt eins og að
vinna í verkhópi. Verkhópi með
ríflegt fjármagn — miðað við jap-
anskar myndir, það er að segja."
Fyrir Bowie er vinna við kvik-
myndir og í leikhúsi ekki sérlega
mikið stökk frá vinnu rokkstjörn-
unnar. Hann sagðist aldrei hafa
fundið ró i sínum beinum sem
rokkari, og hann öfundaði þá sem
raunverulega fundu sig í hlutverk-
inu. Þó var það nú svo að hann
festi sig í rokkinu.
Sé hann spurður að því hvort
honum finnist hann nú hafa notað
„karaktera” sína til að yfirstíga
feimni, og síðan festst í þeim
vegna vinsælda þeirra, eða hvort
þeir hafi aðeins verið snjallt bragð
til að vekja á honum athygli, svar-
ar hann: „Það er afar erfitt að
skilja þetta hvort frá öðru. Sum-
part var leikurinn gerður til að
vekja athygli á mér, en stór hluti
þessa alls var löngunin til að gera
eitthvað mjög spennandi á sviði.
Þetta var leið til að breyta rokk og
ról-sýningunum. Ég er mjög stolt-
ur af uppbyggingu minna karakt-
era og á hvern hátt þeir voru
kynntir. Það var persónulegt hel-
víti fyrir mig að fara í gegnum, en
þetta var mjög gott fyrir rokkið.
Það hlýtur að hafa verið stórkost-
legt að hafa verið á meðal áhorf-
enda. En þetta hafði litið að gera
með hvernig ég er.“
Hvernig er hann?
„Hljóðlátur. Feiminn. Hógvær."
Þetta er sagt með örlítið tauga-
strekktum hlátri, sem fylgir
mörgum svörum hans.
„Það, að hafa verið vitni að því
þegar David Bowie kom fyrst
fram í sviðsljósið í byrjun áttunda
áratugarins, var eins og að fylgj-
ast með sápuóperu. Það voru slá-
andi yfirlýsingar um daður hans
við bæði kynin, töluverð umfjöllun
í fjölmiðlum um hið óvenjulega
hjónaband hans (hann skildi fyrir
sjö árum) og þar fram eftir götun-
um.
Þegar hann lítur til baka á þau
atriði einkalífsins, sem mest voru
í sviðsljósinu, segir Bowie: „Ég var
að gera tilraunir á mínu eigin til-
finninga- og sálarlifi. Ég gékk í
gegnum allskyns próf til að kanna
og komast í snertingu við alla
mögulega reynslu á meðan ég var
enn ungur, án þess að hugsa um
hvað gæti gerst seinna meir. Það
er gamla viðkvæðið: ef ég hefði
vitað að ég ætti eftir að lifa svona
lengi, hefði ég gætt mín betur. Ég
get þó ekki sagt að ég sjái eftir
nokkrum hlut. Eg hef lært mikið á
þessu.
Á miðjum áttunda áratugnum,"
segir hann, „brotnaði ég saman.
Ég var ekki að skapa neitt. Það
munaði litlu að ég tæki inn of
stóran skammt af eiturlyfjum,
þrisvar í sömu vikunni. Nokkrir
sögðu mér að það væri mér fyrir
bestu að hverfa frá þessu líferni
og hverfa frá Los Angeles. Svo ég
fór til Jamaica, með hljómsveit-
inni, og fór í hljómleikaferð, sem
ég man næsta lítið eftir. Þar réði
heimur fantasíunnar.
Ég settist að í Berlín og það tók
mig tvö til þrjú ár að ná mér aftur
á strik. Og enn í dag stend ég upp
og hugsa: „Jæja ég ætla að eyða
þessum degi eins og hann sé síð-
asti dagurinn í lífinu.“ Svo um
klukkan þrjú síðdegis hugsa ég að
það sé einhver framtíð eftir allt.
En ég á ekki lengur að strfða við
sömu vandamál og áður. Ég hef
lært að slappa af og vera það sem
ég er. Mér líður vel hálffertugum.
Það er ekki svo aumur aldur, eftir
allt.“
Bowie, sem oft hefur haldið því
fram að hann hati hljómleikaferð-
ir, hefur skipulagt heimsreisu,
sem hefst í vor og mun standa yfir
í sex mánuði. Hann segir að hann
kunni vel við hugmyndina. „Ég
held að ég geti haft mikla ánægju
af túrnum í þetta skipti. Ég sakna
hljómleikaferðanna. Þegar þú hef-
ur í huga að ég hef ekki verið á
sviði í Evrópu í sex ár er eftir-
væntingin stórkostleg.
Eftir að hafa leikið í The Ele-
phant Man á Broadway, get ég
hugsað mér að gera allt. Það var
dásamlegt að leika, eins og þar, án
nokkurrar lyfjanotkunar. Rokkinu
fylgir alltaf viskí eða vodka eða
nokkrir bjórar. En þegar ég lék í
The Elephant Man vildi ég muna
hverja sýningu þá sex mánuði sem
þær stóðu yfir. Og ég gerði það.“
Hin nýja plata Bowies, Let’s
Dance, hefur yfir sér hlýju sem
honum finnst hafa vantað í tónlist
sína frá því Young Americans
kom út 1975. „Ég vildi komast í
snertingu við hina almennu þætti,
og ekki líta út eins og eitthvert
utangarðsfrík, sem ég er ekki. Mér
finnst ég vera heilsteyptari hluti
af öllu saman og mig langar til að
lýsa þeirri tilfinningu. Ég vil ekki
líta út fyrir að vera utanveltu og
kaldur, vegna þess að ég er það
ekki.“
Það má vera að Bowie sé ekki
utanveltu og kaldur þessa dagana
en það er enginn efi á þeim djúpu
og miklu áhrifum sem'hann hefur
haft á hina nýju kynslóð raf-
væddra popptónlistarmanna, sem
margir hverjir virðast hafa til-
einkað sér þann stíl, sem hann
hafði áður fyrr. „Ég held þetta sé
strangt til orða tekið,“ segir hann,