Morgunblaðið - 02.03.1995, Blaðsíða 2

2 C FIMMTUDAGUR 2. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Trefjar hf.
festa kaup á
Barkar-húsi
TREFJAR hf. í Hafnarfirði sem
sérhæfa sig m.a. í framleiðslu á
plastbátum og heitum pottum hafa
keypt um 6 þúsund fermetra hús-
næði á Hjallahrauni 2 í Hafnar-
firði. Þetta húsnæði hefur stundum
gengið undir nafninu Barkarhúsið
en þar var áður til húsa Börkur hf.
sem framleiddi plaströr og síðar
húseiningar. Jafnframt hafa Trefjar
selt um 2 þúsund fermetra húsnæði
sitt við Stapahraun.
Að sögn Auðuns Oskarssonar,
framkvæmdastjóra Treíja, þarf fyr-
irtækið á auknu húsnæði að halda
vegna fyrirhugaðrar framleiðslu á
skemmtibátum til útflutnings. Eins
og fram hefur komið í viðskipta-
blaði keypti fyrirtækið mót af slík-
um bátum frá Bretlandi á síðasta
ári og hefur haft framleiðslu þeirra
í undirbúningi um nokkurt skeið.
Er stefnt að því að framleiða einn
skemmtibát á mánuði en til þess
þarf um 1.500 fermetra húsnæði.
Trefjar kynntu nýja gerð af fiski-
bátum fyrir skömmu, svonefnda
Skel 86, og hefur sala þeirra geng-
ið vel. Auðunn segir að búið sé að
selja alla báta sem hægt verði að
afhenda fram á sumar. Þá sé áætl-
að að hefja skemmtibátaframleiðsl-
una í lok júlí en áfram verði fram-
leiddar akrýlvörur á borð við heita
potta. Nýja húsnæðið henti vel til
framleiðslunnar því þar hafi áður
verið ein stærsta plastverksmiðja
landsins. Til dæmis sé fyrir hendi
góð loftræsting í húsinu og stórt
svæði fyrir utan það en hvort
tveggja sé mjög nauðsynlegt vegna
framleiðslu fyrirtækisins.
mest seldu fólks-
bílategundirnar Br frá
fyrstu 2 mánuðina fyrra ári
1995
%
%
1 Toyota 139 19,7 -33,2
2. Hvundai 94 13,3 -4,1
3. Nissan 92 13,0 -2,1
4. Volkswaqen 81 11,4 +47,3
5. Subaru 53 7,6 +657,0
6. Opel 52 7,4 +643,0
7. Renault 30 4,2 +50,0
8. Mitsubishi 27 3,8 -56,5
9. Lada 23 3,2 +4,5
10. Volvo 19 2,7 -24,0
Aðrar teg. 97 13,7 -33,3
Samtals 707 100,0 -4,8
Innflutningur
bifreiða í janúar
743 og febrúar
707 1994 og
1995

1993 1994
| - FÓLKSBÍLAR,
nýir
VORU-,
SENDI- og
HÓPFERÐA-
BÍLAR, nýir
61 I
1993 1994
NÝSKRÁNINGUM fólksbíla fjölgaði 11 % í febrúar sl. samanborið við
sama mánuð í fyrra, eða úr 389 í 433. Það sem af er árinu hafa 707
fólksbílar verið nýskráðir samanborið við 743 á sama tíma í fyrra.
Fækkunin milli ára nemur tæpum 5%, enda voru nýskráningar fólksbíla
í janúar sl. mun færri en í janúar 1994, eða 22%. Það sem af er árinu
hefur mest verið selt af Toyota fólksbílum. Markaðshlutdeild þeirra er
um 20%, en sala Toyota bíla hefur dregist saman um 33% frá janúar og
febrúar 1994 eins og sést á töflunni hér að ofan. Það er athyglisvert að
sjá mikla söluaukningu hjá Subaru og Opel bílum eða 657% og 643%.
Þannig hefur nýskráningum Subaru fjölgað úr 7 í 53 fyrstu tvo mánuði
ársins og Opel úr 7 í 52.
Raforka
næstódýr-
ust hér
RAFORKA er hvergi ódýrari í Evr-
ópu en á íslandi, nema í Noregi.
Þetta er niðurstaða könnunar sem
breska fagtímaritið Corporate Loc-
ation stóð fyrir og birtist í nýjasta
tölublaði þess.
Helsta niðurstaða könnunarinn-
ar er að sögn tímaritsins að þeir
sem leita eftir ódýru og ómengandi
rafmagni eigi að horfa til Norður-
landanna eða Eystrasaltsríkjanna.
„Hreinasta“ raforkan er sögð vera
í Svíþjóð, Lettlandi og Frakklandi.
ísland og Noregur eru ekki nefnd
í því sambandi, hugsanlega vegna
skorts á upplýsingum en búast má
við að þau yrðu ofarlsga því hann
byggir á þeim forsendum að vatns-
og vindorka er talin hreinust.
í grein Corporate Location er
fjallað nokkuð um hinn sameinlega
orkumarkað ESB, sem ganga á í
gildi næsta ár, þó að ritið segi ólík-
legt að það markmið náist. Tekið
er fram að tvö ódýrustu löndin,
Noregur og Ísland, verði fyrir utan
ESB og orkumarkaðinn.
Réttíndi minnihluta aukin
ínýjum hlutafélagalögum
UNDIRBÚNINGUR hefur ekki hafist að setn-
ingu sérstakra laga um yfírtökutilboð eins og
kveðið var á um í þingsályktunartillögu sem
samþykkt var á alþingi í mars 1992. Þess í stað
var höfð hliðsjón af þingsályktunartillögunni við
setningu nýrra laga um hlutafélög sem alþingi
samþykkti skömmu fyrir jól en þar voru réttindi
minnihluta aukin. Þetta kom fram í svari Sig-
hvats Björgvinssonar, viðskiptaráðherra, við fyr-
irspum frá Matthíasi Bjamasyni á alþingi þann
20. febrúar sl.
Matthías spurðist fyrir um það hvers vegna
ráðherra hefði ekki farið að fyrirmælum alþing-
is sem fram hefðu komið í þingsályktun sem
samþykkt var 19. mars 1992 um að lagt yrði
fyrir 116. löggjafarþingið fmmvarp um yfírtök-
utilboð og önnur almenn tilboð í hlutafélögum,
þannig að slík lög gætu tekið gildi 1. janúar
1993 og vemdað félagsmenn og aðra sem hags-
muni ættu að gæta. Þá spurði Matthías einnig
að því hvaða áhrif ráðherrann teldi það hafa
haft fyrir minnihluta hluthafa í einstöku hlutafé-
lögum, einkum íjölmennum félögum, að hafa
ekki löggjöf sem tryggði rétt þeirra.
Fram kom í svari Sighvats Björgvinssonar,
viðskiptaráðherra, að lagafmmvarp um þetta
efni [fmmvarp til laga um hlutafélög] hefði ver-
ið lagt fram snemma árs 1994 eftir að leitað
hefði verið umsagna og afgreitt skömmu fyrir
jól 1994. í því frumvarpi hefði verið gerð grein
fyrir þvi að hliðsjón hefði verið höfð við þingsá-
lyktunartillöguna við breytingu á ákvæðum um
innlausnarskyldu. Réttindi minnihluta í hlutafé-
lögum og nú einnig einkahlutafélögum hefðu
verið aukin til muna. Þar væri ekki lengur mið-
að við innlausnarskyldu eins og í eldri hlutafélög-
um þegar móðurfélag ætti meira en níu tíundu
hlutafjár I dótturfélagi heldur nægði að hluthafí
ætti meira en níu tíundu hlutafjár í hlutafélagi.
Kom fram að þetta ákvæði hefði verið sótt í
dönsk lög um sama efni og ekki hafí verið ann-
að vitað en að þingið sem afgreiddi hlutafélags-
löggjöfina svo og allir umsagnaraðilar hefðu
talið ákvæðin fela í sér eðlilega lausn á málinu.
Þá greindi Sighvatur Björgvinsson frá því að
í Bandaríkjunum væru ekki reglur um innlausn-
arskyldu þegar eignaraðild færi yfir ákveðinn
hundraðshluta. Sú regla væri heldur ekki al-
mennt fyrir hendi í ríkjum á Evrópska efnahags-
svæðinu. Samkvæmt tillögu Evrópusambandsins
sem lögð hefði verið fram í janúar árið 1989
væri sá áðili sem eignaðist þriðjung af heildarat-
kvæðisrétti í félaginu skyldur til að gera tilboð
í öll eftirstandandi bréf í félaginu. Samkvæmt
tillögunni tæki hún í bráð aðeins til hlutafélaga
sem væru skrá á verðbréfaþingi.
Sighvatur sagði ekki unnt að meta áhrif þess
á minnihluta í fjölmennustu hlutafélögunum,
þeim fáu félögum sem skráð væru á Verðbréfa-
þingi, ef miðað hefði verið við lægra mark en
níu tíundu, þ.e. einn þriðja sem almenna reglu.
Óvíst væri hvort alþingi hefði talið rétt að setja
slíka reglu á sínum tíma og alls óvíst væri hvern-
ig tillögunni reiddi af í Evrópusambandinu og
EES. Umsagnir innlendra aðila gætu einnig
haft áhrif við mat á þvi hvort slík regla yrði sett.
Verðbréfafyrirtæki telja að vemda þurfi réttindi minnihluta í hlutafélögum
Reglur þarf um
yfirtökutilboð
Kynning-
armiðstöð
opnuð
KYNNINGARMIÐSTÖÐ Evrópu-
rannsókna, KER, verður formlega
opnuð á morgun, föstudag þann 3.
mars. kl. 15.00 á Scandic Hótel Loft-
leiðum. Henni er m.a. ætlað að að-
stoða fyrirtæki og stofnanir við þátt-
töku í rannsókna- og tækniþróunará-
ætlunum Evrópusambandsins, sem
íslendingar hafa nánast fullan að-
gang að, segir í frétt frá Iðntækni-
stofnun.
Vincente Parajón Collada, ráðu-
neytisstjóri hjá ESB, mun fjalla um
möguleika íslenskra fyrirtækja og
stofnana til að nýta niðurstöður úr
rannsóknum sem stundaðar hafa
verið í Evrópu. Einnig hafa framsögu
Sighvatur Björgvinsson iðnaðarráð-
herra, Ólafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra og Vilhjálmur Lúðvíks-
son framkvæmdastjóri Rannsóknar-
ráðs íslands. Þeir munu fjalla um
stefnuna í tæknisamstarfí íslendinga
við aðrar Evrópuþjóðir.
Þá verður haldin sýning á þeirri
þjónustu sem Kynningarmiðstöð
Evrópurannsókna býður fyrirtækjum
og þeim sem hafa áhuga á tæknisam- ■
starfí við önnur evrópsk fyrirtæki,
stofnanir og háskóla. M.a. verður
hægt að leita að hugsanlegum sam-
starfsaðilum gegnum gagnabankann
CORDIS.
KER er rekin af Rannsóknarráði
íslands með aðstoð Iðntækistofnunar
og Rannsóknaþjónustu Háskólans.
FORRÁÐAMENN verðbréfafyrir-
tækja eru sammála því sjónarmiði
að setja beri einhvers konar reglur
á verðbréfamarkaði til að vernda
hagsmuni minnihluta í hlutafélög-
um. Eiríkur Guðnason, formaður
stjórnar Verðbréfaþings varpaði
fram hugmyndum um þetta efni á
ársfundi þingsins á mánudag, eins
og skýrt var frá á viðskiptasíðu
Morgunblaðsins á þriðjudag. Eirík-
ur sagði ekkert því til fyrirstöðu
að reglur um yfírtökutilboð gætu
mótast þótt löggjafinn hefði ekki
látið þær til sín taka. Tók hann sem
dæmi siðareglur í Bretlandi þar sem
kveðið er á um að sá sem eignast
yfír 30% af hlutafé félags skuli
bjóða öðrum hluthöfum að kaupa
þeirra hlutabréf á ekki lægra verði
en því hæsta sem hann greiddi
undangengna 12 mánuði fyrir
þannig hlutabréf.
„Það er vissulega ástæða til þess
að setja reglur sem verja réttindi
minnihlutaeigenda," sagði Guð-
mundur Hauksson, forstjóri Kaup-
þings. „Þetta á sérstaklega við núna
þegar fyrirtæki eru að breytast úr
því að vera í höndum fárra aðila í
það að vera almenningshlutafélög
í vaxandi mæli. Ég er því fylgjandi
því að menn velti því vandlega fyr-
ir sér að það þurfí að setja reglur
um yfirtökutilboð.
Hitt er annað að það getur verið
hættulegt að ganga of langt ef það
verður til þess að hefta eðlilegra
starfsemi. Islenski markaðurinn er
í mótun og þess vegna verðum við
gæta okkar í því að setja ekki of
stífar reglur. Reglugerðarsetning
og stíft eftirlit er of ríkt í íslensku
þjóðfélagi. Þetta drepur niður frum-
kvæði manna sem þarf einmitt að
fremur að örva. Reglur þurfa að
miðast við það að menn fái að njóta
sín með sínar hugmyndir." Guð-
mundur kvaðst sammála því sjónar-
miði sem fram kom hjá Eiríki
Guðnasyni, á ársfundi Verðbréfa-
þings að markaðurinn sjálfur setji
sér sínar eigin reglur fremur en þær
verði settar af hinu opinbera.
Pálmi Sigmarsson, fram-
kvæmdastjóri hjá Handsali, telur
sömuleiðis eðlilegt að siðareglur
verði settar á verðbréfamarkaði
varðandi yfirtökutilboð.
Efasemdir um rétt
meirihlutans í ÚA
Gunnar Helgi Halfdánarson, for-
stjóri Landsbréfa, segir sjónarmið
stjómarformanns Verðbréfaþings
mjög eðlileg. „Það er spurning hvort
að það sé heppilegt að miða við 30%
í þessu sambandi því íslenskt þjóð-
félag er mun gegnsærra en það
breska. Reyndar er spurning hvort
einn stór hluthafi með meirihluta
geti farið með verulega hagsmuni
fyrirtækisins á stjómarfundum. Það
hafa ýmsir sett fram efasemdir um
hvort einn stór hluthafí geti tekið
ákvörðun um lykilhagsmuni án
samþykkis annarra hluthafa hluta-
félags t.d. í tilviki Útgerðarfélags
Akureyringa."
Þá sagði Gunnar Helgi að í regl-
um Verðbréfaþings væru sérstakar
flöggunarreglur um skráningu
hlutabréfa. Þar væri gert ráð fyrir
að stjórn þingsins yrði tilkynnt
strax og félagi yrði kunnugt um
ef eignaraðild einhvers hluthafa,
einstaklings eða lögaðila, hefði
breyst þannig að atkvæðisréttur
hækki upp fyrir eða lækki niður
eftirtalin þrep: 10%, 20%, 33,3%,
50% og 66,7%. „Þessi grein hefur
litla þýðingu ef ekki eru til neinar
reglur." Hann kvaðst hins vegar
ekki vera viss um hvort siðareglur
væru nægilega sterk viðmiðun í
þessu sambandi því markaðurinn
væri mjög ungur. Það kynni að
vera réttara að veija framkvæmd
reglnanna með lögum en þó þannig
að þau tækju fullt tillit til smæðar
og séreinkenna íslenska markaðar-
ins.