Morgunblaðið - 09.02.1984, Qupperneq 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, PIMMTUDAGUR 9. FEBRÚAR 1984
Saltfiskframleiðslan síðasta ár:
20% minni
en árið 1982
— Aukning á sölu til Bretlands, Frakklands
og Vestur-Þýzkalands
FRAMLEIÐSLA saltfisks á árinu 1983 varð um 48.000 tonn og dróst saman
um 12.000 tonn eða 20% frá 1982. Á árinu 1983 var 44% af þorskafianum
saltað, en 47% 1982.
Alls voru fiutt út 48.052 tonn af saltfiski á síðasta ári, og er útflutningurinn
tæplega 10.000 tonnum minni 1983 en 1982. Eins og jafnan áður er Portúgal
langstærsti markaðurinn.
Markaðsmál óverkaðs saltfisks
standa nokkuð óvenjulega um
þessar mundir. Undanfarin miss-
eri hafa kaupendum líkað gæði
fisksins vel og kvartanir nánast
engar borist á alla framleiðsluna
árið 1983. Lítið framboð virðist
hafa verið af saltfiski síðari hluta
ársins og birgðir því næsta litlar í
neyslulöndunum, þar sem neysla
er talin hafa verið áþekk á síðasta
ári og hún hefur verið nokkur
undanfarin ár. Birgðir af saltfiski
eru mjög litlar hér á landi og svo
mun vera einnig um óverkaðan
fisk í helstu framleiðslulöndum
öðrum.
Þessar upplýsingar ásamt þeim
eftirfarandi og meðfylgjandi tafla
yfir útflutning áranna 1982 og
1983 eru fengnar úr nýlegu frétta-
bréfi Sölusambands íslenskra
fiskframleiðenda.
Saltfiskverð hefur hækkað
verulega til neytenda í öllum
helstu markaðslöndum okkar á
síðustu misserum. Verðið hefur
hækkað til neytenda mjög veru-
lega þrátt fyrir það að við íslend-
ingar höfum orðið að lækka jafnt
og þétt verðið í bandarískum doll-
urum vegna þess hve styrking
dollarans hefur verið gífurleg
gagnvart Evrópumyntum.
Af framansögðu má ráða að öll
ytri skilyrði saltfiskverkunar og
saltfisksölu eru hagstæð en hin
mikla hækkun dollarans gerir af-
komuhorfur í saltfiskverkun ekki
glæsilegar að óbreyttu.
Nýlega sendi Þjóðhagsstofnun
frá sér nýjar afkomutölur byggðar
á nýjum grunni og athugasemdum
SÍF. Niðurstöður þessara nýju
áætlana eru mjög i sama dúr og
afkomutölur SIF. Að vísu telur
SÍF afkomuna um 2—3% lakari
en Þjóðhagsstofnun, en engu að
síður er það ánægjulegt að fengist
hefur samræmdari mynd af af-
komunni. Réttar afkomutölur eru
forsenda þess, að ráðamenn bregð-
ist við vanda framleiðenda.
Á árunum 1982—1983 var eins
og áður segir tæplega helmingur
alls þorskafla saltaður. Saltfisk-
útflutningur nam árið 1982 18,6%
af verðmæti heildarútflutnings
landsmanna. Eins og áður greinir
er verðlag á saltfiskafurðum í
Evrópu mjög hátt en einungis
gengisbreytingar dollarans valda
því að samkeppnisaðstaða salt-
fiskframleiðenda erlendis er svo
erfið sem raun ber vitni og endur-
speglast síðan í óhagkvæmum
samanburði við frystan fisk hér á
landi. Stjórnvöld víðast hvar í
Vestur-Evrópu hafa miklar
áhyggjur af styrkingu dollarans
enda veldur hann þeim þungum
búsifjum og skapar óvissu og erf-
iðleika á alþjóða gjaldeyrismörk-
uðum. Sem betur fer hefur styrk-
ing dollarans í heild meiri jákvæð
áhrif hérlendis en neikvæð, og því
ekkert undrunarefni að stjórnvöld
grípi fegins hendi til þess úrræðis
að setja önnur markmið, svo sem
baráttuna við verðbólguna, ofar
þeim markmiðum sem ef til vill
hentuðu saltfiskframleiðendum
betur, að láta íslensku krónuna
fylgja Evrópu-myntum meira en
gert hefur verið. Baráttan við
verðbólguna er vissulega mikilvæg
en afkoma og atvinnuöryggi
þeirra sem í saltfiskverkun vinna
er ein af forsendum þess að at-
vinnulífið gangi eðlilega. Þess
vegna er ljóst að lausn þarf að
finna á þessum vanda og að því er
að sjálfsögðu unnið.
Alls voru flutt út 48.052 tonn af
saltfiski á síðasta ári og skiptist
það á markaði eins og fram kemur
í eftirfarandi töflu, sem sýnir út-
flutninginn á einstök markaðslönd
árin 1982 og 1983.
1983 1982
I. Blautverkaður Hskur þús. lestir þús. lestir
Bretland 1.013 287
Frakkland 2.433 1.693
Grikkland 3.947 4.178
Ítalía 3.323 3.477
Portúgal 24.523 36.704
Spánn 8.148 8.740
30 32
Samtals 43.417 55.111
2. Saltfíakflök
Ítalía 109 231
Spánn 427 250
V-Þýskaland 1.246 641
143 185
Samtals 1.925 1.307
3. Imrrfiskur
Brasilía 1.354 382
Frakkland 898 654
Panama 95 192
Zaire 302 175
61 20
Samtals 2.710 1.423
Iftflutningur alls: 48.052 57.841
Eins og fram kemur í þessari
töflu er útflutningurinn tæplega
10.000 tonnum minni 1983 en 1982.
Eins og jafnan áður er Portúgal
langstærsti markaðurinn. Athygl-
isverð er aukning á sölu til Bret-
lands og Frakklands. Sala ufsa-
flaka til V-Þýskalands jókst aftur
eftir nokkurra ára lægð. Mikil
þurrkun ufsa skýrir aukningu á
sölu til Brasilíu. Spánar-, Ítalíu-
og Grikklandsmarkaðir halda
nánast óbreyttu magni, þrátt fyrir
20% samdrátt í framleiðslu og út-
flutningi.
Ekki óvenjulegt
að lax fáist í troll
EKKI ER óvenjulegt að sjómenn fái
lax í troll, samkvæmt upplýsingum
sem Mbl. fékk hjá Árna Isakssyni,
fiskifræðingi hjá Veiðimálastofnun.
Tilefni spurningar um þetta
efni er grein sem nýlega birtist í
Fiskifréttum, þar sem Einar
Jónsson, fiskifræðingur hjá Haf-
rannsóknastofnun, segir, að sl.
haust hafi verið óvenju mikið af
laxi út af Vestfjörðum og hafi tog-
arar iðulega fengið laxa í troll og
var einn nefndur sem dæmi, en
þar fengust eitt sinn 14 laxar í
túrnum.
Ekki sagði Árni að hægt væri að
leggja mat á það hvort um óvenju
mikið magn hafi verið að ræða,
þar sem rannsóknir og uppiýs-
ingar skorti. Hins vegar kvaðst
Árni telja að meira væri um að lax
veiddist með þessum hætti á fs-
landsmiðum en fréttist af. Hins
vegar væri lax í sjónum allt í
kringum landið og því kæmi
ósjaldan fyrir að hann veiddist.
1983 (106. löggjafarþing) — 129. mál.
Nd. 239. Breytingartillögur
yið frv. til 1. um breyt. á I. nr. 75 14. sept. 1981, um tekjuskatt og eignarskatt, sbr. lög nr. 21
_|>3. mars 1983, um breyting á þeim lögum. '
Frá meiri hl. fjárhags- og viðskiptanefndar (PP, FrS, ÞP, GHG).
1. inn í 1. gr. frumvarpsins bætist nýr töluliður sem verði 1) og breytist röð annatra toluliða
samkvæmt því. Töluliðurinn orðist svo: . ..» ,
í stað „2 500 kr.“ og „5 000 kr.“ í 2. málsl. 2. tl. B-liðs 1. mgr. komi: 12 750 kr. og
25 500 kr.
2. Eftirtaldar breytingar verði á 1. mgr. 3. gr. frumvarpsins:
a) í stað „23%“ komi: 22.75%.
b) í stað „32%“ komi: 31.5%.
c) í stað „45%" komi: 44%.
3. í stað „51%“ í 6. gr. frumvarpsins komi: 50%
4~~A eftir 8. gr. frumvarpsins bætist ný grein sem verður 9. gr. og breytist roð annarra
greina til samræmis við það. Greinin orðist svo: , <
Heimil er opinber birting á þeim upplýsingum um álagða skatta, sem fram koma í
skattskrá, svo og útgáfa þeirra upplýsinga í heild eða að hluta.
Verður framtalsfrestur framlengdur(?):
Skattalög og
sala á Siglósfld
Flugstöð og fæðingarorlof
FRAMTALSFRESTUR
FRAMLENGDUR?
Friðrik Sophusson (S) mælti í
neðri deild Alþingis fyrir breyt-
ingartillögu meirihluta fjár-
hags- og viðskiptanefndar þing-
deildarinnar við frumvarp um
tekju- og eignaskatt (sjá meðf.
mynd). Friðrik sagði breyt-
ingartillögurnar þýða lækkun
skatthlutfalls á meðaltekjur og
lægri — á kostnað hærri launa.
Kjartan Jóhannsson (A) full-
yrti hinsvegar að skattbyrði
þyngdist hjá meginþorra launa-
fólks samkvæmt þessum skatta-
tillögum, og allnokkuð þegar út-
svör væru tekin með í dæmið.
Sighvatur Björgvinsson (A)
gagnrýndi hve skattlagabreyt-
ingar væru seint á ferð, fram-
talsfrestur senn útrunninn. Al-
bert Guðmundsson, fjármála-
ráðherra, sagðist ætla að beita
sér fyrir framlengingu framtals-
frests ef með þyrfti, en skoraði á
þingmenn að hraða afgreiðslu
þessa máls.
FLUGSTÖÐVARBYGG-
ING ENN í
FYRSTU UMRÆÐU
Frumvarp til laga um lántöku
vegna flugstöðvarbyggingar á
Keflavíkurflugvelli var enn til
fyrstu umræðu í neðri deild á
þriðja þingdeildarfundi um mál-
ið, og lauk umræðunni ekki.
Talsmenn Alþýðubandalags
setja á langar ræður og þing-
menn Bandalags jafnaðarmanna
og Kvennalista fylgja í kjölfarið.
Geir Hallgrímsson, utan-
ríkisráðherra, kvað sundurliðaða
kostnaðaráætlun um verkið í
heild og einstaka verkþætti
verða lagða fyrir fjárhags- og
viðskiptanefnd, svo sem gert
hafi verið í sömu nefnd efri
deildar og utanríkismálanefnd.
Hinsvegar væri vafasamt að
ræða þær tölur á opnum þing-
fundi þar sem til stæði að bjóða
þessa verkþætti alla út. Hann
sagði bætta þjónustu á Keflavík-
urflugvelli leiða til aukinnar
umferðar og meiri tekna. Tekjur
af fríhöfninni myndu nægja til
að standa undir lánakostnaði við
umrætt lán.
Kjartan Jóhannsson (A) taldi
óhjákvæmilegt að ráðast í bygg-
ingu þessa. Því miður hafi það
ekki verið gert fyrr þegar betur
stóð á, og skuldastaða þjóðarinn-
ar var ekki orðin jafn siæm og
raun ber vitni. Hann kvað and-
mælendur ekki hafa bent á neina
aðra byggingarleið sem leitt
gæti til minni útgjalda af okkar
hálfu en þá, sem nú væri rædd.
LAGMETISIÐJAN
í SIGLUFIRÐI SELD
EINSTAKLINGUM
Sverrir Hermannsson, iðnað-
arráðherra, mælti í efri deild
fyrir frumvarpi um sölu Lag-
metisiðju rikisins í Siglufirði, en
kaupandi er Siglósíld hf., félags-
skapur fimm einstaklinga í
Siglufirði og fimm utanbæjar.
Kaupverð er 18 milljónir króna.
Kaupsamningur kveður á um að
starfræksla fyrirtækisins verði
áfram í Siglufirði.
Áform kaupanda standa til
eftirfarandi: 1) Framleiðslu
gaffalbita, 2) vinnslu úthafs-
rækju, 3) vinnslu rækju, sem
veidd verður í Barentshafi í
samstarfi við breskt fyrirtæki,
til sölu á markaði í Bretlandi og
Bandaríkjunum, 4) niðursuðu
tilfallandi hráefnis þann tíma
sem ekki er unnið að síld. Síð-
asttöldu atriðin tvö eru nýjung.
Hinir nýju eigendur áforma að
verja 12 m.kr. til endurbóta og
tækjakaupa á fyrri helmingi
þessa árs.
Árið 1983 vóru beinar greiðsl-
ur, framlög úr ríkissjóði, til
Siglósíldar 7 m.kr. Að auki var
framlag í formi yfirtöku lána
hjá Endurlánum ríkisins á um
10 m.kr. Samkvæmt bráða-
birgðatölum efnahagsreiknings í
desember 1983 vóru eignir fyrir-
tækisins taldar nema 15,9 m.kr.
en skuldir alls 20,3 m.kr. Eigið fé
var því neikvætt um tæplega 4,4
m.kr. Ráðherra taldi umsamda
sölu vel við unandi fyrir ríkis-
sjóð sem seljanda.
FÆÐINGARORLOF —
BRJÓSTAGJÖF
Frumvarp Sigríðar Dúnu
Kristmundsdóttur (Kvl.) kom til
framhaldsumræðu í efri deild. í
umræðunni kom fram að fram-
kvæmd efnisatriða frumvarps-
ins, sex mánaða orlof til allra
fæðandi kvenna hvar greiðslur
miðist við „laun foreldris", kosta
um 2% af heildarfjárhæð fjár-
laga.
Árni Johnsen (S) taldi vafa-
samt að fæðingarorlof næði til
kjör- eða uppeldisforeldra, eins
og frumvarpið gerir ráð fyrir.
Mismunandi orlofsgreiðslur að
fjárhæð væru og spurning.
Hinsvegar væri mikilvægt að
móðir barns hefði aðstöðu til
brjóstagjafar, enda skipti móð-
urmjólk til barns fyrstu mánuði
miklu fyrir það allt lífið.
Brjóstamjólk sé ekki einvörð-
ungu besta næring barns á þessu
aldursskeiði, hún inniheldur öll
eggjahvítuefni, fitu, steinefni og
vítamín sem þarf til eðlilegs við-
halds og vaxtar, heldur bendi
heilsufarsrannsóknir til þess að
brjótamjólk innihaldi ýmis
varnar- og mótefni gegn sjúk-
dómum, sem ungviðinu séu
nauðsynleg. Rannsóknir visinda-
manna bendi og til þess að
brjóstamjólk til einstaklings í
frumbernsku byggi upp varnar-
kerfi hjá honum sem gagnist
honum allt lífið. Kostnaður við
að gera konu kleift að sinna
þessum þætti móðurhlutverks
skili'sér því aftur í minni kostn-
aði í heilbrigðiskerfinu.
RÍKISFYRIR-
TÆKI OG VÍ
Svavar Gestsson (Abl.) hefur
lagt fram spurningar til forsæt-
isráðherra: 1) Hvaða fyrirtæki,
„sem eru í umsjá iðn-
aðarráðuneytis", munu sækja
um aðiid eða hafa sótt um aðild
að VSÍ? 2) Er ætlunin að önnur
fyrirtæki ríkisins, t.d. áburðar-
verksmiðjan, verði látin sækja
um aðild að VSÍ? 3) Hve miklar
upphæðir greiða fyrirtæki ríkis-
ins til VSÍ á árinu 1984?