Morgunblaðið - 21.08.1990, Page 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. AGUST 1990
Fótbolti og föðurlandsást
Eftirþankar við heimsboltakeppnina
Það er velkunn staðreynd að
ítalir eru trylltir fótboltaunnend-
ur. Á Ítalíu er fótboltaáhugi ekki
aðeins bundinn við óupplýstan
almúgann eins og á Englandi. Á
Ítalíu eru það jafnt háir sem lág-
ir, mjóir sem feitir, sem engjast
um af fótboltaástríðu. En spyrji
maður þá af hveiju þeir heillist
svo af þessari íþrótt, er svarið
vísast aðeins að það viti þeir
ekki. Þetta sé bara svo gaman.
Og gamanið er svo grípandi að
jafnvel kvenmannspísl utan af
Islandi, sem aldrei hefur vitað
af fótbolta og sem veit ekki einu
sinni hve margir eiga að spila í
hvoru liði, er allt í einu sest nið-
ur og farin að æpa og hvína í
kapp við innfædda, þegar fót-
boltaleikirnir renna yfir sjón-
varpsskjáinn. En það var heldur
vart hægt að finna betra tæki-
færi til að innvígjast inn í leynd-
ardóma fótboltans en að vera á
Ítalíu þær vikur sem heimsmeist-
arakeppnin stóð yfir.
Þjófar horfðu líka á fótboltann
Eftir leikina sem ítalska liðið
vann, stóð Italía á haus af hrifn-
ingu. Og eftir því sem liðið vann
fleiri leiki, varð hrifningin taum-
lausari. ítalir eyða drjúgum tíma á
götum úti, reika um, setjast niður
og fá sér ís eða rabba við nágrann-
ana. Kvöldumferðin er víðast drjúg.
En ekki þegar ítalska liðið lék.
Göturnar tæmdust, utan hvað hópar
sátu sums staðar við veitingastaði
og fylgdust með skjánum. Meira
að segja þjófnaðir duttu niður þann
tíma sem spilað var. í litlum strand-
bæ, sem heitir Terracina og liggur
miðja vegu milli Rómar og Napólí
var sama uppi á teningnum. Aðal-
gatan, sem annars var iðandi af lífi
nánast allan sólarhringinn, var
alauð. Það mátti heyra saumnál
detta, utan hvað þegar ítalska liðið
skoraði mark. Þá heyrðust fagnað-
arhrópin út um opna glugga og
svaladyr.
Þó þetta sé lítill bær, er bílinn
óspart notaður. Á kvöldin keyrðu
allir rúntinn, mest ungt og ólofað
fólk og svo ung hjón með lítil börn.
Þau kvöldin, sem Ítalía vann,
streymdi fólk út á göturnar um leið
og leikurinn var búinn. Bílar þeystu
fram og aftur. Út úr þeim hékk
fólk, haldandi á fánum. Sumir stóðu
upp úr sóllúgunum eða sátu uppi á
bílþökunum. Aðrir héngu út um
gluggana eða sátu aftan í bílum,
sem hægt var að opna að aftan.
ítalski fáninn, heimasaumaður í öll-
um stærðum og útgáfum og svo
fánar, sem hægt var að kaupa.
Fólk á mótorhjólum þeysti um,
sveipað ítalska fánanum, eða einn
sat aftan á með fánann festan á
stöng. Hópar fólks hlupu inn á
.milli bílanna, haldandi á risastórum
fánum. Einn kappinn hljóp götuna
upp og niður í grænum buxum,
rauðri sundskýlu yfír og í hvítum
bol, veifandi fánanum, grafalvar-
legur. Það voru hrópuð hrifningar-
orð um þá bláu, ítalska liðið, bíl-
flautur voru þeyttar, hrossabrestum
veifað og drunað með gasknúnum
hljóðsprautum. Sumir börðu pott-
lok, sitjandi uppi á bílþökum. Vöru-
bílar keyrðu um með trommusett
úr tunnum og sigurtrylltir farþegar
börðu af krafti. I rúma klukkustund
var ógerlegt að tala saman við göt-
una. Svo sljákkaði í. Spennan slakn-
aði og smátt og smátt virtust bæj-
arbúar vera orðnir nægilega rólegir
til að geta gengið til náða. Fótbolta-
fagnendur norðar í álfunni_ ganga
um veifandi bjórflöskum. Á Ítalíu
gleður fótboltinn einn, það sér ekki
vín á nokkrum manni og fólk hefur
í mesta lagi gosflösku í hendinni.
Fótboltinn einn kemur þjóðinni í
sigurvímu.
Fótbolti um morgun, miðjan
dag og kvöld
Leikirnir voru auðvitað dijúgt
sjónvarpsefni þessar vikurnar. í
dönskum blöðum var haft á orði
fyrir keppnina að það yrði ekki
amalegt að horfa á leikina í sjón-
varpi, myndaða af ítölskum sjón-
varpstökumönnum, sem væru sér-
fræðingar í að fylgja boltanum rétt
eftir. Þegar bent hefur verið á það,
þá liggur í augum uppi að það er
auðvitað list út af fyrir sig að
mynda fótboltaleik. Á eftir hverjum
leik var settur dómstóll um leikinn
í sjónvarpssal. Þar var rætt við leik-
menn, þjálfara og fótboltafræði-
menn, leikurinn og allt varðandi
hann vegið og metið. Og allt þetta
varð auðvitað uppistaða í grinþætti
um uppistandið, því ítalir hafa ág-
ætt skopskyn.
0OL1ÍMO STfcí4£U/t
Bv) Tmluo^utJÍtJ
ttEMUt flu&A 'VK/t A
HteyFiuui ■ ööltívk) úíaja)
vuáit iíl AB mha IróLun
\ iiOrWt'JÍMu . P&t OCCLA
ékeí MotucuKrtyn
U&d óú eOA ialh, gi'tosdíb
íJút-dutent FöTóoltA -
Blöðin fylltu dálka upp og dálka
niður. Hver leikur var dæmdur og
Ieikmönnum gefnar einkunnir. Svo
umsagnir leikmanna, þjálfara, allra,
sem eitthvað máttu sín. Vangavelt-
ur um spilaða og óspilaða leiki. Það
er skiljanlegt að sjónvarpið hafi
getað verið með efni jafnóðum, en
það er öllu torskildara hvernig blöð-
in gátu verið svo ógnar snör til eins
og raun bar vitni. Klukkutíma eftir
að kvöldleikjunum lauk voru forsíð-
ur blaðanna með tilheyrandi fótbolt-
afréttum tilbúnar, því um miðnætti
er farið í gegnum forsíður blaðanna
næsta dag í sjónvarpinu. Daginn
eftir leik, sem lauk kannski undir
miðnætti voru margar síður um
hann í morgunblöðunum. Það hljóta
margir íþróttafréttamenn út um
alla Ítalíu (og vísast út um allan
heim) að liggja fullkomlega ör-
magna þessa dagana. Hressingar-
hæli fyrir líkama og sál hljóta að
vera full af mönnum, sem sjá fót-
bolta í hveiju horni, heyra ekkert
nema flaut og spörk.
Og svo allir þeir sem fylgdust
með í sjónvarpinu, misstu aldrei
leik úr, horfðu á réttarhöldin og
lásu allt sem þeir komust yfir í blöð-
unum. Þeir hljóta að þjást af frá-
hvarfseinkennum þessa dagana,
eftir að slaknað hefur á spennunni.
Það mun að vísu endast ítölum
lengi að ræða um hveijum'tapið
gegn Argentínumönnum var að
kenna og hvað má af því læra, en
spennan er ekki lengur fyrir hendi.
En það má líka segja að ítalir
kunni að nýta sér góðmetið og tre-
ina sér það. í mörg ár eftir að
ítalir unnu Þjóðveija í úrslitum
heimsmeistarakeppninnar árið
1970 var það fast áramótaefni sjón-
varpsins að sýna úrslitaleikinn. Og
svo er aldrei talað nema um leik-
mennina og álagið á þeim. Þeir léku
þó ekki nema stöku sinnum . . .
Tekst Totó það sem Garibaldi
tókst aðeins á kortinu?
Á Ítalíu snýst öll innanlandsum-
ræða á einhvern hátt upp í tog-
streytu milli Norður- og Suður-ítal-
íu. Þó ítalska landsliðið væri skipað
leikmönnum alls staðar að af
landinu og einingin virtist alger,
splundraðist allt, þegar kom að leik
Argentínumanna og ítala. Aðal-
stjarna Argentínumanna, Mara-
dona, leikur með Napólíliðinu og í
Napólí fór leikurinn fram. Það ku
víst geta skipt máli fyrir fótboltalið
að hafa sem flesta áhorfendur með
sér og á móti hinum, svo Maradona
biðlaði ótæpilega til stuðnings-
manna síns liðs. Hann minnti þá á
að hann hefði gert Napólí að bikar-
meistara. Og hann var ekkert að
skafa utan af því þegar hann sagði
Napólíbúum að Norður-ítalir litu á
sunnanmenn sem hvern annan
óþrifnað, ítalska liðið væri lið norð-
anmanna, ekki allrar Ítalíu. Þeir
skildu því muna hann og hans orð,
þegar þeir fjölmenntu á völlinn.
Þessu svöruðu áhorfendur leiksins
með stóru skilti sem á stóð: Mara-
dona, við elskum þig, en Ítalía er
okkar land.
Totó Schillaci, hin óvænta stjarna
ítalska liðsins, vildi lítt taka undir
þetta klofningstal andstæðings
síns, heldur sagðist hafa sameinað
Ítalíu með mörkum sínum. Þjóðhetj-
an Garibaldi sameinaði Ítalíu, alla
vega á landakortinu, fyrir um
hundrað árum, en hvort Schillaci
hefur tekist að sparka landinu betur
saman, verður sagan að Ieiða í ljós.
En ýmsir hvatningarmenn Napólí-
liðsins endurskoða nú afstöðu sína
til þess liðs, því þeim finnst að
Napólíbúar hafí ekki stutt ítalska
liðið nægilega með hrópum og köll-
um í leiknum afdrifaríka gegn Arg-
entínu og eigi þar með nokkra sök
á tapinu. Sumir eru svo hatrammir
að þeir ætla að styðja Mílanó-liðið
héðan í frá og vart er hægt að láta
vanþóknun sína betur í ljós en að
taka upp stuðning við norðanlið.
Fótbolti - haldgóð lífs-
lexía eða gleymskulyf?
Sumir eru skynugri en aðrir og
geta gert sér grein fyrir hugsunum
sínum og tilfinningum, einnig gagn-
vart fótboltanum. í ítalska blaðinu
Corriere della sera, Kvöldboðanum,
var um daginn grein um gildi fót-
bolta og hvað af þeim leik mætti
læra og nýta sér í daglega lffinu.
Sumir halda fram að fótbolti sé
aðeins útrás fyrir örvæntingu og
andstreymi daglega lífsins, segir
greinarhöfundur, bara stopul þjóð-
.arfullnæging (. . . því hvenær
geta ítalir talað um nokkuð án þess
að skírskota til ástarlífsins?) Slíkir
svartsýnismenn líta fótboltaáhug-
ann aðeins sem enn eina birtingar-
mynd mannlegrar heimsku. Sál- og
félagsfræðingar bendi á að allir
þjóðfélagshópar sameinist um
áhugann og á vellinum sé um stund
hægt að gleyma félagslegu órétt-
læti, þó það blasi við, þegar heim
komi. En höfundurinn er ósáttur
við þessa afstöðu til fótboltans, því
fótboltaleikur geti nefnilega verið
haldgóð lífslexía.
í fótbolta reyna liðsmennirnir í
sameiningu að koma sínu fram.
Þeir leysa eina þraut, síðan aðra,
en mistekst kannski að koma sínu
í gegn, sumsé boltanum í markið.
Þá verða þeir að byija frá byijun
og svo aftur frá byijun, án þess
að missa nokkurn tímann sjónar á
(tak)markinu og án þess að gefast
_upp, eða láta stundar andstreymi
"slá sig út af laginu. Fótboltaleikur-
inn er í líkingu við lífið. Annað sem
leikurinn kennir er að takast á við
hlutina af ástríðu, en um leið að
hafa fullkomna stjórn á sjálfum
sér. Það þýðir ekki að deila við
dómarann, heldur verður að bíta á
jaxlinn og hlaupa enn fram, þegar
dómurinn gengur á móti manni. í
leiknum, rétt eins og í lífinu, leikur
enginn einn. í leiknum reyna allir
að styðja hver við annan og gefa á
framheijana, sem reyna þá að full-
UTSALA - UTSALA
Meiri háttar verdlækkun
H
//
K
SNORRABRAUT 56 SÍMI 13505 "14303