Morgunblaðið - 18.01.1990, Síða 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATVINNULÍF FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 1990
-4
Virðisaukaskattur
Bankaábyrgð hvergi erlendis
— segir formaður Félags íslenskra iðnrekenda
Víglundur Þorsteinsson, formaður Félags ísl. iðnrekenda, segir
að krafa um almenna bankaábyrgð vegna greiðslu virðisauka-
skattsins sé séríslenskt fyrirbrigði og hvergi þekkt í samkeppni-
slöndunum þar sem virðisaukaskattur væri við Iýði. A fundi í
Félagi íslenskra iðnrekenda sl. þriðjudag var sem kunnugt er
samþykkt að skora á fjármálaráðherra að aftiema kröfu um banka-
ábyrgð vegna greiðslufrests á virðisaukaskatti í tolli.
„Eitt meginmarkmið virðisauka-
skatts er að jafna samkeppnis-
stöðu íslensks iðnaðar gagnvart
erlendum keppinautum að því er
varðar almenna óbeina skatt-
heimtu,“ sagði Víglundur. „Með
kröfunni um bankaábyrgð verður
þessu markmiði ekki náð. I Evrópu
er almennt ekki gerð krafa um
slíka ábyrgð og Island sker sig
algerlega úr að því er þetta varð-
ar, einmitt þegar unnið er að því
að samræma starfsskilyrði fyrir-
tækja í Evrópu. Mér finnst því
undarlegt að íslenskir ráðamenn
skuli ferðast um Evrópu og boða
frelsi í þessum efnum meðan þeir
herða á höftunum hér heima.“
í ályktun fundarins sem nærri
eitt hundrað félagsmenn FÍI sóttu,
segir að krafan um bankaábyrgð
valdi iðnfyrirtækjum verulegum
kostnaði og skerði möguleika fyr-
irtækjanna til eðlilegrar lántöku
vegna rekstrar. Víglundur Þor-
steinsson, formaður FÍI, sagði að
krafan um bankaábyrgð í reglu-
gerð íjármálaráðuneytisins ylli
iðnfyrirtækjum miklum erfiðleik-
um því bankar myndu líta á þess-
ar ábyrgðir sem hluta af fyrir-
greiðslu til fyrirtækjanna og þar
með skerða möguleika þeirra til
frekari lántöku.
Fram kom einnig á fundinum
að kostnaður vegna skammtíma-
ábyrgðar gæti numið 1,75% og
um 1% fyrir langtímaábyrgð sem
myndi íþyngja mjög þeim fyrir-
tækjum sem flyttu inn allt að 50%
hráefnis til framleiðslu sinnar.
Bankar
Nýtt afgreiðslukeríi
hjá íslandsbanka
Á síðasta ári hófst uppsetning á nýju afgreiðslukeríí hjá Iðnaðarbank-
anum sem fyrirhugað er að koma fyrir í útibúum Islandsbanka.
Kerfið hefur þegar verið tekið í notkun í tveimur útibúum bankans
við Dalbraut og Réttarholtsveg í Reykjavík. Það er ólíkt öðrum
bankaafgreiðslukerfúm hér á landi þar sem við það eru tengdar
einmenningstölvur í nærneti með NOVELL SFT stýrikerfi samkvæmt
úpplýsingum tæknideildar Islandsbanka.
í nýja kerfinu fer fram umtals-
verður hluti svokallaðrar bak-
vinnslu. Þar er notast við forrita-3
safn frá IBM er nefnist FBSS (Fin-
ancial Branch System Services) til
að stýra sérhæfðum jaðartækjum
gjaldkera (prentara, segulræmu og
stafalesara) svo og tölvusamskipt-
um við beinlínukerfi Reiknistofu
bankanna. FBSS veitir ennfremur
gjaldkerum og öðrum starfsmönn-
um greiðan aðgang að upplýsinga-
kerfi Reiknistofunnar auk þess sem
möguleiki er á samskiptum við allar
helstu tegundir miðlungs- og meg-
intölvukerfa í framtíðinni.
Smíði kerfísins önnuðust tölvu-
fræðingarnir ívar Arnar Arnarsson
og Þorleifur Bjarnason hjá tækni-
deild íslandsbanka en fjöldi starfs-
manna úr ýmsum deildum veitti
aðstoð. Gert er ráð fyrir að þegar
greitt hefur verið úr helstu málum
vegna sameiningarinnar verði hafín
uppsetning í fieiri útibúum en sam-
kvæmt áætlun á kerfið að vera
komið í notkun í u.þ.b. 20 útibúm
og afgreiðslustöðum víðs vegar um
land um næstuJLramót. Þá verður
áfram unnið að þróun kerfisins og
lögð áhersla á hagræðingu í störf-
um og vinnulagi almennra starfs-
manna annarra en gjaldkera.
NYTT SKIP — Þetta er stórflutningaskipið Black Sea sem
Nesskip mun eignast með samningum þeim um kaup á hollenska út-
gerðarfélaginu sem nú eru á lokastigi.
Nesskip kaupir hol-
lenska kaupskipaútgerð
Fær stórflutningaskip með í kaupunum
NESSKIP er um þessar mundir að ganga frá kaupum á útgerðarfé-
laginu Rederij Black Sea B/V, sem hefúr bækistöðvar í Gröningen
í Hollandi og gerir út kaupskipið Black Sea, sem Nesskip eignast
með þessum kaupum. Að sögn Guðmundar Ásgeirssonar í Nesskip
er tilgangurinn með kaupum á fyrirtækinu ekki hvað síst sá að
skapa útgerðinni fótfestu innan Evrópubandalagsins fyrir fram-
kvæmd innri markaðarins 1992 með tilliti til þeirra breytinga sem
það kann að hafa fyrir kaupskipaútgerðina.
Með þessum kaupum fær Nes-
skip þannig skrifstofuaðstöðu í
Hoilandi í félagi við fleiri aðila.
Kaupskipið Black Sea er stórflutn-
ingaskip, smíðað í Svíþjóð 1978
og sérstakiega hannað til siglinga
í ís samkvæmt ströngustu
sænsks/finnskum stöðlum, enda
hefur það einkum verið í siglingum
á norðlægari slóðum. Burðargeta
þess er 6400 tonn. Skipið er búið
bógskrúfu, ásrafal við aðalvéi og
lestar boxlaga. Aðalvél var end-
urnýjuð 1988. Á skipinu eru 9
manna áhöfn, fimm Hoilendingar
og 4 Austurlandabúar.
Nesskip átti fyrir tvö sérhönnuð
fjórdekkja pailaskip, sem eru í
förum með saltskip fyrir Sölusam-
band ísl. fiskframleiðenda undir
heitinu Bacaloa Islandia Line en
skipin heita Hvítanes og ísnes.
Félagið er einnig með sex skip í
stórflutningum, þ.e. Black Sea,
Akranes, Hvalnes, Sandnes, Salt-
nes og Selnes. Nesskip flutti á
síðasta ári alls 968 þúsund tonn
af vörum, þar af 531 þúsund tonn
milli hafna erlendis.
Upplýsingatækni
Hewlett Packard hreppti korta
upplýsingakerfí borgarinnar
BORGARYFIRVÖLD hafa nú gengið frá vali á hugbúnaði og vélbún-
aði fyrir kortaupplýsingakerfi það, sem borgarráð samþykkti í sum-
ar að skyldi komið á fót. Hugbúnaðurinn sem fyrir valinu varð heit-
ir Arc/Info frá bandaríska fyrirtækinu ESRI í Kaliforníu en á fiindi
borgarráðs sl. þriðjudag var ákveðið að keyptar 8 Unix-vinnustöðv-
ar frá Hewlett Packard á íslandi af gerðinni HP 9000/345. Fjárfest-
ingu í tölvubúnaðinum má áætlað á bilinu 20-30 milljónir króna en
við hugbúnaðinn í fyrsta áfanga um 10 miiljónir. Þá er eftir innsetn-
ing gagna sem er mjög umfangsmikið og kostnaðarsamt verkeftii,
en borgin hyggst verja alls á annað hundrað milljónum í upplýsinga-
kerfið.
Upplýsingakerfið er í reynd sam-
starfsverkefni milli tæknistofnana
borgarinnar og Pósts og síma, sem
mun einnig kaupa 2 vinnustöðvar
til viðbótar vegna verkefnisins.
Stofnanirnar verða tengdar saman
í tölvunet og á hverri stofnun verða
ein eða fleiri öflugar tölvur, sem
hafa munu að geyma grunnkort
borgarinnar og öll lagnakerfí ásamt
miklum upplýsingum um þessar
lagnir.
Upplýsingar um allar lagnir
Samkvæmt upplýsingum Heiðars
Þ. Hallgrímssonar, verkfræðings
hjá embætti borgarverkfræðing þá
mun verða hægt að kalla fram kort
af tilteknum stað í borginni í hvaða
mælikvarða sem er, allt niður í til-
teknar lóðir, hús eða hluta úr götu.
Einnig verður hægt að velja allar
þær lagnir í jörð og loftlínur á þess-
um stað sem menn hafa áhuga á.
Er stefnt að því að fyrsta áfanga

þessa kerfis verði lokið á miðju ári
1992 og eiga þá tæknideildir borg-
arverkfræðings í Skúlatúni 2, þar
með taldar stofnanir gatnamála-
stjóra,, umferðadeild o.fl., svo og
Borgarskipulagið í Borgartúni 3 að
vera orðnar tengdar við Hitaveitu,
Rafmagnsveitu, Vatnsveitu og Póst
og síma. Munu þá menn í þessum
stofnunum geta hvenær sem er
fengið nýjustu upplýsingar um
lagnakerfi veitustofnánanna og
Póst og síma, auk ítariegra upplýs-
ingar um eigið kerfí, svo og nýjustu
útgáfur grunnkorta, mæliblaða,
hæðarblaða en einnig götuleyfí og
aðrar mikilvægar upplýsingar
vegna framkvæmda.
Kortaupplýsingakerfín eða Ge-
ographical Information System —
GIS eins og kerfin nefiiast á ensku
verða tengd öflugum venslagagna-
grunnum, sem geyma hvers kyns
upplýsingar í formi texta og talna.
Mynda má tengsl milli hinna ýmsu
myndhluta kortsins og þeirra upp-
lýsinga sem geymdar eru í gagna-
grunnum, t.d. upplýsingar um ein-
stakar lagnir, lóðir eða hús sem
unnt verður að tengja við myndina
á skjánum en einnig geta stofnan-
irnar geymt þar margvíslegar aðrar
upplýsingar á borð við fram-
kvæmdaáform yfírstandandi árs
eða næsta árs. Þannig gætu starfs-
menn auðveldalega haft glögga
yfírsýn yfir það hvað framkvæmdir
eru í gangi á hverjum stað eða eru
að fara að hefjast.
Hug- og vélbúnaður valinn
Eftir samþykkt borgarráðs í
sumar var ákveðið að gefa þeim
tölvufyrirtækjum sem kynnt höfðu
á undanförnum árum ýmis kor-
taupplýsingakerfi og kortateikni-
kerfi kosta á að taka þátt í verð-
könnun á hug- og vélbúnaði fyrir
kortaupplýsingakerfi auk þess að
svara ýmsum tæknilegum spurn-
ingum um búnaðinn. Samkvæmt
upplýsingum Heiðars tóks síðan við
2ja mánaða skoðunartímabil, þar
sem nefnd skipuð fulltrúum stofn-
ananna og 2 ráðgjöfum átti fundi
með söluaðilum og kynnti sér slík
kerfi í nágrannalöndunum auk þess
sem fram fóru prófanir. Að tillögu
nefndarinnar samþykkti Innkaupa-
stofnun borgarinnar í nóvember sl.
kaup á Arc/Info hugbúnaðinum en
þetta kerfi kom fyrst fram árið
1981 og hefur síðan breiðst hratt
út. Það er fáanlegt á flesta gerðir
vinnustöðva og smækkuð útgáfa
fæst á einkatölvur. Var því í fram-
haldinu ákveðið að efna til opins
útboðs á vélbúnaði fyrir þetta kerfi
á vinnustöðvar með Unix fjölnot-
endastýrikerfi. Tilboð voru opnuð
hinn 20. desember sl. og í byijun
janúar skilaði verkefnisnefnd áliti
þar sem lagt var til að keyptur yrði
Hewlett Packard búnaður. Sam-
þykkti Innkaupastofnun þessa til-
lögu á fundi sl. mánudag og borgar-
ráð degi síðar.
Samkvæmt þessu kaupir borgin
8 vinnustöðvar af gerðinni HP
900/345. Afl þeirra allra er 12
Mips en ein vinnustöðin verður með
990 MB diski og 16 MB vinnslu-
minni en fjórar aðrar verða með
sama vinnsluminni en 660 MB diski
og loks þijár með 8 MB minni en
330 MB diski. Hverri vinnustöð
fylgir 19 tommu hágæða litaskjár
með fullkomnu gluggakerfi en
punktaþéttleiki skjásins er
1280x1024. Einnig fylgja segul-
bandsstöðvar til afritatöku. Auk
HP á íslandi buðu KÓS/Digital,
IBM, Magnús/Sun og A. Karls-
son/Intergraph. „HP á Islandi hefur
sérhæft á vinnustöðva- og Unix-
sviðinu, og selt mörg slík hér á
landi,“ segir Frosti Bergsson, fram-
kvæmdastjóri HP á íslandi. „Þessi
gerð af vélum sem borgin og Póst-
ur og sími völdu er alveg ný af
nálinni og var kynnt núna í byijun
janúar. Hún byggir á Motorola
68030 örgjörvanum, er 50 mega-
riða en það má auðveldiega stækka
hana umtalsvert með því að setja
í vélina Motorola 68040 örgjörvann
þegar hann kemur á markað. Enn
er þess að geta að með kaupum
Hewlett Packard á Apollo-tölvufyr-
irtækinu er HP orðinn stærsti fram-
leiðandi vinnustöðva í heiminum
með um 30% af markaðinum. .“
Tilraunainnsetning á gögnum í
kerfið mun hefjast strax um næstu
mánaðamót, samkvæmt upplýsing-
um Heiðars Þ. Hallgrímssonar, og
þá verður einnig hafist handa við
hönnun gagnagrunna. Tvö nám-
skeið í notkun Arc/Info eru síðan
fyrirhuguð í apríl og maí en eftir
það hefst innsetning gagna fyrir
alvöru. Talsvert af gögnum er þó
til nú þegar í tölvutæku formi. Þeg-
ar byijunaráfanga er lokið um mitt
ár 1992 á kerfið að vera komið í
fulla notkun hjá þehn stofnunum
sem að því standa. í framhaldinu-
er gert ráð fyrir að aðrar borgarsto-
fanir tengist kerfinu á næstu 2-3
árum þar á eftir en þó er talið líklegt
að Reykjavíkurhöfn komi inn í verk-
efnið áður en byijunaráfanganum
lýkur. í öðrum áfanganum gætu
komið til álita stofananir á borð við
byggingarfulltrúa, byggingadeild,
garðyrkjudeild, hreinsunardeild,
strætisvagnana o.fl. Ekki er heldur
talið ólíklegt að ýmsir aðrir opin-
berir aðilar munu vilja tengast kerf-
inu, svo sem lögregla og ýmis ná-
grannasveitarfélög en einnig arki-
tekta- og verkfræðistofur, fast-
eignasölur ofl. Loks er talið líklegt
að almenningur muni á seinni stig-
um fá aðgang að kortaupplýsinga-
kerfinu með hjálp einkatölva og
mótalds í heimahúsum.