Morgunblaðið - 03.10.1993, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3. OKTÓBER 1993
17
eftir Árna Matthíasson
margir þekki
lög Mickeys
Jupps, er það
yfirleitt í flutn-
ingi annarra,
því þeir eru
legíó sem hafa
hljóðritað lög
hans, þar á
meðal Searchers, Dave Edmunds,
The Judds, Rick Nelson, Elkie Bro-
oks og danska rokkhetjan Henning
Stærk. Jupp sjálfur hefur hljóðritað
sjö breiðskífur fyrir ýmis fýrirtæki
og á hverri plötu láta einhveijar
stjörnur ljós sitt skína, því þó hann
hafi forðast frægðina hafa aðrir
tónlistarmenn dálæti á Mickey
Jupp.
í klíkunni
Mickey Jupp byijaði að glamra
á gítar snemma á sjöunda áratugn-
um, nokkuð sem hann segir að
hafí verið lítið gert á þeim tíma,
þó síðar fjölgaði til muna þeim pilt-
um sem fengust við tónlist. „Ég
byijaði að fást við gítarinn 1962
og það var ekki fyrr en uppúr 1965
að þeim fjölgaði sem vildu spila.“
Á þeim tíma héldu bresk ungmenni
helst upp á rytmablús, soul og blús
svartra Bandaríkjamanna og Jupp,
sem bjó í Southend, nokkuð frá
Lundúnum, segir að hrifning sín á
tónlistinni hafi einmitt leitt hann
áfram, en aðrir í klíkunni í South-
end voru meðal annarra Gary Broo-
ker og Robin Trower sem síðar
settu saman Procol Harum.
Jupp hóf að spila með Orioles,
sem var næst vinsælasta rytma-
blússveitin í Southend, næst á eftir
Paramounts þeirra Brookers og
Trowers, en þá lék hann á píanó
og efnisskráin byggðist á lögum
eftir svarta Bandaríkjamenn. Jupp
segir að dálæti hans á tónlistinni
hafi rekið hann áfram, en ekki sú
fyrirætlan að verða stjarna. Hann
segist reyndar aldrei hafa ætlað sér
að verða atvinnu tónlistármaður,
það hafi bara atvikast svo. „Ég
kann því einkar vel að vera ekki
stjarna og kannski er ég ekki
stjarna vegna þess að ég hef aldrei
fundið hjá mér löngunina til að
vera átrúnaðargoð.“
Eins og áður segir byggðist tón-
leikadagskrá Orioles eingöngu á
lögum eftir aðra og Jupp segir að
í upphafi hafi menn hafi ekki gert
mikinn greinarmun á blús og
rytmablús og rokki, „þetta var allt
það sama, þetta var bara allt góð
tónlist".
Upp úr Orioles slitnaði af ýmsum
orsökum, sumum sem eru ekki ljós-
ar, en eitthvað varð til þess að Jupp
dró sig út úr sveitinni, sumir vilja
meina vandamál í einkalífinu, en
einnig hefur skipt máli að sveitinni
gekk illa að komast á samning, lík-
lega vegna þess að frumsamið efni
skorti. Hvað sem því leið fluttist
Jupp aftur til Southend og síðar til
Bath, þar sem hann bjó einn með
gítarnum. Þetta var árið 1968 og
upp úr því fór Jupp að fást við það
tómstundagaman að semja lög.
Lagasmíðarnar eru
tómstundagaman
„Ég bjó þá í Bath og hafði fátt
annað að gera en glamra á gítar.
Þá varð það að tómstundagamni
að semja lög og það er reyndar enn
helsta tómstundagaman mitt, þó ég
fái borgað fyrir það í dag. Ef ég
settist í helgan stein á morgun, eða
missti alla putta og gæti ekki spilað
lengur, myndi ég halda áfram að
semja lög.“
Jupp segist semja lög uppúr hug-
dettum og tilviljunum. „Ég heyri
kannski einhvern segja eitthvað
sem hljómar skemmtilega og þá
hugsa ég, þetta var gott, þetta get
ég notað. Svo þegar ég er farinn
að vinna lagið kviknar fullt af hug-
myndum, sem ég ýmist nota í lagið
eða geymi til seinni tíma. Það hefur
einnig komið fyrir að ég hafi byijað
að semja lag á þess að hafa hug-
mynd til að moða úr og það er
hræðilegt," segir Jupp og hlær.
Aðal bandaríska rytmablúsins
var rytmískur og hraður textinn,
eins og vel má heyra hjá Little Rich-
ard, Chuck Berry, Jackie Brenston
og fleiri og því ljóst að textinn er .
hryggjarstykkið í hveiju lagi.
„Textinn kemur seinna og ég ligg
lengi yfir hveijum texta,“ segir
Jupp með áherslu. „Mínar helstu
fyrirmyndir í textagerð eru Chuck
Berry og Jerry Leiber og Mike Stoll-
er, og þá sérstaklega hvernig þeir
.reyna að halda rytmanum í textan-
um; láta textann miða laginu
áfram,“ segir Jupp og syngur texta-
brot eftir Chuck Berry máli sínu til
stuðnings. „Þannig reyni ég að láta
aldrei koma eyður í textann, hef
þagnir sem fæstar og reyni að halda
rytma. Hvað innihaldið varðar þá
hef ég samið eitthvað yfir 260 lög
og alltaf haldið mig frá pólitík,"
segir hann kíminn og bætir við að
það sýni að hann sé á réttri leið.
„Ég fjalla því eðlilega helst um
samskipti kynjanna, þó ekki sé það
alltaf um ástina."
Pöbbarokkbyltingin
Þegar úr lagaleysinu var bætt
hefðu flestir búist við að leið Jupps
upp á stjörnuhimininn yrði greið,
en það var öðru nær. Hann tók þó
aftur upp þráðinn í spiliríi og byij-
aði aftur á pöbbarúntinum í Lund-
únum. Á þessum tíma sendi hann
frá sér þijár lágstemmdar plötur,
að mestu órafmagnaðan rytmablús,
og vann sig smám saman í álit.
Þegar svo pöbbarokkbyltingin varð
í Bretlandi um miðjan áttunda ára-
tuginn og hljómsveitir eins og
Kursaal Flyers, Dr. Feelgood og
Brinsley Schwartz spruttu upp sem
svar við montrokkinu, Emerson
Lake & Palmer og Yes, var Mickey
Jupp í miðri hringiðunni með upp-
runalegt rytmablúsrokk sitt sem
var einmitt það sem- almenningur
leitaði eftir. Jupp tók þó þátt í öllu
með hálfum huga segir hann, því
hann kunni þessu sífellda tónleika-
haldi illa. „Þegar ég er á ajmað
borð kominn upp á svið með gítar-
inn á öxlinni líður mér vel og finnst
gaman að spila, en ég vildi svo
gjarnan losna við ferlið á milli hótel-
herbergis og sviðs, best af öllu
væri ef ég gæti líkamnast á sviðinu
og horfið á sama hátt að tónleikum
loknum," segir Jupp og hlær að til-
hugsuninni. „Satt best að segja þá
gafst ég upp á því að vera sífellt
að spila og ég verð að viðurkenna
að enn þann dag í dag finn ég fyr-
ir sterkum sviðsskrekk áður en ég
byija að spila þó ég viti að ég geri
það vel.“ Sviðsskrekkurinn varð og
til þess að þegar pönkið spratt upp
úr pöbbarokkinu var Jupp nánast
sestur í helgan stein hvað tónleika-
hald í Bretlandi varðaði.
Það er ljóst af ofanskráðu að
Mickey Jupp kann ekki vel við
umstangið í kringum tónleikahald
og hann segist reyndar lítið spila
um þessar mundir, nema þegar
• hann fái upphringingar eins og fyr-
ir stuttu þegar sænsk hljómsveit
hringdi í hann og bauð honum að
koma að spila í Svíþjóð. „Ég þurfti
ekkert að gera, bara að ganga út
í flugvél og svo.nánast upp á svið.
íslandsferðin er álíka komin til, því
á einum tónleikunum í Svíþjóð hitti
ég Árna Þórarinsson sem spurði
hvort ég vildi spila á íslandi og ég
játti því.“ Mickey Jupp hefur ein-
mitt notið vinsælda í Evrópu utan
Bretlands, enda segist hann kunna
því afskaplega vel að spila í Evr-
ópu, því þá þarf hann ekki að standa
í umstanginu sjálfur. Hróður hans
hefur þó farið víðar sem lagasmiðs
og má nefna að Henning Stærk,
sem er vinsælasti tónlistarmaður
Danmerkur á eftir Kim Larsen,
hefur byggt feril sinn að miklu leyti
á lögum Jupps. Jupp segist og
kunna því einkar vel að einhveijir
vilji hljóðrita lög hans, ýmsir rokk-
arar og sveitasöngvarar. Ekki segir
hann skipta máli þó sá sem heyrir
lagið viti ekki að það sé eftir Mic-
key Jupp, „mér finnst nóg ef ein-
hver heyrir lag eftir mig og finnst
það gott. Hvort hann þekki mig
skiptir minna máli.“
Mickey Jupp kemur hingað til
lands í vikunni og leikur með KK
flokknum á átta tónleikum víða um
land, blanda sem óhætt er að mæla
með.
Rokkari
af guös náó
ÞAÐ ERU ekki allir sem svara þegar frægðin
kallar og svo fór með breska rokkarann Mickey
Jupp. Hann var meðal þeirra sem ruddu breska
rokkinu braut í árdaga, ágætis píanó- og gítarleik-
ari og fyrirtaks söngvari og lagasmiður; var reynd-
ar kallaður Chuck Berry Bretlands. Þegar á reyndi
vildi hann þó ekki dreypa á kaleiknum og varð
neðanmálsgrein í breskri rokksögu, en ekki heill
kafli. Mickey Jupp fer ekki víða og heldur sjald-
an tónleika, en hann er á leiðinni hingað til lands
og fer um landið með KK flokknum.
Breski söngv-
arinn og laga-
smiðurinn Mic-
key Jupp er
væntanlegur
hingað til
lands í vikunni