Morgunblaðið - 20.04.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
LENGI vel var litið svo á, að rekst-
ur hugbúnaðarfyrirtækja væri
fremur einfalt mál. Allt, sem til
þyrfti, væri að geta lagt út fyrir
gerð nýs forrits, sem síðan mætti
íjölfalda fyrir næstum ekki neitt
og selja fyrir nokkra tugi þúsunda
kr. stykkið. Staðreyndin er þó dá-
lítið önnur. Hönnunarkostnaður við
ný forrit hefur rokið upp úr öllu
valdi en verðið hefur lækkað þar
sem neytendur kjósa oft heldur að
fá sér „endurbætt“ forrit fyrir
nokkur þúsund kr. en alveg nýtt.
Á síðasta ári voru þrjú stór hug-
búnaðarfyrirtæki í Bandaríkjun-
um, Lotus Development, Borland
og Computervision, rekin með tapi
og afkoma flestra annarra versn-
aði mikið. Það er því ekki að undra
þótt menn velti því fyrir sér hvað
sé til ráða.
Nýr markaður búinn til
Það, sem flestir staldra við í
þessu sambandi, er að tengja sam-
an sterkustu hliðina á þessum iðn-
aði, lítinn dreifingarkostnað, og
helsta veikleikann, sem er fjölföld-
un á forritum eða hugverkaþjófn-
aður. Tölvudisklingar hafa alltaf
verið ódýrir í framleiðslu og auð-
veldir afritunar. Geisladiskur, sem
getur geymt gífurlega mikið af
efni, kostar ekki nema um 60 kr.
í fjöldaframleiðslu og hægt er að
frímerkja hann og senda síðan með
póstinum hvert á land sem er.
Forrit, sem sent er beint til kaup-
VIÐSKIPTI
Hugbúnaðarfyrir-
tækin reyna nýjar
söluaðferðir
Gefa frá sér sum forrit til að geta
búið til markað fyrir önnur
anda um tölvunet, til dæmis Inter-
netið, er enn ódýrara í dreifingu.
í stað þess að reyna að koma í
veg fyrir mikla íjölföldun í gegnum
tölvunetin, eru framleiðendur nú
farnir að nýta sér netin í því skyni
að búa til nýjan markað. Það þýð-
ir, að þeir eru tilbúnir til að gefa
sum forritin til þess að geta selt
önnur. Netscape Communications
hefur náð undir sig meira en 70%
af markaðinum fyrir uppflettihug-
búnað, sem notaður er til að ferð-
ast um Intemetið, með því einfald-
lega að gefa hann. Málið er hins
vegar, að hann býr yfir ákveðnum
eiginleika: Hann getur dulbúið
sendingar þannig, að notandinn
getur óhræddur notað greiðslu-
kortið sitt við innkaup í gegnum
netið. Það hefur aftur búið til
markað fyrir annað, sem Netscape
hefur til sölu, svokallaðan „þjón-
ustuhugbúnað", sem kostar rúm-
lega 300.000 kr. Hann nota bein-
tengdar verslanir og aðrir, sem
vilja taka við dulbúnu sending-
unum.
Fyrir þremur árum reyndi hug-
búnaðarfyrirtækið Adobe að koma
á staðli með forriti, sem gerði fólki
kleift að skiptast á tölvuskjölum.
Var krafist þóknunar jafnt fyrir
forritið, sem bjó til skjalið, og
það, sem sýndi það. Þetta mis-
tókst algerlega en á síðasta ári
gerði Adobe aðra tilraun. Að þessu
sinni fór það að dæmi Netscape,
gaf forritið, sem sýnir skjalið, en
seldi hitt. Salan hefur líka aukist
hröðum skrefum og IBM hefur nú
ákveðið að búa flestar einkatölvur
sínar sýniforritinu.
Flugfrelsi með aðstoð smáríkja
NÝTT viðskiptaátök vofa yfir milli
Bandaríkjanna og Evrópusambands-
ins, ESB, og að þessu sinni vegna
tilrauna Bandaríkjamanna til að
koma á auknu frelsi í Atlantshafs-
fluginu, að mati bandaríska við-
skiptatímaritsins Business Week. Þar
segir að fyrri ágreiningsmál þessara
viðskiptablokka hafi yfirleitt verið
mjög afmörkuð, til dæmis snúist um
markaðsaðgang fyrir banana og
kvikmyndir, en nú hangir miklu fleira
á spýtunni.
Tilraun Bandaríkjamanna til að
opna evrópska flugmarkaðinn er að-
eins fyrsta atlagan að hundruðum
samninga um allan heim, sem hafa
það að meginmarkmiði að takmarka
aðgang erlendra flugfélaga að við-
komandi heimamarkaði. Ef vel tekst
til í Evrópu munu þeir snúa sér að
Asíu og S-Ameríku.
Til liðs við sig í þessari baráttu
hafa Bandaríkjamenn fengið ýmis
smáríkjanna í Evrópu en þau eru
meira en fús til að auka flugfrelsið
og ijúfa um leið það fyrirkomulag,
sem flugfélögin í stóru löndunum, til
dæmis Frakklandi og Bretlandi,
hagnast mest á. Nú þegar hafa
Bandaríkjamenn gert bráðabirgða-
sampinga við Sviss, Austurríki, Belg-
íu, ísland og Luxemborg og líklegt
er, að Finnland, Ðan-
mörk, Noregur og Sví-
þjóð bætist við.
Máttlaus hótun
Stjórnvöldum í stóru
löndunum líst illa á
þessa þróun og svo er
einnig um embættis-
menn ESB. Þeir hóta
að faraí mál til að ógilda
fyrrnefnda samninga á
þeirri forsendu, að
samningar af þessu tagi séu aðeins
á valdi sambandsins sjálfs en sú
hótun er ekki tekin alvarlega. Bretar
og Frakkar hafa nefnilega alltaf ver-
ið á móti samræmdri stefnu að þessu
leyti vegna ótta við að missa tökin
á sínum eigin heimamarkaði.
Tímaritið segir að tilgangur
bandarísku flugfélaganna með
auknu frelsi í fluginu sé að sjálf-
sögðu auðsær. Þau eru stærst og
skilvirkust og myndu því hagnast
mest á fijálsræðinu. Þau stefna að
því að taka upp samstarf við evr-
ópsku flugfélögin en enn sem komið
er hafa aðeins Northwest Airlines
og hollenska flugfélagið KLM látið
verða af því. Árangurinn er hins
vegar sá, að mikill vöxtur hefur
hlaupið í bæði félögin.
Líklegt er, að bandaríska flugfé-
lagið Delta Air Lines verði þunga-
miðjan í nýju samstarfi af þessu tagi
en það hefur nú þegar nokkurt sam-
starf við Swissair, Sabena og Austr-
ian Airlines.
Með augastað á Bretlandi
Fyrir Bandaríkjamenn er þó eftir
mestu að slægjast í Bretlandi. Heat-
hrow-flugvöllur er sá stærsti í Evr-
ópu en bandarísku flugfélögin hafa
þó fremur takmarkaða aðstöðu þar.
Bandaríkjamenn og Bretar hófu
samninga um aukið flugfrelsi í mars
sl. og verið að vinna að samningi við
Þýskaland þar sem flugfrelsið er þó
einna mest í Evrópu. Mjög þungt er
undir fæti hjá Bretum í þessum við-
ræðum og ekki er búist við samningi
við þá eða Þjóðveija alveg á næst-
unni.
FIMMTUDAGUR 20. APRÍL 1995 C 3
Kostar ekkert að horfa
Fyrir mörg stórfyrirtæki í öðrum
greinum eru þetta bara gamlar
fréttir. Gillette og Kodak hafa lengi
næstum því gefið frá sér rakvélar
og myndavélar til að hagnast aftur
á rakvélarblöðunum og filmunum.
Segja má hins vegar, að nýjasta
hugmynd hugbúnaðarfyrirtækj-
anna sé sótt til elstu atvinnugrein-
arinnar: Það kostar ekkert að horfa
en vilji menn nota vöruna, verða
þeir líka að borga.
Fyrirtæki eins og Softbank, jap-
anskt dreifingarfyrirtæki, og PC
Warehouse hafa sett forrit frá
mörgum framleiðendum á geisla-
disk og selja hann síðan fyrir nokk-
ur hundruð kr. Forritin eru hins
vegar læst að hluta. Það er hægt
að prófa þau en sumar mikilvægar
skipanir, til dæmis innritun og út-
prentun, eru óvirkar. Ef mönnum
líkar við forritið geta þeir hringt
í fyrirtækið, gefið upp greiðslu-
kortsnúmerið og fengið lykilinn að
lásnum ef svo má segja. Kosturinn
við þetta er auðvitað sá, að menn
geta kynnt sér forritið vel áður en
þeir kaupa það.
Þessi viðskiptamáti hefur raunar
gengið misjafnlega og sum fyrir-
tæki hafa gefist upp á honum
vegna lítilla undirtekta hjá þeim,
sem fengið hafa diskana senda.
Enginn vafi er þó á, að alls konar
ný tilboð af þessu tagi eiga eftir
að koma fram neytendum til hags-
bóta.
Coca-Cola
meðaukna
hlutdeild
Wilmington. Reuter.
COCA-Cola fyrirtækið jók hlut-
deild sína í markaði fyrir ókolsýrða
svaladrykki árið 1994. Henry
Schimberg, forstjóri Coca-Cola
Enterprises Inc., sagði í gær, að
gert væri ráð fyrir því að hlutdeild
fyrirtækisins í þessum markaði
ykist 1995.
Að sögn Schimberg nam hlut-
deild fyrirtækisins í markaði fyrir
ókolsýrða drykki 25,1% árið 1994
eða 3,5 prósentustigum meira en
árið áður. Er hér einkum um að
ræða ávaxtadrykki á borð við Min-
ute Maid, Fruitopia og Hi-C,
íþróttadrykki og íste.
Óviss aukning
Á ársfundi Coca-Cola Enterpri-
ses, sem er að 43,7% hluta í eigu
Coca-Cola fyrirtækisins, gat
Schimberg þó ekki um við hve
mikilli hlutdeildaraukningu væri
búist á þessu ári. Á markaðssvæði
fyrirtækisins búa 54% bandarísku
þjóðarinnar.
FUNDAR
SALUR
sími 588-6040
I_____ L:Æ
^ndbrÁ.GUÐMUNDSSON HF.
húsgagnaverksmiðja
Skemmuvegi 4 Kópavogi Simi 5573100
Örugg tengsl vib netib
Hayes mótöldin eru þau þekktustu í heimi og viðurkennd fyrir gæði.
Henta frábærlega fyrir þá sem vilja tengjast Internetinu og
gagnabönkum nær og fjær.

EINAR J. SKULASON HF
Grensásvegi 10, sími 563 3000