Alþýðublaðið - 24.02.1959, Blaðsíða 3

mn aö sex
■
Á myndinni sjást Makarios erkibiskup og Kutchuk foringi tyrkneska minnihlutans á Kýpur
á ráðstefnunni í London þar sem gengið var frá samkomulaginu um framtíð Kýpur. Kutchuk
er annar maður frá vinstri, Makarios situr lengst til liægri.
Brefar, Grikkir og Tyrkir ábyrgjast ör-
yggi hins nýja lýðveldis
London, 23. febrúar (Reuter).
f DAG var samkomulag ríkis-
stjórnar Bretlands, Grikklands
og Tyrklands um framtíðar-
stöðu KýDur, sem undirritað
var s. 1. fimmtudag, birt opin-
berlega. Er þar kveðið á um
stofnun lýðveldis á Kýpur,
stjórnskinan eyjarinnar og rétt
indi þjóð°rnisminnihluta. Tek-
ið er skýrt fram, að Kýpur
megi ekki sameinast öðru ríki
né heldur er leyfilegt að skipta
eynni í tvö ríki.
Ríkisstiórnir Bretlands,
Grikklands og Tyrklands skuld
binda sig til bess að viðurkenna
hið nýia Ivðveldi og taka á-
byrgð á sjálfstæði þess. Bretar,
Grikkir og Tvrkir munu hafa
hersveitir staðsettar á Kýpur
eftir að lýðveldi hefur verið
stofnað þar, og annast sameig-
inlega varnir evjarinnar, sam-
kvæmt samningi sín á milli.
Samkomulagið kveður svo á,
að forseti eyjarinnar skuli vera
af grískum ættum en varafor-
sebnn af tyrkneskum ættum.
Þjóðþingið verður að sjötíu
hundraðshlutum skipað Grikkj
um en afgangurinn Tyrkjum.
Sama hlutfalli milli þjóðernis-
brotanna verður haldið við skip
an embættismanna og lög-
gæzlumanna.
Lð*»VELDI STOFNAD 1960.
Undirbúningur undir stofn-
un lýðveldis á Kýpur á að hefj-
ast þegar í stað og verður sjálf-
st^pði evjarinnar lýst yfir á ár-
inu 1960 í síðasta lagi. Verða
kjörnar þrjár nefndir, sem und
irbúa lýðveldisstofnunina. ein
skinuð grískum Kýpurbúum,
ein Tvi'kjum á eynni og loks
sameiginleg nefnd, sem starfar
í London og skal hún ganga
endanlega frá stjórnarskrá lýð-
veldisins. Verður stjórnarskrá-
in bvggð á Lundúnasamkomu-
laainu í öllum höfuðatriðum.
Forseti og þjóðþing verða
• ■
Ollum pélifískum
Kýpur sleppf úr haldi
r
a
kosin til fimm ára í senn í al-
mennum kosningum. Hæstirétt
ur Kýpur verður skipaður ein-
um Grikkja, einum Tyrkja og'
einum hlutlausum aðila út-
nefndum af forseta og varafor-
seta lýðveldisins.
Verkföllum haldiS
áfram í Relgíu
Brussel, 23. febr.
(NTB AFP).
VEBKFÖLLUNUM í Belgíu
var haldið áfram í dag. Var þátt
taka í þeim almenn víðast hvar.
Belgíska stjórnin lagði í dag
fram áætlun um stórfellda fjár
festingu sem tryggja á efna
hagslíf landsins og binda endi
á verkföllin. Stjórnin fer fram
á að þingið veiti henni heimild
tij þess að taka 300 milljón doll
ara lán sem varið verður til að
styrkja ýmsar iðngreinar.
Tugjþúsundir námumanna
fóru kröfugöngu í dag og mót
mæltu þeim fyrirætíunum rík
isstjórnarinnar að loka fleiri
námtum. í iðnaðarborgunum
Paturages, La Louviere og
Charleroi voru allar verksmiðj
ur lokaðar.
Viðræðurnar í Moskvu
Framhnld af 1*» affln
Hann kvað frið og réttlæti vera
bær stoðir, sem allar framfar-
ir bvggðu á.
Macmillan heldur áfram hin
um formlegu viðræðum við
Krústjov n. k. fimmtudag.
Nikosia, 23. febrúar. (NTB-
Reuter). — BREZKA nýlendu-
málaráðuneytið nam í dag úr
gildi dauðadóma, sem felldir
bafa verið eftir að hernaðará-
standi var lýst yfir á Kýpur, er
ógnaröldin hófst þar fyrir fjór-
um árum. Um sama lcyti og
Jicssi tilkynning var birt, var
909 grískum Kýpurbúum
sleppt úr fangabúðum Breta á
eynni, og eru nú engir fangar
þar í haldi vegna hermdar-
verka. Allar takmarkanir á
ferðafrelsi á Kýpur voru einn-
íg numdar úr gildi í dag, rit-
skoðun aflétt og fundarhöld
leyfð.
FÖGNUÐUR Á KÝPUR.
Mikil hátíðahöld eru nú á
Kýpur og fagna menn ákaflega
samkomulaginu um framtíð
eyjarinnar, sem náðist í Lon-
dön í fyrri viku. Grískir Kýp-
urbúar undirbúa nú hátíða-
höld til að fagna Makajjjosi
erkibiskupi er hann kemur til
Kýpur n. k. sunnudag eftir
þriggja ára útlegð. Hluta af far
angri Makariosar var skipað á
land í Limasol í dag.
KUTCHUK VEÐURTEPPTUR
Tyrkneskir Kýpurbúar
væntu komu foringja síns, Kut-
chuk, í dag en vegna slæmra
flugskilyrða varð hann að
halda kyrru fyrir f Ankara.
Kutchuk og Makarios tóku báð
ir þátt í lokaviðræðunum um
Kýpur f London á dögunum.
FJÖGURRA ÁRA BARÁTTU
LOKH).
Grískir Kýpurbúar hófu bar
áttu sína gegn brezku nýlendu-
stjórninni í apríl 1955 og var
þá stofnuð neðanj arðarhreyf-
ing EOKA, sem barðist fyrir að
Kýpur yrði sameinuð Grikk-
landi. Tyrkir á eynni kröfðust
aftur á móti að eyjunni yrði
skipt milli Grikkja og Tyrkja.
Samkomulagið í London var
málamiðlunarlausn, Kýpur
hlýtur sjálfstæði, tyrkneski
minnihlutinn fær nokkrar
tryggingar og Bretar fá að
halda herstöðvum á eynni.
TÆYND YFIR
viorædunum.
Hinir 778 erlendu fréttamenn
í Moskvu hafa svo til ekkert
fengið gefið upp um viðræður
forsætisráðherranna og er ekki
nokkur leið fyrir þá, að spá
nokkru um hvað viðræðurnar
raunverulega snúast.. En talið
er að Macmillan muhi reyna að
ná samkomulagi í veigamiklum
atriðum við Sovétstjórnina
varðandi þau mál, sem mest-
um deilum valda á alþjóðavett-
vangi.
TAUGARNAR
57 ÁRA gömul kona i
Liverpool var fyrir skömmu
dæmd til fimm ára fangels-
isvistar fyrir morð. Hún
hafði rotað eiginmann simr
með steikarapönnu, síðan
draslað honum í bólið, hellt
yfir hann olíu og kveikt í
öllu saman.
„Það hljóta að vera taug-
arnar“, segir konan.
Kaupmannahöfn, 23. febr.
(NTB).
UPPKASTIÐ að hinum nýja
samningi Breta og Dana um
fiskveiðilandhelgi við Færeyjar
verður birt á þriðjudag og tun
leið tekið til umræðu á lög-
þingi Færeyja. Samningurinn
verður ekki undirritaður fyrr
en hann hefur verið samþykkt
u.r bæði af færeysku (lands
stjórninni og danska þinginu,
Peter Mohr Dam lögmaður
Færeyja sagði í Þórshöfn í dag,
að samni ngsuppkasti ð hefði
undanfarið verið til athugunar
atf sérstakri nefnd í lögþinginu
og blað Þjóðiveldisflökksins 14.
septemiber (blað Erlends Pat
urssonar) telur að meirihluti
lögþingsins sé samþykkur upp
kastinu, en samfevæmt því verð
ur fisfeveiðilandhelgin 12 míl
ur en í vissum tilfellum verður
þo ieyiuegt aö veiöa
málum.
Kofflmúnistar héldu
járnlðnaðar-
mannafélaginu
STJÓRNARKOSNING fór
fram síðastl. laugardag og
sunnudag í Félagi járniðnaðar-
manna í Reykjavík.
Tveir listar voru bornir
fram, A-listi borinn fram af
stjórn félagsins og B-listi, bor-
inn fram af andstæðingum
kommúnista.
Hlaut A-listinn 211 atkvæði
og alla menn kjörna. B-listinn
hlaut 128 atkvæði. Mismunur-
inn er 83 atkvæði en í Alþýðu-
sambandskosningunum s.I.
haust var munurinn 100 atkv..
SJAYARUTVEOSMAl
INNANLANDS
Yfirlit. — Saraa ótíðin og gæftaleysið hélzt að heita mátti
alla vikuna. Þó dró svo úr veðurofsanum á föstudag og laugar-
dag, að bátarnir létu úr höfn. En hvikan var ekki dottin niður
og áttu sumir bátanna í enfiðleikum með róðurinn. Afli bátanna
var ekki mikill, en ágætur borskur og vænta menn góðrar veiði,
þegar veður stillast.
Reykjavík. — Aðíeins var róið á laugardaginn og afli tregur
eða rnest um 6 tonn, Útilegubátar fóru út fyrir helgina. Nokkrir
bátar hafa búizt á netjaveiði.
Keflavík. — Þaðan var róið á föstudag og laugardag. Afli
yfirleitt báða dagana 4—7 tonn, þó fengu sumir bátanna allt
að 12 tonnum báða dagana. Afl'nn er nú ágætur þorskur. Nokkr
ir bátanna hatfa teikið net, en ekki getað verið að að ráði endþá.
Sandgerði. — Þaðan reru flestir bátanna á föstudag og lau/g-
ardag. Atfli var talsvert misjafn eða frá 4—14 tonn báða dagana.
Nú veiðist nær eingöngu fallegur þorskur.
Akranes. — Þaðan var aðeins róið á laugardaginn og a£h.
miisjafn eða frá 4—13 tonn, en flestir voru mleð um 5—8 tonm.
Akureyri. — Frá 20. jan. hatfa togararnir landað þannig:
Kaldbakur 1 ferð 129 325 ‘kg. samt. fbá 1. jan. 332 toma
Svalbakur 2 ferðir 321595 — — — 1. — 460,5 —
Sléttbakur 2 ferðir 210,350 — — — 1. — 478,3 —
Harðbakur 1 ferð 109 550 — — — 1. — 293,2 —
Hið nýja skip Sigurður Bjarnason hefur verið á togveiðum
fyrir Norðurlandi, veður hefur hamlað mjög allri veiði. í sl.
viku lögðu þeir upp 25 tonn í Hrísey.
ERLENDIS
Bandaríkin. — Innflutningur á hraðfrystumi fiski til USA
hefur aukizt nokkuð á árinu miðað við 1957. Beildaiinnflutn-
ingur af „botnfiski“ var þannig:
Jan.—nóv. 1958 138 295 000 pund ensk.
Jan.—nóv. 1957 135 2-82 000 pund ensk.
Aukningin er liðlega 2%. Canada hefur um 72% af inn-
flutningnum, ísland 13% og Danmörk 7%.
Inmautningur og birgðir 1958 borið saman við sama tímabil
1957.
Þorskflök: Innflutt jan.—sept. 1958 37 329 000 pund ensk.
Innflutt jan.—sept. 1957 31 841 000 pund ensk.
Aulkningin 1958 er um| 17 % og Canada hefur flutt inm ui^
75 % af heildarmagninu.
í birgðum 1. des. 1958 6 651 000 pund; ensk.
1 birgðum 1. dies. 1957 7 760 000 pumd ensk.
Minmkun birgða er um 14%. Mikinn hluta ársins voru
birgðir mun minni. Markaður sagður stöðugur. Eftirspum er
góð. Þetta magn af birgðum er talið fremiur lítið.
KarfafLök: Imnflutt jan.—sept. 1958 16 257 000 pumd emsk.
Innflutt jan.—sep. 1957 11 010 000 pund ensk.
Aukning 1958 er um 48%, en gert er ráð fyrir að samdrátt-
ur verði fyrri hluta ársins 1959.
í birgðum 1. des. 1958 16 767 000 pund ensk.
í birgðum 1. des. 1957 15 175 000 pund ensk.
Aukning í bix'gðum um 11%, en ætla má, að talsvert gangi
á birgðir fyrst á árinu 1959 eins og venja er.
Markaður sagður stöðugur. Eftirspurn góð. Birgðir góðar.
Ýsutflök: í birgðum 1. des. 1958 5 780 000 pund ensk.
í birgðum 1. des. 1957 7 241 000 pund ensk.
Minnkun birgða var um 20%.
Innflutningstölur eru ekki fyrir hendi, en vitað er, að
heildarinntflutningur á ýsuflökum á tímatoilinu jan.—sept. var
kringum 16% mjlnni en í fyrra á samia tíma, og að Canada va;r
með um 70%. Markaður sagður öruggur. Etftirspurn ágæt. —
Verðið er hátt og talið, að svo muni haldast fyrstu mámuðina
1959.
Alþýðublaðið — 24. febr. 1959 J