Morgunblaðið - 12.11.1989, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 1989
C 13
voru oft að segja við mig hér fyrr
á árum: „Af hveiju ert þú að þess-
ari kennslu. Þú átt bara að gefa
þig að útskurði á þessum listmun-
um, en ekki að sóa þínum tíma og
hæfileikum í annað.“ Þetta eru
auðvitað rök, svo langt sem þau
ná, en ég hef aftur á móti sagt að
ég ætli aldrei að láta þetta verða
mér að oki. Ég ætla að gera þetta
á þann máta að mér þyki gaman
að því. Það er það sem ég geri enn
í dag, meira að segja nú þegar ég
er hættur að vera í föstu starfi,
eins og ég hef alla tíð verið, þar
til ég komst á aldur. Útskurðurinn
er mér eiginlega sem sparivinna.
Ég fer suður í Lón og endurbyggi
gamla kirkju, vinn í moldarvérkum
og alls konar erfiðisvinnu, en hverf
svo að útskurðinum svona spari.
Að útskurðinum vil ég bara vinna
þegar ég er upplagður og get gert
það eins vel og ég hef hæfileika
til. Það kemur að vísu fyrir að ég
Það er ekki svo lítið af tólum og
tækjum sem útskurðarmeistari á
borð við Halldór á Miðhúsum
þarf að hafa í kring um sig á
verkstæðinu. Hér er Halldór með
trafakeflið góða, sem hann var í
þann mund að reka smiðshöggið
á, þegar blaðamann Morgun-
blaðsins bar að garði.
tek að mér eitthvert verk, sem þarf
að vinnast fyrir ákveðinn tíma. Þá
verður maður nánast að vera að,
þar til verkinu er lokið. En það er
neyðarbrauð því svona vinnu á
maður ekki að vinna langa daga.
Helst vil ég vinna að skurðinum
fyrri part dags og aldrei skyldi
maður vinna að skurðinum þegar
maður er þreyttur. Þessi vinna
krefst mikillar einbeitingar og mað-
ur verður að hafa sig allan við, til
þess að ekkert fari úrskeiðis.“
Trafakefli gefið
sem tryggðapantur
— Þetta fagra trafakefli, sem
þú ert nú að vinna, hvað getur þú
sagt mér um það?
V X
Það er nauðsynlegt að vera
bæði vel upplagður og hafa
einbeitinguna í lagi, þegar
verið er við útskurð. Halldór
er hér að vinna að útskurði á
askloki.
„Trafakefli var mikið notað hér
áður fyrr og var smíðað í þeim til-
gangi að slétta klúta eða höfuð-
búnað kvenna, sem einnig gekk
undir nafninu traf. Það má kannski
segja að þetta sé einskonar forveri
gömlu þvottarullunnar. Þessi trafa-
kefli voru alla jafna skreytt eftir
því sem menn höfðu getu og kunn-
áttu til og merkt þeim eigenda sem
eignaðist keflið, en það voru ævin-
lega konur. Þau voru síðan gjarnan
gefin konum sem tryggðapantur.
Það er sú sögn um þetta, sem ég
ætla að sé rétt, að ef kona þáði
trafakefli af karlmanni, þá jafngilti
það jáyrði og var einskonar trúlof-
unarstaðfesta."
— Heldur þú kannski að Öræf-
ingar hafi þetta í huga, þegar þeir
biðja þig að skera út trafakefli, sem
þeir hyggjast gefa Vigdísi forseta,
þegar hún sækir þá heim?
Halldór verður nú kímileitur
mjög og íbygginn á svip: „Ekkert
vil ég svara fyrir þá, en tryggða-
pantur, jafnvel þó hann sé gefinn
í því augnamiði að fá jáyrði konu
til hjúskapar, getur líka verið
sprottinn af sömu rót, enda þótt
ekki sé um hjúskaparósk að ræða.
Tryggðapantur er sannarlega vott-
orð um að sá sem gefur vill sýna
viðtakandanum hinn mesta kær-
leika.“
— En fyrirmyndin að þessu
trafakefli, hvaðan færð þú hana?
„Þetta kefli sem ég hef valið til
viðmiðunar er svo gamalt að það
er frá árinu 1710. Þetta kefli er í
eigu Þjóðminjasafnsins og ég valdi
það vegna þess að mér finnst það
nett og fallegt og vel viðeigandi að
nota það sem fyrirmynd."
Halldór hefur grafið hendingu
úr ljóði eftir Einar Benediktsson á
eina hlið keflisins: „Það er eitt sem
oss bindur ad elska voi-t land /
fyrir ofan allt stríð .fyrir bandan
þess sand / með þess hlutverk í
höndunum fáu.
Þá hefur Halldór skorið út með
rúnaletri, alveg eins og á fyrirmynd-
inni ártalið í ár, jafnframt því sem
hann hefur skorið út með rúnaletri
hveijir eru gefendurnir, þar sem
stendur kveðja frá Öræfingum.
Nafn forsetans, Vigdís Finnboga-
dóttir, er aftur skorið út með við-
hafnarlegu höfðaletri, en Halldór
segir að höfðaletur hafi þróast í
gegnum aldirnar fyrst og fremst
meðal þeirra sem skáru i tré. „Þetta
var leturgerð sem var fallegri og
viðhafnarlegri en venjulegt letur,“
segir Halldór.
Tel mig alltaf
geta gert betur
— Halldór, áttu í minningunni
einhveija muni sem þú hefur skorið
út og eru þér kærari en aðrir?
„Nei, það held ég ekki. Ég hef
aldrei orðið var við að mér þætti
erfitt að láta frá mér einhvern grip,
þegar ég hef lokið útskurði. Miklu
fremur hef ég alltaf orðið feginn
þegar þeir fóru. Það er kannski
vegna þess, að mér finnst í hvert
einasta skipti sem ég geri einhvern
hlut, jafnvel þótt þér finnist hann
allgóður og.frambærilegur að nokk-
uð skorti á að svo sé. Þá verð ég
gjarnan feginn að hann fari. Sjálfur
er ég ánægður með þetta, því ég
heid að svo lengi sem maður er
ekki hæstánægður með eigin verk,
þá sé einhver von um að manni
fari fram og geri betur næst. Stund-
um er ég all sáttur við hlutinn, en
oftar finnst mér sem mér hafi ekki
lukkast nógu vel.“
— Þú hlýtur nú að vera hæst-
ánægður með þetta listafagra
trafakefli, sem forsetinn á að fá?
Hlýtt bros breiðist um andlit
Halldórs: „Það er mismunandi hvað
ég er sæll að vinna fyrir fólk. Fyrir
mér er það dálítið atriði, því þegar
ég geri einhvern svona hlut, þá fer
ekki hjá því að eitthvað af sjálfum
mér fer með honum. Mér er ekkert
sama um hvert ég læt einhvern
hluta af sjálfum mér. Auðvitað þyk-
ir mér ágætt að vinna fyrir þennan
aðilá, því ég hef mætur á þessari
konu og vil gjarnan gefa henni eitt-
hvað af sjálfum mér.“
— Ilefur það þá einhvern tíma
komið fyrir að þú hafir verið beðinn
um að vinna verk fyrir einhvern sem
þú vildir ekki að eignaðist hlut af
sjálfum þér og þú þess vegna neitað
að taka að þér verkið?
Halldór svarar af alvöru, en þó
er kímnin aldrei langt undan: „Ég
hef aldrei neitað, en stundum hef
ég kannski ekki haft tíma tii þess
að taka að mér verkið!
Afköstin hjá okkur eru ekkert
voðalega mikil, en störf okkar mið-
ast fyrst og fremst við það að þjóna
þeim sem vilja gefa vinum sínum
og gleðja. Það er óskaplega
skemmtileg og gefandi vinna að
eiga að vinna hluti sem eiga að
gleðja aðra. Þetta gerir það auðvit-
að að verkum að maður leggur sig
eins mikið fram og mögulegt er, til
þess að árangurinn verði sem best-
ur.“
Ég hef nú tafið Halldór um
nokkra stund, frá því að leggja
síðustu hönd á trafakeflið fagra.
Við svo búið má ekki sitja lengur,
þar sem Halldóri er það kappsmál
að sá hluti af honum, sem í fram-
tíðinni verður í vörslu forseta Is-
lands, frú Vigdísar Finnbogadóttur,
verði sem best úr garði gerður.
Reyndar efa ég ekki að hlýja Hall-
dórs og alúð, sem beinlínis ljómar
af verkum hans, ásamt listrænni
fegurð á eftir að ylja forsetanum,
sem og öðrum sem fá notið verka
Halldórs.
mém Minni
Gífurlegum fjármunum er árlega
variö í endurbætur og viðgerðir,
því skulum við nýta okkur ónegldu
hjólbarðana og haga akstri eftir
aðstæðum.
GATNAMÁLASTJORINN í REYKJAVÍK
„LAUN Launabókhald ^; 22.-24. nóv. kl.9-13
Farið verður í uppbyggingu launaforritsins LAUN frá Rafreikni/EJS
og raunhæf verkefni gerð í sambandi við vinnslu launa.
ATH: VR og fleiri stéttarfélög styrkja félaga sina til þátttöku
Allar nánari upplýsingar og bókanir hjá Ásrúnu Matthíasdóttur I
Einari J. Skúlasyni hf. Grensásvegi 10, sími 686933. f
Tölvuskóli Einars J. Skúlasonar hf.