Morgunblaðið - 30.09.1990, Qupperneq 2

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. SEPTEMBER 1990
2 FRETTIR/INNLENT
Myndin var tekin á laugardags-
morgun þar sem lögreglumaður
tekur niður upplýsingar eftir eig-
anda bíls sem brotist hafði verið
inn i um nóttina.
Unglingar
grunaðir um
bílþjófnaði
og innbrot
Lögreglan handtók í fyrrinótt
tvo unglinga á stolnum bíl og
fann í bílnum ýmislegt sem talið
er að hafi verið fengið með inn-
brotum í bíla.
Piltamir voru til yfirheyrslu hjá
lögreglu í gær og lék grunur
á að þeir bæru ábyrgð á nokkrum
bílþjófnuðum, innbrotum og
skemmdarverkum en allmörg mál
af því tagi hafa verið kærð undan-
famar vikur.
Vildu frelsa
handtekinn
karlmann
ELLEFU menn reyndu að frelsa
handtekinn mann úr höndum
lögreglu í miðbæ Reykjavíkur í
fyrrinótt. Lögreglumenn á eftir-
litsferð urðu vitni að því er
maður barði annan og fleygði
utan í járngrindur fyrir dyrum
verslunar. Maðurinn hljóp síðan
á brott og lögreglan á eftir.
Maðurinn náðist en veitti lög-
reglunni heiftarlega mót
spymu. Meðan lögreglumenn tók-
ust á við hann kom að hópur fólks
sem veittist að lögreglunni og vildi
frelsa manninn úr höndum hennar.
Fleiri lögreglumenn komu á stað-
inn og lauk málinu svo að fólkið
var fært á lögreglustöð og gistu
sjö manns fangageymslur en fjór-
um var sleppt að lokinni yfir-
heyrslu. Að morgni vora sjömenn-
ingarnir færðir fyrir dómara sem
gerði þeim að greiða allt að 20
þúsund króna sektir.
Brambolt
undir stýri
LÖGREGLUMENN á eftirlits-
ferð um miðbæinn í fyrrinótt
gáfu bíl sem þar var á ferð
stöðvunarmerki og hugðust at-
huga ástand ökumannsins. Um
leið og bíllinn nam staðar varð
brambolt inni í bílnum og þegar
lögreglumenn komu að sátu þar
inni tveir ölvaðir menn og alls-
gáð stúlka undir stýri.
Stúlkan kvaðst í fyrstu hafa
ekið bílnum en við yfirheyrslur
á lögreglustöð kom í ljós að granur
um að annar ölvuðu mannanna
hafði ekið en skipt um sæti við
stúlkuna þegar lögreglan veitti
bílnum athygli reyndist á rökum
-reisfeur. ----*—
Kristján Jóhannsson
skrifar undir samn-
ing við Vínaróperuna
KRISTJÁN Jóhannsson hefur skrifað undir samning um að
syngja við Vínaróperuna árin 1992 og 1993 en hann er fyrsti
íslendingurinn, sem syngur þar aðalhlutverk. „í Vín mun ég
syngja á Valdi örlaganna og Don Carlos eftir Verdi, svo og
Turandot eftir Puccini. Stjórnandi verður Claudio Abbado en
hann er aðalstjórnandi Vínaróperunnar, segir Kristján.
Kristján Jóhannsson mun einn-
ig syngja í óperunni í Mún
chen í haust, Napólí í desember
næstkomandi, Cavalliera Rusti-
cana í Flórens og tvær óperur á
Scala í vetur. Þá mun hann syngja
Aidu við Berlínaróperuna í júní
næstkomandi, sjö sýningar á Tur-
andot í Verona á Italíu í júní og
júlí næstkomandi og Grímuballið
í Pans árið 1992.
„Ég hef einnig skrifað undir
samninga um að syngja í Chicago
Grímuballið í janúar 1993 og Aidu
árið 1994,“ segir Kristján. Þá
syngur hann í Houston í Texas
árin 1993 og 1994. „Menn hafa
einnig áhuga á að fá mig til að
Morgunblaðið/Þorkell
Kristján Jóhannsson skrifar undir samning um að syngja við
Vínaróperuna árin 1992 og 1993 en hann er fyrsti íslendingur-
inn, sem syngur þar aðalhlutverk.
syngja í Hamborg og Bonn í politan-óperana í New York,“
Vestur-Þýskalandi og við Metro- segir Kristján.
Fimm ára framkvæmdaáætlun í húsnæðismálum aldraðra;_
Byggðar verði 3.118 þjónustu-
íbúðir í vemduðu umhverfi
FIMM ára framkvæmda- og byggingaráætlun í húsnæðismálum aldr-
aðra hefur nú verið kynnt samtökum aldraðra og samtökum sveitarfé-
laga. Samkvæmt áætluninni, sem er kynnt sem drög, verða byggðar
3.118 íbúðir fyrir aldraða á landinu öllu á næstu fimm árum, eða 624
íbúðir á ári að jafnaði. í skýrslu nefndar sem samdi áætlunina kemur
fram að heildareignir 65 ára og eldri séu samkvæmt skattframtölum
tæplega 100 miHjarðar króna, þar af fasteignir tæplega 70 miRjarðar.
í Reykjavík og Reykjanesi eru 76,7% eignanna.
Aætlunin hefur verið í undirbún-
ingi í félagsmálaráðuneytinu í
samráði við Húsnæðisstofnun og
Samband íslenskrá sveitarfélaga í
tvö ár. Lagt er til að á næstu árum
verði byggðar þjónustuíbúðir í vernd-
uðu umhverfi fyrir 35% þeirra sem
eru 65 ára eða eldri. Gert er ráð
fyrir að byggðar verði 3.118 íbúðir
á fimm árum, eða að jafnaði 624 á
ári, sem skiptist þannig að 530 verði
eignaríbúðir og 93 kaupleigu- og
leiguíbúðir. Áætluð fjármagnsþörf
er tæplega einn milljarður króna og
telur nefndin sem vann tillögumar
raunhæft að um 550 milljónir af því
fjármagni gæti verið úr húsbréfa-
kerfinu.
í skýrslunni kemur fram að mikill
munur er á fasteignamati á höfuð-
borgarsvæðinu og landsbyggðinni.
Þannig er til dæmis fasteignamat í
Reykjavík á fasteignum sem 65 ára
og eldri eiga að jafnaði 6,9 milljónir
króna, en á Vestfjörðum er það hins
vegar 2,7 milljónir króna.
Miðað við þær forsendur sem eru
í áliti nefndarinnar, verður á fimm
árum búið að koma upp þjónustu-
íbúðum í vemduðu umhverfi fyrir
35% þeirra, sem eru 65 ára og eldri,
en það jafngildir 50% þeirra sem eru
70 ára og eldri.
„Þá teljum við að sé búið að gera
verulegt átak í þessu, við erum ekki
búin að leysa málið, en veralegt átak
hefur verið gert,“ segir Jóhanna Sig-
urðardóttir félagsmálaráðherra.
„Eignastaða þessa fólks almennt,
100 milljarðar, sýnir að kannski er
hægt að leysa þessi mál á miklu
ódýrari hátt heldur en menn hafa
reiknað með og þá er það miðað við
að fólk nýti sér þá valkosti sem fyr-
ir eru í húsnæðiskerfinu."
Nefndina, sem samdi tillögurn-
ar, skipa Ásgeir Jóhannesson stjóm-
arformaður Sunnuhlíðarsamtak-
anna, formaður, Gunnar S. Bjöms-
son tilnefndur af húsnæðismála-
stjórn, Ingi Valur Jóhannesson deild-
arstjóri í félagsmálaráðuneytinu og
Sigurður E. Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri Húsnæðisstofnunar
ríkisins. Ritari nefndarinnar var
Magnús H. Magnússon fyrrverandi
ráðherra.
Sjá bls. 10,12 og 13: Að eldast
með reisn.
Átta stór olíumengunarslys hér við land á fimm árum:
Mengxmarvömumáfátt í flestum
höfnum þrátt fyrir lagaskyldu
Olíumengunarslysið við Laugarnes þar sem allt að 50 þúsund
lítrar af gasolíu fóru í sjóinn telst vera áttunda meiriháttar olíu-
mengunarslysið hér við land síðastliðin fimm ár, en að auki
henda á hverju ári smærri óhöpp þar sem allt að nokkur
hundruð lítrar af olíu komast út í umhverfið. Ekkert þeirra slysa
sem hér hefur orðið getur talist stórvægilegt, að mati Eyjólfs
Magriússonar deildarstjóra mengunarvarnadeildar Siglingamála-
stofnunar, og oft hafa veðurskilyrði verið hagstæð þannig að
vindur og stórsjóir hafa dregið úr áhrifunum og bætt upp
lélegan búnað. Kæmi hins vegar til stórfellds olíuslyss, svo sem
vegna áreksturs eða strands þar sem oiíuflutningaskip ætti hlut
að máli er vanbúnaður hér á landi slíkur að reiða yrði sig á
aðstoð frá Norðurlöndum en samkvæmt samningi sem nú er í
burðarliðnum að Islendingar gerist aðilar að skuldbinda þau sig
til að veita hvert öðru alla nauðsynlega aðstoð gagnvart vá af
þessu tagi.
Asíðasta ári urðu tvö mengun-
arslys vegna olíuleka. I jan
úarmánuði láku 160.000 lítrar af
gasolíu úr danska skipinu Mar-
Danielsen sem strandaði
íanne
rétt fyrir utan
Grindavík og í
nóvember láku
rúmlega 25
þúsund lítrar
af gasolíu frá
ratsjárstöðinni
á Bolafjalli. I apríl 1988 valt olíu-
flutningabíll rétt innan við Olafs-
vík og úr honum 18 þúsund lítrar
af svartolíu og árið áður láku 75
þúsund lítrar úr gasolíugeymi í
birgðastöð Olís við Grundarfjörð.
í nóvember og desember 1985
urðu þijú meiriháttar olíumeng-
unarslys. 65 þúsund lítrar af svar-
tolíu og gasolíu láku úr Grundar-
fossi sem strandaði við Grandart-
anga í Hvalfirði, 20 þúsund lítrar
af gasolíu rannu í sjóinn á Tálk-
nafirði þegar olíulögn við bryggju
gaf sig þegar verið var að dæla
um borð í skip.
Mesti olíulekinn
BAItSVID
,/lir Pítur Cuunantm f'svaÍ
íugeymi við fiski-
mjölsverksmiðju Isbjarnarins og
450 þúsund lítrar af svartolíu láku
Út.
Reglur sem settar voru 1982
hertu mjög skilyrði um búnað olíu-
birgðastöðva sem byggðar eru
eftir þann tíma. í gildandi reglum
eru engar kvaðir um reglubundið
eftirlit með leiðslum milli skipa
og tanka. Stofnunin hefur nú lagt
drög að slíkum reglum sem gera
ráð fyrir að leiðslurnar séu reglu-
lega þrýstiprófaðar auk þess sem
hert verði á eftirliti með hreinsun
og tæringu í tönkum.
Utan hafna ber Siglingamála-
stofnun í samvinnu við Landhelg-
isgæslu ábyrgð á aðgerðum vegna
mengunarslysa en í höfnum era
viðkomandi sveitarfélög ábyrg
fyrir þvi að til staðar séu flotgirð-
ingar og mengunarvarnarútbún-
aður. Að undanskilinni Reykjavík-
urhöfn eru hafnir landsins al-
mennt mjög vanbúnar til að mæta
olíumengunarslysum, að sögn
Eyjólfs Magnússonar, þrátt fyrir
að utan Reykjavíkur greiði ríkis-
sjóður stofnkostnað vegna slíkra
fjárfestinga að 3A hlutum. Aðeins
í höfnunum á Akranesi og á
ísafirði era til flotgirðingar; um
100 metrar á hvorum stað. Fé
hefur ekki verið veitt á fjárlögum
til þessara mála en Eyjólfur telur
að úrbóta geti verið að vænta í
kjölfar þings Hafnarsambands
sveitarfélaga í næsta mánuði, þar
sem sveitarfélögin samræmi inn-
kaup sín í því skyni að nágranna-
sveitarfélög geti samnýtt búnað
sinn þegar stór óhöpp verða.
í Reykjavík hefur öflugum bún-
aði til að úða niðurbrotsefnum á
olíu verið komið fyrir í öðrum
dráttarbáta hafnarinnar og auk
þess á Siglingamálastofnun búnað
af því tagi. Stofnunin á einnig
tvær fleytidælur sem afkasta allt
að 24 tonnum á klukkustund og
notaðar eru til að fleyta olíuflekki
ofan af sjónum. Þá á stofnunin
um 550 metra af flotgirðingu, sem
notuð er til að hindra útbreiðslu
olíu. Reykjavíkurhöfn geymir
girðinguna og hefur fullan aðgang
að.
Siglingamálastofnun hefur með
bréfum lagt að sveitarfélögum að
hraða íjárfestingum í flotgirðing-
um en vandaðar girðingar kosta
um 20 þúsund metrinn. Fleytidæl-
ur kosta um tvær milljónir króna,
að sögn Eyjólfs, og er stefnt að
því að ein slík dæla verði til í
hveijum landsfjórðungi ef til þarf
að taka. Eyjólfur segir að starfs-
menn hafna og olíufélaga hafí
víðast sótt námskeið í meðferð
mengunarvarnabúnaðar en Sigl-
ingamálastofnun hyggst auka
áherslu á að fá til liðs við sig
slökkviliðs- og björgunarsveitar-
menn til að taka þátt í aðgerðum
gegn mengunarslysum. Fyrir dyr-
um stendur að fara út um Iand
með búnað og þjálfa menn til að
bregðast við.
Eyjólfur Magnússon segist ekki
vera í vafa um að fjárfestingar í
góðum mengunarvarnabúnaði
borgi sig fyrir öll sveitarfélög.
Kostnaður við hreinsunaraðgerðir
sé mikill og mikilvægt að skjótt
sé brugðist við. Góður búnaður
og markviss viðbrögð geri mönn-
um kleift að spara miklar fjárhæð-
ir.