Morgunblaðið - 06.11.1992, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. NÓVEMBER 1992
13
Samkenndin milli
mannsogdýrs
Bókmenntir
Sigurður Haukur Guðjónsson
Markús Árelíus hrökklast að
heiman
Höfundur: Helgi Guðmundsson.
Myndskreytt: Olafur Pétursson.
Setning: hágé.
Umbrot: MM.
Prentverk: Prentsmiðjan Oddi hf.
Útgefandi: Mál og menning.
Lappi minn hefði sjálfsagt orðið
undarlegur á svip, ef ég sem drengur
hefði sagt honum að sú kæmi stund,
að mér yrði hlýtt til katta. Við vorum
sem sé sammála um það, að skapar-
inn hefði vart eytt efni í slíka for-
smán nema þá till að sýna hand-
bragð sem varast bæri. En svo lengi
lærir sem lifír, sagði spekingur eitt
sinn, og sannast nú á mér. Fyrst í
fyrra og enn betur nú. Helgi kann
þá list að segja svo frá Markúsi Árel-
íusi að ég er hættur að spýta þá ég
mæti ketti, og stóð mig að því um
daginn að stijúka einum.
Einn þáttur frásagnar Helga eru
spaugileg atvik í lífí kattarins, eink-
um þau, er kappið ber forsjálnina
ofurliði. Brosleg eru þau mörg, sum
kitlur til hláturs, en það er svo mis-
jafnt sem menn hlæja að og fyndnin
er alls ekki gildasti þáttur sögunnar.
Að mínu viti er það samkenndin sem
höfundi tekst að ná milli manns og
dýrs. Ekki með því aðeins að gefa
kettinum mál, heldur að í Markúsi
Árelíusi speglast nær hver gutti sem
er að þroskast til manns. Afbrýði,
reiði yfír að vera hafður fyrir rangri
sök hrekur köttinn að heiman. Það
er erfiðara að sjá fyrir sér en pjakk-
ur heldur og ágirndin leiðir hann í
lífsháska. Skipshundurinn Jobbi, á
frystitogara, verður honum til lífs.
Kötturinn lærir að kyngja fordómum
um það sem hann þekkir ekki. Jafn-
vel hundar geta orðið ketti vinir. Nú
Jobbi kennir Markúsi Árelíusi hlýðni
og tryggð við þann er fóstrar, nokk-
uð sem sprækum ketti er erfitt að
skilja. Síðar, eftir að Markús Árelíus
er kominn í land aftur, lærir hann
hve varhugavert er að hagræða
sannleikanum. Hann sneri sögunni
um björgunina þannig, að það var
hann sem bjargaði Jobba, varð hetja
af, þar til á reyndi.
Hallfríður, kattavinur, er skýtur
skjólshúsi yfir Markús Árelíus, er
merkiskerling, sem mörgu spekiyrð-
inu læðir á síður bókarinnar. Sjón-
varpsfrétt verður til þess að Markús
Árelíus verður aftur köttur Beggu,
dóttur skáldsins, er færður heim og
kemst að því að heima er bezt, jafn-
vel krakkaormur og hvolpur breyta
þeirri staðreynd í engu.
Af framanskráðu sézt, að höfund-
ur er að segja ungum sögu um lífið
sjálft í heimi okkar manna, notar
aðeins kött til á fyndinn, snjallan
hátt.
Illa stinga mig setningar eins og:
„heilmikið af gjöfum“ (8) eða „var
ekkert til að hrópa húrra fyrir“ (39),
að vísu mælt mál, en ljótt engu að
síður. Samhengi bjargaði því að ég
Myndlist
Trémyndir
Sigurjóns
Ólafssonar
Sýning á 29 verkum verður opnuð í
Listasafni Siguijóns Ólafssonar í
Laugarnesi verður opnuð næstkom-
andi laugardag.
Verkin eru öll í eigu safnsins og ná
yfir tímabilið 1934 - 1982, en í efri sal
safnsins eru valdar trémyndir frá síðustu
æviárum Siguijóns 1980- 82, en þá vann
listamaðurinn nær eingöngu í tré.
Safnið er opið um helgar milli klukkan
14 og 17 og er kaffistofan opin á sama
tima.
Listaverk í eigu
Hafnarborgar
1 sýningarsölum Hafnarborgar stend-
ur yfir sýning á verkum úr safni stofn-
unarinnar.
í fréttatilkynningu segir að sýnd séu
verk úr listaverkagjöf Sverris Magnús-
sonar og Ingibjargar Sigurðardóttur sem
hafí lagt grunn að uppbyggingu Hafnar-
borgar á sínum tíma með rausnarlegri
gjöf til bæjarfélagsins f formi húseignar
og listaverka. Einnig séu uppi verk úr
gjöf hafnfirska listamannsins, Eiríks
Smiths til Hafnarborgar. Og verk sem
keypt hafa verið til safnsins á undanföm-
um árum.
Á sýningunni eru meðal annars verk
eftir Jóhannes S. Kjarval, Ásgrím Jóns-
son, Þórarinn B, Þorláksson, Svein Þór-
arinsson, • Karen Agnete Þórarinsson,
Júliönu Sveinsdóttur, Jón Engilberts,
Eirík Smith og Kjartan Guðjónsson.
Sýningar í sýningarsölum eru opnar
kl. 12-18 alla daga nema þriðjudaga
fram til 16. nóvember.
Sýning Steinunnar
Þórarinsdóttur
í Listmunahúsinu við
Tryggvagötu
Sýning Steinunnar Þórarinsdóttur
stendur nú yfir í Listmunahúsinu,
Tryggvagötu 17.
Á sýningunni eru 12 verk unnin á síð-
ustu tveimur árum, flest veggmyndir úr
jámi, blýi og gleri. í fréttatilkynningu
segir að meginviðfangsefnið sé náttúran
og umhverfi mannsins í víðu samhengi.
Sýningunni lýkur um helgina. List-
munahúsið er opið virka daga kl. 12-18,
um helgar kl. 14-18. Lokað á mánudög-
um.
Veggmyndir og
Skúlptúrar
Myndlistarsýning á verkum Kristins
E. Hrafnssonar verður opnuð í Gerðu-
bergi, mánudaginn 9. nóvember.
Sýndar verða veggmyndir og skúlptúr-
ar. Þetta er þriðja einkasýning Kristins,
en hann hefur áður sýnt á Kjarvalsstöð-
um og í Otso gallerí í Finnlandi. Sýning-
in stendur til 8. desember.
Sýningarnar era opnar mánudaga til
fimmtudaga kl. 10-22, föstudaga kl. 10-
16, sunnudaga kl. 14-17.
Eitt atriði úr uppfærslu Leikfélags Hafnarfjarðar á Hans og Grétu.
Málþing í Norræna
húsinu um Egils sögu
FÉLAG íslenskra fræða gengst fyrir málþingi í Norræna húsinu
laugardaginn 7. nóvember kl. 13. Þar munu fimm fræðimenn flytja
erindi um Egils sögu Skalla-Grímssonar og að þeim loknum taka
þátt í pallborðsumræðum um söguna.
Helgi Guðmundsson
skildi: „krakkanna á götunni" (103),
slík er merking þess í dag. Stíll höf-
undar er annars mjög góður, vandað-
ur, helzt sakna ég léttleika.
Myndir Ólafs eru bráðsnjallar, stíl-
færð fyndni. Próförk vel lesin. Hvað
er að fást um þó acf (18) og -/ (94)
hafí stolizt burt! Prentverk allt mjög
gott.
Bók sem útgáfunni er til sóma, á
erindi í hendur bama og unglinga.
Frummælendur hafa allir feng-
ist við rannsóknir á sögunni.
Bjarni Einarsson, handritafræð-
ingur, gaf árið 1975 út bókina
„Litterære forudsætningar for
Egils saga“ og hefur auk þess rit-
að fjölmargar greinar um söguna.
Að undanförnu hefur Bjarni unnið
að fræðilegri útgáfu sögunnar sem
væntanleg er á vegum Stofnunar
Árna Magnússonar í Kaupmanna-
höfn. Þær Bergljót S; Kristjáns-
dóttir og Svanhildur Óskarsdóttir
sendu nýverið frá sér vandaða
skólaútgáfu Egils sögu og munu
segja frá þeirri útgáfu og fjalla
um byggingu sögunnar. Torfi Tuli-
nius og Baldur Hafstað vörðu
doktorsritgerð fyrr á þessu ári sem
komu mjög við Egils sögu. Ritgerð
Torfa nefnist „La ’Matiére du
Nord Sagas légendaires et fiction
dans la littérature islandaise en
prose du XlIIe siécle“ og var Iögð
fram við Parísarháskóla, en rit-
gerð Baldurs „Die Egils Saga und
ihr Verháltnis anderen Werken des
nordischen Mittelalters" var lögð
fram við háskólann í Munchen.
Þeir Baldur og Torfi gera grein
fyrir hugmyndum sínum um Egils
sögu og tengsl hennar við innlend-
ar og erlendar bókmenntir á 13.
öld.
Að loknum framsöguerindum
setjast frummælendur á pall
ásamt Sverri Tómassyni og taka
þátt í almennum umræðum undir
stjórn Örnólfs Thorssonar. Mál-
þingið er öllum opið.
Villibráðarhlaðborð
í Lóninu á Loftláðum
Helgarnar 30. október til 1. nóvember, 6.-8., 13.-13.
og 20.-22. nóvember mun hlaðborðið í Lóninu svigna
undan villtum rétttim frá kl. 19:00.
<#. _
Forréttir:
Villihráðarseyði
Hreindýrapaté
Sjávarréttapaté
Grafinn silungur
Aðalréttir:
Heilsteiktur hreindýravöðvi
Ofnsteikt villigces
Pönnusteikt lundahringa
Smjörsteikt rjúpuhringa
Ofnsteikt önd
Hreindýrapottréttur
Eftirréttir:
Heit eplakaka
Ferskir ávextir
Ostar
étb
Fylftist með útdrætti vinnin^a f Sterum og stærilæti á Aðalstöðinni kl. 13-13 á sunnudögum.
Heppnir gestir geta tekið flugið til London, Kaupmannahafnar eða Luxemborgar með
Flugleiðum, því eftir hverja helgi verður dregið um glæsilega ferðavinninga á Aðalstöðinni.
Villibráðarhlaðborðið nýtur geysilegra vinsælda og því er öruggara að panta borð strax
í síma 22321. Lifandi tónlist. Verið velkomin.
HOTEL LOFTLEIDIR