Morgunblaðið - 28.12.1985, Side 7

MORGUNBLADIÐ, LAUGARDAGUR 28. DESEMBER1985
7
Áskirkja:
Kammersveit Reykja-
víkur heldur jólatónleika
Kammersveit Reykjavfkur efnir til jólatónleika í Áskirkju sunnudaginn
29. desember klukkan 17. Á tónleikunum veróa einungis flutt verk eftir
Georg Friedrich Hándel, sem er eitt hinna frægu afmælisbarna tónlistar-
innar á þessu ári.
Tveir einleikarar koma fram
með Kammersveitinni á jólatón-
Ieikunum. Ann Toril Lindstad
frá Noregi, sem starfar hér á
landi, m.a. sem orgelleikari í
Laugarneskirkju, er einleikari í
konsert í B-dúr. op. 4, nr. 6, fyrir
orgel og kammersveit. Unnur
Sveinbjarnardóttir, sem er bú-
sett í Bamberg í Þýskalandi, leik-
ur einleik í konsert í h-moll fyrir
lágfiðlu og kammersveit.
Þá flytur kammersveitin Con-
certo grosso í D-dúr, op. 6, nr. 5
og Vatnasvítu nr. 1, í G-dúr.
Þetta eru fyrstu áskriftartón-
leikar á þessu starfsári Kammer-
sveitar Reykjavíkur, en hún hef-
ur starfað í 11 ár.
(FrétUtilkynning)
Skírnir kominn út
SKÍRNIR, Tímarit hins ísienzka bók-
menntafélags 159. árangur er kominn
út. Ritstjórar eru Kristján Karlsson
og Siguröur Líndal.
í fréttatilkynningu frá Hinu ís-
lenzka bókmenntafélagi segir svo
um efni Skírnis:
„Skírnir hefst að þessu sinni á
æviágrípi Einars Ólafs Sveinssonar
sem lézt 18. apríl 1984, en hann var
ritstjóri Skírnis 1944—1953 og
forseti Hins íslenzka bókmenntafé-
lags 1962—1968. Er Jónas Krist-
jánsson prófessor höfundur þess.
Þá tekur við kvæðabálkurinn Á
spítala eftir Matthías Johannessen.
Á þessu ári eru liðin 150 ár frá
því að tímaritið Fjölnir hóf göngu
sína. Af því tilefni ritar Aðalgeir
Kristjánsson ýtarlega ritgerð þar
sem hann segir frá efni Fjölnis,
tilgreinir höfunda og hvert þeir
sóttu efniviðinn, meðal annars
hvaðan þýtt efni var fengið.
í ritgerðinni Verkefni íslenzkrar
heimspekisögu freistar Gunnar
Harðarson að gera grein fyrir því
hvers konar rannsóknir þyrfti að
gera á sviði íslenzkrar heimspeki-
sögu og reifar hið helzta sem vitað
er um heimspekiiðkun íslendinga
fyrr á öldum, en víkur loks að
þeirri spurningu hvort fslendingar
eigi sér heimspekihefð.
Tvær ritgerðir tengjast verkum
Halldórs Laxness. Hin fyrri er eftir
Örn ólafsson og nefnist Únglíngur-
inn í skóginum og Alþingi. Þar leitar
hann svars við þeirri spurningu
hvort það hafi verið vegna hneyksl-
unar þingmanna á þessu fræga
kvæði að Halldór var sviptur
starfslaunum á Alþingi 1925, eða
voru ástæður aðrar? f hinni síðari,
Takmörk og takmarkanir þýðinga,
gerir Sigfús Daðason ýmsar at-
hugasemdir við ritgerð Ástráðs
Eysteinssonar Bókmenntir og þýó-
ingar, sem birtist í Skírni 1984, og
ræðir af því tilefni nokkuð um þýð-
ingar almennt.
Jorgen Selst rannsóknarbóka-
vörður við Ríkisbókasafnið í Árós-
um á ritgerðina Sveröió og hin
myrku öfl, þar sem hann gerir grein
fyrir skáldsögu Agnars Þórðarson-
ar, Ef sverð þitt er stutt. Er niður-
staða höfundar sú að þeir sem ritað
hafi um islenzkar bókmenntir eftir
síðari heimsstyrjöld hafi ekki gefið
þessari bók gaum sem skyldi. í
heimi þar sem ragnarök séu ekki
lengur aðeins goðsögn, heldur
yfirvofandi áhætta, sé sagan „ógn-
vekjandi nærgöngul". Höfundur
áræði að „kljást við stóru vanda-
málin sem varða rök tilverunnar
og afhjúpa hin myrku öfl í mannin-
um“, öfl sem hafi ekki verið skýrð
fyrr en með síðari tíma sálfræði-
rannsóknum.
Blót og þing nefnist ritgerð eftir
Jón Hnefil Aðalsteinsson. Þar er
rætt um trúarlegt og félagslegt
hlutverk goða á tíundu öld. Er
niðurstaða hans á þá leið að hlut-
verk goðanna hafi verið alhliða og
tekið jafnt til þeirra þátta sem
síðar voru kallaðir trúarlegir ann-
ars vegar og félagslegir hins vegar.
Þetta tvennt hafi varið samofið,
hvort heldur þeir stýrðu sakferli á
þingum eða blótveizlu í hofi. Þá
tekur við ritgerð eftir Sveinbjörn
Rafnsson, Um Staöarhólsmál Sturlu
Þóröarsonar og íslenzka valds-
mennsku um hans daga. Höfundur
telur nær víst að Sturla Þórðarson
hafi hnikað til gömlum Landnámu-
texta um Saurbæ til samræmis við
valdaaðstöðu og kirkjuskipan
samtíma síns. Þá setur hann fram
nýjar ábendingar um uppruna
Melabóka og ritun Eyrbyggja sögu
á 13. öld og loks bendir hann á
samfélagslegar og efnahagslegar
valdastofnanir á Islandi á 13. öld
og ber þær iauslega saman við
rannsóknir í öðrum Evrópulöndum.
Tvær ritgerðir fjalla um lista-
sögu. Bera Nordal skrifar um Lög-
bókarhandritiö Gks. 1154 I folio sem
jafnan gengur undir nafninu Codex
Hardenbergensis. Hefur handritið
að geyma þá gerð landslaga Magn-
úsar lagabætis sem kennd er við
Gulaþing og Kristinrétt. Flestir
hafa talið handritið frá fyrri hluta
14. aldar, ritað í Vestur-Noregi,
nánar til tekið í Björgvin. Handrit
þetta hefur löngum verið talið
höfuðprýði norskra miðaldahand-
rita og raunar eini vitnisburðurinn
um norskar handritalýsingar frá
miðöldum, en það er nýkomið út í
ljósprentaðri útgáfu. En er hand-
ritið norskt? Því leitast rigerðar-
höfundar við að svara.
Gunnar Kvaran á ritgerðina
Rými / tími í verkum Errós. Hún
hefst við árið 1963, en þá var að
fæðast nýtt myndmál sem æ síðan
hefur einkennt alla listsköpui
Errós. „Ný frásagnahugmynd kon
fram á sjónarsviðið, sem byggðis
umfram allt á ljósmyndaávisunun
og samhrúgun mynda. Þessi hug
mynd átti eftir að beina listamann
inum inn á aðrar brautir í mynd
byggingu: rými fyllt upp af fjöldí
tímavísana varð miðpunkturinn
myndrænum hugleiðingum Errós.‘
Síðan rekur höfundur og skýrir
listferil Errós út frá þessum for-
sendum.
í greininni Háskólakennari i
París kynnir íslenzkar bókmenntir
segir Jón Óskar frá starfi Régis
Boyer í þágu íslenzkra bókmennta.
Loks ritar Þorsteinn Antonsson
um Utangarðsskáldiö Jóhannes
Birkiland sem hann telur vera ein-
hvern sérstæðasta einstakling ís-
lenzkrar bókmenntasögu á þessari
öld. Lýsir hann lífshlaupi hans,
sem varla á sinn líka, og greinir
frá verkum hans.
Loks eru ritdómar eftir Árna
Sigurjónsson, Bernhard Scudder,
Einar Guðjohnsen, Jón Hilmar
Jónsson, Jón Örn Marinósson,
Kristján Árnason, Lýð Björnsson,
Magnús Pétursson, Sigrúnu Ástríði
Eiríksdóttur, Vilhjálm Skúlason,
Örn Helgason og Örn ólafsson."
fA
jtfPT, Nýárskvöld
l.janúarl986
Lifandi listahátíö Hótels Borgar
Þaö er ekki oft sem svona hlutir gerast.
Menningarviöburö mundu sumir kalla þessa uppákomu. En viö létum okkur nægja
^ aö kalla þetta konfekt fyrir eyrun, sælgæti fyrir augun og hunang fyrir magann
/ Hvaö er betra fyrir sálina í skammdeginu en fagrar listir, góöur matur og fallegir
skrokkar. Ljúfmeti fyrir Öll skynfæri.
Matseðill:
Tilbrigöi viö 1001 nótt.
Fjórréttaöur ævintýrakvöld-
verður.
Diskur eitt: Kanadahumar í skel.
Diskur tvö: Roast-beef-rós.
Diskur þrjú: Lax og skötuselur í
sjávarréttahlaupi.
Diskur fjögur: Innbakað lamba-
fillet meö sveppa- og skinku-
dúett.
Kaffi og konunglegt konfekt.
Ath.: fjórir kaldir réttir bornir fram
í einu lagi meö heitum og köldum
sósum. Léttvín m. mat.
Fordrykkur.
Fjöldi listamanna byrja listahátíðarárið á Hótel Borg.
Haukur Morthens • Bubbi Morthens • Megas • Grafík • Dútl
• Voice • og Djassófétin • Kvartett Arnþórs Jónssonar.
Dansarar frá Kramhúsinu sýna sígilda og framandi dansa.
Klassísk tónlist, djass, rokk, framúrstefnutónlist, popp og dægurtónlist.
Skáld lesa úr verkum sínum:
Einar Már • Einar Kára • Þórarinn Eldjárn • Dagur Sigurösson
• Sjón • Jóhamar • Einar Melax • Þorri.
Veislustjórar: Megas og Bubbi Morthens.

f. íífíLl