Morgunblaðið - 10.01.1986, Blaðsíða 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR10. JANÚAR1986
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR10. JANÚAR1986
B 7
ATFERLI
Aö hafa
á tíma sínum
Hérna verður lýst 20
ómetanlegum aðferðum
til að nýta tmann betur;
þær ættu að geta orðið
mönnum til mikillar
hjálpar við að ná betri
árangri, samfara minni
streitu og taugaálagi.
Þú hefur til umráða
sömu 24 tímana á
sólarhring og hver
annar - hvorki
meira, né heldur
minna - alveg án til-
lits til gáfnafars,
persónuleika eða uppruna. Það
getur ósköp vel verið, að manni
hætti stundum til að öfunda fólk,
sem einhvern veginn virðist alltaf
takast að verða sér úti um tíma
til að vinna að vísindarannsókn-
um í sinni grein, getur lagt fram
lærðar greinar og álitsgerðir á
ráðstefnum, getur verið í líkams-
rækt og tekið á móti gestum.
Maður getur fyllzt aðdáun á ein-
hverjum sem maður þekkir til,
sökum þess hve skjótum frama
viðkomandi hefur náð í starfi hjá
fyrirtækinu, og manni getur
fundizt það einkar athyglisvert,
að sá hinn sami skuli líka hafa
tíma aflögu til að vera með fjöl-
skyldu sinni og geti meira að
segja tekið að sér vinnu i ein-
hverju sjálfboðaliðastarfi, ef svo
ber undir. Það kynni vel að vera,
að þú vildir líka vera fær um að
vinna gott dagsverk og skreppa
svo bara í bíó - en þegar þú svo
hefur reynt að koma öllu því í
verk í hasti, sem gera þarf, þá
vill það æði oft bitna á vinnu-
brögðunum eða á persónulegu
viðmóti þínu við aðra.
Að hafa „aldrei
neinn tíma“
En það er til fólk, sem virkilega
kann að skipuleggja tímann svo
vel, að það er öðrum til fyrir-
myndar. Og það er alls ekki um
nein ofurmenni að ræða, sem
það gera. Það sem þetta fólk
gerir - og þú getur raunar líka
gert - er að gera sér glögga grein
fyrir þeim markmiðum, sem ætl-
unin er að ná og koma sem flestu
af því, sem stendur efst á óska-
listanum, frá sér og í höfn.
En af hverju skyldi þá betra
skipulag á tíma manns skipta svo
miklu máli? Slæm nýting á tíman-
um hefur það í för með sér, að
ekki vinnzt ráðrúm til að Ijúka
þeim verkefnum, sem menn hafa
undir höndum á tilsettum tíma
og allar áætlanir lenda úr skorð-
um. Slæm skipulagning á tíma
getur líka orðið þess valdandi,
að maður fái minnimáttarkennd
gagnvart öðrum, hafi lítið álit á
sjálfum sér og verði leiöur og
þunglyndur.
Til allrar hamingju er góð
stjórnun á tímanum nokkuð, sem
unnt er að tileinka sér. Andstætt
því sem gerist um snilligáfu t
músík eða sérhæfileika á sviöi
stærðfræði, krefst sérstök hæfni
í tímastjórnun kunnáttu, sem
unnt er að afla sér og bæta síðar
við. Þannig táknar það átak að
leggja sér til góða, virka stjórnun
á eigin tíma, að menn verða að
leggja fyrir róða nokkrar slæmar
venjur (sem venjulegast hafa náð
að festast í sessi fyrir hreina
handvömm), og taka í þeirra stað
upp aðrar, sem þjóna betur ein-
hverjum vissum tilgangi. Þau
laun, sem menn uppskera fyrir
slíkar breytingar, eru ekki ein-
ungis meiri ánægja, sem menn
hafa af starfi sínu og því sem
menn taka sér fyrir hendur utan
vinnutíma, heldur tekst betur að
ná þeim markmiðum, sem sett
hafa verið ílífinu.
Að ná tökum
á tímanum
Óneitanlega er það dálítið
kaldhæðnislegt, að þeir sem
komið hafa á góðri og virkri
stjórnun á sínum tíma, virðast
jafnframt vera manna afslappað-
astir og ánægðastir með sig;
þeir (eða þær), sem stöðugt
meta ranglega, hve langan tíma
eitthvert verk muni taka eða eru
lélegir skipuleggjendur, virðast á
hinn bóginn alltaf eins og hengdir
upp á þráð og miður sín af ótta
„við klukkuna".
Þeir sem hafa náð góðum
tökum á tímanum, hafa líka yfir-
leitt hlutina á hreinu; þeir eru
gæddir vissum séreinkennum,
sem gera þá fráþrugðna þeim,
sem venjulegast eru í sífelldu
uppnámi yfir einhverju óvæntu.
Það er hægt að tileinka sér
venjur, sem gera það að verkum
að tíminn nýtist mun betur, eins
og til dæmis haldgóð áætlana-
gerð til skamms eða langs tíma,
og það að læra að halda slika
stundaskrá, gera hlé á vinnunni
til að bæta vinnubrögðin og líta
á þau verkefni, sem bíða úr-
lausnar eins og væru þau góð
tækifæri en ekki einhverjar
þrúgandi, skelfilegar skyldur.
Finnist manni, að skipulagning
tímans þarfnist úrbóta, þá er
hægt að breyta henni - sé þess
raunverulega óskað.
Það kann að vera þörf á því,
að menn fari að líta öðrum aug-
um á tíma sinn, starfið, áhuga-
mál og tómstundavinnu. En það
getur líka verið, að ekki sé þörf
á öðru en að kaupa sér dagatal,
þar sem hægt er að skrá þá tíma,
sem menn hafa mælt sér mót á
næstunni og fram í tímann. Þeir
kostir, sem fylgja því, að „standa
rétt að hlutunum“, koma mjög
fljótt í Ijós - maður fer bæði að
taka eftir þeim sjálfur og aðrir
fara líka að gefa þeim gaum -
og einmitt sú uppörvun, sem
felst í þessu, hvetur menn frekar
til að viðhalda þessum þreyting-
um og gera enn fleiri í sama
skyni. Menn fara að velta því fyrir
sér, hvernig standi á því, að þeir
skyldu láta það viðgangast áður
að eyða svo miklum tíma til
einskis: Tíma, sem hægt hefði
verið að nota til að gera eitthvað
annað - lesa, umgangast vini og
kunningja, fara út að dansa, láta
hugann reika - eða hvað sem
menn helzt kjósa að gera sér til
skemmtunar og dægrastytting-
ar.
Varað við vinnuæði
Það er annars ekki til nein ein,
einstök rétt leið til að skipuleggja
tíma sinn vel og farsællega. Sýni-
leg afköst eru engan veginn ein-
asti mælikvarðinn á góða og
virka tímastjórnun; fram-
kvæmdastjórar kunna að hafa
náð settu marki á starfsvettvangi
sínum á kostnað heilsu sinnar,
persónulegra áhugamála og
góðra tengsla við venzlamenn
og vini. Með góðri og virkri skipu-
lagningu tímans er unnt að ná
sömu markmiðum en samt hægt
að hafa tima afgangs til þess að
sinna áhugamálum og viðhalda
betri - og þá ánægjulegri -
tengslum við annað fólk.
Vinnuæði, sem menn eru
haldnir, er oft á tíðum merki
þess, að tíminn sé heldur illa
nýttur: Vanhæfni til að hefjast
handa, halda áfram við og Ijúka
áætluðu verkefni, kemur hinum
vinnuóða til að einblína á þetta
eina verkefni. Hjólið, sem ískrar
í fær þá alla smurolíuna en hin
hjólin alls enga; starfið gleypir
manninn í sig. Einn af þessum
vinnuþjörkum gaf eftirfarandi
skýringu á vinnuæði sínu, þegar
gengið var á hann: „Ég er að
hamast þetta nánast dag og
nótt, af því að ég vonast til að
geta lokið við allt, sem gera þarf,
þannig að einhvern tíma renni
upp sá dagur, þegar mér er ekki
lengur nauðsyn á að leggja svona
hartað mér."
Með því að hafa eðlilegt taum-
hald á vinnugleðinni og ná fullu
valdi á tíma sínum, geta menn
náð því fram, sem mikilverðast
er í starfinu, í skólanum eða þá
heimafyrir. Skynsamleg skipu-
lagning tímans veitir mönnum
meiri tíma aflögu til að sinna
vinum, fjölskyldu og áhugamál-
um. Slík tímastjórnun á líka sinn
þátt í að koma í veg fyrir algjöra
kollsiglingu - þegar allt frum-
kvæði er eins og gufað upp, öll
röggsemi á bak og burt til að
vinna að því að Ijúka þeim verk-
efnum, sem fyrir liggja.
Hvernig gera á
„dulinn“ tíma virkan
„Dulinn" er sá tími, sem menn
áður eyddu ýmist til einskis eða
létu hjá líða samfara sífelldum
frátöfum og með hugann við
eitthvað allt annað. Þessum tíma
er unnt að breyta í virkar annir
í því skyni að fá lokið þeim verk-
um, sem hafa algjöran forgang.
Hverjar eru þær stundir, sem eru
þinn „duldi" tími? Líttu í hugan-
um yfir venjulegan starfsdag
þinn eins og hann gengur og
gerist, líttu á kvöldin hversdags
eða frídaga. Leynast þar einhver
stundarkorn, sem hægt er að
nýta á annan hátt sem dulinn
virkan tíma? Gerðu yfirlitsskrá
yfir gærdaginn eða þá daginn í
dag, og skrifaðu hjá þér, hvað
þú varst að gera þann og þann
tíma dags. Hafðu upp á „duld-
um" tíma þínum og taktu ákvörð-
un um, hvernig eigi að nota hann.
Dulinn tími kann að vera fáein-
ar mínútur, sem maður tekur að
hagnýta til einhvers gagnlegs,
eða það getur verið um að ræða
lengri tími, sem unnt er að fella
inní starfsdaginn. Þannig gæt-
irðu til dæmis notað þær fimm
mínútur, sem fara í að bíða eftir
strætisvagninum eða þá hálf-
tímann, sem fer í að bíða á ein-
hverri skrifstofunni, til þess að
gera áætlanir, lesa fyrir bréf eða
lesa eitthvað gagnlegt.
Með þessu er verið að reyna
að koma á skipulegum lífshátt-
um, sem fela það í sér að menn
geti sinnt þeim störfum og
tengslum, sem þeir þurfa og
vilja, án þess að verða að neita
sér um að láta drauma sina
rætast.
Þessir lífshættir fela vitanlega
líka í sér vissan tíma til „að gera
hreinlega ekki neitt" - til dæmis
að gefa sig á vald dagdraumum,
hugsa eða bara að glápa út í
geiminn. Það er víst hægt að slá
því föstu, að menn vilja gjarnan
fá öllu því áorkað, sem manngerð
A (þjáð af streitu) virðist koma í
verk, en nota hins vegar við það
aðferðir manngerðar B (afslöpp-
uð).
Kona með þrjú lítil börn, eigin-
mann og fullt starf utan heimilis
hlýtur að þurfa að skipuleggja
sinn tima betur - og leggja sig
í líma við að finna „dulinn" tíma
- heldur en roskin hjón, sem
komin eru á eftirlaun og hafa
því mun meiri tíma aflögu. En
tíminn er þó afstæður, og þannig
getur 76 ára gömul amma, sem
hvorki á sér lengur eiginmann.
ná gegnir neinu starfi utan heim-
ilis, verið í meira tímahraki og
unnið öllu óskipulegar heldur en
þrjátíu og þriggja ára dótturdóttir
hennar, sem hefur fjölmörgum
skyldum að gegna.
Núna þekkirðu til nokkurra
grundvallarreglna varðandi virka
og árangursríka stjórnun á tíma
þínum: Þetta eru aðferðirnar til
þess að láta tímann vinna fyrir
þig:
1. Röðun verkefna. Taktu
ákvarðanir varðandi langtíma
markmið og raðaðu verkefnum í
forgangsröð innan þessara
markmiða.
2. Einbeittu þér. Útilokaðu með
öllu þær frátafir, sem þú ert sjálf-
ur valdur að; sjáðu um, að aðrir
tefji þig eins lítið og frekast er
unnt, en það á sérstaklega við
um símann og svo aðvífandi
gesti.
3. Settu þér skynsamlegan
lokafrest til þess að Ijúka við
forgangsverkefni.
4. Skiptu meiriháttar verkefn-
um niður í smærri einingar, til
þess að: a) betur sé unnt að
vinna að verkinu; b) þú getir
verðlaunað sjálfan þig, þegar
hverjum þættinum á fætur öðr-
um er lokið; c) geta betur fylgzt
með framgangi verksins, og d)
þú komist hjá því að reyna að
gera meira en þú ræður við eða
takir til að hamast undir drep á
allra síðustu stundu.
5. Gerðu aðallista. Skrifaðu upp
öll þau verkefni, sem bíða þín á
næstunni, til þess að auðveldara
verði að gera áætlanir.
6. Segðu nei. Lærðu að neita
auðveldlega og kurteislega.
7. Skrifaðu lista yfir það, sem
„verður að gera“. Það kerfi mun
gera það auðveldara að hafa
yfirsýn yfir daglegar annir.
8. Endurskoðaðu markmið þín.
Taktu skammtíma- og langtímaá-
ætlanir þínar annað slagið til
endurskoðunar.
9. Einbeittu þér að verkefnum
líðandi stundar. Hafðu ekki
áhyggjur af framtíðinni og vertu
heldur ekki að sóa tímanum við
að sýta hið liðna. Hins vegar
skaltu alltaf hafa í huga, hvernig
fortíðin getur kennt manni og
hvernig starf líðandi stundar
getur bætt framtíðina.
10. Ef það er eitthvað, sem þú
ekki veizt, þá spyrðu einhvern,
sem kann skil á því.
11. Hagnýttu þér hina róiegri
tíma dagsins. Leggðu þaö í vana
þinn að fara í búðir, á veitinga-
hús, í þjónustumiðstöðvar eða i
banka á þeim hluta dags, þegar
minnst er þar að gera. (Það eru
yfirleitt ekki biðraðir á pósthús-
inu, þegar úti er hellirigning).
12. Komdu þér upp hæfilegum
birgðum af nauðsynjum til
heimilishalds og hreinlætisvör-
um - vörum, sem þola geymslu;
með því móti fækkarðu búðar-
ferðum.
13. íhugaðu beztu aðferðina til
að ráða fram úr hverju máli, allt
eftir aðstæðum; hvernig leysa
megi mál á sem hagkvæmastan
hátt - með því að hringja, skrifa
bréf eða fara sjálfur á stúfana.
14. Notaðu greiðslukort, þegar
því verður við komið, því það
er þægilegt fyrirkomulag, sem
sparartíma.
15. Gerðu þér nákvæmlega
grein fyrir, hve langan tima hver
einstakur verkþáttur tekur (að
klæðast, fara á milli staða
o.s.frv.) Þá skaltu setja sjálfum
þér ákveðinn frest og leggja af'
stað á tilteknum tíma til þess að
komast á áfangastað í tæka tíð.
16. Vertu sveigjanlegur. Ef
framundan eru meiriháttar breyt-
ingar á lífsháttum þínum, þá
skaltu aðlaga tímaáætlanir þínar
breyttum aðstæðum.
17. Láttu ekki óþarfa hluti safn-
ast upp í kringum þig. Taktu þér
tíma til að fara við og við í gegn-
um dót, sem þú átt, veldu úr
því hluti, sem á að fleygja, gefa
einhverjum eða selja af því, sem
þú notar ekki lengur.
18. Svaraðu bréfum samdæg-
urs, ef það er unnt og viðeigandi.
19. Gerðu það, sem „verður að
gera“ fyrst. Láttu ekki auðveld-
ustu og skemmtilegustu verkefn-
in hafa sérstakan forgang.
20. Mundu, að þú ert sá (sú)
sem ræður þínum eigin lífs-
háttum - og ræður yfir þínum
eigintíma.
Hvernig vinna á
skynsamlegar, ekki
bara hraðar
1. Skrifaðu hjá þér það, sem þú
álítur vera „ákjósanlegasta"
starfsdag fyrir þig. Hvaða
drauma, hvað hugmyndir hef-
urðu um þig sjálfan sem afkasta-
mikill starfsmaður? Hve mikill
tími fer í að fara á fætur, klæð-
ast, aka á vinnustað? Ef þú vinn-
ur heimavið, hvað færðu þér þá
oft kaffisopa? Hvað tekurðu
langan tíma í mat? Hvað tekur
eitt símtal langan tíma að meðal-
tali? Skrifaðu lista eða umsögn
varðandi ákjósanlegan starfs-
dag.
2. Veltu fyrir þér starfsvenjum
nokkurra manna, sem þú þekkir
vel til. Reyndu að ímynda þér á
hvern hátt þeir eyði tímanum og
reyndu að mynda þér skoðun á
því, hvort þeir skipuleggi tíma
sinn vel eða illa. Það kann að
reynast auðveldara að komast
að raun um að aðrir sói tíma sín-
um, fremur en að maður geri það
sjálfur. Gerðu áætlanir um það,
á hvern hátt þú mundir endur-
skipuleggja starfsdag þeirra til
þess að auka afköst þeirra.
3. Endurskoðaðu þinn eigin
starfsdag eins og þú hafðir lýst
honum undir lið 1), og viðhafðu
sömu afstöðu eins og til áður-
nefndra manna. Hvaða skynsam-
legar umbætur geturðu gert til
þess að auka þín eigin vinnuaf-
köst?
4. Settu þér eitt markmið til að
bæta þann tíma, sem þú ert við
vinnu þína. Einbeittu þér að
þessu eina markmiði, áður en
þú ferð að setja þér annað mark-
mið þar að lútandi. Settu þér
ekki of mörg markmið að keppa
að í einu! Reyndu að ná þessu
eina markmiði, sú gleði, sem
fyllir mann við að ná settu marki,
virkar hvetjandi til að halda áfram
að því næsta. Hér verða nefnd
sex ráð, sem hugsanlega geta
orðið til bóta í vinnunni:
o Lengdu eða styttu matartim-
ann þinn.
o Gerðu áætlanir um sumarfrí
þetta ár, sem þú ert viss um að
verðiþértilánægju.
o Taktu þér vissan tíma dag
hvern (eða í hverri viku) til að
sinna þýðingarmiklum bréfavið-
skiptum þínum.
o Reyndu að gera þér Ijósa
grein fyrir í hverju starfið í megin-
atriðum er fólgið, sem þú varst
ráðinn til að gegna og hvernig
eigi að standa að því á réttan
hátt.
o Láttu einhvern annan taka
einu sinni að sér verk, sem þú
hélzt þó, að bara þú einn værir
færumað vinna.
o Fækkaðu eða fjölgaðu tölu
þeirra tímarita varðandi starfsvið
þitt, sem þér berast eða sem þú
lest aðjafnaði.
Ir X
W- Æ
vel, a.m.k. þegar kalt er. Hins vegar er í
lagi að klæðast léttari fatnaði, þegar hlýnar
í veðri, t.d. á vorin, en ekki má þó gleyma
gallanum heima. Nauðsynlegt er að gæta
vel aö einkennum ofkólnunar. Dúnfóðraður
fatnaður er mjög góður, en missir þó gildi
sitt þegar hann blotnar. Þá er skynsamleg-
ast að vera forsjáll og klæðast regnheldum
galla utanyfir.
Sitjandinn getur verið svolítið vandamál.
Oftast ausa sleðarnir snjó upp á sætið svo
botninn blotnar. Helsta ráðið gegn þessu
er að vera í pollabuxum, klæðast þeim áður
en lagt er af stað. Því verra er ef skaöinn
er skeður.
Á fótum er best að hafa tvenna þykka
ullarleista, helst uppháa, janvel upp fyrir
hné. Til eru svokallaðir vélsleðaskór, þeir
eru úr gúmíi neöan til en ofar úr leðri eða
taui. Innan í þeim er laus flókaleisti sem
auðvelt er að taka úr og þurrka. Annars
geta hálfstífir gönguskór dugað vel, séu
þeir rúmir og vel vatnsvarðir. Á höndum
nota menn ullarvettlinga og utan yfir þá
vind- og vatnsþétta belgvettlinga. Þess ber
að gæta að vettlingarnir séu nógu háir,
nái vel upp fyrir úlnlið, sérstaklega utanyfir-
vettlingarnir.
Á höfði klæðast menn prjónahúfu eða
lambhúshettu undir hettu gallans. Ef not-
aður er hjálmur, sem telja verður sjálfsagt
öryggistæki, þá er hægt að nota þunna
lambhúshettu undir honum, en síðan þarf
trefil eða lausan rúllukraga um hálsinn.
Mikilvægt er að blotna ekki á vélsleða-
ferðum. Þess vegna er brýnt að nota góðan
vatnsvarinn gaila sem hlífir vel. Ekki má
nota regngalla sem ætlaðir eru fyrir göngu-
ferðamenn, frekar pollagalla. Gæta verður
þess að hafa gallann nógu viðan.
Nauðsynlegt er að hafa góðan skófatnað
til göngu meðferðis, því aldrei er að vita
hvað gerist. Sumir hafa ætíð gönguskíði
meðferðis.
Hjálpin sótt
Óhöpp og slys gera ekki boð á undan sér.
Oft kann það að vera nauðsynlegt að sækja
hjálp vegna þess að einn eða fleiri feröafé-
laganna hefur orðið fyrir slysi eða veikst.
Þá er nauðsynlegt að vita hvað er réttast
að gera. Úrslitin velta á þeim sem sækja
hjálp ekki síður en þeim sem eftir sitja til
að hlynna að þeim veika. En það er ekki
allt undir hjálparmönnunum komið. Miklu
máli skiptir að sá slasaði missi ekki stjórn
á sér, geri félögum sínum ekki erfitt fyrir,
— þeir eru eflaust nógu taugaóstyrkir. Hinn
slasaði verður að sýna æðruleysi, án þess
þó að leyna svo ástandi sínu að ekki sé
hægt að gera viðeigandi ráðstafanir.
Þeir sem sækja hjálp þurfa að hafa
nokkur atriði í huga. Fyrst eiga tveir að
fara eftir hjálp, einn gæti sjúklingsins,
nema leiðangurinn sé þeim mun fjölmenn-
ari. Þetta þýðir að lágmarksfjöldi í ferðum,
að minnsta kosti lengri ferðum, er fjórir.
Undir engum kringumstæðum má skilja
slasaðan mann einan eftir.
Fyrst af öllu skal líta á landakort og
velja stystu greiðfæru leiðina til byggða.
Áður en lagt er af stað skulu eftirfarandi
atriði skráð niður á blað sem tekið er með:
Málsatvik: Hver er slasaður, hvernig og
hvenær óhappið gerðist, hvað hafi verið
gert þeim slasaða til aðstoðar.
Astand hins slasaða: Líkamlegt sem
andlegt og umbúnaður.
Aðstæður á staðnum: Landslag, örnefni,
veðurlag, snjóalög. Hvað hafi verið gert til
að auðkenna staðinn t.d. fyrir þyrlu.
Nauðsynlegt er að nákvæm staðsetning
liggi fyrir, svo björgunaraðgerðir séu auð-
veldar, hvort heldur með þyrlu eða bílum.
Þeir sem halda til byggða eftir hjálp
verða að útbúa sig vel. Séu þeir gangandi,
mega þeir ekki bera of þungan farangur.
í bakpokanum verður að vera matur, helst
orkuríkur, sokkar og skjólföt. Að vetrarlagi
verða þessir menn að vera svo vel útbúnir
að þeir geti staðið af sér óveður í langan
tíma. Þá er brýnt að hafa svefnpoka
meðferðis og skóflu til að geta grafið sig
í fönn.
Þegar komið er til byggða skal fyrsta
verkiö vera að hringja í næstu lögreglustöð.
Lögreglan gerir viðeigandi ráðstafanir,
hefur að öllum líkindum samband viö Slysa-
varnafélag íslands, en þar er 24 tíma
neyðarþjónusta. Þar er ástand hins slas-
Landmannalaugar f marsmánuði.
Ljósmynd /Jónas Ketilsson
aða metið og ef til vill er þyrla send á
vettvang eða næsta björgunarsveit ræst
út.
Á meðan lögreglan og björgunarsveitir
gera sig klára er brýnt að þeir sem komu
með fréttirnar séu til taks að veita frekari
upplýsingar sé eftir þeim óskað. Besti
staðurinn er að sjálfsögðu lögreglustöðin
og að öllum líkindum er ferðalöngunum
boðið að halda þar kyrru fyrir uns málin
eru leyst. Oft er óskað eftir þvi að ferða-
langarnir komi með í björgunarferðina.
Þeir verða að gera það upp við sig hvort
þeir vilji halda ferðinni áfram eða láta koma
með allan farangurinn til byggða.
Sé þyrla kölluð til aðstoðar er brýnt að
vera við því búinn. í því felst m.a. að
undirbúa lendingarvöll þar sem undirstaða
er traust, helst sem næst hinum slasaða.
Merkja má fyrirhugaðan lendingarstað
með veifum, t.d. salernispappír. Lending-
arstaðurinn þarf að vera u.þ.b. tíu metra
á hverja hlið og eru merkingarnar settar í
hornin. Eins er mikilvægt að flugmennirnir
viti hver vindáttin er. Kemur þar salernis-
pappírinn aftur í góðar þarfir.