Morgunblaðið - 21.12.1984, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 1984
B 5
S
Þeir sem komnir eru yfir
tvítugt muna flestir þá tíö
aö allar eöa nær allar flíkur
voru saumaöar í heimahús-
um. Gamlir frakkar eöa
jakkar hvaö þá buxur voru
saumaöar upp í fjölskyld-
unni, og gengu þannig
mann frá manni. Meöal
ungs fólks er vaxandi áhugi
á saumaskap, og gildir þaö
jafnt um pilta og stúlkur.
Kristjana og Sighvatur ( heimasaumuöum fötum.
Kristjana Óskarsdóttir í peysu, sem hún saumaöi
sjálf.
Björg Jónsdóttir á heimleió meö
efni (jólafötin.
legt. Ég hef hins vegar prjónað mik-
iö og má segja aö önnur handa-
vinna hafi falliö í skuggann fyrir því.
Engin saumavél var til á heimilinu
svo ég fékk lánaöa vél, en svo illa
vildi til aö hún bilaði eftir fyrsta
kvöldiö. Mér til mikillar gleði fór
maóurinn minn og keypti nýja vél
handa mér og var vart á betra kos-
iö. Nú hófst saumaskapurinn fyrir
alvöru. Þetta er hreint ótrúlega
auðvelt. Tískan er líka þannig aó
auðvelt er aó sníöa og sauma þaö,
sem hugurinn girnist. Allt er bók-
staflega til. Þaö er hægt aö sauma
peysur, fatnaö úr leöri, leöurlíki,
efnin eru svo fjölbreytt og vélarnar
góöar. Eina vandamáliö er tím-
inn. Ég var aö Ijúka viö aö sauma
jólafötin á strákana mína, þá Davíð
2 ára og Ólaf Orra 3 ára. Á mig hef
ég m.a. saumað peysu og kjól. Það
mikill sparnaöur aö sauma sjálf því
föt út úr búö eru óhemjulega dýr“.
Ánægja að skapa
sín eigin föt“
„Ég saumaói stundum þegar ég
var peyi og haföi mikla ánægju af
þvi," sagöi Sighvatur þegar blaöa-
maöur spuröi hann hvernig stæöi á
áhuga hans á saumaskap. „Ég ólst
upp vió saumaskap á heimilinu.
Móöir mín þurfti aö sauma á stóran
barnahóp. Bróöir minn saumaöi sér
forláta leöurbuxur fyrir 2 árum úr
gömlum leðurfrakka. Mig hefur allt-
af langaö til aö skapa mín eigin föt.
Ég lét veróa af því aö fara á sauma-
námskeið í haust og haföi mikla
ánægju af því. Ég tek undir þaö
meö Kristjönu aö þaö er mun ódýr-
ara aö sauma en kaupa tilbúiö. Ég
er núna aö Ijúka vió reiðbuxur, sem
kosta 2.700 kr. út úr búö en mig
munu þær kosta um 1.000 kr. Auö-
vitaö fer nokkur tími í þetta hjá
Vandi aö velja aér sniö.
mér, algjörum viövaningi, en æfing-
in skapar meistarann. Námskeiöiö
hér er 8 skipti eöa 34 tímar, en varö
í raun meira því aö kennarinn,
Hrefna Kristmundsdóttir, kjóla-
meistari, er alveg einstök mann-
eskja. Hún var meö okkur tímunum
saman og brýndi fyrir okkur iöni og
vandvirkni við saumaskapinn."
„Ég vil taka undir þessi orö,“
sagöi Kristjana, „og þvi má enn-
fremur bæta viö aö í hópnum, sem
viö Sighvatur vorum í, var einstak-
lega skemmtilegur andi. Viö ætlum
öll á framhaldsnámskeiö. Okkur var
bent á aö gott væri aö láta nokkurn
tima líða milli námskeiöa, en nota
hann vel til sauma. Þaö er líka
æskilegt ef hægt er aö skapa sér
smá horn á heimilinu þar sem hægt
er aö vera í friöi með sitt saumadót.
Þaö dregur úr ánægjunni, aö þurfa
alltaf aö vera aó setja upp sauma-
vélina í hvert sinn, sem naaöi gefst."
Karlmenn hafa aukínn
áhuga á saumaskap
í versluninni Vogue hittum viö aö
máli Elsu Aöalsteinsdóttur, verslun-
arstjóra, Björgu Jónsdóttur, inn-
kaupastjóra og Ástu Oskarsdóttur,
afgreiðslumann. Elsa sagöi aö um
30 manns biöu eftir því aö komast
á námskeió. „Flest af þessu fólki er
um tvítugt og þaö er greinilegur
áhugi hjá ungu fólki. Piltar hafa
vaxandi áhuga og á verðlagið án
efa sinn þátt í því. Þaö er líka mun
auöveldara aö fást viö saumaskap
en áöur var. Efni og allt sem þarf til
sauma er auðvelt aö nálgast," bætti
hún viö. Blaöamaóur spuröi Ástu
hvort hún fengist sjálf viö sauma-
skap: „Ég hef alltaf saumaö mikiö
og geri enn. Það er miklu léttara aö
sauma eins og fötin eru í dag. Bæöi
eru efnin meöfærilegri og sniöin
betri en áöur. Það var ótrúlega erf-
itt aó sauma þegar ég byrjaöi á því.
Ég á 15 ára strák og 16 ára stúlku,
og ég líki því vart saman hversu
miklu minna fer i fatakaup hjá mér
en ýmsum öörum, sem hafa ungl-
inga á heimilinu. Hvaö varöar
áhuga ungs fólks á saumaskap vil
ég taka undir þaó. Þaö er eins og
einhver vakning hafi oröiö. Piltarnir
hafa aukinn áhuga, ég merki hann
t.d. á syni mínum, sem er 17 ára.
Hann saumaöi sér skyrtu og buxur,
og systir hans, sem er 25 ára fókk
hann til aö hjálpa sér þegar hún
vár komin í strand meö sinn
saumaskap. Reynslan hjá okkur hér
í Vogue er sú aö hingaö kemur ár-
um saman sama fólkiö og þaó er
svo, aö komist menn á bragöiö
meö saumaskapinn, og gefist ekki
strax upp þá skapast oft áhugi, sem
endist ævina á enda,“ sagöi Elsa aö
lokum.
„Hver og einn prestur mótar
starfiö sjálfur, hvort sem hann er
karl eöa kona, segir Solveig Lára.
En tilgangurinn er alltaf sá sami, aö
ná til fólksins meö boöskap Guös.
Sérstaklega vildi ég geta náó betur
til fólks á aldrinum 20—50 ára. Viö
höfum börnin fram aö fermingar-
aldri en svo er eins og viö missum
sjónar af þeim. Ég vildi gjarnan aö
fólk liti á kirkjuna, sem mótandi afl t
lífi sinu og sækti til hennar styrk. Ég
vildi líka geta stuölaö aö því aö
breyta ímynd prestsins og rjúfa
þann viröingarmúr, sem hefur verið
milli prestsins og safnaðarins. En
ég hef lagt áherslu á aö vera vinur
fólksins og deila meö því daglegu
amstri “
Hanna María kvaöst hafa gert
sér Ijóst, aö hún væri aö hefja starf,
sem karlmenn heföu lengi einokaö.
„Ég var full bjartsýni og hugrekkis,
en þaö er ósköp erfitt, aó hnika til
langri hefö. Kvennaguöfræöin fylgdi
í kjölfar frelsisbaráttu kvenna. Þeg-
ar viö höfum náö svo langt aö viö
getum stokkaö upp hugmynda-
fræöi og táknmál samfélags okkar,
sem karlmenn hafa hingaö til mót-
aö má vænta árangurs."
„Ég er ekki sóknarprestur," sagöi
Agnes, „en hef þó messuskyldu
sem æskulýösfulltrúi í Dómkirkj-
unni. Mér hefur ekki fundist erfitt aó
setja mig inn í sjálft hlutverkið, en
hef þó átt í svolitlum vandræöum
meö aö brydda upp á umræöuefni
„Mér finnst það hlálegt, að
nokkur skuli bera Pál post-
ula fyrir því, aö konur megi
ekki predika sakir þess, að
hann víkur að því í einu
bréfi, eflaust af gefnu tilefni,
að konur skuli þegja á safn-
aöarsamkomu. Og eins og
Páli hafi einu sinni dottið
það í hug, að hann væri að
kveða upp nokkurs konar
allsherjar og eilífðardóm.
Hann var of vitur til að gera
annaö eins gat.“
Séra Gunnar Arnason i kirkjuritinu 1954.
viö alla sem ég hitti, ég er nú einu
sinni þannig gerð. En þaö er ætlast
til þess af okkur prestunum að við
þekkjum hagi fólks og getum talaö
frjálslega um þá.
Þær breytingar, sem ég vildi gera
á starfinu, eru aó þaó veröi skipu-
lagt þannig, aö prestar þurfi ekki aó
vera á vakt allan sólarhringinn,
vegna þess, aó í mörgum tilfellum
veröur þá fjölskyldan útundan."
Viö spurðum hvort kvenprestar
hefðu með sór einhver samtök hér
á landi?
Kom í Ijós, aö guöfræóingar á
Reykjavikursvæöinu hittast einu
sinni t mánuöi til aó ræöa kvenna-
guöfræöina og skiptast á skoðun-
um um starfiö. En þær sem gegna
prestsstörfum úti á landi veröa auö-
vitað af þessum fundum. „Viö erum
nánir sálufélagar, styrkjum, uppörv-
um og hvetjum hver aöra,“ sagöi
séra Agnes.
En eiga konur, sem gegna
prestsembætti sér aöra Guösímynd
en karlar, þar eöa Guö er oftast í
mynd karlveru? Viö lögöum þessa
spurningu fyrir konurnar?
„Ég trúi því aö Guö sé hvorki karl
né kona heldur hafi alla eiginleika til
aö bera, sem viö teljum þó rang-
lega kvenlega eða karlmannlega,"
segir Dalla.
Solveig Lára bætir um betur og
segir: „Hins vegar hefur Guö fengiö
á sig þessa karlímynd vegna þess,
aö Jesús talar um Guö sem fööur
sinn, en þá hefur hann verið að
opinbera okkur hann sem okkar
nánasta ráógjafa og félaga. En þaö
á ef til vill ekki alltaf vel viö aö nota
fööurímyndina, sérstaklega fyrir þá
sem hafa átt strangan og kröfu-
haröan föður, þeim hentar móöur-
ímyndin ef til vill betur. Hins vegar
er Guö eitthvaö allt annaö en maö-
urinn. En hinn mannlegi hugur er
einu sinni svo, aö hann veröur aö
setja eitthvað sem hann þekkir i
staöinn fyrir það sem hann þekkir
ekki til hlítar."
„i raun er þessi spurning um
Guösímyndina svolítiö óljós," segir
Hanna Maria. „Konur eru ekki ein-
litur hópur meö sömu skoöanir
fremur en karlar. Hugmyndir kynj-
anna eru meö ýmsu móti og stýrast
af fleiru en kynferöi. Ekki er þaö síst
menningararfur og túlkun umhverf-
is, sem mótar skoöanir okkar.
Annaö mikilvægt atriöi er aö
gera veröur greinarmun á hug-
myndum og reynslu. Veriö getur aö
viö righöldum i einhverjar skoöanir,
jafnvel þó skynjun okkar bendi til
annarrar áttar. Fastheldni á hugtök,
sem eru áberandi i hinum kristna
arfi er eðlilegur þáttur í kirkjulífi. Viö
erum vön því aö hugsa um Guö
sem konung og almáttugan fööur.
Þessi hugtök voru eðlileg tjáning á
trú, þegar samfélagió var grund-
vallaó á stjórn konunga og keisara
og feðra. En nú þegar breytingar
verða á menningu okkar uppgötva
konur, aö önnur hugtök falla hugs-
anlega betur aö skynjun þeirra, til
dæmis móöurímyndin. Engar
hugmyndir, sem viö gerum okkur
eru heilagar kýr, engar hugmyndir
eru bókstaflegar skýringar, því er
okkur mönnunum skylt aö endur-
skoöa hugmyndir okkar. Ég er ekki
viss um aö konur hafi fram aö
þessu haft svo ólíkar skoöanir boriö
saman viö karla. En ég held aö
reynsla okkar margra sé töluvert
ólík og muni því kalla fram nýjar
hugmyndir um Guö.“
Hér meö Ijúkum viö þessu spjalli
viö kvenprestana og þökkum þeim
skemmtilegar samræöur og bjóö-
um gleóileg jól.
S