Morgunblaðið - 21.10.1995, Qupperneq 8

8 C LAUGARDAGUR 21. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Öl, átök og
orrusta orða
Leikhópurinn Barflugur frumsýnir í kvöld í
samvinnu við Leikfélag Reyiqavíkur Bar Par
eftir breska leikritaskáldið Jim Cartwright
í Veitingastofu Borgarleikhússins. Orrí Páll
Ormarsson brá sér á barinn og andaði að
sér andrúmsloftinu.
KYNLEGIR kvistir stinga
við stafni. Ö1 í krús, eld-
ur í æðum og augu á
stilkum. Togstreyta, tár
og taumlaus gleði. Lifað er fyrir
líðandi stund.
Þannig er stemmningin á
ónefndri ölkrá sem leikritaskáldið
Jim Cartwright gerir að vett-
vangi verks síns, Bar Par,
sem frumsýnt verður
Veitingastofú Borgar-
leikhússins í kvöld.
Þýðandi er Guðrún
Bachmann.
Parið sem rekur
barinn er í brenni-
depli en inn í frásögn-
ina fléttast margir kostu
legir viðskiptavinir. Glatt
er á hjalla og meinfyndin orr
usta orða geisar á hijúfu yfirborð-
inu en víða er stutt í kvikuna og
skerandi sársaukann.
„Bar Par fjallar fýrst og fremst
um manneskjur — samskipti
þeirra, gleði og sorgir," segir
Helga E. Jónsdóttir leikstjóri.
„Undirtónninn er alvarlegur en
höfundurinn skreytir verkið með
ýmsum kostulegum persónum.
Þetta er eiginlega bæði hugljúft
og átakanlegt verk.“
Bar Par sló á liðnum vetri sýn-
ingarmet hjá Leikfélagi Akureyrar
og önnur verk Cartwrights, Stræti
og Taktu lagið Lóa, hafa notið
mikilla vinsælda í Ijóðleikhúsinu.
Öll fjalla þau um daglegt amstur
alþýðunnar, sigra hennar og
skakkaföll.
Litrík mynd
„Þessi höfundur virðist höfða
til íslendinga," segir Guðmundur
Ólafsson en þau Saga Jónsdóttir,
sem jafnframt var helsti hvata-
maðurinn að uppfærslunni,
skipta með sér öllum
hlutverkunum í sýn-
ingunni. Telur hann
skýringuna einkum
felast í því hvað
viðfangsefni
Cartwrights. standi
fólki nærri. „Cartwr-
ight fjallar um venjulegt
>rfólk en dregur upp mjög
“ w skemmtilega og litríka mynd

af lífí þess.“
Jón Þórisson, sem hannar bún-
inga, leikmynd og gervi, tekur upp
þráðinn: „Sumir karakterarnir í
Bar Pari eru vissulega ýktir en
hefur maður ekki séð þá alla ein-
hvers staðar," og Helga bætir við
að ýkjurnar séu hluti af leiknum.
„Við förum ekki fram úr raunveru-
leikanum og þegar öllu er á botn-
inn hvolft er þetta ekki svo fram-
andi fólk. Manneskjurnar á bak
við alla þessa karaktera eru raun-
verulegar.“
Öllu gamni fylgir alvara og Jón
segir að Cartwright fjalli öðrum
þræði um sorglega hluti í verkum
Morgunblaðið/Ásdís
SAGA Jónsdóttir og Guðmundur Ólafsson skipta oftsinnis um ham i Bar Pari.
sínum. Hann velti sér hins vegar
ekki upp úr þeim en dragi þess í
stað upp myndir og láti áhorf-
andanum eftir að taka afstöðu.
Bar Par er skrifað fyrir tvo leik-
ara en hlutverkin eru fjórtán. „Það
er vel hægt að hugsa sér að þessi
fjórtán hlutverk séu leikin af jafn
mörgum leikurum," segir Helga,
„en það er hins vegar meira spenn-
andi að hafa bara tvo; þá þurfa
þeir að hoppa úr einu hlutverkinu
í annað á svipstundu. Það krefst
þó mikillar vinnu, tækni og ein-
beitingar að gera þetta með þess-
um hætti, svo ekki sé talað um
snör handtök meðan á sýningunni
stendur."
Leikaramir taka í sama streng
en segjast engu að síður hafa æft
verkið á hefðbundinn hátt. „Þetta
hefur verið óskaplega skemmtilegt
og við fáum úr miklu að moða.
Það er ekki á hveijum degi sem
maður fær tækifæri til að leika
svona margar persónur í sömu
uppfærslunni," segir Guðmundur.
Kjörinn vettvangur
Jón segir að Cartwright geri ráð
fyrir lágmarks umgjörð: Tveimur
stólum, borði og fábrotnum bún-
ingum og Saga bætir við að í raun
sé hægt að færa leikritið upp hvar
sem er. Veitingastofan hafí hins
vegar verið kjörinn vettvangur.
Veitingastofan er í kjallara
Borgarleikhússins og hefur ekki í
annan tíma þjónað sem leiksvið.
Stofunni var breytt úr kokteilbar
í ölkrá af þessu tilefni og aðrar
smávægilegar breytingar gerðar.
Lárus Bjömsson var síðan fenginn
til að hanna lýsingu og þar með
var ekkert að vanbúnaði. Leikar-
arnir una hag sínum vel í Veitinga-
stofunni og líta á það sem áskorun
að bregða sér út úr hinu vernda"
umhverfi leiksviðsins.
Fjórmenningarnir __
áherslu á, að Bar Par sé leiksýning
í fullri lengd þótt umgjörðin sé
óhefðbundin. Veitingar verði á
boðstólum á sýningum og ekki sé
loku fýrir það skotið að kraftar
áhorfenda verði virkjaðir í leikn-
um. Og Saga er með markmiðið
Á hreinu: „Þetta er umfram allt
hugsað sem skemmtileg kvöld-
stund.“
Sýningar á byggingarlist og samtímamyndlist verða opnaðar í dag á Kjarvalsstöðum
Einskonar hvers-
dagsrómantík
í DAG verða opnaðar
tvær sýningar á Kjar-
valsstöðum. Eins kon-
ar hversdagsrómantík
er titill sýningar á
samtímalist sem Auð-
ur Ólafsdóttir listfræð-
ingur setti saman fyrir
Kjarvalsstaði. Á sýn-
inguna hefur hún valið
verk 16 myndlistai--
manna, sem teljast til
yngstu kynslóðar ís-
íenskra myndlistar-
manna. Markmið sýn-
ingarinnar er meðal
annars það að gera
sýnilegar þær áherslu-
breytingar sem orðið
hafa í myndlistarheiminum á und-
anfömum misserum og eru í deigl-
unni, eins og Auður segir í inn-
gangi í sýningarskrá.
Ráðning sýningarstjóra til að
hanna sýningu á Listasafninu er
nýjung að sögn Auðar og má segja
að þar séu Kjarvalsstaðir að fara
að dæmi listasafna erlendis þar sem
slíkt fyrirkomulag á uppsetningu
sýninga er algengt. „Ég sé um flest
það sem snýr að mótun sýningar-
innar. Ég hanna hugmyndina, vel
Iistamennina og sé um að allt gangi
upp eins vel og hægt
er. Ég vona að það
verði framhald á þessu
fyrirkomulagi hjá safn-
inu,“ sagði Auður þeg-
ar Morgunblaðið ræddi
við hana.
Hún sagðist
snemma hafa fengið
þá hugmynd að ein-
beita sér að yngstu
kynslóðinni, þ.e. lista-
menn sem eru fæddir
á sjöunda áratugnum
og hafa nýlokið list-
námi. Titill sýningar-
innar er fenginn úr því
sem henni þótti gegn-
umgangandi andi í
verkunum. Hversdagsleikinn og
rómantíkin kemur m.a. fram í
sterkri einstaklingshyggju og
vangaveltum um það hvort hægt
sé að vera einlægur í listinni í dag.
Meðvituð verk
„Þessi verk eru flest tilbúin í
höfðinu á listmönnunum áður en
farið er að vinna þau, þetta eru
mjög meðvituð verk. Frásögn er rík
í verkunum og einskonar sviðsetn-
ingar eru áberandi o.s.frv. Innblást-
ur sækja þau einnig í fyrri tíma og
EIN'AR Sveinsson
arkitekt.

A MEÐAL verka á sýningunni Einskonar hversdagsrómantík er
þessi bíll sem boðinn verður til kaups.
ef það er beint i myndlistarsöguna
er það oft sett fram á kaldhæðinn
og jafnvel gamansaman hátt.
Aðspurð sagði Auður að þrátt
fyrir að fólk í hennar stöðu ætti
ekki að vera í forspárhlutverki þá
hafi hún valið listamennina vegna
þess að verk þeirra gæfu mynd af
stöðu myndlistarinnar í dag, að
hennar áliti, og því sem er í geijun
í íslenskum listheimi. „Mér fínnst
kyrrð ríkjandi í verkunum og svo
virðist sem annar tímaskilningur sé
ríkjandi heldur en til dæmis hjá
þeim sem voru að glíma við nýja
málverkið fyrir 10-15 árum og voru
alltaf á síðasta augnablikinu, og
heimurinn á hverfanda hveli,“ sagði
Auður. Jafnframt sagði hún að í
dag væri ákveðin úrvinnsla á því
sem hefur verið að gerast áberandi
og vinnuferli verkanna væri dæmi
um það. „Það er bjargföst skoðun
mín að öll list, á hvaða tíma sem
hún er gerð, sé alltaf úrvinnsla á
því sem á undan er gengið og svo
kalla menn þetta ýmsum nöfnum.“
Aðspurð sagði hún að þrátt fyrir
kyrrðina og hvérsdagsleikann væri
sýr.ingin lífleg og skemmtileg og
fegurðin væri orðin ríkur hluti í
verkum myndlistarmanna dagsins í
dag.
Að lokum var Auður spurð að
því hvernig henni sem sýningar-
stjóra litist á að vera ábyrg fyrir
sýningunni og hvernig til tækist.
„Ég vona bara að það verði þann-
ig að ég verði skömmuð og krökk-
unum verði hrósað,“ sagði hún að
lokum.
Einar Sveinsson
Yfírlitssýning á verkum Einars
Sveinssonar arkitekts verður einnig
opnuð á Kjarvalsstöðum í dag.
Einar Sveinsson fæddist árið
1906 og lærði byggingarlist í Darm-
stadt í Þýskalandi. Hann hóf rekst-
ur eigin teiknistofu í Reykjavík árið
1932 og varð einn helsti boðberi
og hugmyndafræðingur notagildis-
stefnunnar í húsagerðarlist á ís-
landi. Árið 1934 var hann ráðinn
húsameistari ríkisins og gegndi
hann því starfí tii æviloka. Auk
þess að gera uppdrætti af bygging-
um hafði Einar Sveinsson yfirum-
sjón með skipulagsmálum Reykja-
víkur á árunum 1934 - 1949 og
skipulagði ásamt samstarfsmönn-
um flest bæjarhverfi er byggðust
upp á því tímabili, þ.á m. Norður-
mýri, Melahverfi, Hlíðarnar, Laug-
arneshverfi og Vogahverfí. Fyrsta
byggingin sem Einar teiknaði á
vegum bæjarins var elsti hluti
Laugarnesskólans. Af öðrum opin-
berum verkum má nefna Melaskóla,
Langholtsskóla, Heilsuverndarstöð-
ina, Borgarspítalann, Vogaskóla og
Sundlaugarnar í Laugardal. Af öðr-
um verkum má nefna fyrstu fjölbýl-
ishúsin með nútíma sniði við Hring-
braut, árið 1942, og fyrsta íbúðar-
háhýsið í Reykjavík.
Sýningarnar á Kjarvalsstöðum
standa til 6. desember og eru opnar
daglega frá kl. 10 - 18.
1
I
A
\
l
O
l
»1