Alþýðublaðið - 11.02.1959, Blaðsíða 4

CJtgefandi. ^vipyóuiiokicurum. ftitstjorar: Beriedikt Grotidai. Gisli J. Ast-
þórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritsíjómar: Sigvaldi Hjálmars-
son. Fréttastjóri: Björgyin Guðmundsson. Auglýsingastjóri Pétur Péturs-
son. Fátstjórnarsímar: 14301 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðatu-
sími: 14900. ASsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10
ÞAÐ er furðuleg smekkleysa af Tímanum að
biría ummæli, sem Ásgeir Ásgeirsson viðhafði
fyrir aldarfjórðungi, og nota þau í áróðri um stór-
pólitískt mál sern álit forseta íslands. Þessi póli-
tíska misnotkun á æðsta embættisheiti landsins er
einstæð og sýnir vítayert virðingarleysi frarn-
sóknarmanna fyrir æðstu stofnunum þjóðféiags-
•ins.
Að sjálfsögðu er hverjum manni heinailt að
vitna til ummæla Ásgeirs Ásgeirssonar um þetta
mál eða önnur. Þá verður að tilgreina hann sem
pólitískan fiokksleiðtoga, sem hann þá var, en
ekki sem forseta íslands.
Ásgeir Ásgeirsson var fcrustumaður um kjör-
dæmabreytingarnar 1933 og 1942. Viðhorf hans til
þessa máls í heild korn skýrt fram í framsögu hans
fyrir frumvarpinu 1942. Þá sagði hann: Árið 1933
var viðurkennd sú meginregla, ao þing-
fiokkarnir ættu að hafa þingsæti í sem fylifiu sam-
•ræmi við atkvæðamagn við kosningar. Þetta var
stórt spor, sem þarna var stigið, að viðurkenna
þessa rneginreglu. Þegar þessi regla var viður-
kennd, urðu menn samt að þola vissa frávikningu
frá hermi. En ég hygg, að til lengdar verði ekki þol-
aðar miklar frávikningar frá þessari reglu.”
Ásgeir revndist þarna sannspár. Og hann sá
ástæðuna: „Fjölgun fólks í landinu og tilflutning-
tir til sjóþorpa og kaupstaða er svo rnikill, að það
or ekki undarlegt, þó að það þurfi að breyta regl-
um um kjördæmaskipan oftar en einu sinni.”
Það er alkunna, að Ásgeir var á stjórnmála-
•sviðinu snillingur í málamiðlun og sá manna hezt,
hvað gerlegt var á hverjum tíma. Flonum þótti því
ekki tímabært að hreyfa við gömlu kjördæmunum
1933 eða ’42, en hann sagði: „Eg hef alltaf staðið
á þeim grundvelli, að maður eigi að varðveita sem
rnest af því gamla, sem til er með þjóðinni, en
sgera enilurbætur, sem jaína misrétti.”
Sautján ár hafa liðið, kjósendum fjölgað um
20.000. Misræmi hefur vaxið stórlega, og sum
kjördæmi þurfa tíu sirmum fleiri atkvæði en
önnur til að fá hvern þingmann, jafnvel þótt upp-
fcsótasæti séu meðreiknuð. ,
Ásgeir sagði 1942: „Við Islendingar, sem er-
ekki fjölmennir, ætíum að gefa sæít okkur viS
jþeíía, að viðurkenna jafnan réít livers annars,
hvar sem menn feúa. Það ætíi að vora krafa okkar
lifla þjóðfélags, að þessi réttur sé jafn.”
Þessi höfuðrök standa óhögguð. Og framsókn
er enn á rnóti þeim, af því að hún eln hagnast á
ranglætinu.
Nr. 16/1959.
Innflutnlngsskrifsfcofan hiafur ákveðið eftirfarandj há-
•marksverð á smjcrlíki frá og með 11. febrúar 1959.
Niðurgreitt. Óniðurgreitt
Heildsöluverð, hvert kg. Kr. 7,50 Kr. 13,86
Smásöluverð, hvert kg. . . — 8,30 — 15,00
Rsykjavík, 10. febrúar 1959.
Verðlagsstjórinn.
JTAÐA GYÐINGA í þjóð-
félögum kommúnismans er ó-
ljós. Gyðingahatur er land-
lægt í Mið- og Austur-Evrópu
eins og alkunnugt er. En í
seinni tíð hefur þó'.t þera á
því, að kommúnistaforingjarn
ir séu víða andvígir Gyðing-
um. Veldur því einku.m hversu
erfitt er að fá þá til að renna
saman við aðra og þeir reyna
alltaf að vera út af fyrir sig.
Þeim hefur á furðulegan hátt
tekizt að varðveita sérein-
kenni sín og forðast eftir
megni blönduð hjónabönd.
Önnur ástæða er, að kommún
istaforingjarnir óttast að Gyð
ingar hafi góð sambönd er-
lendis. Kom þetta m.a. fram
í hinurn andgyðinglegu rétt-
k Bréf um ásíandið.
★ Snúið við á síðustu
stund.
★ Hvað eiga bæjar-
stjórnir að gera?
k Kappátið í Nausíi.
Ó. J. SKRIFAE: „Það má
segja, að mikil breyting hafi orð
ið á hugum manna síðustu vik-
urnar, hvað við kemur skoðun-
um á f jármálaásiandimi í land-
inu eða pllu réttara fjármálaá-
ástandinu, eins og það blasti við
fyrir sl. áramót. Strax eftir ræðu
forsætisráðherra, Emils Jónsson
ar, á gamlárskvöld vöknuðu
vonir manna um land allt, að nú
myndi ríkisstjórnin reyna nýjar
leiðir. Ræða forsætisráðherra
var í senn greinagóð og einarð-
leg, þai’ sem landslýð öllum var
sagt rétt og skýrt frá ástandinu.
VERÐEÆKKANIR Á VÖR-
UM jók strax á bjartsýnina; svo
ko.m niðurfærslufrumvarpið,
sem enn vísaði leið og ákvarS-
anir stjórnarinnar. Menn voru
hræddir við að því yrði spillt í
þinginu. Vil ég ekki kasta steini
að neinum þingmönnum, sem
um málið fjölluðu, en einkenni-
lega ábyrgðarlaus var fram-
koma kommanna eins og vant
er. Að þessu loknu koma svo
fjárlögin, fjárlög ríkis og bæja.
ÉG LÍT SVO Á, að fjárlög
verði þannig gerð nú, að miklar
niðurfærslur verði að gera á út-
gjaldaliðum ýmsurh og verða
þingmenn að gæta sín vel og
láta ekki hreppapólitík og
hrossakaup glepja sér sýn. Þeir
verða nú að láta sig hafa það,
að sjá hlutina í réttu ljósi, en
ekki í blámóðuhyllingu vegna
háttvirtra kjósenda. Þjóðin ætl-
ast til þess, aldrei fremur en nú.
EN ÞAÐ ERU LÍKA bæirnir,
sem verða að taka upp sömu
stefnu og ríkisstjórnin. Þeir
verða að draga úr óarðtoærum,
ékki aðkallandi framkvæmdum
og fresta þeim um sinn. Það
LEIGUBÍLAR
Bifreiðastöð Steiudórs
Sími 1-15-80
Sifreiðastöð Reykjavíkui
Símí 1-17-20
arhöldum í Sovétríkjunum á
árum Stalins.
Talið er að í Sovétríkjun-
um séu um þrjár milljónir
Gyðinga. í öðrum Austur-
Evrópulöndum eru einnig
fjöidi Gyðinga. í Póllandi eru
um 120 000 Gyðingar, í Ung-
yerjalandi 60—70 000 og yfir
100 000 í Rúmeníu. í fyrra-
haust var fjölmörgum Gyð-
ingum í þessum löndum veitt
leyfi ti1 þess að flytja úr landi
og þúsundir þeirra flykkjast
nú til ísrael.
verður að krefjast þess, að bæj-
arstjórnir ha£i nú sömu sjónar-
miö og þeir, sem vilja nú bjarga
þjc.ðinni úr fjármálavoðanum.
Eg ráðiegg öilum þeim, sem
méð fjármál fara, hvort sem eru
alþingismenn, bæjarstjórnir, for
ráðamenn félagasamtaka o. fl.,
að iesa með athygli síðasta hefti
Fjármálatíðinda. Þar eru hlut-
irnir sýnuir í réttu lj ósi, og lesa
vel töflurnar í heftinu, og at-
huga vel hvað þar er sagt um
fjárfestinguna. Svo ættu þeir
sömu að draga sínar ályktanir
af lestri þessum, láta svo at-
kvæði sín ráða þannig, ,að voð-
anum sé frá vísað, en honum sé
ekki taoðið heim, eins og flestir
hafa gert á undanförnum árum.
ÉG ENDURTEK, að bæjar-
stjórnirnar mega undir engum
kringurstæðum hækka útsvör
eða önnur gjöld, þvert á móti
verða þær að lækka gjöldin og
gæta nú ýtrasta sparnaðar á
rekstri bæjanna. Það er eins
og þjóðin hafi Ioks skilið, að nú
þarf að snúa við frá fjármála-
ógæfunni, og hugir margra virð-
ast vera fullir af þrá og þörf
eftir að hjálpa nú til að bjarga.
Þá mega ekki þeir, sem málum
bæja. stjórna, gleyma því hlut-
verki, sem þeir gegna. Það
skyldu þeir vel muna.
ÁIIORFANDI skrifar: „Blöð-
in hafa keppzt við að segja frá
verðlaunaáti hjá veitingahúsinu
Nausti úr verðlaunatrogum.
Birtar hafa verið myndir af
verðlaunahöfunum o. fl. o. fl. í
því samtoandi. Mér sýnist að
blöðin leggi blessun sína yfir
þetta og það gera sjálfsagt marg-
ir fleiri. Ég skal strax taka þaö
fram, að ég er mjög á móti
svona keppnum. Það er eitthvað
svo dýrslegt við það að bjóða
upp á kappát og ég harma það að
þetta annars ágæta veitingahús
skuli hafa tekið upp á þessum
ófögnuði.
Ég HEF ALLTAF TALIÐ að
ofát sé taliS óholit og ekki sið-
samlegt. Og ég spyr: Er það þá
siðsamlegt að hvetja menn til
þessarar ósiðsemi? Ég vona að
engin önnur matsöluhús ’taki
upp á þessum óþverra og vona
að þetta verði líka í síðasta sinn
sem Naustið finnur upp á svona
tiltæki. Ég vil þá um lei§ þakka
sama veitingastað fyrir að taka
upp þá nýbreytni aö bera fram
rammíslenzkan kjarnamat í trog
um á þorranum."
Gyðingar þeir, sem flytjast
úr Austur-Evrópulöndunum,
fá aðeins að taka með sér hið
allra nauðsynlegasta, og beir
fá engar bætur fyrir hús, hús-
gögn eða annað, sem þeir
verða að skilja eftir. Og áður
en þeir fara veroa þeir að
ganga í gegnum ógurlegt
skrifstofubákn og útvega ó-
ieljandi vottorð og pappíra.
En þrátt fyrir þessi kjör vilja
Gyðingarnir ólmir flytjast á
brott.
Varla kemur til þess að
Sovétstjórnin veiti öllum Gyð
ingum í landinu leyfi til að
flytja á brott. Nokkur hundr-
uð Gyðinga fara þó á mánuði
hverjum frá Sovétríkjunum.
i Eru það einkum einstakling-
ar, sem eiga alla sína ættingja
í ísrael, mest eldra fólk, sem
stjórnarvöldin vilja gjarnan
losn'a við. En hvað verður um
hina?
TT"danfarið hafa verið uppi
ráðagerðir í Sovétríkjunum
um það, að fá Gyðingum sér-
s^akt landssvæði til umráða í
landinu og láta þá stofna þar
eigið samféhg. Gyðingar,
bæði innan lands og utan,
hafa mótmælt slíku harðlega.
Hugsanlegt er, að Sovétstjórn
in reyni að fá Gyðinga til að
fara af frjálsum vilja til slíks
landssvæðis, en foringjar Gyð
inga eru algerlega andvígir
því, að farið sé með Gyðinga
öðru vísi en aðra borgara.
Telja þeir, að erfitt verði að
gæta hagsmuna þeirra, ef þeir
eru settir niður í sérstökum,
héruðum.
Upp]ýsingar um Gyðinga í
Sovétríkjunum eru af skorn-
um skammti, helzt er þær að
fá hjá þeim, sem komið hafa
til ísraels síðustu mánuðina.
Af frásögn þeirra má ráða, að
þeir búi ekki við góð kjör
austan járntjaldsins. Oft og
tíðum hafa menn orðið vitni
að hinum ægilegu aðgerðum,
sem Sovétleiðtogarnir hafa
gripið til, þegar við „óþjóð-
félagslega“ hópa manna er að
fást.
iiillliiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililliiiiiir
1 Flótamannaárið ! 1
jr I “
1 hefef 30. júní nk, |
| Hinn 30. júní n.k. hcist |
ii hið almenna flóttamannaár |
| Sameinuðu þjóðanna. í eitt |
i ár frá þessum de.gi verð-ur |
| lögð megin áherzla á, að |
| leysa flótíamannavaiidamái-1
i ið í heiminum og frcistað að f
| fá sem flestum flóttamönn- |
i um varanlegan samastað. |
i Allsherjarþingið sam- jjj
1 þykkti í vetur, eftir tillögu |
i frá fuiltrúa Breta, að stofn- f
f að skyldi til slíks „árs“. |
i Það hefur nú verið ákveð- |
| ið að opna sérstaka skrif-1
1 stofu í Genf, sem á að hafa |
úyfirumsjón með ráðstöfun-f
1 Uiti í sambandi við flótta- =
Imaainaárið. Forsjóri heimar|
f er skipaour Frakkinn Claude f
fde Kémoularia, en hann verð |
fxir sérstakur staðgengill|
iDags Hammarskjölds. Að- =
l stoðarfóSk hans kemur frá|
fskrifstofu flóttamannafull-1
jjtrúa S.þ., frá Palestínuflótta f
imannaskrifstofunni (UNW-|
IRA), og frá Upplýsinga-1
sskrifstofu S.þ. í New York. =
iuiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiMuuiiiiiiiiuiiiimimiiiiuB?
4 II. febr. 1959 — Alþýðuhlaðið
Hannes á horninu.