Morgunblaðið - 09.03.1991, Page 4

Morgunblaðið - 09.03.1991, Page 4
4 B MORGUNBLADIÐ LAUGARDAGUR 9. MARZ 1991 H- Gunnar B. Kvaran, forstöðumaður Listasafns Reykjavíkur UJ!U l FrnanS Léger, Christo og Yoko Ono og sitthvað fleira á döfinni á Kjarvalsstöðum Á KJARVALSSTÖÐUM fer fram fjölþætt nienningarstarfsemi undir sljórn menningarmálanefndar Reykjavíkur og forstöðumannsins, Gunn- ars B. Kvaran. Réttara er að tala um Listasöfn Reykjavíkur, því innan stofnunarinnar _eru einnig þrjú einkasöfn: Kjarvalssafn, Ásmundarsafn og Errósafnið. Á Kjarvalsstöðum gefst listamönnum tækifæri til að leigja sér sýningaraðstöðu, færri komast þó að en vilja, og Kjarvalsstaðir halda yfirlitssýningar á erlendri og innlendri myndlist, og bjóða íslenskum lista- mönnum að sýna. Á þessu ári verða haldnar ýmsar merkilegar og áhuga- verðar sýningar, og er ekki á neinn hallað þótt sérstaklega sé minnst á sýningar á verkum Yoko Ono, Christo og Fernard Légers. Asíðastliðnu ári voru haldnar 27 sýningar hér í húsinu, og þar af voru 9 á okkar veg- um, og 115.000 gestir létu sjá sig,“ segir Gunnar B. Kvaran. „Útgáfustarfsemi var um- talsverð; við gefum út sýningaskrár, sem eru margar hvetjar frekar bækur en skrár, og mjög góður vitnisburður um viðkomandi listamenn. Þá sáum við um þijár sýningar erlendis: á teikningum eftir Kjarval í Álaborg, og íslenskri nútímalist í Danmörku og Bandaríkjunum. Við kaupum mikið af listaverkum, samtals urðu þau 49 á síðasta ári, og við höfum tiltölulega ríflegar tekj- ur til listaverkakaupa — talsvert meira en ríkið. Við bætum við verkum eftir eldri meistara og kaupum einnig verk yngri listamanna, og með því styrkir Reykjavíkurborg íslenska nút- ímalist." Gunnar segir að eftirspurn eftir sýningarrými í húsinu sé mun meiri en hægt sé að anna: „Við setjum sam- an ákveðna sýningadagskrá, þar sem annars vegar eru sýningar á vegum Listasafns Reykjavíkur, sýningar sem við hönnum alfarið, og síðan eru sýn- ingar þar sem listamenn leigja ákveð- ið rými. Hlutfailslega er mun meira af leigusýningum. I rauninni getum við hér ekki annað meiru en því sem við gerum, það er svo mikil vinna að baki því að setja saman vandaða sýn- ingu. En áhersla er lögð á að í húsinu megi sjá verk eftir ólíka listamenn af ólíkum kynsióðum, sem vinna með margbreytilegar myndgerðir, og reynt að draga þannig fram þá ólíku þætti sem skapa íslenska myndlist. Allar tegundir myndlistar eiga að fá notið sín hér á Kjarvalsstöðum. Boðsýningarnar, sem við höfum haldið á verkum íslenskra listamanna, hafa vakið mikla athygli, en í sam- bandi við þær er mikið gert fyrir lista- mennina. Við útbúum sýningarskrá, sem er nánast bók í hveiju tilfelli, og sjáum um það sem þarf að gera. Á síðasta ári var meðal annars um að ræða sýningar Brynhildar Þorgeirs- dóttur og Guðmundu Andrésdóttur. Stórar yfirlitssýningar á íslenskum liststefnum hafa einnig einkennt starfsemi.okkar á undanförnum árum. Við vorum á sínum tíma með stóra yfirlitssýningu á afstraktlist, svo fígúratívri list, einu sinni sýndum við SÚM-list, og á síðastliðnu ári voru það höggmyndir frá 1900 til 1950. Þannig höfum við einbeitt okkur sérs- taklega að íslenskri myndlist, og boð- ið einstaka erlendum sýningum, til að gefa innsýn í og kynna ýmislegt Fernard Léger: „Samstilling með þremur konum“, 1927. Yoko Ono: „Málverk til að negla nagla í“, 1966/1988. Christo: „Regnhlífa- verkefnið", skissa. r ' 7L LiíkÁ-fi&At -5 [ikvJr sem hefur verið að gerast í alþjóð- legri myndlist. Fluxus og Yoko Ono Á þessu ári verður mun meiri áhersla lögð á erlendar sýningar. í fyrsta lagi verða opnaðar tvær merk- ar sýningar í apríl. Önnur er yfirlits- sýning á Fluxus-hreyfingunni; hún olli miklum straumhvörfum í mynd- listinni almennt og var alþjóðleg, and- formræn listhreyfing sem kom fram á sjötta áratugnum. Fluxus-listamenn vildu endurnýja listhugtakið og sam- eina ólíkar listgreinar í nýju listvið- horfi. Á þessari yfirlitssýningu eiga meðal annars verk þeir Maciunas, Brecht, Filliou, Beuys, Nam June Paik og Knowles. Mörgum er enn í fersku minni þegar Paik heimsótti ísland, tók niður um sig buxurnar og snéri afturendanum að áhorfendum. í dag er hann einn af þekktustu mynd- höggvurum heimsins. I samfloti við þessa sýningu bjóðum við fjöllistakonunni Yoko Ono, en hún var einn af frumkvöðlum Fluxus- hreyfingarinnar í New York, í kring- um 1960. Hún er vitaskuld þekkt fyrir mörg tónverk, gjörninga, og aðrar uppákomur. Her er á ferðinni yfirlitssýning sem spannar list hennar frá 1962 til 1990, og á henni verða mörg hennar þekktustu verka. í tengslum við sýninguna hefur Yoko farið fram á að þijár styttur eftir hana verði settar upp tímabundið í Reykjavík. Við erum að athuga það mál, en ef af verður kæmi ein fyrir framan Kjarvalsstaði, önnur á Lækj- artorgi, og væntanlega ein í Tjörninni. Þessar sýningar eru afskapiega framsæknar í eðli sínu, og nýstárleg- ar fyrir venjulega íslenska listunnend- ur, en þó eru þetta hugmyndir og hlutir Sem eru næstum þijátíu ára gamlir. Ef eitthvað er, ættu menn nú að geta tekið þeim með meira um- burðarlyndi og skilningi en áður. Christo Á eftir Yoko Ono fáum við hingað mjög merkan mann og opnum sýn- ingu á verkum hans, en það er Christo. Hann er bandarískur mynd- höggvari, reyndar af búlgörsku bergi brotinn, og þegar 1958 brá hann nýju ljósi á listina með því að pakka inn hlutum og sýna þá sem skúlptúra. Reyndar höfðu súrrealistarnir kannað þennan innpökkunarmöguleika, en Christo gerir það á ákveðnari hátt, setur þessa hluti upp í stærra sam- hengi, og teljast verk hans því oft til umhverfislistar. Hann hefur pakkað inn þinghúsinu í Berlín og brú í París, svo eitthvað sé nefnt, og nú er hann að vinna að miklu regnhlífaverkefni, sem fer frá Japan til Kaliforníu." — Þú átt kannski von á að hann pakki inn Alþingishúsinu? „Nei, varla. Við búumst þó við ýmsu, og einhveijum datt í hug hvort hann gæti pakkað inn loftinu hér á Kjarvalsstöðum, og þá væri jafnvel hægt að gera það að varanlegu verki!“ segir Gunnar og hlær. „Reyndar er Christo hluti af Fluxus-hreyfingunni, þannig að það sem einkennir þær sýningar þijár, er ákveðinn ieikur. Þær eru mjög skemmtilegar; hugmyndaríkar og koma á óvart. Einhver sagði að listin væri orðin lífvana um leið og hún yrði normal, og ég held einmitt að með að tengja saman leikinn og hug- myndaflugið, og með að reyna ávallt að bijóta upp það sem er orðið norm- al, verði listaverk þessa fólks oft á tíðum einstaklega spennandi og gef- andi fyrir áhorfendur." Japönsk nútímalist og Frakkinn Cazal — En þið látið ekki staðar numið þar í kynningu á erlendri iist. „Alls ekki. í framhaldi af þessu verður hérna japönsk nútímalist; gífurlega umfangsmikil sýning sem kemur frá Seibu-safninu í Tókíó. Hún verður í öllu húsinu og gefur yfirlit yfir framsækna japanska myndlist síðustu tuttugu ára. Þar á meðal eru mjög nýstárleg verk, margir lista- mannanna hafa gert hvað sem þeir geta til að nýta sér alla möguleika listhugtaksins, og meðal þeirra eru ýmsir frægustu listamanna Japana í dag. Þessi sýning er hluti af átaki Japana til að kynna list sína fyrir Evrópubúum, og er að vissu leyti svar þeirra við „Scandinavia Today“-sýn- ingunni sem var í Japan á sínum tíma. í lok ágúst bjóðum við upp á sýn- ingu á verkum Philippe Cazal, sem ep ein skærasta stjarnan í franskri samtímalist í dag. Hann nálgast raun- veruleikann innanfrá í list sinni; list- hluturinn og fyrirmyndin eru eitt og hið sama. Hann býr til allskonar svið- setningar sem eru fyllilega sambæri- legar við raunveruleikann, og tekur myndir af þeim. Myndirnar eru því nánast eins og auglýsingar, og til að kóróna það merkir hann myndir sínar með vörumerki, sem hann lét auglýs- ingastofu hanna fyrir sig. Listamað- urinn sem persóna er nánast settur út úr myndinni, og hann einbeitir sér að því að listin og listamaðurinn séu bara söluvara í neyslusamfélagi. Pop- Iistamenn unnu út frá auglýsingum, bjuggu til myndverk sem notuðu aug- lýsinguna, en Cazal tekur auglýsinga- miðilinn eins og hann er og notar tækni og boðskiptamál auglýsinga- samfélagsins. Enginn inunur er á list og raunveruleika." Meistari Fernard Léger — Þá er það trompið. „Já, stóra trompið hjá okkur af erlendum listamönnum á árinu er stór sýning á verkum eftir Fernard Léger, sem verður opnuð 2. nóvember. Léger var einn stórbrotnasti listamaður tutt- ugustu aldarinnar, fæddur 1881 og dó 1955, og þessi sýning ber yfir- skriftirm „Femard Léger og Norðurl- öndin". Eg vann persónulega að henni og fékk í lið með mér deildarstjóra í Pompidou-safninu í París, Derouet að nafni, en hann er sérfræðingur í lista- inanninum. í sameiningu gerðum við skissu að þessari sýningu og hann hefur síðan |)róað hana áfram. Aðalá- herslan er a að sýna tengsl Légers við Norðurlöndin. Hann var einn fárra evrópskra listamanna á árunum eftir fyrra stríð, sem leit á sig sem norður- evrópskan listamann. Aðrir voru að reyna að endurbyggja menninguna út frá latneskum menningarforsend- um. En Léger sagðist vera að norðan, og fór til Finnlands og Svíþjóðar. Hann varð fyrir sterkum áhrifum þar; kynntist Alvar Aalto og vann með honum, og starfaði mikið við sænska ballettinn á sínum tíma. Margir keyptu verk hans og þannig

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.