Morgunblaðið - 21.08.1990, Qupperneq 28

MORGUNBLAÐIÐ VIÐSŒPn/iflVINNULÍF ÞRIÐJUDAGUR 21. ÁGÚST 1990
aoi/f Snúið ykkurtil blikksmiðjanna
|F Hverfisgötu 105, 101 Reykjavík, s: 91-621755
FAGMENN AÐ VERKl-UNDIR ÞESSU MERKI.
Fyrirtæki
Hvernig komumst við af
áður en sjálfkalkerandi pappír
og tölvur komu til sögunnar?
Rætt við Vilhjálm Sigurðsson sem starfað hefur hjá SÍF í 40 ár
VILHJÁLMUR Sigurðsson hefur ekki oft þurft að leita sér að vinnu.
Hann hefur síðustu 40 árin starfað hjá Sölusambandi ísjenskra fiskfram-
leiðenda í Reykjavík. Eftir próf frá Versiunarskóla íslands árið 1945
hvarf hann til starfa hjá Síldarútvegsnefnd í heimabæ sínum, Siglufirði,
var bæjargjaldkeri um tíma en hélt síðan suður og hóf störf hjá SIF
1. júní árið 1950. „Ég hef verið hér síðan enda kunnað veí við mig.
Nei, það hefur ekki hvarflað að mér að leita annað þvi starfið er
ánægjulegt. Hér hefi ég verið mjög heppirin með yfirmenn og sam-
starfsfólk, sem ég hefi unnið með áratugum saman, því hér áður fyrr
var ekki mikið um mannabreytingar hjá SÍF. Þess vegna hafnaði ég
tilboði um annað starf,“ segir Vilhjálmur Sigurðsson. En hver var
ástæða þess að hann hélt frá Siglufirði í atvinnuleit til Reykjavíkur?
„Það var ekkert að hafa fyrir norð-
an á þessum árum, atvinnulífið var
í lægð og margir fluttu burt á árun-
um 1945 til 1950. íbúar voru orðnir
nokkuð á þriðja þúsund, þetta var
hálfgerður guligrafarabær og mikið
líf á staðnum, en þegar síldin hvarf
dofnaði yfir öllu á örfáum árum.Ég
var búinn að athuga minn gang og
ráða mig til SÍF þegar ég flutti og
bytjaði þar fyrsta júní árið 1950 en
þá var ég 24 ára,“ segir Vilhjálmur
en hann er sonur Sigurðar Kristjáns-
sonar sparisjóðsstjóra og útgerða-
manns á Siglufirði og konu hans
Önnu Vilhjálmsdóttur sem bæði eru
látin.
Pappírar útíriti
SIF var með aðsetur í Hafnarhús-
inu þegar Vilhjálmur réðist til starfa
og þetta sumar voru auk hans tveir
aðrir menn ráðnir. Árið 1957 flutti
skrifstofan í Morgunblaðshúsið og
hefur verið þar síðan. Starfsemi SÍF
hafði engin verið á stríðsárunum
vegna þess að markaðir lokuðust.
Eftir stríðslok fór saltfiskverkun af
stað aftur og fór nú hraðvaxandi
eftir að markaðir opnuðust að nýju
í Suður-Evrópu og Suður-Ameríku.
Verkefni Vilhjálms var að ganga frá
útfiutningsskjölum. Hefur hann
reyndar haft það verkefni með hönd-
um allt fram á síðasta ár.
„Hveijum saltfiskfarmi þurfa að
fylgja aíls konar pappírar og þeir
voru á þessum árum sendir með skip-
unum en síðar var farið að senda
þá með flugi tl áfangastaðanna. En
fyrstu árin þurfti að ganga frá þess-
um pappírum um leið og skipið var
fermt til að koma þeim með því og
SUMARTILBOÐ
VEGNA HAGSTÆÐRA INNKAUPA
GETUM VIE> BOE>IÐ UM 40.000,-KR.
VERÐLÆ KKUN
Ravenna ljós eik, 160 x 200 cm, með náttborðum
og dýnum (spring- eða latexdýnur).
Verð kr. 102.457,- stgr. og lánaverð kr. 109.457,-
Áður kr. 138.555,- stgr. og lánaverð kr. 148.550,-
Dæmi um greiðslumáta:
1) Visa/Euro raðgreiðslur í 11 mánuði, 2) Útborgun 30.000,-, eftirstöðvar á skuldabréfi
ca 10.870,- hvern mánuð. í 8 mánuði, ca kr. 10.615,- hvern mánuð.
Einnig er hægt að fá rúmið með vatnsdýnu og bætast þá kr. 30.000,- við verðið.
Grensásvegi 3 • sími 681144
Umboðsmenn: Austurland: Hólmar hf., Reyðarfirði.
Norðurland: Vörubær, Akureyri. Vestfirðir: Húsgagnaloftið, fsafirði.
UTFLUTNINGUR — „Fyrstu árin þurfti að ganga frá út-
flutningspappírum um leið og skipið var fermt til að koma þeim með.
Oft voru skipin látin bíða eftir þeim stundum hálfan til heilan sólar-
hring,“ segir Vilhjálmur. Sigurðsson sem hefur séð um útflutnings-
pappíra SIF í fjölda ára.
oft voru skipin látin bíða eftir þeim
stundum hálfan til heilan sólarhring.
Þetta gekk þannig fyrir sig að við
útskipun fengum við nákvæmar upp-
lýsingar um magn, tegundir og verð
og til hverra farmurinn átti að fara
og gengum frá öllum pappírum í
samræmi við það. Þetta var dálítill
handleggúr því við þurftum að fá
alls konar uppáskriftir og stimpla.
Það þurfti að fá matsvottorð, heil-
brigðisvottorð, áritun konsúla fyrir
viðkomandi lönd, bankaábyrgð í
sumum tilvikum, tollskjöl og útflutn-
ingsleyfi, ganga frá tryggingum,
vörureikningi og farmbréfi. Sumir
þessir pappírar voru jafnvel í tíriti,
til dæmis farmbréfið og vörureikn-
ingurinn og það þurfti því að nota
mikinn kalkipappír! Það varð því
mikil breyting þegar við fengúm
sjálfkalkerandi pappír til dæmis fyrir
farmbréfin og nú er svo komið að
kalkipappír er ekkert notaður."
Fyrstir með sveigjanlegan
vinnutíma
Sem fyrr segir voru allir pappírar
sendir með skipunum lengi vel og
segir Vilhjálmur það hafa verið mikla
skorpu að ganga frá þeim til að tefja
ekki um of: „Þegar verið var að skipa
út unnum við í einni' lotu þar til
pappírar voru klárir og skipti þá
ekki máli hvort var nótt eða dagur.
Oft fóru útskipanir fram úti á landi
og þá fengum við allar upplýsingar
til okkar og gengum frá pappírunum
sem voru síðan sendir með hraði í
skipið.
Við í útflutningsdeildinni vorum
ráðin upp á þau kjör að sjá um þetta
verkefni og síðan gátu menn tekið
þessu rólega á milli. Það spurði eng-
inn að því þótt maður skryppi frá
þegar rólegt var en við urðum líka
að standa klár á öllu þegar útskipun
var annars vegar og þá tíðkaðist
ekki að greiða yfirvinnu. það má því
segja að SIF hafi verið með þeim
fyrstu sem höfðu sveigjanlegan vinn-
utíma. Síðar var farið að senda
pappírana með flugvélum í veg fyrir
skipin og þá var nóg að senda þá
einum eða tveimur dögumj eftir að
skipið hafði látið úr höfn. Á þessum
árum voru útskipanir jafnt og þétt
yfir veturinn en nokkuð dró úr þeim
yfir heitasta tímann á sumrin því þá
voru engin kæliskip. Núna er þetta
miklu jafnara og dreifist á allt árið.“
Nákvæmisvinna
Hvernig nýttist þér verslunar-
menntunin?
„Hún nýttist mér ágætlega í þessu
starfi. Ég þurfti auðvitað að læra
af samstarfsmönnum mínum allt
mögulegt varðandi verkefnið en ég
þóttist vita um hvað allir þessir
pappírar snerust. Páll Þorleifsson var
í þessu starfi á undan mér og ég var
í læri hjá honum í tvö ár. Hann var
nákvæmnismaður og góður kennari
og eins og svo margir aðrir hjá SÍF
vann hann hér í áratugi."
í útflutningsdeildinni unnu tveir
menn auk Vilhjálms og ritarar voru
þeim til aðstoðar. Voru vélritunar-
stúlkurnar þijár þegar mest var og
segir Vilhjálmur að alger bylting
hafi orðið hjá þeim þegar rafmagns-
ritvélarnar komu til sögunnar og
síðan hafi hver tæknibyltingin rekið
aðra í gegnum árin:
„Stjórnendur SÍF hafa alltaf verið
fljótir að taka upp allar nýjungar sem
auðvelda mönnum störfin. Ég minnt-
ist á' rafmagnsritvélarnar og ég get
talið upp áfram: Telex, ljósritunar-
véiar, tölvur, telefaxtæki og hver
veit hvað og við spyijum okkur sjálf
oft núna hvernig í ósköpunum við
höfum eiginlega komist af áður fyrr
þegar vð höfðum ekkert af þessu!
Ailt hefur þetta orðið til að létta
undir með okkur og auka afköstin
en við þurfum auðvitað að viðhafa
sömu nákvæmni og samviskusemi
við allan frágang á skjölum."
Vilhjálmur segir að sé ítrustu ná-
kvæmni ekki gætt geti komið upp
alls kyns vandamál: „Það kom einu
sinni fyrir að vörureikningur var
ekki í aigjöru samræmi við ábyrgð.
Ef menn ráku augun í hið minnsta
ósamræmi var hægt að nöldra og
segja að vörureikningur væri ekki í
samræmi við ábyrgðina og meðan
málið var athugað fengu menn þenn-
ig ódýran gjaldfrest. Jafnvel var
hægt að gera veður út af ritvillu
þannig að þó að ritvilla væri í ábyrgð-
inni sem var útbúin í banka urðum
við að hafa sömu ritvillu í reikningún-
um til að girða fyrir athugasemdir
frá kaupanda."
Minni mannleg samskipti
En-þótt ýmsar tæknibyltingar létti
mönnum störfin og auki afköstin
hafa þær ennig í för með sér vissa
ókosti.
„Það eru miklu minni mannleg
samskipti en var áður. Núna sitja
menn við sinn tölvuskjá eða sitt skrif-
borð og vinna starf sitt, en áður var
það þannig að allir hjálpuðust að
þegar hvað mest var að gera, hvort
sem var í útflutningsskjöluin eða í
afreikningum til framleiðenda svo
að þeir gætu fengið sem fyrst greitt
fyrir afurðir sínar. Annars var ég
nú aldrei mikið í beinu sambandi við
framleiðendur, það voru þeir sem
voru í afskipunardeild sem sáu um
það og færðu okkur síðan upplýsing-
arnar. Enda er ekki langt síðan ein-
hver af yngri framleiðendunum sem
kom hér í heimsókn spurði mig hvort
ég væri nýr hér!“
Er saltfiskur oft á borðum hjá þér?
„Já, ég hygg að það líði ekki sú
vika að konan mín hafi ekki saltfisk
að minnsta kosti einu sinni. Þetta
er herramannsmatur en ég er auðvit-
að orðinn vandlátur og hann verður
að vera góður!“