Tíminn - 26.09.1965, Blaðsíða 7

BUNNUDAGUR 26. september 1965
TÍMINN
Boðsferðir

Morgunblaðið hefur að und
anförnu ekki rætt um annað
meira en Búlgaríuför Eysteins
Jónssonar. Það hefur reynt að
halda því fram, að Eysteinn
Jónsson væri orðinn háður
kommúnistum vegna þess, að
hann þáði boð um þetta ferða
lag. Nokkuð hefur blaðið einn
ig rætt á sama hátt um það,
að Þórarinn Þórarinsson sótti
Leipzigsýninguna sem blaða-
maður í boði austur-þýzka við-
skiptaráðuneytisins, en svipað
boð hafði Mbl. nýlega þegið
fyrir einn af blaðamönnum sín
um.
Það er orðið mjög algengt, að
blaðamönnum, stjórnmálamönn
um og forystumönnum öðrum
sA boðið í heimsóknir til ann-
arra landa. Bandaríkin, Bret-
la'nd og Vestur-Þýzkaland hafa
t. d. boðið fjölmörgum íslend
ingum í slíkar heimsóknir. Aust
ur-Evrópu þjóðirnar fylgdu
lengi vel þeim sið að bjóða að-
eins kommúnistum, en síðan tók
að draga úr kalda stríðinu, hafa
þær boðið mörgum fleirum. Það
hefur þótt sjálfsagt að þiggja
þessi boð ekki síður en til ann
arra landa. Aukin kynni ættu
fremur að geta hjálpað til að
draga úr misskilningi og ágrein
ingi milil þjóða en hið gagn-
stæða. Meðal þeirra, sem hafa
þegið boð til kommúnistaland-
anna, eru margir þekktir stjórn
málamenn á Norðurlöndum og
í Bretlandi.
•Sá hugsunarháttur, að menn
geti ekki þegið heimboð, nema
gerast um leið undirlægja og
þjónn gestgjafans, má heita
með öllu úr sögunni. Þó eru til
örfáar undantekningar. Mestu
öfgamenn eða óvönduðustu á-
róðursmenn reyna stundum að
nota slík boð til að koma undir
lægjustimpli á andstæðinga
snia. Þekktasta dæmið um þetta
eru Goldwater og fylgismenn
hans í Bandaríkjunum. Af
hálfu þeirra eru boðsferðir til
Sovétríkjanna eða annarra
kommúnistaríkja talin pólitísk
dauðasök.
I
Bretar etga hvorki
Goldwater eða Mbl
Um líkt leyti og Þórarinn
Þórarinsson var í Leipzig, voru
10 þingmenn úr brezka Verka
mannaflokknum á ferðalagi um
Austur-Þýzkaland í boði stjóm
'arvalda þar. Stjórnmálabarátt
an er mjög hörð í Bretlandi um
þessar mundir vegna þess, hve
stjómmálaástandið er óvíst og
komið getur til þingkosninga
þá og þegar. Ef blöð enskra
íhaldsmanna væru eitthvað svip
aðs sinnis og Mbl. eða Goldwat
er, hefðu þau birt um þetta
ferðalag margar æsigreinar og
sagt Wilson hafa látið umrædda
þingmenn þiggja boðið til að
þóknast kommúnistaöflunum í
flokknum. Þessu hefði svo fylgt
margar bollaleggingar um und
irlægjuhátt við kommúnista,
um „gesti“ Ulbrichts o. s. frv.
Enskir íhaldsmenn fóru hins
vegar ekki þannig að. Þau hafa
nær ekkert sagt frá þessu ferða
lagi og því síður gert það að
nokkru árásarefni. f Bretlandi
er ekki til neinn Goldwater og
kki heldur neitt Morgunblað.
í Bretlandi þykir jafn sjálf-
sagt, að þegin séu boð til
kommúnistalandanna og ann-
arra landa. Þar er það talin
heldur ávinningur en hitt, að
kynni aukist milli austurs og
vesturs og því eigi ekki að
fylgja fyllstu einangrunarstefnu
gagnvart þessum löndum. Mark
mið vestrænnar samvinnu sé
ekki að viðhalda kalda stríð
inu, heldur að leitast við að
draga úr því, jafnframt því,
sem staðið sé á varðbergi.
í sérflokki með
Goldwater
Það hlýtur að þykja athyglis
vert, að Mbl. er eina blaðið í
lýðræðisríkjum Vestur-Evrópu,
sem kunnugt er um, að hagi
áróðri sínum í þessum efnum
á sama veg og Goldwater og
fylgismenn hans í Bandaríkj
unum. Það er hinsvegar ekki
neitt einsdæmi að Mbl. sé í
sérflokki með Goldwater. Þröng
sýni Mbl. í skoðunum, óheiðar
leiki þess í áróðri og hlutdrægni
þess í fréttaflutningi minnir
miklu meira á æsiblöð aftur-
haldssamra auðkónga í Banda
ríkjunum en íhaldssöm blöð í
Evrópu. Það er t. d. erfitt að
hugsa sér meiri mun á blöðum
en t. d. Berlingske Tidende í
Kaupmannahöfn og Aftenposten
í Osló annarsvegar og Mbl.
hins vegar bæði í áróðn og
fréttaflutningi. Fyrirmynd
Mbl. eru bersýnilega blöð eins
og Dailv News í New York sem
er útbreiddasta blaðið þar og
mikið stuðningsblað Goldwat-
ers. Einkum hefur Mbl þó
færst í þetta horf síðan Matt
hías Jóhannessen og Eyjólfur
K. .Jónsson urðu ritstiórar
þess.
Þingfréttir Mbl. eru gott
dæmi um eftirlíkinguna á
Daily News. Daily News birtir
langa útdrætti úr ræðum fylgis
manna sinna, t. d. í kosningum,
en aðeins glefsur úr ræðum
andstæðinga sinna og þá oft-
ast afbakað og afflutt. Þing
fréttir Mbl. hafa öll þessi ein
kenni Daily News.
Það er ekki rétt að skrifa
þessa blaðamennskú Mbl. á
reikning Sjálfstæð'smanna al-
mennt. Mjög marg'r þeirra hafa
t. d. látið í Ijós furðu yfir
æsiskrifum Mbl. um Eyste’.n
Jónsson í sambandi við Búlgar
íuferðina. Mbl. er einkaeign.
Ósvífin klíka afturhaldsmanna
á blaðið. Hún mótar stefnu þess
og starfsaðferðir Ritstjórarnir
verða að hlýða.
Ferðalög
Emils og Gylfa
En þótt margt sé líkt i áróðri (
Goldwaterista og Mbl. ber þój
eitt á milli. Þótt Goldwater sé;
maður afturhaldssamur og öfga
fullur, er það jafnframt viður
kennt af andstæðingum hans og
samherjum, að hann sé ekki ó-
heill. Hann segir það, sem hann
meinar, og breytir ekki öfugt við
skoðanir sínar Það gera hins
vegar Mbl.-mennirnir. Á sama
tíma og þeir hafa bölsótast yf-
ir ferðalagi Eysteins Jónssonar
til Búlgaríu. hafa beir lagt
fvllstu blessun sína vfir boðs-
ferð Emils .Tónssonar til Sovét-
rikjanna og Gvlfa Þ Gíslason
ar til Kina og Tékkóslóvakíu.
Sé bað viðurkenning á stjórnar
fari viðkomandi lands a« þiggja
hnðsferð þan?að er sú viður-
kenning vitanlega enn fvllri og
meiri. ef mestu valdamenn eins
n? ráðherrar eru þigejendurn-
ir Ef fnrðalae Evsteins Tóns-
"nnar væri fordæmanlegt væru
fnrða'no Emils Jónssnnar oe
Gvlfa Þ Gíslasonar enn for-
dásmanlngri En bau telur Mbl.
■^■ÍTlfcöpð no nðlilng Af því
ins gegn Eysteini Jónssyni
byggíst á algerum óheilindum
Bjarni kýs
kommúnista
Einhverjir kunna að reyna að
færa Mbl. það fram til afsök
unar, að það veigri sér við að
deila á ferðalög Gylfa og Em
ils vegna stjórnarsamvinnunnar.
í hjarta sínu séu ráðamenn
Mbl. á móti þessum ferðalög-
um, eins og öðrum mökum við
kommúnista. Þessar afsakanir
reynast þó meira en haldlitlar,
þegar nánar er að gætt. Á sama
tíma og Mbl. læst vera mikill
andstæðingur kommúnismans
— og þó einkum, þegar það
er að reyna að koma kommún
istastimpli á andstæðinga sína,
— hafa aðstandendur þess
haft hin nánustu og innlegustu
mök við kommúnista. Hámarki
sínu náði þetta á seinasta þingi,
þegar Bjarni Benediktsson ann
aðhvort sjálfur kaus eða lét einn
af flokksmönnum sínum kjósa
kommúnista i hinar þýðingar
mestu nefndarstörf, m. a. Éin-
ar Olgeirsson í bankaráð Lands
bankans og Lúðvík Jósefsson í
bankaráð Útvegsbankans Þetta
urðu endalokin á margra mán-
aða löngum æsiskrifum Mbl
um fundarhöld Lúðvíks og Ein-
ars með rússneskum kommún
istaleiðtogum í Moskvu Sást
bezt á því. að öll þau skrif
Mbl. voru hreinn loddaraleikur.
Mhl revnir að hætti Goldwat
ers að 1‘átast vera ákaflega ske-
Wgt ov afGáttarlausl í bar
óttunni gegn kommúnistum. en
á sama tíma eru svo ráðamenn
bess i margvíslegu makki við
há og ve.ita beim hverskonar
hiálp Lengra verður vissulega
,',-ki komist i óheilindum.
verandi stjórn er stefnulaus og
getulaus stjórn, sem ekki hefur
neitt taumhald á efnahagsmál-
unum. Hún minnir meira á rek
ald en stjórn. Hið eina mark-
mið hennar er að hanga við
völd og þjóna sérhagsmunum
sínum og gæðinga sinna. Und-
ir slíkri dáðleysisstjórn dafnar
spilling á öllum sviðum, enda
ekkert launungarmál að toll-
svik, skattsvik og hverskonar
óráðvendni fara í vöxt. Við
öðru er ekki að búast, þegar
^inbeitta og ráðdeildarsama for
ústu vantar. Það bætir ekki
siðferðishugmvndirnar, þegar
óvinsælir og duglausir ráð-
herrar eru verðlaunaðir.
Ein treliarslóðar-
(P »"T\
I.

Verðhækkanir og kauphækk
anir, sem hafa orðið hér á þessu
ári eru þegar orðnar miklu
meiri en i nálægum löndum.
Það er ný sönnun þess, að nú-
Merkur maður komst nv]"ga
svo að orði. að íslenzkt b';ð"-'>
lag væri orðin ein helia,vló’''a~
orrusta Með þessu á+t' barm
við það. að eiginlega væ-” aú
ir í baráttu og kánphiaon’ víð
alla, stétt gegn stétt ein-ta'-hn '
ur gegn einstaklingi Hver
hugsaði fvrst og fremst um
sinn hlut, en léti hag hoildar
innar sig litlu varða[ Þótt þett.a
sé vafalaust ofsagt, er þó allt
of mikill sannleikur í þessu En
við hverju öðru er að búast.
eins og stjórnarstefnan er eða
það, sem helzt verður að telja
stjórnarstefnuna Þessi stefna
er sú, að samkeppnin eigi að
ráða og peningamennirnir eigi
að hafa sem takmarkaminnst
frjálsræði. Þegar fjáraflamönn
unum er þannig gefinn laus
taumurinn, verða aðrir að reyna
að bjarga sér eins og bezt þeir
geta. Launþegar verða að reyna
að knýja fram kauphækkanir.
bændur verðhækkanir o. s. frv..
ef þessar stéttir eiga ekki al-
veg að troðast undir. Það
er því ekki fjarri lagi að segja,
að þannig hafi þjóðfélagið ver
ið gert að einskonar orrustu-
velli. í kjölfar þessarar hörðu
baráttu fylgir svo margskonar
spilling, þegar menn fara að
reyna að bjarga sér og halda
hlut sínum með næstum hvaða
hætti sem er. Þessu verður ekki
breytt, nema hér komi sterk
stjórn, sem lætur sérhagsmuni
gróðaaflanna víkja fyrir hag
heildarinnar.
°fsi<öttiiiiarstefnan
Orsakir þeirra kauphækkana
og verðhækkana. sem hafa
orðið í ár, stafa ekki sízt frá
ofsköttunarstefnunni. sem rík
isstjörnín hefur fylgt. í tíð
núv. ríkisstjórnar hafa ríkis-
útgjöldin aukizt hraðar og
meira en nokkrum sinni fyrr.
Hvergi hefur gætt minnstu
‘jparnaðarviðleitni i rekstri rík
isins Lagðir hafa verið á nýj
Þ og nýjir skattar ekki sízt ' í
formi söluskatts. Eyrir flesta
skattþegna hefur ekki verið
hægt að rísa undir auknum
‘-'kattalögum án kauphækkana
Eyrsta aðgerðin. sem hefjast
vprður handa um. ef eittthvað
á að gera til að vinna gegn
dvrtíðinni, er að hætta að
hækka skattana. í stað skatta
hækkana verður að leysa vanda
ríkissjóðs með ráðdeild og
-”ornnði í rekstri ríkisinsj Það
er hægt. ef vilji og festa er
fyrir hendi.