Morgunblaðið - 17.06.1995, Blaðsíða 8

8 C LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Sumartónleikar í
Listasafni Siguijóns
Kammerperlur
TRIO Nordica heldur tónleika í
Listasafni Sig’urjóns þriðjudag-
inn 20. júní kl. 20.30. Tríóið er
skipað þeim Auði Hafsteinsdótt-
ur fiðluleikara, Bryndísi Höllu
Gylfadóttur sellóleikara og
Monu Sandström sem er sænsk-
ur píanóleikari. Tríóið var stofn-
að haustið 1993 og hefur leikið
viða i Evrópu og Bandaríkjunum
síðan en auk þess hefur það ný-
lega lokið við að hljóðrita geisla-
disk með rómantískum tríóum
sem mun koma út í haust.
A efnisskrá tónleikanna á
þriðjudag, sem eru aðrir í röð
sumartónleika Listasafns Sigur-
jóns, verða tvö píanótríó, annars
vegar eftir Brahms í c-moll og
hins vegar eftir Beethoven, op.
70 nr. 2. Auður Hafsteinsdóttir
segir þessi tvö verk vera tvær
af perlum kammertónlistarinn-
ar. „Bæði verkin eiga það sam-
eiginlegt að vera full af and-
stæðum, þ.e. kraftur og glæsi-
leiki fer saman við lýrískan und-
irtón. Bæði verkin eru mjög
krefjandi að þessu leyti. Brahms
er í miklu uppáhaldi hjá okkur
og er tríóið hans líkast til eitt
af fallegustu verkum sem við
höfum leikið."
Auður segir að framundan hjá
Trio Nordica sé fjöldi tónleika
í Evrópu og munu þær einnig
leika á tónlistarhátíðum í Banda-
ríkjunum og Evrópu. Hún segir
að þeim hafi gengið mjög vel
að koma sér á framfæri erlendis
og hér heima, „það er auðveld-
ara fyrir tríó að koma sér á
framfæri en fyrir þá sem starfa
einir; ég veit ekki hvers vegna
nema ef vera skyldi að það er
mun skemmtilegra að vinna í
samstarfi við aðra og því verður
starfið allt miklu auðveldara."
TRIO Nordica. Bryndís Halla, Mona og Auður,
BÚLGARSKI listamaðurinn
Christo Javacheff hefur enn einu
sinni hafist handa við óvenjulegt
verkefni, að pakka inn þinghúsinu
í Berlín, Reichstag. Hann hefur
lagt drög að því síðustu 24 ár og
kostnaðurinn er áætlaður 7,1 míllj-
ón dala, um 450 milljónir ísl. kr.
Segir hann þetta vera merkasta
verk lífs síns.
Ekki leikur vafi á því að það
verður mikið sjónarspil að sjá þeg-
ar sextíu klettakiifrarar fara upp
veggi þinghússins, sem stendur
eitt og sér þar sem áður var hluti
Berlínarmúrsins. Þegar upp er
komið munu sextíumenningamir
láta 60 tonn af silfurlitu gerviefni
með silkiáferð falla niður eftir
þaki og veggjum byggingarinnar.
Umfang efnisins myndi nægja til
þess að þekja ljórtán fótboltavelli.
Efnið verður bundið utan á
þinghúsið með 15 km af bláu reipi.
Gert er ráð fyrir að verkið standi
uppi í 21 dag og að allt að fjórar
milljónir manna muni fylgjast
með. Mun byggingin helst minná
á silfurlitan risapakka í miðri höf-
uðborg hins sameinaða Þýska-
lands.
En listamaðurinn sér annað og
meira fólgið í því að pakka þýska
þinghúsinu inn. „Draumur mun
taka á sig mynd,“ segir hann.
„Raunveruleikinn mun ýta hug-
myndafluginu til hliðar. Efnið mun
líta út eins og silki. Það hreyfist
og fellingarnar verða um metra
djúpar. Sólin mun leika í þeim.
Hvert ský mun breyta myndinni.
Þegar vindurinn blæs munu ný
form birtast. Á nætumar mun
tunglsljósið endurspeglast í því.
Þetta verður yfirþyrmandi."
Að eiginkonunni
ógleymdri
En draumur hvers birtist Berlín-
arbúum? Eiginkona Christos til 37
ára, Jeanne-Claude, er að minnsta
kosti ekki í vafa, að því er fram
kom í viðtali við Die Zeit nýlega.
„Þetta er ekki verkefni Christos,
heldur Jeanne-Claude og Christos.
Við höfum ákveðið að verða ein
persóna og við vonum að þú
[blaðamaðurinn] gerir lesendum
þínum það ljóst. Ef þú heldur
áfram að tala aðeins um Christo
er þessu samtali lokið. Dyrnar eru
þama.“
Með öðmm orðum, Javacheff-
hjónin telja sig hafa gert mistök
með því að leggja áherslu á nafn
Christos. Þau hafa ákveðið að
hætta því, enda liggur lífsstarf
beggja að baki.
Hjönin búa í fjögurra hæða
húsi í SoHo í New York. Þau eiga
ekki bfl, fara aldrei í frí, ekki einu
sinni helgarfrí og vinna að jafnaði
18 stundir á dag. „Líf okkar er
list. Við vinnum fyrir listina 18
Silfurlitur risapakki
Búlgarski. listamaðurinn
Christo Javacheff og
eiginkona hans, Jeanne-
Claude, hyggjast verja
um 450 milljónum kr.
til að pakka Reichstag,
þýska þinghúsinu, inn í
silfurlitt gerviefni. Þau
telja þetta vera merk-
asta verk lífs síns.
Draumur þeirra tekur
nú á sig mynd.
CHRISTO við líkan af innpökkuðu þinghúsinu: „Draumur mun
taka á sig mynd. Raunveruleikinn mun ýta hugmyndafluginu
til hliðar.“
JEANNE-Claude og Christo leggja drög að regnhlífaverkinu sem sett var upp í Kaliforníu árið 1987.

tíma á dag,“ segir Christo í sam-
tali við The European. „Ég flýði
heimaland mitt tií þess að verða
listamaður og án listar væri ég
búinn að vera.“
Neitar að fara til
heimalandsins
Christo fæddist í búlgörskum
smábæ árið 1935. Faðir hans átti
vefnaðarvöruverksmiðju en móðir
hans var listhneigð og er hún sá
að sonurinn gat teiknað, kom hún
honum f einkakennslu, þá sex ára
gömlum. Hann segist hafa hrifist
af sameignarstefnu Sovétmanna,
sem hafi megnað að koma listinni
út úr stöðnuðum sýningarsölum
og út á götumar.
En þegar stalínisminn barst til
Búlgaríu voru eignir fjölskyldunn-
ar gerðar upptækar. Faðir Christ-
os var handtekinn, ákærður fyrir
skemmdarverk og komst naum-
lega hjá aftöku. „Þetta var hræði-
legur tími. Ég fékk ekki að fara
í skóla og veggir hússins okkar
voru útkrotaðir: „Hér búa svikar-
ar“,“ segir Christo sem enn þann
dag í dag neitar að snúa aftur til
Búlgaríu.
Hann hélt til Tékkóslóvakíu, þar
sem fijálsræði var meira. Hann
var. í borginni þegar rússneski
herinn braut á bak aftur fijáls-
ræðisöfl í Búdapest í Ungveija-
landi. Sá atburður sannfærði hann
endanlega um að hann vildi ekki
búa við kommúnisma. Hann mút-
aði járnbrautarstarfsmanni til að
koma sér f lest sem_ var á leið
vestur yfir járntjald. „Ég hélt vest-
ur til þess að verða listamaður."
Myndir af hinum ríku
Christo stundaði listnám í Vín
og Genf áður en hann komst til
Parísar. Þar komst hann í kynni
við búlgarskan hárgreiðslumeist-
ara, sem kynnti hann sem efnileg-
an málara fyrir hinum ríku og
frægu. Christo gerði m.a. myndir
af Valéry Giscard d’Estaing og
fjölskyldu hans, en dag einn var
hann beðinn um að mála herfor-
ingja, Guillebon að nafni og þar
kynntist hann verðandi eiginkonu
sinni og dóttur Guillebons, Jeanne-
Claude.
Á þessum árum var Christo far-
inn að gera tilraunir með að pakka
inn hlutum á borð við flöskur og
kassa. Fyrsta „stóra“ verkefnið
hans var hins vegar þegar hann
reisti annan Berlínarmúr úr olíu-
tunnum á Rue de Visconti í París.
Þetta var árið 1962, árið eftir að
Berlínarmúrinn var reistur.
I kjölfarið fylgdu stærri verk-
efni. Christo öðlaðist alþjóðlega
frægð árið 1968 er hiánn sýndi
„loftpakka" sinn, 5.600 kúbik-
metra að stærð í Þýskalandi og
skömmu síðar pakkaði hann inn
hluta af strandlengju við Sydney
í Ástralíu. Meðal þess sem hann
hefur pakkað inn má nefna fjöl-
mörg minnismerki og hús, ellefu
eyjar undan Flórídaskaga og Point
Neuf-brúna í París, auk þes sem
hann kom 3.100 regnhlífum fyrir
í Japan og í Bandaríkjunum.
Rýnt í merkingu verksins
Hið innpakkaða þinghús er þó
án efa stærsta verkefni hjónanna,
enda hefur engin hugmynd þeirra
hlotið svo óskipta athygli fjöl-
miðla. Síðastliðin 24 ár hefur þau
dreymt um þetta verk, sem er
gríðarlega kostnaðarsamt. Kostn-
aðurinn er metinn á um 450 millj-
ónir kr. en allar tekjur af sölu á
öðrum listmunum Christos renna
til verksins.
Þá hafa listfræðingar og stjórn-
málafræðingar verið ólatir við að
leggja æðri merkingu í verkið en
Christo hefur sjálfur viljað láta
uppi. Talað hefur verið um að hið
innpakkaða þinghús tákni „geð-
lausn“ Þýskalands og nýtt upphaf.
Aðrir telja verkið tilraun til þess
að fela hina svörtu bletti í sögu
Þýskalands. Sjálfur segir Christo
að fyrst og fremst sé um að ræða
það hversu langt listrænt frelsi
geti leitt menn. „List okkar verður
ekki hér að eilífu. Enginn getur
keypt hana. Enginn getur átt
hana. Hún verður einungis til fyr-
ir tilstilli og vilja okkar. Enginn
forseti, enginn ráðherra hefur
styrkt hana. Hún þjónár engum
tilgangi. Hún er algerlega fijáls.“