Morgunblaðið - 30.10.1988, Blaðsíða 1

PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
SUNNUDAGUR 30. OKTÓBER 1988
BLAÐ
Er hœtt aÖ fara til
fógeta meÖ prófarkir?
— spyr Gunnar
Stefánsson, sem
vann við útkomu
fyrsta
Morgunblaðsins
Viðtal:
Elín Pálmadóttir
„Ég man vel þegar fyrsta
Morgfunblaðið var í prentun
og kom út 2. nóvember 1913.
Haldið var áfram alla
nóttina í prentsmiðjunni.
Þarna var mikið Qör og
jafhvel tekið lagið. Var verið
að safna auglýsingum fram
eftir öllu kvöldi, unnið alla
nóttina og þegar fyrstu
blöðin komu úr prentun kl.
8 um morguninn voru
strákarnir mættir til að selja
þau. Ég fékk að fara út og
seldi 70 blöð á horninu við
Ausfurstræti 14. Það var
mikil ös í kringum
ísafoldarhúsið. En svo fékk
ég ekki að fara út meira,
því ég var sendill í
ísafoldarprentsmiðju og þar
var nóg að gera fyrir mig.“
Það er Gunnar Stefánsson,
nú 89 ára gamall, sem
þannig minnist þessa dags
þegar Morgunblaðið hóf
göngu sína fyrir 75 árum.
Eða réttara sagt
sólarhrings, því enginn fór
að sofa í prentsmiðjunni
nóttina þá.
Morgunblaðið/Ól.K.Mag.
Gunnar Stefánsson fyrir framan ísafoldarhúsið, þar sem hann sá fyrsta
Morgunblaðið verða til. Á þeim árum var setjarasalurinn á neðstu hæðinni, en
vélasalur í útbyggingunni þar sem seinna varð afgreiðsla Morgunblaðsins, en nú
er kvenfataverslun. Blaðið var afgreitt í vélasalnum.
unnar var þá 13
ára gamall,
fæddur í Vor-
húsum í Vestur-
bænum. Faðir
hans, • Stefán
Daníelsson skipstjóri, hafði farist
1907 frá 4 bömum með Kutter
Georg í fyrsta túr skipsins, sem
þeir höfðu keypt þrír saman. Móðir
hans Anna Gunnarsdóttir stóð því
uppi ein með börnin. Svo ekki veitti
af að hann færi að vinna strax eft-
ir ferminguna og fékk þá vinnu sem
sendill í Isafoldarprentsmiðju. Þar
sem Guðni Símonarson í Breiðholti
og Sólveig Sigurðardóttir kona hans
höfðu drenginn fyrsta árið eftir að
hann missti föður sinn og hann var
svo hjá þeim öll sumur fram að
fermingarárinu, hafði hann haft
kynni af Birni Jónssyni, ritstjóra
Isafoldar. Björn hafði eins og fleiri
bæjarbúar hesta sína á beit í Breið-
holti og kom oft til að fara á bak.
En þegar Gunnar fór að vinna í
ísafoldarprentsmiðju var Bjöm
hættur ritstjórn ísafoldar og stjóm
prentsmiðjunnar. Ólafur sonur hans
Bjömsson tekinn við. Ólafi Björns-
syni man hann vel eftir, segir hann
hafa verið alveg einstakan mann.
Þau hjónin bjuggu uppi í prent-
smiðjuhúsinu í Austurstræti og
samgangur mikill þangað af skrif-
stofunum og í prentsmiðjuna. Hann
minnist þess að nóttina sem nýja
blaðið, Morgunblaðið, kom út drakk
hann kaffi uppi í eldhúsinu hjá
Borghildi Bjömsson og stúlkum
hennar. „Hún var líka gull af
manni. Ertu ekki svangur, spurði
hún mig og maður fékk góðgerðir
í eldhúsinu hjá henni.
Það var nóg að gera í prentsmiðj-
unni, ég var eini sendisveinninn.
Eg þurfti að fara með námsbækum-
ar sem prentaðar voru hjá Ísafold
í skólana. Og þegar verið var að
prenta þingtíðindin yfir þingtímann
þurfti að fara með prófarkir um
allar trissur. Sveinn Bjömsson,
bróðir Ólafs og síðar forseti ís-
lands, var lögfræðingur fyrirtækis-
ins. Hann hafði lögfræðiskrifstofu
með Eggert Claessen í húsi bak við
Dómkirkjuna og ég þurfti oft að
sendast með pappíra þangað og
heim til Sveins á Staðarstað í
Skeijafirði. Hann var líka svona
ljúfur maður eins og Ólafur. Fyrst
fór ég gangandi, en fékk hjólbömur
til að aka bókunum í. Svo fékk ég
reiðhjól. Fyrir þetta hafði ég í laun
15 krónur á mánuði." Þegar svo
. kyndarinn veiktist bauðst Gunnar
til að taka hans starf að sér og
koma klukkan sex á morgnana til
að sækja kol og leggja í ofnana
þrjá, í pressusalnum, vélasalnum
og bókabúðinni og fékk fyrir það
aðrar 15 krónur. Sigríður Bjöms-
dóttir handavinnukennari, systir
Ólafs, rak bókabúð ísafoldar, en
Sjánæstusíðu