Morgunblaðið - 03.05.1992, Síða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ MIIMIMINGAR SUNNUDAGUR 3. MAÍ 1992
Klara Eggerts-
dóttir - Minning
Fædd 8. mars 1902
Dáin 21. apríl 1992
Að morgni 2. mars hringdi sím-
inn á vinnustað mínum. Ég var við
störf úti í bæ en vinnufélagi minn
svaraði. í símanum var kona og
spurði eftir mér. Starfsfélaginn
sagði sem var og hún ætlaði því
að hafa samband síðar. Eftir hádeg-
ið hringdi hún aftur og við ræddum
saman. Þegar ég greindi kollega
mínum frá því að þarna hefði verið
amma mín að bjóða mér í níræðisaf-
mæli sitt trúði hann því varla, hon-
um þótti röddin í símanum svo ung-
leg. Ef hann hefði séð hana hefði
hann ugglaust styrkst í þeirri trú
að ég væri að stríða honum því
Klara Eggertsdóttir bar aldurinn
óvenju vel, var fínleg og fríð, kvik
í hreyfmgum og brosmild, ætíð vel
til höfð og öll föt virtust klæða
hana, gekk með hatt og passaði upp
á hárgreiðsluna, en allt var þetta
án tilgerðar og laust við skraut-
fíkni. Andlegri reisn hélt hún alla
leið, fylgdist með gangi þjóðmála
til hinstu stundar og lét sig fjöl-
skyldumálefni miklu varða. Hún var
hæglát í tali, var ekkert að trana
sér fram en þó föst fyrir og hafði
sínar skoðanir. Á níræðisafmælinu
var nokkuð af henni dregið sökum
veikinda en hún bar höfuðið hátt
og tók á móti gestum af sama
myndarskapnum og einatt.
Klara fæddist árið 1902 og til-
heyrði því þeirri kynslóð sem varð
vitni að ótrúlegum breytingum í
íslensku þjóðlífi og lifði tvenna tíma.
Á lífsferli hennar umbyltist samfé-
lagið og heimsmyndin öll. Sem
unglingur fylgdist hún með gangi
heimsstyrjaldarinnar fyrri og heyrði
hryllingssögur af mannskaðanum í
Reykjavík af völdum spænsku veik-
innar 1918, vonaði svo innilega að
hún bærist ekki í heimahérað henn-
ar. Tók þátt í uppgangi samfélags-
ins á þriðja áratugnum og horfði
upp á örbirgð kreppunnar á þeim
fjórða. Upplifði góðæri seinna
stríðs, höft og skömmtun fimmta
og sjötta áratugarins og neyslubylt-
inguna eftir 1960. Hún flutti til
Reykjavíkur árið 1939 og sá bæinn
breytast í þá borg sem við höfum
fyrir augunum. í fjölmenninu undi
hún hag sínum vel og vildi hvergi
ERFIDRYKKJUR
Perlan á Öskjuhlíð
p E R L a n sími 620200
annar staðar búa. Klara virtist eiga
ótrúlega auðvelt með að aðlagast
nýjum kringumstæðum. Fátt virtist
koma henni úr jafnvægi og hún lét
þjóðlífsbreytingarnar ekki rugla sig
í ríminu. Hún hafði meiri áhuga á
því sem var að gerast í samtímanum
en fortíðinni, talaði sjaldan um fyrri
tíð en þegar það gerðist kom í ljós
að hún var minnug og gat sagt
skemmtilega frá.
Líkt og þorri landsmanna í upp-
hafi aldarinnar fæddist Klara í
sveit. Hún sleit barnsskónum á Ytri-
Völlum við Miðfjörð, skammt frá
Hvammstanga, elsta barn hjónanna
Guðrúnar Grímsdóttm og Eggerts
Elíesersonar bónda þar. Auk hennar
áttu þau tvær dætur, Aðalheiði og
Fannýju, og tvo syni, Grím og Lár-
us. Níu ára gömul missti Klara föð-
ur sinn, en eignaðist síðar stjúpa,
Gunnar Kristófersson, og með hon-
um átti móðir hennar eina dóttur,
Þuríði. í æsku sinnti Klara öllum
algengustu sveitastörfum en sér-
staklega þótti henni gaman að eiga
við hesta, átti sjálf hvítan fák sem
hún hélt mikið upp á, sá hét Geys-
ir. Gæðingurinn fylgdi henni því
stór mynd af honum skipaði síðar
virðingarsess á heimili hennar. Að
loknu skyldunámi annaðist hún
m.a. heimilisreksturinn á Ytri-Völl-
um en í tómstundum greip hún oft
í forláta orgel sem hún átti og spil-
aði stundum á það á böllunum á
Hvammstanga.
Þegar Klara var 23 ára bar það
til tíðinda á Hvammstanga að nýr
starfsmaður kom að kaupfélaginu,
Guðjón Guðnason, kennari úr Döl-
unum og hafði brautskráðst úr
Verslunarskólanum 1921. Ekki leið
á löngu uns þau felldu hugi saman
og 16. september 1926 giftu þau
sig. Guðjón var nokkru eldri en
Klara, fæddur 8. desember 1896.
Þau stofnuðu heimili á Hvamms-
tanga og eignuðust þar tvær dæt-
ur, Guðrúnu árið 1928 og Heiðu
árið 1935. Ári eftir að Heiða fædd-
ist fluttist fjölskyldan til Vest-
mannaeyja þar sem Guðjón gerðist
tollvörður. I Eyjum bættist þriðja
dóttirin í hópinn, Guðný Kristín,
árið 1938. Fleiri urðu bömin ekki,
en barnabömin urðu níu og barna-
bamabörnin em orðin fjórtán. Árið
1939 fór fjölskyldan frá Eyjum og
nú var förinni heitið til höfuðstaðar-
ins en starf tollvarðar beið Guð-
jóns. Hann gegndi því síðan til
starfsloka. Klara sinnti hins vegar
búi og börnum, var húsfreyja alla
sína tíð og_ rak h'eimilið með höfð-
ingsbrag. í Reykjavík settist fjöl-
JVI a.rim.a.ra.i<d jj <aM.
Legsteinagerð
Höfðatúni 12, Sími 91-629955
LEGSTEINAR
MOSAIKH.F.
Hamarshöfða 4 —sími 681960
skyldan að á Sólvallagötu 18 en
árið 1947 keyptu hjónin íbúð í Stór-
holti 14. Klara bjó þar ein að Guð-
jóni látnum, en hann lést árið 1980.
Stórholtið varð fijótt samkomu-
staður fjölskyldunnar, þar var oft
þéttskipaður bekkurinn og glatt á
hjalla. Gestrisni var Klöm í blóð
borin. Ætíð var heitt á könnunni
og heimabakað kaffibrauð fylgdi
með. Hún lagði sig fram um að
gera öllum jafn hátt undir höfði,
var með eindæmum gjafmild og til
þess var tekið hve rausnarleg hún
var þegar afmælis- og jólagjafir
voru annars vegar. Á hinn bóginn
ætlaðist hún ekki til neins af öðr-
um, var nægjusöm eins og flestir
af hennar kynslóð. Á seinni árum
gladdi hún afkomendur sína m.a.
með ljósmyndaalbúmum sem
geyma dýrmætar minningar þegar
fram líða stundir. Á áttræðisaldri
gerðist hún nefnilega myndasmiður
hinn mesti og festi á filmu stóra
og smáa atburði í lífi fjölskyldunn-
ar. Hún var sérstaklega iðinn ljós-
myndari í afmælum niðjanna,
mundi alla afmælisdaga og lét sig
aldrei vanta. En Klara sýslaði ýmis-
legt fleira eftir að aldurinn færðist
yfír, sumt harla óvenjulegt fyrir svo
roskna konu. Hún fylgdist t.d. með
ensku knattspyrnunni af miklum
móð og þekkti þar betur til en
margur fótboltaáhugamaðurinn;
spilaði í getraunum og fékk oftar
en einu sinni alla rétta; hafði yndi
af að horfa á sjónvarp og talaði um
suma fastagestina á skjánum eins
og gamla kunningja; las tískutíma-
ritin og nýjustu ævisögur ungra
sem aldinna; dáði Elvis Presley og
hafði mynd af honum uppi á vegg;
safnaði úrklippum úr blöðum um
allt milli himins og jarðar, flokkaði
þær og átti orðið vænt úrklippu-
safn. Og ekki er þó allt talið. Klara
lét sér því aldrei leiðast og sendi
Elli kellingu langt nef.
Nú er sagan öll. Ævi Klöru Egg-
ertsdóttur var löng og giftudijúg.
Þeir sem kynntust henni minnast
hennar með hlýju og þakklæti.
Helgustu minningar um ömmu
mína geymi ég innra með mér um
aldur og ævi.
Eggert Þór Bernharðsson.
Nú þegar veturinn er að kveðja
og sumar að ganga í garð kvaddi
elskuleg tengdamóðir mín þetta líf.
Hún lést á heimili okkar í Leiru-
bakka 28, þann 21. apríl síðstliðinn.
Alltaf kemur dauðinn jafn mikið
á óvart, þó svo að við sem fylgd-
umst með henni síðustu mánuðina
vissum að hveiju stefndi. Mig lang-
ar með þessum línum að þakka
mikilli mannkostakonu þau miklu
og nánu samskipti sem við höfum
átt í nær 40 ár. Ég tel það mikið
lán fyrir mig í lífinu að hafa fengið
að vera henni samtíða og fengið
að njóta hinnar miklu tryggðar og
umhyggju sem hún sýndi þeim sem
hún umgekkst. Mér finnst núna,
þegar ég lít til baka, að samskiptin
við þau hjón hafi breytt lífsmunstri
og gildismati mínu til hins betra.
Klara var fædd í Vestur-Húna-
vatnssýslu 8. mars 1902. Foreldrar
hennar bjuggu að Ytri Völlum í
Miðfirði og þar ólst hún upp. Hún
þurfti ung að taka til hendinni því
um tólf ára aldur missti hún föður
sinn, Eggert Elíeserson, en móðir
hennar, Guðrún Grímsdóttir, hélt
áfram búskap með börnin sín fimm.
Hún var lærður klæðskeri og vann
töluvert við það ásamt heimilisstörf-
unum. Seinna giftist hún Gunnari
á&ieytí*up4sif
Opið alla daga frá kl. 9-22.
'aCía
FÁKAFEN111
SÍMI: 68 91 20
Kristóferssyni og átti með honum
eina dóttur.
Þann 16. september 1926 giftist
Klara Guðjóni H. Guðnasyni, sem
þá var starfsmaður hjá Kaupfélagi
V. Húnvetninga á Hvammstanga.
Þar eignuðust þau tvær dætur,
Guðrúnu, sem er gift Gunnari Giss-
urarsyni og Heiðu, sem gift er und-
irrituðum. Árið 1936 flutti ijöl-
skyldan til Vestmannaeyja þar sem
Guðjón hóf störf við tolgæslu. í
Vestmanneyjum fæddist þriðja
dóttirin, Guðný Kristín, sem gift er
Ástþóri Valgeirssyni.
Arið 1939 flytja þau til Reykja-
víkur og stofnuðu heimili á Sólvalla-
götu 18, þar sem þau bjuggu til
ársins 1947 er þau fluttu í Stórholt
14 þar sem þau bjuggu til æviloka,
en Guðjón lést 3. júlí 1980.
Það eru margar Ijúfar minningar
frá árunum í Stórholtinu þegar
margir vora saman komnir í lítilli
íbúð en aldrei skorti þó húsrými þar
sem hjartarými var fyrir hendi og
hlutunum stjórnað af mikilli tillits-
semi og gæsku. Klara var mjög
félagslynd kona og tók mikinn þátt
í gleði og sorgum vina sinna, sem
voru fjölmargir. Sterkar taugar bar
hún ávallt til æskustöðvanna og
minntist oft á samferðafólk frá
þeim tíma. Þann 8. mars sl. hélt
Klara upp á 90 ára afmæli sitt með
ættingjum og vinum og naut hún
þess mjög að vera meðal þeirra þó
heilsu hennar væri farið að hraka,
en síðasta árið átti hún við mjög
erfiðan sjúkdóm að stríða þó hún
bæri það ekki með sér í daglegri
umgengni.
Að endingu vil ég þakka Klöru
fyrir allt sem hún gerði fyrir mig
og mína fjölskyldu. Ég bið Guð að
blessa eftirlifandi ættingja hennar
sem sjá á eftir elskúlegri systur,
móður, ömmu og langömmu. Hún
var mjög elskuð af börnum og litla
barnið sem fær að fylgja henni til
hinstu hvílu fær örugglega góða
handleiðslu til annars lífs.
Guð blessi minningu hennar.
Guðmundur Clausen.
Okkur langar að minnast elsku-
legrar ömmu okkar, Klöru Eggerts-
dóttur, sem lést þann 21. apríl síð-
astliðinn.
Amma var alltaf góð og um-
hyggjusöm við okkur og var alltaf
til staðar þegar við þurftum á henni
að halda. Það verður mikill missir
að geta ekki komið við í Stórholtinu
eins og við gerðum svo oft á ferðum
okkar til Reykjavíkur, það skipti
ekki máli hvenær við komum eða
hver var með okkur, allir voru jafn-
velkomnir og amma sá um að eng-
inn færi svangur frá henni því allt-
af hafði hún eitthvað góðgæti fram
að færa sem féll í góðan jarðveg
hjá okkur, oftast fylgdi svo á eftir
myndataka því ömmu þótti mjög
gaman að taka myndir og skipta
myndirnar hennar þúsundum í dag.
Alltaf fylgdi myndavélin með ef hún
fór eitthvað og sá hún um að allir
merkisviðburðir innan fjölskyldunn-
ar væru festir á fílmu. Það var
ekki nóg að hún framkallaði mynd-
irnar fyrir sig heldur lét hún taka
eftir þeim og lét hvern og einn fá
sem hlut átti að máli í það og það
skiptið. "
Þó árin hjá ömmu hafi verið orð-
in níutíu þá áttu allir mjög erfitt
með að trúa því, því hún var alltaf
svo ungleg og fín og fylgdist mjög
vel með því sem var að gerast hvort
sem það voru þjóðmálin eða íþrótt-
irnar. Þegar okkar lið, „Keflavík“,
átti í hlut fylgdist hún spennt með
og samgladdist með okkur þegar
við unnum, svo má ekki gleyma
getraununum á laugardögum sem
hún ávallt tók þátt í.
Amma var mjög réttsýn kona og
ekki munum við eftir að hafa heyrt
frá henni styggðaryrði í garð eins
eða neins.
Með þessum orðum kveðjum við
elsku ömmu sem verður sárt saknað
af okkur öllum.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Ómar, Þröstur, íris og Arnar.
Tryggvi Sigurlaugs-
son - Minning
Látinn er Tryggvi Sigurlaugsson,
góður nábúi minn og bræður hans
tveir á stuttum tíma, og maðurinn
minn líka. Þeir voru góðir vinir.
Þessir bræður reyndust mér vel á
allan hátt eftir lát mannsins míns.
Svo það var mikið að missa góða
nábúa, og ég þakka fyrir það sem
þeir gerðu fyrir mig.
Ég heimsótti Tryggva á sumar-
daginn fyrsta. Hann var mikið veik-
ur en síðustu orðin sem hann sagði
við mig voru: „Jæja Katrín mín, nú
er ég að fara úr þessum heimi.“
Ég svaraði eitthvað á þá leið að
hann myndi þá hitta vini sína sem
farnir eru. Ég bið Guð að blessa
Tryggva.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja,
vininn sinn Iátna
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margS er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(Sbr. 1886 - V. Briem)
Katrín Guðgeirsdóttir.