Morgunblaðið - 19.01.1992, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. JANÚAR 1992
Ef ekkert
breytist...
Leiklist
Súsanna Svavarsdóttir
Leikfélag Hafnarfjarðar
BLÓÐ HINNAR SVELTANDI
STÉTTAR
Höfundur: Sara Shepard
Þýðendur: Ólafur G. Haralds-
son og Jón Karl Helgason
Leikstjóri: Viðar Eggertsson
Leikmynd: Kristín Reynisdótt-
ir, Viðar Eggertsson og Egill
Ingibergsson
Búningar: Sigurbjörg
Magnúsdóttir
Lýsing: Egill Ingibergsson
Leikritið segir frá Weston
nokkrum og fjölskyldu hans.
Hann er bóndi en bullandi virkur
alkohólisti, aldrei heima, á með-
an konan og börnin verða skrítn-
ari með hveijum deginum sem
líður. Allt er í niðurníðslu, enginn
matur í ísskápnum, Weston er
svo skuldugur að hann er að
missa jörðina, konan hans, Ella,
veit það ekki og er að reyna að
selja hana. Sonurinn, Westley,
reynir að halda heimilinu saman,
bæði innanstokks og utan, dótt-
irin Emma er fyrirmyndamem-
andi en á ekki eina fína taug í
sér; er jafnvel ofbeldishneigð.
Þegar leikritið hefst, er greini-
legt að fjölskyldan er algerlega
komin í þrot. Eiginkonan er að
vísu í ágætu ástandi, en aðeins
um tíma, vegna þess að hún trú-
ir því virkilega að hún sé að
komast í burtu. Westley, sonur-
inn, er svekktur unglingur, sem
er algerlega að kikna undan því
að reyna að hugsa um búfénað-
inn og jörðina, lagfæra og við-
halda húsunum, tína saman
óhreint tau og elda mat. En það
er augljóst að hann er að missa
tökin á þessu öllu. Westley er
óskipulagður og þótt hann sé
alltaf að, verður honum ekkert
úr verki. Tilgangsleysið er að
buga hann. Emma, fyrirmyndar-
nemandinn, gerir ekkert. Hún
er fjölskylduhetjan sem á að
sanna að allt sé í lagi með þessa
fjölskyldu — þótt allir viti að
heimilisfaðirinn er alger róni. Og
þar sem Emma er sönnunargagn
og hefur alltaf verið, er hún ekki
alin upp eins og manneskja. Hún
er vélmenni sem hugsar bara um
að fá sem mest út úr þessu
eymdar lífi. Hún hefur ekki verið
nærð og kann ekki að gefa. Fað-
irinn er orðinn líkari dýri en
manni, enda nær hann sambandi
við sjúkt lamb — ekki fólk.
Fjölskyldan er svo upptekin
Fríður
Hannes-
dóttir og
Halldór
Magnús-
son í hlut-
verkum
Ellu og
Westons.
af átökum sínum að hún sér
ekki að allt er að fara til fjand-
ans. Út af fyrir sig er þetta ótrú-
lega dæmigerð alkóhólistafjöl-
skylda sem er komin á botninn
og sem persónur í leikriti ættu
þær að vera alveg út í hött. Það
má vissulega færa rök fyrir því
að persónur Shepards séu ein-
hliða og ótrúverðugar og ég verð
alltaf dálítið pirruð þegar ég sé
leikrit eftir hann; hef það á til-
finningunni að hann kunni ekki
að skapa persónur eða skrifa
leikrit og fínnst hann leiðinlegur.
En þannig er ekki hægt að
afgreiða verk Shepards. Og það
er ekki vegna þess að þau eru
eftir Shepard og hann er frægur
og talinn góður. Það er einfald-
lega vegna þess að hann er að
skrifa um það sem er satt og
það er oft óþolandi að horfa á
sannleikann. Shepard hendir
honum hráum framan í áhorf-
endur sína og persónumar eru
ekki einhliða, heldur eru þær
komnar í öngstræti; reyna að
ríghalda í einhvem einn heil-
brigðan þátt í sjálfum sér — og
gera sér ekki grein fyrir að þær
hafa valið sér hlutverk innan fjöl-
skyldunnar og halda að á meðan
þær leiki það hlutverk, verði allt
í lagi. Þær gera sér ekki grein
fyrir því að með því að hanga í
hlutverkunum, eru þær aðeins
að viðhalda ástandinu.
Hjónin Weston og Ella kenna
örlögunum um, börnin bíða eftir
að eitthvað breytist og hlutimir
lagist. En það breytist ekki neitt
af sjálfu sér.
Uppsetning Leikfélags
Hafnarfjarðar á „Blóði hinnar
sveltandi stéttar“ er glettilega
góð. Fjölskylduna leika Halldór
Magnússon (Weston), Fríður
Hannesdóttir (Ellu, konu hans),
Gunnar Axel Axelsson (soninn
Westley) og Huld Óskarsdóttir
(dótturina Emmu). Leikur þeirra
var jafn og góður, textameðferð
og framsögn, svipbrigði og lát-
bragð til fyrirmyndar, en radd-
styrkurinn hefði mátt vera tölu-
vert minni. Þótt fjölskyldan sé
alltaf að rífast, var hávaðinn ein-
um of. Fyrir bragðið verður reiði
fjölskyldunnar of mikið aðal-
atriði á kostnað örvæntingarinn-
ar og vonleysisins — og sýningin
verður ekki alveg nógu fáguð.
Það hefur hún þó alla burði til
að vera.
í öðrum hlutverkum eru Er-
lendur Pálsson, sem leikur lög-
fræðinginn Taylor, sem ætlar að
hirða allt af fjölskyldunni, Einar
Lyng leikur Ellis, eiganda Alibi
klúbbsins — sem líka ætlar að
hirða allt af þeim, Valdimar
Valdimarsson sem leikur Malc-
olm, lögregluvarðstjóra, Karl
Hólm leikur Emmerson, okur-
lánara, og Hilmar Arnarson Slat-
er, félaga hans. Af þessum hlut-
verkum kemur Taylor mest við
sögu og er það mjög þokkalega
unnið hlutverk. Hinsvegar hefur
ekki verið lögð mikil rækt við
hin hlutverkin og það var óþarf-
lega mikill viðvaningsbragur á
þeim í samanburði við stóru hlut-
verkin.
Leikmyndin er sniðuglega
hugsuð og búningar ágætir.
Leikstjórinn hefur unnið gott
starf með þessum hópi, þrátt
fyrir þá annmarka sem að fram-
an greinir. Sýningin rennur vel
og er í heild áhugaverð.
Lögreglustjórinn á Keflavíkurflugvelli:
Tollgæslu falin vopnaleit
og sérsveitin lögð niður
Ekki gert ráð fyrir uppsögnum
GENGIÐ hefur verið frá tillögum um 80 milljóna kr. niðurskurð
á kostnaði við embætti lögreglunnar á Keflavíkurflugvelli og koma
þær strax til framkvæmda. Um er að ræða hagræðingar- og að-
haldsaðgerðir innan embættisins, sérsveitin í flugstöðinni er lögð
niður, vopnaburður lagður af og tekur Tollgæslan við vopnaleit.
Ekki er gert ráð fyrir uppsögnum í tillögugerðinni en sérsveitar-
menn verða látnir ganga í hefðbundin störf lögregluþjóna hjá
embættinu, að sögn Róberts Trausta Amasonar, sendifulltrúa hjá
varnarmáladeild, sem hefur unnið tillögurnar fyrir ráðherra.
Róbert hefur kynnt lögreglu-
stjóranum á Keflavíkurvelli, Toll-
varðafélagi Islands og Lögreglufé-
lagi Suðumesja niðurskurðartil-
Iögumar. Sagði hann að tillögun-
um hefði verið tekið afspyrnuilla
og hann m.a. fengið mjög neikvæð
viðbrögð í bréfi frá Lögreglufélagi
Suðumesja. „Ég átti fund með
Tollvarðafélaginu og Lögreglufé-
lagi Suðumesja 15. janúarþarsem
ég kynnti þetta rækilega fyrir
þeím og bauð þeim að halda aftur
með mér fund næstkomandi
mánudag en Lögreglufélag Suður-
nesja hefur tjáð mér að það vilji
ekkert við mig tala. Ég er mikið
skammaður en það verður að hafa
það, því ég verð að fara að mínum
fyrirmælum,“ sagði hann.
Róbert sagði að eftir sem áður
ætti að vera tryggð full löggæsla,
óskert öryggiskerfi stöðvarinnar
og að vopnaleit héldi áfram. í
ályktun sem borist hefur frá fram-
kvæmdastjóm Landssambands
lögreglumanna er lýst fullri
ábyrgð á hendur utanríkisráðun-
eytinu með þessa nýskipan örygg-
ismála í flugstöð Leifs Eiríksson-
ar, sem framkvæmdastjórnin telur
með öllu ófullnægjandi.
Birting um GATT-samningana:
Yanþekking mögnuð í
einhliða hræðsluherferð
STJÓRN Birtingar telur framkomin drög að samkomulagi í GATT-
viðræðunum verulegt skref I framfaraátt og hvetur íslensk sljórn-
völd til að gera sitt til að samningar takist á þeim grunni, að teknu
tilliti til eðlilegra fyrirvara af íslands hálfu. Þannig hefst ályktun
frá Birging, félagi jafnaðar- og lýðræðissinna, þar sem félagið
fjallar um afstöðu íslendinga til draga að Gatt-samkomulagi.
í ályktuninni segir ennfremur
að Birting bendi á, að samkomulag
á grundvelli draganna hefði líklega
í för með sér verulega lækkun
vöruverðs fyrir íslenska neytend-
ur, um 10-15% á helstu matvörum,
- að sé rétt á haldið muni slíkt
samkomulag stuðla að heilbrigðri
endurskipulagningu og hagræð-
ingu í íslenskum landbúnaði, þar
sem verulegur tími er til aðlögunar
og ákvæði um „grænt hólf“
tryggja að hægt er að styðja land-
búnaðinn í heild og styrkja atvinn-
ulíf í byggðarlögum sem standa
Nýtt laga-
safn komið út
ÚT ER komið lagasafn 1990 og
hefur það að geyma öll íslensk
lög sem töldust í gildi 1. októb-
er 1990.
Við útgáfu lagasafnsins nú hef-
ur verið fylgt sömu meginsjónarm-
iðum og gert hefur verið við laga-
söfn allt frá 1931, m.a. að því er
varðar efnisflokkun. Vísað er til
reglugerðar og annarra stjórn-
valdsfyrirmæla eins og í fyrri laga-
söfnum.
Prentun lagasafnsins annaðist
Prentsmiðjan Gutenberg hf. og
bókband Félagsbókbandið-Bókfell
hf. Lagasafnið er nú aðeins gef-
ið út í rexibandi en þeir sem óska
geta fengið það óbundið í örkum.
Innkaupastofnun ríkisins, Borg-
artúni 7, mun annast dreifíngu
lagasafnsins bæði til opinberra
aðila og bóksala.
höllum fæti, - aþ samkomulagið
feli í sér raunhæfa tilraun til að-
stoðar við fátæk ríki þriðja heims-
ins, þar sem með því yrði rofið
skarð í markaðsmúra ríku land-
anna í norðri gagnvart helstu
framleiðsluvörum suður-ríkjanna.
„Stórn Birtingar lýsir furðu
sinni á þeim viðbrögðum sem sam-
komulagsdrögin hafa vakið upp
hér á landi. Þótt klaufalega hafi
verið staðið að kynningu málsins
nær það engri átt að nýta almenna
vanþekkingu á GATT-viðræðun-
um og þýðingu þeirra fyrir íslend-
inga - sem eiga allt sitt undir ör-
uggri útflutningsverslun á sann-
gjörnum samkeppnisgrundvelli -
til að magna upp einhliða hræðslu-
herferð gegn drögunum. Það er
athyglisvert að rök andstæðinga
GATT-draganna hérlendis eru
svipuð og hjá íhaldsömustu hags-
munavörðum í EB-blokkinni.
Birting tekur eindregið undir
ályktun Neytendasamtakanna um
GATT-drögin, þar sem meðal ann-
ars er lýst því trausti til íslensks
landbúnaðar „að aukin samkeppni
verði honum til eflingar þegar
fram í sækir, og að íslenskar land-
búnaðarafurðir standist fyllilega
gæðasamanburð við erlendar af-
urðir“.“ í lok ályktunar Birting-
ar eru fram færðar sérstakar
þakkir til Kristínar Ástgeirsdóttur,
þingmanns Reykvíkinga fyrir
raunsæja og framsýna afstöðu
hennar í GATT-umræðunum á al-
þingi, og harmað að flesta aðra
fulltrúa almennings á höfuðborg-
arsvæðinu skyldi hafa skort kjark
til að halda höfði í þeim umræðum.
Erfðaréttur eftir Ár-
mann Snævarr kominn út
ÚT ER komið á vegum Námssjóðs Lögmannafélags íslands, ritið
Erfðaréttur eftir Ármann Snævarr, fyrrverandi lagaprófessor og
hæstaréttardómara.
Ritinu er skipt í 12 hluta þar
sem m.a. er fjallað um ýmsar erfð-
aforsendur, réttarheimildir í erfða-
rétti, lögerfðir, óskipt bú, bréferfð-
ir, dánargjafir og erfðasamninga,
samninga um væntanlegan arf,
erfðaafsöl og höfnun arfs, fyrir-
framgreiddar arf, brottfall erfða-
réttar, lagatengsl og lagaskil, sér-
reglur um erfð að ættaróðali og
erfðaábúð og sköttun á erfðafé.
Hver hluti ritsins skiptist síðan í
einn eða fleiri kafla en alls eru
kaflamir 54.
í formála getur höfundur þess
að ritið sé endurskoðað og endur-
samin útgáfa af fyrra riti hans,
Fyrirlestrum í erfðarétti, sem kom
út árin 1979 og 1980 í fjölrituðu
formi og ætlað var til kennslu í
lagadeild Háskóla íslands. Síðar-
nefnda ritið var í öllum meginatr-
iðum reist á fyrirlestrum höfundar
í erfðaréttti, eins og þeir mótuðust
á árunum 1948-1973.
Höfundur getur þess einnig í
formála að við samningu ritsins
hafí verið höfð hliðsjón af breyttri
löggjöf um erfðarétt á undanförn-
um árum.
Markmið höfundar með útgáfu
ritsins var fyrst og fremst að semja
kennslurit í erfðarétti. Hann telur
þó í formála að ritið geti einnig
haft handbókargildi fyrir dómara,
lögmenn, stjómsýslumenn og aðra
þá, sem beita erfðalöggjöf eða
annast ráðgjöf og skjalagerð á
þessu sviði. Víst má telja að al-
menningur geti einnig haft nokk-
urt gagn af ritinu.
Ritið er alls 639 bls. að lengd
og því fylgja skrár um skammstaf-
anir og rit og ritgerðir í erfða-
rétti, lagaskrá, dómaskrá og atrið-
isorðaskrá.
Prentun og bókband annaðist
Prentsmiðjan Oddi hf. Fræðafélag
laganema, Lögbergi, Háskóla ís-
lands, mun annast sölu og dreif-
ingu á ritinu næstu mánuði.
------»■■■■»"♦-
Leiðrétting
Orðið „ekki“ féll niður í frétt á
bls. 28 í blaðinu í gær þar sem
greint var frá mótmælaályktun
Kennarafélags Fellaskóla við niður-
skurði fjárframlaga til skóla og
breytti það merkingu lokasetningar
ályktunarinnar illilega. Rétt er setn-
ingin þannig: „Þetta er ekki sú
framtíð sem við viljum búa bömum
okkar.“ Morgunblaðið biðst velvirð-
ingar á mistökunum.
------» ♦ ♦----
Nöfn vantaði
I frétt í blaðinu í gær um kaup
Eimskip á húsnæði Vikurvara féllu
niður nöfn eftirtalinna fyrirtækja,
sem aðstöðu hafa í Sundahöfn;
Kornhlaðan hf, Fóðurverksmiðja
Mjólkurfélags Reykjavíkur og Fóð-
urverksmiðja Jötuns. Beðist er vel-
virðingar á þessum mistökum.
t
t
1
I
i
I
I
I
I