Morgunblaðið - 15.06.1995, Blaðsíða 6

6 B FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 1995
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Murdoch
hækkar
verðið
á Sun
London. Reuter.
FYRIRTÆKI Ruperts Murdochs
hefur hækkað verðið á dagblaðinu
Sun í 25 pens úr 23 pensum vegna
hækkaðs verðs á dagblaðapappír,
en hyggst ekki hækka The Times
í verði að sinni.
Murdoch lækkaði verðið í 20 pens
í júlí 1993 og hefur opinberlega
látið í ljós von um að tveggja ára
verðstríði linni.
The Times kostar 20 pens, en
er um þessar mundir selt á kynning-
arverði upp á 10 pens.
Hlutabréf í Mirror Group, sem
gefur út Daily Mirror, hafa hækkað
um 3 1/2 pens í 137 1/2 pens, þar
sem verðstríði virðist lokið. Mirror
kostar 27 pens.
The Times á 20 pens
Af vönduðu blöðunum er Daily
Telegraph söluhæst, en The Times
er í öðru sæti. Murdoch lækkaði
verðið á The Times fyrst í 30 pens
úr 45 pensum og síðan í 20 pens í
júní 1994 þegar Daily Telegraph
lækkaði sitt verð í 30 pens úr 48
pensum.
Verðstríðsaðferð Murdochs átti
rætur að rekja til þess að sala Sun
hafði minnkað. Sérfræðingar segja
að aðferðin virðist hafa verið göll-
uð, en hækkunin á verði dagblaða-
pappírs hafi gefíð Murdoch færi á
að draga í land án þess að bíða
álitshnekki.
------»■■■♦.♦----
New York
Postkært
YFIRVÖLD vinnumála hafa kært
New York Post, blað Ruperts
Murdochs, sem er sakað um að
hafa með ólöglegum hætti rekið
tæplega 300 starfsmenn, sem voru
í verkfalli, og neita að viðurkenna
stéttarfélög ritstjórnarstarfs-
manna.
Murdoch er einnig sakaður um
að hafa gert „verulegar" breytingar
á launum, vinnutíma og aðstöðu
starfsmanna.
Blaðamenn, ritstjórar og skrif-
stofumenn Post lögðu niður vinnu
27. september 1993, nokkrum mán-
uðum eftir að dótturfyrirtæki
Murdochs, News America Publis-
hing, tók við rekstri blaðsins.
Hinn 1. október sama ár rak
dótturfyrirtækið verkfallsmennina.
Samkvæmt alríkislögum er ólöglegt
að reka verkfallsmenn.
Stéttarfélagið Iofaði þá að aflýsa
verkfallinu án skilyrða, en boðinu
var hafnað. Blaðið rak 275 starfs-
menn, en hefur endurráðið um 75.
------»■■♦■♦-----
BAogKLM
með augastað á
Svíþjóð
Stokkhólmi. Reuter.
BRITISH Airways og KLM íhuga
samstarf við óskráða flugfélagið
Transwede í Svíþjóð að sögn
Svenska Dagbladet
Samstarfið var tekið til athugun-
ar vegna ákvörðunar SAS og Luft-
hansa um samstarf.
Að sögn markaðsstjóra
Transwede, Lars Berglöf, hafa eng-
ar beinar samningaviðræður farið
fram, en hann telur að Transwede
hefði ótvíræðam hag af samstarfi
við öfluga alþjóðlaaðila.
Transwede einbeitir sér að innan-
landsflugi og leiguflugi, en heldur
uppi ferðum til London og öðru
nillilandaflugi.
Lægra verð
á tölvum
frá Apple
Palo Alto, Kaliforníu. Reuter.
APPLE-tölvufyrirtækið hefur lækk-
að verð á nokkrum tölvum um 18%
til að grynnka á birgðum áður en
nýjar og fullkomnari Power Macint-
osh tölvur koma á markað.
Nýju tölvurnar munu kosta innan
.við 2.000 dollara. Power Mac
6100/66 með geisladrifi mun kosta
2.629 dollara og lækkar úr 2.759
dollurum. Verð á Power Mac
8100/110 lækkar í 5.799 dollara
úr 6.379 dollurum.
PowerBook 520c munu kosta á
bilinu 2.069-4.449 dollara miðað
við 2.289-4.999 dollarar áður.
Scott Miller frá rannsóknarfyrir-
tækinu sagði að með nýju gerðun-
um gætu Mac-tölvur orðið fýsilegri
kostur. Valdið hefði erfiðleikum að
notendur hefðu horfið frá Mac-tölv-
um og tekið upp einkatölvur með
Windows-kerfi. Nýju gerðirnar
mundu hamla gegn þessu.
------»■-»--♦----
Microsoft ver
ráðgert bein-
línukerfi
Seattle. Reuter.
MICROSOFT-fyrirtækið hefur var-
ið fyrirætlanir um beinlínukerfi
vegna aukinna rannsókna yfirvalda
og gagnrýni frá keppinautum.
Fyrirtækið kveðst veita alla þá
samvinnu, sem um sé beðið, í rann-
sókn bandaríska dómsmálaráðu-
neytisins á fyrirætlunum Microsoft
um að fella fyrirhugað beinlíukerfi
inn í Windows 95 notendaskilin,
sem koma á markað í ágúst.
Notendur skilanna eiga að kom-
ast í samband við beinlínukerfið
með einu handtaki og keppinautar
segja að það veiti Microsoft órétt-
mæta yfirburði.
Dómsmálaráðuneytið í Washing-
ton hefur krafið America Online og
fleiri beinlínuþjónustur um upplýs-
ingar um viðskiptahætti þeirra og
það bendir til þess að ákveðið hafi
verið að herða skriðinn á rannsókn-
inni áður en Windows 95 notenda-
skilin verða sett á markað 24.
ágúst.
Símamarkaðurinn í Stokkhólmi í mikilli gerjun um þessar mundir
l
Le Bourget
flugvöllur
Selne-St-Denis
PARÍS
NÝJUNGAR Á FLUGSÝNINGUNNI í PARÍS
■ 41. alþjóðlega flugsýningin á Le Bourget flugvelli stendur nú
yfir meö alls um 1.630 sýnendum frá alls 41 þjóölandi sem
sýna 220 tegundir á um 73 þúsund fermetra svæöi.
Ariane 5
Verður væntanlega skotiö á loft í jómfrúar-
ferö sína 29. nóvember. Eftirlíking í fullri
stærö, alls um 50 metra hátt, er til sýnis
fyrir framan loftferöasafniö.
▲The Airbus A300-600 ofurflutningavél
Beluga er stærsta almenna vöruflutningavél
heims, meö alls um 1400 rúmm. flutningsrými.
Hún getur flutt heiia Airbus farþegavél, ósamsetta.
B2 sprengjuflugvél ▲
Hemaðarleyndarmál þar til núveriö og gerö úr þannig efni aö vélin er nær ósýnileg á ratsjárskjám.
Hörð samkeppni á flugsýningunni í París
Le Bourget. Reuter
EVRÓPSKIR og bandarískir flugvéla-
framleiöendur heyja meö sér haröa
samkeppni á 41. flugsýningunni i
París þessa dagana. Boeing-flugvéla-
verksmiöjurnar hófu leikinn meö þvi
aö skýra frá pöntunum í 12 flugvélar
aö verðmæti 564 milljónir dollara.
Sólarhring síöar tilkynnti Airbus
Industries, helzti flugvélaframleiö-
andi Evrópu, tvær nýjar pantanir.
British Aerospace mun staðfesta
samkomulag viö Saab í Svíþjóö um
aö selja orrustuþotu sænska félags-
ins, JAS 39 Gripen. Geimflaugafyrir-
tækiö Arianespace sýnir Ariane 5,
sem getur komiö tveimur gervihnött-
um á braut i einni ferö. Athygli flestra
hefur beinzt aö stolti Boeing, B777,
hinni nýju tveggja hreyfla breiöþotu -
þeirri stærstu í heimi - sem hefur
veriö fimm ár í smíöum. Framleiöslan
hefur kostaö margar milljónir dollara
og þotan er eltt helzta vopn Boeings í
baráttu fyrirtækisins fyrir því að auka
markaöshlutdeild sína í heiminum í
tvo þriöju úr 60% nú. Airbus hefur
um 30% markaðshlutdeild og vlll
leggja undir sig helminginn af
markaðnum fyrir áriö 2000. Airbus
heldur því fram aö B777 sé dýrari í
rekstri og þyngri en ein af A330
tveggja hreyfla þotum fyrirtækisins.
Vísir þess sem
verður 1998
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
A SÍMAMARKAÐNUM í Stokk-
hólmi eru rúmlega tuttugu aðilar
um hituna, þar á meðal bæði
Sænsku járnbrautirnar, verktaka-
fyrirtæki, tölvukerfi borgaryfir-
valda og kapalfyrirtæki, auk hefð-
bundinna símafyrirtækja. Síma-
markaðurinn í Stokkhólmi gefur
vísbendingu um þá samkeppni, sem
einkennir þennan markað víða um
heim og sem mun ríkja í Evrópu,
eftir að evrópski markaðurinn verð-
ur gefinn fijáls 1998. Svíþjóð er
komin langt með að afnema fyrri
höft símamarkaðarins og því nota
ýmis fyrirtæki markaðinn í Stokk-
hólmi sem nokkurs konar æfinga-
völl, áður en sjálf aðalkeppnin hefst
1998.
Símasamskipti ekki aðeins í
gegnum símakerfið
Stokkhólmsmarkaðurinn er fróð-
legt rannsóknarefni, því hann gefur
meðal annars bæði vísbendingu um
það hve símatækninni hefur fleygt
fram og eins að lítil símafyrirtæki
geta sérhæft sig í ákveðinni tegund
þjónustu fyrir sérhæfðan hóp, eink-
um fyrirtæki. Fyrir nokkrum árum
virtist svo sem gömlu og grónu
símafyrirtækin, sem voru ríkisfyrir-
tæki, gætu horft óhrædd fram á
veginn. Enginn aðili gæti um langa
hríð keppt við þau nema að tak-
mörkuðu leyti því þau ættu sjálft
kerfið, línurnar og miðstöðvarnar,
sem útheimta stjarnfræðilegar fjár-
festingar. En tæknin skaut þeim
ref fyrir rass. Nú er hægt að nota
ýmsa aðra tækni til símasamskipta.
Telia, sænska hliðstæða Pósts og
síma, var fyrir fjórum árum eitt um
hituna. Nú eru um tuttugu aðilar,
sem slást um markaðinn, auk jafn-
margra svokallaðra „call-back“ fyr-
irtækja.
Sjónvarpskapla má nota til sima-
samskipta, því Ijósleiðarakaplarnir
geta jafnt flutt sjónvarpsefni og
símasamskipti. Kaplarnir geta verið
í eigu sjónvarpsstöðva, en til dæm-
is einnig í eigu járnbrautanna, sem
geta lagt þá meðfram járnbrautar-
teinunum. í öðru lagi er útvarps-
tækni. Hún er notuð fyrir farsíma,
en hana má einnig nota til að tengja
heimili og vinnustaði við símstöðv-
arnar. Og í þriðja lagi gæti Inter-
net orðið samkeppnisaðili á þessu
sviði eins og víðar. Til er forrit sem
gerir það að verkum að hægt er
að tala í gegnum Internetið. Eftir
bytjunarörðugleika er það nú orðið
nógu fullkomið til að hægt sé að
halda uppi samtölum. Forritið kost-
ar ekki nema 59 Bandaríkjadali, eða
tæplega 3.800 íslenskar krónur.
Reyndar þarf öfluga tölvu með
mótaldi og hljóðkorti, en slíkt er
ekki lengur sjaldséð, svo sá markað-
ur gæti blómstrað. Og þá verða
millilandasímtölin reglulega ódýr,
því eins og önnur Internet-sam-
skipti fara þau fram á staðartaxta.
Svo tekið sé íslenskt dæmi kostar
klukkutímasamtal frá Reykjavík til
New York á næturtaxta 3.870 ís-
lenskar krónur (mínútugjaldið er
64,50), miðað við 28 krónur og 25
aura (upphringin kostar 3,32 krón-
ur og mínútugjaldið er 42 aurar) í
gegnum Internetið. Allt þetta þurfa
símafélögin að hafa I huga og þá
má ekki gleyma að símasamskipti
geta verið samtöl, fax- og tölvu-
sendingar og á endanum vísast
sjónvarpssendingar líka.
Sænski markaðurinn: Þróaður
og að mestu haftalaus
Ein meginástæðan fyrir áhuga
símafyrirtækja á Stokkhólmi er að
Svíar eru almennt vel símavæddir
og eins að Svíar eru komnir vel á
veg með að losa um höft á síma-
markaðnum. Fyrirtæki eins og Brit-
ish Telecom, France Telecom, Sin-
gapore Telecom, Cable & Wireless
og AT&T hafa öll komið sér fyrir á
markaðnum og æfa sig í að stunda
evrópsk viðskipti, auk þess sem þau
geta haft auga hvert á öðru í þessu
umhverfi. Samþjöppun fyrirtækja í
Stokkhólmi gerir markaðinn áhuga-
verðan, þvi símafyrirtækin gera
einkum út á að bjóða fyrirtækjum
að sjá um öll þeirra símaviðskipti.
Auk stóru og stöndugu fyrirtækj-
anna skjóta mörg minni fyrirtæki
upp kollinum, einkum „call-back“
fyrirtækin og gera þeim stóru gramt
í geði á utanlandsmarkaðnum, sem
er sá arðvænlegasti. Fyrirtækin reka
starfsemina frá Bandaríkjunum.
Viðskiptavinurinn gerist áskrifandi
og fær aðgangsnúmer. Þegar hann
þarf að hringja til útlanda hringir
hann í bandaríska fyrirtækið, gefur-
upp númerið sitt, leggur á og fær
strax upphringingu frá tölvu banda-
ríska fyrirtækisins, sem afgreiðir
símtalið. Taxtinn er svo eins og fyr-
ir bandarískt millilandasamtal, sem
er mun lægri en sá sænski. Á þess-
um markaði er samkeppnin mjög
hörð, fyrirtækin eru oft lítil og þau
koma og fara. Þó samkeppnin sé
hörð fyrir Teliu og aðstæður allar
nýjar er enginn vafi á að hún er
fyrirtækinu góður undirbúningur
undir nýjar aðstæður á evrópska
símamarkaðnum 1998. Ogfyrirönn-
ur lönd og fyrirtæki er Stokkhólmur
vísbending um það sem koma skal.