Morgunblaðið - 12.07.1987, Blaðsíða 8

8 B
MORGUNBIxAÐIÐ, SUNNÚDAGUR 12. JÚLÍ 1987
■ —
írland:
Vilja gera Shannon að alþjóð-
legri friðar- og ferðamiðstöð
ÞAÐ er engum blöðum um
það að fletta að írar eru
stórskemmtilegir heim að
sækja og land þeirra, hvort
sem um Irland eða Norður-
írland að ræða, hefur upp á
mikla fjölbreytni og margví-
slega fegurð að bjóða. Að
nú ekki sé minnst á náttúru-
lega hjartahlýju, kímni og
gestrisni Iranna! Þó ég hafi
haft einhveijar hugmyndir
um töfra grannlandsins okk-
ar, verð ég að viðurkenna
að það kom mér á óvart
hversu heillandi land ogþjóð
er, með hliðsjón af þvi
hversu lítið er um að við
íslendingar sækjum þetta
grannland okkar heim. Nú
fyrir skömmu sat ég alþjóð-
lega ráðstefnu, sem haldin
var í Shannon á írlandi og
var titill ráðstefnunnar „Int-
ernational Tourism - Pas-
sport to Peace“ sem gæti
útlagst á okkar ylhýra sem
Alþjóðlegur ferðaútvegur -
Vegabréf til friðar. Ráð-
stefnuna sóttu 85 fulltrúar
frá 23 löndum. Hér á eftir
ætla ég að greina stuttlega
frá því sem fyrir augu og
eyru bar, bæði á ráðstefn-
unni sjálfri og þar fyrir
utan.
Fríhöfnin á Shannonflugvelli, elsta flugfríhöfn í heimi, er stór og rúmgóð og vöruúrval er þar mikið.
Ráðstefnan var sett af
Dr. Patrick J. Hillery,
forseta írlands, í Mið-
stöð alþjóðasamvinnu,
sem er við Shannon-
flugvöll (The Centre for Intematio-
nal Co-operation). Að setningu
lokinni voru flutt erindi um ýmis
tengsl ferðaútvegs og friðsamlegra
samskipta landa I millum. Dr. Willi-
bard Pahr, aðalritari Alþjóðaferða-
málasamtakanna í Madrid (World
Tourism Organization) flutti fyrsta
erindið um alþjóðlega samvinnu á
sviði ferðaútvegs. Ekki er ástæða
til þess að rekja efni allra þeirra
erinda sem þama voru flutt, heldur
miklu fremur að greina frá því
hveijar voru helstu niðurstöður ráð-
stefnunnar, þar sem ráðstefnugest-
ir ræddu í smærri hópum sérhvert
erindi fyrir sig, og gerðu í stuttu
máli tillögur um til hvaða ráða skuli
gripið, til þess að ferðaútvegur sem
slíkur hafi aukin áhrif í þá átt að
varanlegur friður komist á í heimin-
um.
Áður en það er gert, er rétt að
greina frá því að mér persónulega
fannst, þrátt fyrir þá staðreynd að
svo margir háttsettir og áhrifamikl-
ir fulltrúar víðs vegar að, þar með
talið frá Sovétríkjunum, Banda-
ríkjunum, Evrópuráðinu, Evrópu-
Aerfort na Sionna
bandalaginu og Ferðamálaráði
Evrópu tækju þátt í ráðstefnunni,
að sú meginkrafa sem sett var af
skipuleggjendunum um að ráð-
stefna þessi væri algjörlega
ópólitísk og niðurstöður hennar
skyldu vera yfír pólitík hafnar, að
tilhneyging væri til þess að viðhafa
orðalag, sem væri ekki allt of afger-
andi, til þess að enginn móðgaðist
nú. Sennilega mjög algeng mála-
miðlunarvinnubrögð þegar um
alþjóðlegar ráðstefnur er að ræða,
en þá vaknar spumingin, hversu
áhrifamiklar geta ráðstefnur sem
slíkar orðið, ef þær skila ekki af
sér ákveðnum og stefnumarkandi
niðurstöðum.
Meginniðurstöður ráðstefnunnar
voru þær að efla beri, m.a. með
alþjóðlegum ferðaútvegi friðsamleg
samskipti landa í milli, og þar eigi
ríkisstjómir og einkaframtakið að
leggjast á eitt til þess að svo megi
verða. Lögð var áhersla á að þeir
sem að ferðaútvegi vinna, og standa
utan ríkisgeirans hafí þar ekki
minna hlutverki að gegna en hinar
ýmsu stofnanir sem heyra undir
ríkið, svo sem ferðamálaráð land-
anna. Vilji ráðstefnugestanna til
þess að sérstakur vinnuhópur yrði
settur á laggimar til þess að skipu-
leggja frekar hvemig þessum
markmiðum verði best náð, kom
skýrt fram á ráðstefnunni, þó að
vissulega væru skiptar skoðanir um
það hvort slíkur vinnuhópur ætti
að verða að varanlegri stofnun.
Margir lýstu sig beinlínis andvíga
því að enn einni stofnuninni, með
öllu því skrifstofuveldi sem fylgir
Aðalframkvæmdastjóri Irish
Airlines, David Kennedy tekur
á móti aðalræðumönnum aust-
urs og vesturs á ráðstefnunni
á Shannonflugvelli. Kennedy
er í miðið, en til vinstri er Sov-
étmaðurinn Vitaly S. Smirnov
og til hægri er Bandaríkjamað-
urinn Ray Shockley.
stofnanafarganinu, yrði komið upp
til þess að gegna varanlegu hlut-
verki. Hallast ég að því að fleiri
hafi viljað að ákveðinn vinnuhópur,
alþjóðlegur tæki til starfa, en starf-
aði einungis í ákveðinn tíma, að
ákveðnum verkefnum, og væri
síðan lagður niður. Það var einnig
vilji ráðstefnunnar að slíkur hópur
heyrði undir Miðstöð alþjóðlegrar
samvinnu í Shannon, sem bæri þá
ábyrgð á íjárframlögum til slíks
hóps. Alþjóðamiðstöðin fær fjár-
framlög frá friðarhreyfingum og
ferðaútveginum víðs vegar að í
heiminum, og er því ekki rekin af
írsku fjármagni. Ljóst var af máli
þeirra íra sem tóku til máls, að
þeir töldu mikilvægt að sama gilti
um þennan tiltekna verkhóp. Þar
sem svo mikil áhersla var lögð á
það að slík stofnun, vinnuhópur, eða
hvað á nú að nefna það sem á ráð-
stefnunni gekk undir nafninu
„Project Unit“ væri yfir stjómmál
hafín og togstreitu á milli stórveld-
anna, þá kom fram mjög eindreginn
vilji fjölmargra fulltrúa, einkum
þeirra sem ekki voru rússneskir og
bandarískir, að enginn einn aðili
(áttu þá sérstaklega við stórveldin)
hefði möguleika á að „kaupa" sér
aukin áhrif, innan vinnuhópsins
með meiri ljárframlögum en aðrir.
Verksvið vinnuhópsins vildu
menn að yrði einkum fjórþætt: Að
gera tillögur um það hvemig mark-
miðum ráðstefnunnar yrði náð, með
því að beina alþjóðlegri ferðaþjón-
ustu meir yfir á menningarsam-
skipti landa. Að gera tillögur um
vænlegustu leiðimar til þess að
ferðamenn og þeir sem við ferðaút-
veg starfa verði sér betur meðvitað-
ir um það hversu þýðingarmikið það
er fyrir friðsamleg samskipti, að
ferðamaðurinn virði og þekki eitt-
hvað til menningar þess lands sem
hann er gestur í. Einn ræðumaður-
inn, Rattan L. Kowal, yfirmaður
Ferðamálaráðs Indlands í London
nefndi sem lítið dæmi, þessu til
áherslu, að Indveijum þætti afskap-