Morgunblaðið - 21.08.1992, Blaðsíða 11

eöet i;- iua .i'' it.u;)aciirraö-i qiöAiUJVtU;)íiOM-
MORGUNBLAÐif) FOSTUDAGUR 21. AGUST !»<)•>------------
B1 it'
10 daga bílf eró sem kostaði
33 þúsund í Danmörku
kostaöi 81 þúsund ú íslandi
MAÐUR sem hafði bílaleigubíl til umráða í Danmörku í 10 daga og
ók þar 1.700 kílómetra fyrir jafnvirði 33.480 íslenskra króna, þyrfti
að borga hérlendis fyrir sambærilegt ferðalag 81.030 krónur sam-
kvæmt hagstæðasta tilboði sem fram kom við lauslega og óformlega
athugun hjá nokkrum helstu bílaleigum hér á landi. Mismunurinn
er 47.550 krónur, íslensku verðlagi í óhag.
í verðdæminu sem nefnt var hér
að ofan er annars vegar um að ræða
Peugoet í
keppni við Golf
Á NÆSTA ári kemur á markaðinn
nýr bíll frá Peugeot verksmiðjun-
um sem ætlað er að keppa við
Volkswagen Golf og aðra bíla í
sama stærðarflokki um vinsældir
kaupenda. Bíllinn verður væntan-
lega fyrst sýndur á bílasýningunni
í Genf í mars á næsta ári og hefst
sala á honum fljótlega eftir það.
Flaggskipið í þessari nýju gerð frá
Peugeot verður íjórhjóladrifinn bíll
með tveggja lítra 16 ventla 193 hest-
afla túrbóvél. Þessi nýja lína frá
Peugeot sem kallast 306 kemur í
stað 309, sem þá verður hætt að
framleiða. Boðið verður upp á ýmsar
aðrar vélarstærðir allt frá 74 hestöfl-
um upp í 119 hestöfl, en einnig verð-
ur hægt að fá bílinn með díselvél.
Toyota Carina bíl, sem tekinn er á
ieigu í 10 daga með ótakmarkaðri
heimild til aksturs hjá Hertz í Dan-
mörku í gegnum íslenska ferðaskrif-
stofu og hins vegar er um að ræða
MMC Lancer, sem tekinn yrði á leigu
hjá Bílaleigu Akureyrar. Sá bíll ætti
samkvæmt verðlista að kosta 3.700
krónur á dag og 37 krónur á hvern
ekinn kílómetra en þar sem miðað
var við mikinn akstur, eða allt að
1.700 kílómetra, sem er nálægt
lengd íslenska hringvegarins, var
veittur dijúgur afsláttur og verð
ákveðið 3.000 krónur fyrir bílinn á
dag og 30 krónur á hvern ekinn
kílómetra. Við það lækkar ferða-
kostnaðurinn úr tæpum 100 þúsund
krónum í rúmlega 81 þúsund.
Til að útkoman verði jafnhagstæð
hér á landi og í Danmörku má ekki
aka íslenska bílaleigubílnum meira
en samtals 116 kílómetra, eða um
það bil einu sinni frá Reykjavík til
Selfoss og aftur til baka, þá tíu daga
sem hann er hafður á leigu. En af-
notaréttur af erlenda bílnum er ótak-
markaður, eins og fyrr sagði og
ekkert aukagjald leggst á vegna
aksturs hans, hversu mikill sem
hann kann að verða. Tilboð
um ótakmarkaðan akst-
ur fékkst hvergi hér-
lendis.
í öðrum dæmum
en því sem hér er rak-
ið var íslenskur bíla-
leigubíll, sem talist
gat sambærilegur með
velvilja í garð íslenskra
bílaleiga, ávallt orðinn dýrari en sá
danski áður en lagt var af stað í
ferðalagið. Sá sem tók bílaleigubíl-
inn hér á landi var búinn að greiða
allt að 25% meira áður en lagt var
af stað í ferðalag, þar sem fast gjald
var greitt á hvern kilómetra, en sá
sem leigt hafði bíl í Danmörku með
heimild til að aka eins mikið og
hann komst yfir.
Bergþór Karlsson hjá Bílaleigu
Akureyrar segir að hluti skýringar-
innar á þessum mikla verðmun liggi
í því að á meðan bílaleigur í Dan-
mörku borgi aðflutningsgjöld af bíl-
um sínum eftir að þau hafi selt þá
notaða og þá miðað við endursölu-
verðið sé íslenskum bílaleigum gert
að greiða aðflutningsgjöld af bílun-
um nýjum og miðað við innkaups-
verð, áður en þeim gefist kostur á
að hafa af þeim tekjur, gjaldeyris-
tekjur í flestum tiifeílum.
Bergþór sagði að af þessu leiddi
að allt að 50% munur væri á fjár-
magnskostnaði bílaleiga hérlendis
og erlendis þar sem ýtt væri undir
gjaldeyrisskapandi ferðaþjónustu.
Auk þess skýrist verðmunurinn
að hluta af því að hér á landi sé
annatíminn í þessari grein einungis
40 dagar yfir hásumarið. Þá geti
nær allar bílaleigur gert út sinn flota
en yfir vetrarmánuðina sé hins veg-
ar um harða samkeppni að ræða og
oft mun lægri verð í boði.
Hann sagði að verð á leigu fyrir
bíla hefði haldist óbreytt hér á landi
í erlendri mynt í tvö ár og svo yrði
sennilega einnig þriðja árið. Hins
vegar kvaðst hann ekki telja að mik-
ill hvati væri til að lækka verðið
meðan fyrirtækjum í greininni tæk-
ist að leigja út sína bíla yfir háanna-
tímann en sú hefði verið raunin fram
að þessu. ■
\ VIÐHALD OG
VIÐGERÐIR
Fylgjast þarf
mei sliti
hemlaklossa
NÚTÍMABÍLAR hafa það ekki eitt fram yfir þá bíla sem nú eru
flokkaðir sem fornbílar, að auðvelt sé að aka þeim hraðar heldur
líka hitt að hemlakerfi þeirra er mun fullkomnara svo að auðveld-
ara er að stöðva þá. Á árum áður voru hemlarnir til dæmis sýknt
og heilagt til vandræða þó að þar kæmi að vísu fleira til en það
eitt að þeir hafi verið svo vondir í öllum bílum, meðal annars vara-
hlutaleysi og stundum þekkingarleysi. Ýmist tóku þeir skakkt í svo
að bíllinn leitaði þvert á götuna ef stigið var rösklega á fóthemil-
inn eða þeir tóku ekki við sér fyrr en nánast í gólfi nema stigið
væri nokkrum sinnum á þá, pumpað eins og það var kallað.
eins og hægt var, en þó ekki meira
en svo að aka mætti bílnum þann
stutta spöl sem eftir var að litla
skúrnum þar sem skoðunarmenn-
irnir voru. Ef vel tókst til og skoð-
un fékkst óku menn sigri hrósandi
fyrir horn þar sem numið var stað-
ar og lagst undir bílinn aftur til
þess að slaka á hemlunum svo að
hægt væri að spretta úr spori án
þess að allt glóðhitnaði. Þó að þeir
væru í jafnmiklu ólagi og áður
vissi ökumaðurinn þó alltaf hvern-
ig bregðast ætti við þegar hann
þurfti að hemla, halda fast um
stýrið og leggja eilítið á eða pumpa
nokkrum sinnum.
Nú er af sem áður var, og heml-
ar eru oftast í sæmilegu lagi. Fyr-
Margar sögur ganga enn af því
til hvaða ráða var gripið þegar
koma þurfti bíl í gegnum skoðun
þegar svona var ástatt. Áður en
ekið var inn á planið í Borgartúni
þar sem Bifreiðaeftirlit ríkisins var
lengi til húsa var stundum fangr-
áðið að leggjast undir bílinn hand-
an við næsta horn og herða út í
Nemlaklossar Algengt er að hemlaklossar séu um 10 mm að þykkt nýir og þá er járnið
ekki talið með, en það er um 5 mm. Ætla mó að hemlaklossar í nýjum bílum endist allt að 40 til 50 þúsund kilómetra.
|—15 mm -
'
ir því sjá sjálfvirkar útíherslur og
diskahemlar. Hins vegar kemur
mönnum oft á óvart þegar skyndi-
lega fara að heyrast skruðningar
í framhjóli þegar hemlað er, en að
öðru leyti virðast hemlarnir nokk-
urn veginn í lagi. Þá eru hemla-
klossarnir búnir, hemiadiskurinn
rifinn og þegar svo er komið er
skammgóður vermir að skipta ein-
ungis um klossa. Annaðhvort verð-
ur að renna diskinn eða skipta um
hann og slík viðgerð getur orðið
alldýr. Sé þetta ekki gert endast
nýju kiossarnir mun skemur en
ella auk þess sem mjög dregur úr
hemlunareiginleikum. En hvernig
er hægt að sjá hversu mikið er
eftir af hemlaklossunum svo hægt
sé að skipta um þá tímaniega? Um
það verður fjallað hér á eftir.
Hemlaklossar eru mismunandi
eftir bíltegundum en algengt er
að þeir séu 10 mm að þykkt nýir
og þá er járnið ekki talið með en
það er um 5 mm. Til þess að sjá
hversu langt þeir eiga eftir er auð-
vitað best að skoða þá. Dugar þá
að lyfta bílnum upp að framan og
taka hjólið undan. Þá fyrirhöfn
má hins vegar spara sér og grípa
heldur tækifærið þegar skipt er
um hjóibarða vor og haust. Ætla
má að hemlaklossar í nýjum bílum
endist allt að 40-50 þúsund kíló-
metra akstur en varlegt er að
treysta því að þeir klossar, sem
hér eru á boðstólum, dugi allir svo
lengi nema þeir séu frá framleið-
anda bílsins. Ef vitað er hversu
mikið er búið að aka síðan skipt
var um klossa er nokkurn veginn
hægt að reikna út hversu lengi
þeir koma til með að endast í bíln-
um ef tekið er mið af upphaflegri
þykkt þeirra sem áður gat og
hversu þykkir þeir eru þegar þeir
eru skoðaðir. Ef ekki er vitað hve-
nær skipt var um klossana má
hafa sem þumalfingursreglu að
klossar sem mælast 3-4 mm end-
ast varla nema 5-10 þúsund km
og betra er að skipta um þá áður
en í óefni er komið.
Þá má hafa annað til marks um
hvoit tími sé kominn til að fara
að skipta um hemlaklossa og eina
fyrirhöfnin er að opna vélarhlífina.
Stimplar í dælum á diskhemlum
eru mjög stórir ef þeir eru tveir.
Séu þeir hins vegar litlir eru þeir
fjóriræða jafnvel átta talsins. Þeg-
ar hemlaklossarnir þynnast lækkar
því yfirborð hemlavökvans í höfuð-
dælunni og það má auðveldlegá
sjá. Sé það orðið ískyggilega lágt
kviknar rautt viðvörunarljós í
mælaborðinu og er orsökin þá ann-
aðhvort sú að kerfið lekur eða að
hemlaklossarnir eru að verða bún-
ir. Hemlavökvinn eyðist ekki og
því er alls ekki ráðlegt að byija á
að bæta á kerfið fyrr en gengið
hefur verið úr skugga um hvað
valdi. Sé hið síðara raunin hækkar
yfirborð vökvans á ný um leið og
búið er að setja í nýja klossa. Ef
í ijós kemur hins vegar að þeir
eigi lengri lífdaga fyrir höndum
en svo að þörf sé á að endurnýja
þá verður auðvitað að finna orsök
lekans. Algengast er að dælur í
afturhjólum bili og fari að leka.
Slíkur leki leynir sér ekki ef horft
er undir bílinn að aftan. Bæði
hlemmun og dekk bera þess glögg
merki og er engu líkara en þar
hafi feiti verið ótæpilega makað.
■
Sveiim Þórðarson.