Morgunblaðið - 02.11.1985, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER1985
B 5
>ar stöðu stjórnmálamanna, hvor eftirfarandi fullyrð-
ið að þínu mati?
ynsamlegt að menn hafi stjórnmál að atvinnu, því
m störf að ræða sem krefjast sérstakra hæfileika.
íma að geta haft afskipti af stjórnmálum af því að
ða starfsgrein að ræða.
A. Stjórnmál
að atvinnu
B. Allir
sinni stjórn-
málum
Alls (fjöldi)
51% 49% 100% (679)

49% 51% 100% (335)
53% 47% 100% (336)
51% 49% 100% (159)
55% 45% 100% (199)
4 ár) 50% 50% 100% (124)
48% 52% 100% (46)
i (3-4 ár) 58% 42% 100% (67)
40% 60% 100% (45)
46% 54% 100% (37)
49% 51% 100% (83)
45% 55% 100% (42)
46% 54% 100% (159)
54% 46% 100% (209)
58% 42% 100% (67)
45% 55% 100% (56)
58% 42% 100% (31)
66% 34% 100% (29)
aldurshópa borin saman kemur í
ljós að hún er svipuð. Afstaða
manna er líka svipuð hvort sem
þeir búa á höfuðborgarsvæðinu, í
öðru þéttbýli, eða í dreifbýli. Þegar
á heildina er litið hafa þannig allir
þeir þjóðfélagshópar, sem hér hafa
verið nefndir, svipaða afstöðu til
fullyrðinganna tveggja um starf
stjórnmálamannsins.
f | | J
* * % t
JL •
Helmingur vill ráðherra
úr hópi sérfræðinga
íslenskir ráöherrar hafa yfirleitt
alltaf verið úr hópi þingmanna, þó
engin skylda sé að velja þá úr þeim
hópi, og raunar hafa nokkrir ráð-
herrar setið án þess að vera kjörnir
þingmenn. Einu sinni hefur setið
utanþingsstjórn, 1942—44, þar sem
enginn ráðherranna var þingmaður.
Það hljóta því að teljast nokkur tíð-
indi að sú hugmynd virðist njóta
verulegs fylgis meðal landsmanna
að betra sé að velja ráðherra úr hópi
sérfróðra manna utan þings en að
velja þá úr hópi þingmanna sjálfra
eins og gert hefur verið.
Taflan sýnir að helmingur svar-
endanna taldi betra að ráðherrar
væru valdir úr hópi sérfróðra
manna utan þings, um þriðjungur
vildi heldur að þeir kæmu úr hópi
þingmannanna, og 17% sögðust
vilja sambland af þessu tvennu.
Auk þess sögðu 11% svarendanna
„veit ekki“ við þessari spurningu
og er þeim sleppt í töflunni.
Athygli vekur að afstaða ýmissa
þjóðfélagshópa til spurningarinn-
ar er nokkuð ólík eins og fram
kemur í töflunni. Konur telja í
ríkari mæli en karlar að æskilegt
sé að ráðherrar komi úr hópi sér-
fræðinga utan þings. Þá er greini-
legur munur á afstöðu aldurshópa.
Eftir því sem aldur svarendanna
vex minnkar fylgið við þá hug-
mynd að velja ráðherra úr hópi
sérfræðinga. 57% yngsta aldurs-
hópsins styðja þá hugmynd, en
einungis 42% elsta aldurshópsins.
Þá sýnir taflan nokkuð ólíka
afstöðu eftir atvinnu, en þar ber
að hafa í huga að sumir hóparnir
eru litlir og skekkjumörk þar af
leiðandi há. Afstaðan er líka býsna
ólík eftir búsetu: höfuðborgarbúar
eru hallastir undir hugmyndina
um ráðherra úr hópi sérfræðinga,
en dreifbýlismenn vilja fremur að
þeir séu úr hópi þingmanna. ?
Athygli vekur að munurinn á
afstöðu manna er ekki mjög mikill
eftir skólagöngu þegar á heildina
er litið. Að vísu er nokkur munur
á einstökum hópum en engar skýr-
ar heildarlínur koma í ljós eftir
lengd eða tegund skólagöngu.
Spurt var: Ráðherra má velja úr hópi kjörinna þingmanna og úr hópi sér-
fróðra manna utan þings. Hvorn kostinn telur þú betri?
Kjörinna þingmanna Sam- bland Sérfróðra manna utan þings Alls (fjöldi)
Svarendur í heild 34% 17% 49% 100% (686)
Kyn
Karlar 39% 18% 43% 100% (343)
Konur 28% 16% 56% 100% (335)
Aldur
18-24 ára 34% 9% 57% 100% (110)
25—29 ára 34% 13% 52% 99% (82)
30—39 ára 29% 20% 51% 100% (16
40—49 ára 36% 17% 47% 100% (121)
50—59 ára 38% 20% 42% 100% (104)
60 ára og eldri 38% 20% 42% 100% (89)
Atvinna
Iðnaður 37% 20% 43% 100% (84)
Landbúnaður 61% 8% 32% 101% (38)
Opinber þjónusta 33% 20% 48% 101% (160)
Verslun og þjónusta 30% 17% 53% 100% (211)
Sjávarútvegur 29% 16% 55% 100% (69)
Heimavinnandi 35% 14% 51% 100% (57)
Nemi 32% 10% 58% 100% (31)
Annað 36% 21% 42% 100% (83)
Skólaganga
Skyldunám eða minna 37% 16% 47% 100% (164)
Gagnfræðapróf/landspróf 32% 11% 57% 100% (187)
Verklegt framhaldsnám (3—4 ár) 33% 24% 43% 100% (130)
Stúdentspróf 37% 10% 53% 100% (49)
Annað bóklegt framhaldsn. (3—4 ár) 33% 19% 48% 99% (63)
Háskólapróf 28% 30% 43% 101% (47)
Annað 35% 16% 49% 100% (43)
Búseta
Höfuðborgarsvæðið 29% 18% 53% 100% (384)
Annað þéttbýli 38% 17% 46% 101% (218)
Dreifbýli 46% 16% 38% 100% (76)