Morgunblaðið - 03.07.1993, Page 28

28
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARÐAGUR 3. JÚLÍ 1993
Kristín BjörgJóns-
dóttír — Minning
Fædd 17. september 1917
Dáin 25. júní 1993
Ríkur þáttur í lífsgæfu okkar
mannanna er sá að mega njóta
samfylgdar góðs og gefandi fólks,
sem veitir ljósi á veg fram með
björtu brosi, hlýjum hlátri, verm-
andi viðmóti. Ekki sízt á þetta við
á mótunarskeiði okkar, þegar al-
vara lífsins er að taka við af æsk-
unnar leik.
Þegar Kristín vinkona mín Jóns-
dóttir er horfin sjónum leitar hugur
áratugi aftur, allt til fyrstu kynna
á Fáskrúðsfirði, þar sem nítján ára
gamall græningi var að fást við
að fóta sig á kennslubrautinni með
suma nemendur allt að því litlu
yngri en hann sjálfur. Fáskrúðs-
firðingar hafa alla tíð síðan átt
sérstakan sess í huga mér, svo
undurvel sem þeir tóku þá á móti
mér sem og jafnan síðar.
Þau hjónin Kristín og Sölvi Óla-
son maður hennar skipa þar
verðugan vináttusess, veitul og
gefandi bæði tvö, þar sem hlutur
hinnar hjartahlýju húsmóður var
^ svo góður sem gengið væri á fund
gamalgróins vinar.
Kristín var afar vel gerð kona,
góð greind og glögg lífssýn héldust
í hendur, veittu henni víðsýni og
einlæga sannfæringu, hún átti
heita lund en hlýja þó allra helzt,
hress í bragði og ákveðin, athafna-
söm kona og fylgin sér með ósvik-
ula gleði í hjartanu.
Þessa tvo kennsluvetur mína á
Fáskrúðsfirði kynntist ég Kristínu
vel og átti m.a. með henni farsælt
- «félagsmálastarf, en hún átti ríka
félagslega vitund, var áhugasöm
og samvizkusöm í senn og lagði
hveiju góðu máli mætagott lið, og
það munaði um liðsinni hennar. Það
er ljúft að staldra við er hún kveð-
ur með svo ljósa minning frá lið-
inni tíð.
í áranna rás hélzt okkar trygga
vinátta og alltaf var Kristín veit-
andinn enda var henni eðlislæg hin
ríka þörf fyrir að greiða götu fólks
og gera það sem í hennar valdi
stóð til að allt gengi sem allra bezt
upp, allt stæði sem stafur á bók.
Kristín var einstaklega mikil
myndarhúsmóðir, en hún fékkst við
ýmislegt í önn daganna, þar sem
öllu var vel til skila haldið, rak um
skeið verzlun af dugnaði og mikilli
lipurð og viðhafnarveizlur voru
hennar sérgrein, að standa fyrir
slíku við hátíðleg tækifæri með
rausn og sæmd, þá nutu sín til
fulls þeir eðliskostir hennar sem
lutu að myndarskap og smekkvísi
um leið.
Kristín hafði ákveðnar skoðanir
alla tíð um þau málefni sem ein-
hveiju skiptu. Hún kom frá miklu
félagsmála- og menningarheimili í
Breiðdalnum og þann arf úr for-
eldrahúsum ávaxtaði hún dyggi-
lega. Hún var félagshyggjukona
af beztu gerð, engum kreddum
bundin en lét rökvísi ráða samfara
heilbrigðri dómgreind, meitlaða
þeirri sannfæringu samhjálparinn-
ar, sem hún vidli láta vera aðal
hvers þjóðfélags.
Slík sannfæring var henni í blóð
borin og þegar hjartahlýjan kom
þar í mót var samræmið hið bezta.
Að leiðarlokum er enda spurt hvort
nokkuð sé í raun dýrmætara en
að eiga slíka eðliskosti í farteski
lífsins og leyfa þeim að njóta sín
til fulls. Það gerði Kristín vissulega
alla ævitíð. Gestrisni hennar var
enda rómuð og heimilið sannur
griðastaður sem gott var að sækja
heim.
Hún Kristín kom úr Breiðdalnum
ung kona og eiginmaður hennar
Sölvi Ólason smiður er úr Skriðdal
ættaður og þau hjón því austfirzk
bæði sem bezt getur verið. Á heim-
ili þeirra ríktu heilbrigðar lífsskoð-
anir, sem hollt var ungum að mega
kynnast. Öndvegisfólk eru þau
einkunnarorð sem upp í hugann
koma.
Ég ætla mér ekki þá dul að rekja
æviferil hennar Kristínar né ætt-
erni, aðeins að geta dætra þeirra
tveggja, Guðnýjar og Óskar, sem
urðu henni yndi á ævivegi sem og
allt þeirra fólk. Hún lætur eftir sig
ljúfa minning um kynni kær hjá
samferðafólki sem kveður hana
þakklátum huga. Mig langar að
slást í þann stóra hóp og þakka
henni vináttu áranna og alla kynn-
ing fyrr og síðar. Megi ljósbrot lið-
inna minninga leiftra um þá hug-
umkæru mynd sem ég á af henni
Kristínu. Hún var kona minnisstæð
hveijum sem henni kynntist fyrir
mannkosta sakir. Megi austfirzkar
vættir standa vörð um kæra minn-
ing kjarnakonu, sem í hvívetna
skilaði sínu á lífsleiðinni.
Við Hanna sendum eftirlifandi
eiginmanni, dætrum hennar og ást-
vinum öðrum okkar einlægu
samúðarkveðjur.
Blessuð sé kær minning Kristín-
ar.
Helgi Seljan.
Föstudaginn 25. júní lést í
Sjúkrahúsinu á Seyðisfirði Kristín
Björg Jónsdóttir eftir langvarandi
veikindi. Kristín var frá Þorvalds-
stöðum í Breiðdal, dóttir hjónanna
Guðnýjar Jónsdóttur og Jóns Björg-
úlfssonar, mikilla sæmdarhjóna og
var næstelst þrettán systkina.
Gestrisni og góðvild einkenndu
Þorvaldsstaðaheimilið og fór Krist-
ín. með það veganesti úr föður-
garði, en hún var einstaklega glað-
vær kona og gestrisin svo að af bar.
Ég man glöggt fyrstu kynni okk-
ar Kristínar þegar hún kom til
Fáskrúðsfjarðar í ársbyijun 1943.
Maður hennar, Sölvi Ólafsson frá
Þingmúla í Skriðdal, var kominn
nokkuð á undan henni og vann við
smíðar hjá föður mínum. Kristín
og Sölvi fengu leigt herbergi í
næsta húsi við okkur, Oddeyri.
Ekki var þar þægindum fyrir að
fara, hvorki rennandi vatn né frá-
rennsli og aðeins lítil olíuvél með
einni hellu, en Stína kvartaði ekki,
sagði þetta allt svo ágætt. Og víst
var það ágætt því að þau voru svo
hamingjusöm, það geislaði af þeim
og vinnan var þeirra aðalsmerki.
Sölvi smíðaði og hún saumaði og
lék allt í höndum hennar, sama
hvort voru fínir ballkjólar eða föt
á karlmenn.
Fljótlega réð Stína til sín tvær
stúlkur til sauma, Helgu systur sína
og Valborgu Ákadóttur, sem unnu
hjá henni um tíma. Eftir nokkurra
mánaða veru á Oddeyri fengu þau
leigt í Sunnuhvoli og var þar öllu
meira pláss, stórt eldhús og stofa
og man ég að Stínu fannst þetta
heil höll. Um þetta leyti dvaldist
ég hjá henni, því að Sölvi fór til
Djúpavogs til smíða ásamt föður
mínum. Það undraði mig að hún
virtist ekkert þurfa að sofa, því að
hún vann við sauma langt fram
eftir nóttu og vakti mig snemma
morguns með ijúkandi kakó og
góðgæti. Hún sagði mér margt
skemmtilegt og hafði sérstaklega
gaman af að rifja upp veru sína á
Hallormsstað, en þar hafði hún
verið á námskeiðum og sem þjón-
ustustúlka hjá Sigrúnu Blöndal; er
mér sagt að Sigrún hafi haft sér-
stakar mætur á Kristínu.
Sölvi og Kristín bjuggu á fleiri
stöðum, á Fáskrúðsfirði og Djúpa-
vogi, þar til þau keyptu húsið Sól-
brekku sem hún var síðan kennd
við.
Kristín og Sölvi eignuðust
dótturina Guðnýju Margréti og
tóku til fósturs Pálínu Ósk Braga-
dóttur sem þau reyndust afskap-
lega vel, en einnig ólu þau upp
Sölva Kristin, son Guðnýjar.
Ég þakka þessari góðu konu
samfylgdina og blessuð sé minning
hennar.
Guðrún Einarsdóttir.
Hún Stína systir er farin eins
og við segjum gjarna. Hún kvaddi
okkur í birtu sumarsins og við biðj-
um að sú birta fylgi henni til nýrra
heimkynna.
Kristín Björg var fædd 17. sept-
ember 1917 að Þorvaldsstöðum í
Breiðdal. Foreldrar hennar voru
hjónin Jón Björgúlfsson og Guðný
Jónasdóttir. Hún var næstelst 13
systkina og elsta telpan. Það gefur
augaleið að hennar hefur snemma
beðið ærinn starfi að gæta litlu
systkinanna. Af þessum hópi eru
nú tíu á lífí. Stina var hamhleypa
til vinnu og hlífði sér hvergi þar
sem hún lagði hönd að.
Allt lék í höndum hennar,
saumaskapur, hannyrðir vefnaður,
matargerð, bakstur. Það var engu
líkara en henni væri þetta allt
meðfætt. Ung fór hún á Hús-
mæðraskólann á Hallormsstað sem
þá var talinn með bestu skólum
sinnar tegundar á landi hér undir
stjórn frú Blöndal. Þar kynntist hún
eftirlifandi manni sínum, Sölva Óla-
syni frá Þingmúla í Skriðdal, mikl-
um sómadreng. Þau eignuðust tvö
böm, Margréti Guðnýju og dreng
er dó í fæðingu. Þá ólu þau upp
frá fæðingu Pálínu Ósk Bragadótt-
ur. Einnig ólst upp hjá þeim dóttur-
sonurinn Sölvi Kristinn.
Svo hátíðlega tók Stína hlutverk
sitt sem stóra systir að þó árin
færðust yfir hópinn vorum við yngri
systkinin ávallt litlu systkinin, sem
hún bar fyrir btjósti. Alla tíð vakti
hún yfír velferð okkar, barna okkar
og bamabarna nú síðast. Hennar
stóra hjarta tók þátt í sorg okkar
og gleði, alltaf reiðubúin að leggja
lið, hver sem með þurfti. Ekki
mátti hún neitt aumt sjá án þess
að reyna úr að bæta, enda hænd-
ust að henni þeir sem minna máttu
sín í lífinu, auk allra hinna. Öll
börn löðuðust að Stínu, því að hún
átti ætíð bros og eitthvað gott í
munninn og gaf sér tíma til að
rabba við þau eins og fullorðna.
Þegar dætur mínar voru litlar var
Stína frænka jólasveinninn sjálfur
í þeirra augum, holdi klæddur.
Það var alltaf beðið með spenn-
ingi eftir heimsóknum hennar og
tilhlökkun að fara í heimsókn í
Sólbrekku. Spennandi var að bíða
eftir jólapökkunum frá Stínu
frænku í þá gömlu góðu daga.
Þannig var það og á fleiri stöð-
um. Þær voru ófáar flíkurnar sem
hún töfraði fram gegnum tíðina.
Þegar hún settist við saumavélina
var það göldrum líkast. Best þótti
Guðmundur Vilhelm
Steinsson — Minning
Fæddur 24. desember 1921
Dáinn 25. júní 1993
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskiinaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin strið.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Ég kveð Munda Steins hinstu
kveðju og þakka alla hlýjuna og
góðvildina frá æskuárum mínum.
^Elsku Stebba, börnin og fjölskyld-
ur, góður Guð styrki ykkur og varð-
veiti.
Anna Jóna Snorradóttir.
Þegar reynt er að leggja mat á
lífs- og starfsferil manna lítur
gjama svo út við fyrstu sýn sem
einn leggi samfélaginu meira til en
annar. Þeir sem mikið berast á; oft
nefndir í sambandi við opinber störf
eða hafa lag á að hreykja sér eru
oft taldir leggja þar meira af mörk-
um. En ef grannt er skoðað: Hvor
leggur meira af mörkum, hinn
hljóðláti, starfsami og grandvari
eða hinn, sá hávaðasami, áberandi
og sjálfumglaði? Ekki skal lagður
á það dómur hér, en ekki er vafa-
mál að Guðmundur Steinsson frá
Hofsósi fyllti flokk þeirra fyrr-
nefndu. Hann var einn þeirra fjöl-
mörgu samferðamanna sem með
vinnusemi, grandvarleik og útsjón-
arsemi hafa gert þessa þjóð eins
bjargálna og hún þó er.
Guðmundur var fæddur að Sviðn-
ingi í Kolbeinsdal í Skagafirði. For-
eldrar hans voru hjónin Steinn Sig-
valdason og Anna Jónsdóttir sem
þar bjuggu. Var Guðmundur þar
með foreldrum sínum til sex ára
aldurs. Þá urðu þau að hætta bú-
skap, en voru næstu árin á ýmsum
stöðum í austanverðum Skagafirði.
Steinn m.a. mikið til sjós, en Anna
í kaupavinnu og mun Guðmundur
hafa fylgt henni. Annan son áttu
þau, Sigvalda, f. 1919. Árið 1932
sameinaðist svo fjölskyldan á ný
og settist að á Hofsósi og átti þar
heima lengi síðan. Þar ólst Guð-
mundur upp, gekk þar í skóla að
þeirra tíma hætti; barna- og ungl-
ingaskóla.
Árið 1945 gengu þau í hjónaband
Guðmundur og Stefanía Jónsdóttir
frá Nesi í Flókadal. Þau hófu brátt
að leggja grunn að framtíðarheim-
ili og á árunum 1946 og 1947 reis
myndarlegt einbýlishús norðan við
ána, sem þau nefndu Birkihlíð.
Naut Guðmundur góðrar aðstoðar
föður síns og bróður við það verk.
Þarna var svo heimili þeirra næstu
þijátíu árin og meira til. Á Hofsósi
lagði GuðmundUr hönd að margvís-
legum störfum. Hann var til sjós,
gerði m.a. út bát í samvinnu við
Friðrik Jónsson í nokkur sumur.
Mest mun hann þó hafa stundað
byggingarvinnu og mun hann hafa
lagt hönd að verki meira og minna
við flest hús sem byggð voru á
Hofsósi á þessum árum. Vann hann
einkum við múrverk, en kom raunar
nálægt flestu öðru sem tilheyrir
byggingu eins húss, því að maður-
inn hafði haga hönd og útsjónar-
semi hans og verksvit var meira en
í meðallagi.
Guðmundur var greindur maður
og menntaður, enda þótt sú mennt-
un byggðist ekki á langri skóla-
göngu. Hann var víðlesinn og marg-
fróður, hafði t.d. gott vald á dönsku
og ensku til lestrar. Hann var fé-
lagslyndur og hafði traust samborg-
aranna til ábyrgðarstarfa í þágu
samfélagsins. Sat um skeið í
hreppsnefnd, í stjórn verkamanna-
félagsins Farsæls; var einn af stofn-
endum Lionsklúbbsins Höfða og
formaður hans eitt tímabil — og
fleira má nefna. Þessi störf vann
hann af sinni eðlislægu yfirvegun
og .íhygli.
Árið 1979 fluttu þau Guðmundur
og Stefanía til Sauðárkróks. Vann
hann þar m.a. í plastverksmiðju,
við byggingar- og viðhaldsvinnu
o.fl.
Hin síðustu árin voru honum erf-
ið heilsufarslega. Hafði þó löngum
fótavist og útivist. Naut hann ein-
stakrar umhyggju og ástúðar Stef-
aníu, sem lagði sig fram um að létta
honum stundirnar. Guðmundur
varð bráðkvaddur á heimili sínu á
Hólavegi 8 að morgni 25. júní sl.
Þeim hjónum fæddust sjö börn.
Elstur er Sigmundur, f. 1945,
kvæntur Amalíu Sigurðardóttur,
þau búa á Sauðárkróki; Anna Stein-
unn, f. 1946, gift Ragnari Inga
Tómassyni og búa þau á Blöndu-
ósi; Jón er fæddur 1952, kvæntur
Margréti Guðmundsdóttur, þau búa
í Grindavík; Björgvin, f. 1954,
kvæntur Margréti Pétursdóttur,
þau búa á Sauðárkróki; Guðmundur
Óm, f. 1955; kvæntur Ernu Bald-
ursdóttir, búa þau á Sauðárkróki;
Steinn, f. 1958, kvæntur Guðrúnu
Jónu Gunnarsdóttur, þau eru búsett
í Hafnarfírði; yngst er Hólmfríður
Dröfn, f. 1960, gift Friðriki Jóns-
syni, en þau eru búsett í Dan-
mörku. Barnabörnin eru 20 og
barnabarnabörnin tvö.
Þegar dauðann ber að er það
oftar en ekki óvænt. Svo var einnig
nú. Þegar svo snögg umskipti verða
verkar það oft sem högg á þá sem
næstir standa. Ástæða er þó til að
ætla að umskiptin hafi borið að sem
Guðmundur gat best hugsað sér,
enda þótt tímasetningunni hefði
raunar mátt skeika um fáeina
klukkutíma af ástæðum sem við,
sem nærri stöndum, skiljum. En
kannski það hafi einnig haft til-
gang, hvernig það bar að. Eitt er
þó víst: Eftir Munda Steins eigum
við góðar minningar, minningar um
hlýjan og góðan heimilisföður, dug-
andi og skemmtilegan vinnufélaga,
traustan og ábyggilegan samferða-
mann. Stefaníu og ástvinum öllum
færum við Lilla innilegar samúðar-
kveðjur.
Jón Karlsson.
Tengdafaðir minn, Guðmundur
Steinsson, andaðist á heimili sínu,
Hólavegi 8, Sauðárkróki, föstudag-
inn 25. júní á 73. aldursári. Guð-
mundur fæddist á aðfangadag jóla
árið 1921 að Sviðningi í Kolbeins-
dal. Foreldrar hans voru hjónin
Anna Jónsdóttir og Steinn Sig-
valdason. Bjuggu þau á Sviðningi
og fleiri bæjum allt til ársins 1932
að þau fluttust til Hofsóss. Guð-
mundur mun snemma hafa farið
að vinna og strax í æsku vandist
hann á þá iðni og samviskusemi er
einkenndi öll hans störf til starfs-
loka. Á þessum árum var atvinnulíf-
ið óburðugt á Hofsósi, sem og víð-
ast um landið.
Guðmundur gekk því til þeirrar
vinnu er til féll bæði á sjó og á
landi. Um tíma átti hann bát í fé-
lagi við annan og gerði þá út og