Morgunblaðið - 11.11.1995, Side 5

4 D LAUGARDAGUR 11. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLA.ÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 11. NÓVEMBER 1995 D 5
Efnið bíður
handa þinna
Guðmundur Benediktsson hefur verið starf-
andi myndhöggvari frá því snemma á sjötta
áratugnum. Þóroddur Biamason talaði við
hann í tilefni yfirlitssýningar á verkum hans
sem verður opnuð í Listasafni íslands í dag.
FNIÐ bíður handa þinna
að þú farir um það höndum
það sagað, sorfið, hitað, hamrað
og saman fellt.
Listamaðurinn fjarlægur
áhorfandanum
Þetta er kvæðið „Járn“ sem er
fyrsta kvæði af þremur sem Guð-
mundur Benediktsson orti og lýsir
vinnuferlinu við þau þijú meginefni
sem hann vinnur verk sín í og sjá má
á sýningunni. Andinn í kvæðinu er
kannski lýsandi fyrir látleysi lista-
mannsins gagnvart listinni og hvernig
hann horfir á verk ina helsta drifkraft-
inn við sína listsköpun og ánægjan
henni fylgjandi.
Haustsýningar og ein
einkasýning
Nafn Guðmundar hefur ekki farið
hátt ef miðað er við samtímamenn
hans marga. Hann hefur haldið eina
einkasýningu, árið 1957, en tekið þátt
í fjölda samsýninga og ber þar hæst
haustsýningar FÍM, Félags íslenskra
myndlistarmanna, sem haldnar voru
árlega um margra ára skeið í Lista-
mannaskálanum og seinna á Kjarvals-
stöðum og í Norræna húsinu. Einnig
sýndi Guðmundur á nokkrum samsýn-
ingum Septem hópsins á níunda ára-
tugnum. •
Var ekki alltaf sérstakt andrúms-
loft á þessum FÍM samsýningum í
Listamannaskálanum?
„Jú það var alltaf stemmning að
sýna þama. Félagið stóð alveg að
þessu sjálft að öllu leyti. Sýningarnar
voru vel sóttar enda var ekki eins
mikið um sýningarhald á þessum tima
eins og er í dag og lítið um einkasýn-
ingar.“
Af hveiju hefur þú á öllum þínum
ferli aðeins haldið eina einkasýningu?
„Ja, það hefur nú bara æxlast þann-
ig. Maður var alltaf svo upptekinn í
haustsýningunum. Þær hentuðu mér
vel og ég kunni ágætlega við það að
sýna með öðrum. Það togaði aldrei
neitt í mig að halda einkasýningar.
Árið 1984 - 1990 sýndi ég með Sept-
em hópnum. Ég hef aldrei beinlínis
verið talinn með í þeim hópi en marg-
ir í hópnum voru og eru góðkunningj-
ar mínir og þeir buðu mér að sýna
með sér. Eg hafði mjög gaman af
því,“ sagði Guðmundur.
Guðmundur er menntaður hús-
gagnasmiður og má sjá þess merki á
vönduðum vinnubrögðum í högg-
myndum hans. Hann hóf nám í mynd-
list í Myndlistarskólanum í Reykjavík
árið 1950 þá 28 ára gamall. Þar stund-
aði hann nám til ársins 1956. Meðal
leiðbeinanda hans á því tímabili voru
Ásmundur Sveinsson myndhöggvari
og Hörður Ágústsson listmálari en
með honum og fleiri samnemendum
fór hann í námsferð til Parísar, þar
sem hann kynntist helstu þreifingum
á þeim tíma í listheiminum, og tók
með sér heim til íslands hugmyndir
konkretlistarinnar og fór að vinna
verk í svipuðum anda. Einkum vann
hann í járn þar sem hann leitaðist við
að teikna í rýmið með fínlegum jám-
teinum sem hann sauð saman og
mynduðu ákveðna byggingu.
Guðmundur segist hafa ferðast
töluvert um ævina.og hefur þá sótt
söfn og fylgst með því helsta sem er
að gerast í listinni.
Hvernig líst þér á það sem er að
gerast í dag?
„Mér iíst ágætlega á það, það er
breidd í þessu."
Skissarðu myndirnar þínar á blað
áður en þú vinnur þær?
„Já yfirleitt geri ég það. Þó spila
ég stundum af fmgrum fram beint í
efnið. Stundum bý ég til skapalón og
Morgunblaðið/Árni Sæberg
GUÐMUNDUR Benediktsson
myndhöggvari.
saga út formin eftir því og þá verð
ég að vita alveg hvernig myndin á
að vera fyrirfram."
Áttu skissumar, geymirðu vinnu-
teikningarnar? „Já sumar en ég hef
ekkert sýnt þær. Það væri ef til vill
hægt að gera það seinna meir.“ •
Hægt að skrúfa í sundur
Nú síðustu árin hefur listamaðurinn
unnið í við. Þau verk samanstanda
af nokkrum viðarbútum sem hann
hefur unnið í strendinga, málað svarta
og skrúfað saman með teinum og róm
úr ryðfríu stáli.
„Eg vinn þessi verk yfirleitt í furu
og mála svo viðinn svartan. Mér
fannst það fara best þannig og ég næ
meiri þyngd í verkið. Eldri verk sem
ég hef unnið í tré eru að mestu úr
harðviði enda af öðru tagi, fígúrur og
slíkt og svo pússaði ég þau og slíp-
aði,“ segir Guðmundur og brosir.
Éf ég keypti verk af þér en hefði
ekki pláss fyrir það í íbúðinni minni
gæti ég þá skrúfað það í sundur og
geymt inni í geymslu til betri tíma?
Já, já, það gætirðu gert, það er
ekkert mál.
Hann hefur einnig unnið í gifs og
þá á svipaðan hátt og í koparinn, en
þar eru formin ögn lífrænni. Punkta-
suðu hefur hann einnig notað en þar
er efninu hlaðið upp á tein með log-
suðu líkt og verið sé að hlaða litlum
leirkúlum utaná grind sem hefur verið
fyrirfram mótuð. „Ég gerði töluvert
af þannig höggmyndum um tíma,“
sagði Guðmundur.
Hann hikar heldur ekki við að nota
skemmtileg form sem falla til, til
dæmis eftir logskurð, af öðrum verk-
um. Meðal verka á sýningunni er ein-
mitt eitt slíkt verk og þar hefur hann
ekki mikið átt við efnið í Iokaútfærslu
verksins. „Maður er ekkert að pússa
það neitt til, það er í lagi eins og það
kemur fyrir," sagði hann.
Hvemig vinnurðu, ertu alltaf að?
„Ég reyni að gera eitthvað á hveij-
um degi.“
Hvað er það sem heldur mönnum
að listsköpun?
„Ég held það sé bara_ áhuginn, og
ánægjan af að vinna. Ég hef alltaf
verið vinnusamur. Systir mín og
frænkur vinna til dæmis mikið og
hafa ánægju af, pijóna og þess hátt-
ar, þannig að þessi vinnusemi er í
ættinni.
Sérðu fyrir þér hvernig verkin þín
eiga eftir að þróast á næstu árum?
“Nei, ég veit það nú ekki. Ég held
eitthvað áfram í viðnum og fer svo
kannski aftur yfir í eirinn, hver veit.
Ég held bara mínu striki.“
Sýningin opnar í dag kl. 15 og
stendur til 20. desember.
Helgi Tómasson í viðtali við New York Times
Flokkurinn er spegilmynd mín
Kennslustund
fáránleikans
Morgunblaðið/Þorkell
KENNSLUSTUNDIN fjallar um samskipti kennara og nemanda,
um það þegar ein manneskja reynir að miðla annarri manneskju
af hugsun sinni og þekkingu og gengur heldur illa. Nemandinn
(Steinunn Ólína), ráðskonan (Guðrún) og prófessorinn (Gísli Rúnar).
NÝLEGA birtist
viðtal við Helga
Tómasson hjá San
Francisco-ballett-
inum í New York
Times í tilefni af
sýningu dans-
flokkshans í New
York. I viðtalinu
er ferill Helga
rakinn, sagt er að
árið 1984 hafi
Helgi hafnað boð-
um um að taka við
stjórn konung-
lega ballettsins í
Danmörku og bal-
lettflokks óperunnar í París,
sem Nureyev hafði stjórnað
áður. „Helgi hafnaði þessum
boðum frá tveimur af helstu
klassísku ballettflokkum heims
svo hann gæti unnið með San
Francisco ballettinum, virtum
flokki sem hann hefur lyft upp
á alþjóðlegt svið.“
I viðtalinu segist Helgi vera
viss um að hafa valið rétt: „Eg
hefði ekki getað sett mark mitt
á hinn konunglega ballett Dan-
merkur á jafn afgerandi hátt
og ég hef gert hér. Ég hef kom-
ist að því að í San Francisco get
ég látið dansarana dansa eins
og ég vil í þeim verkum sem ég
kýs. Flokkurinn er eins og speg-
ilmynd af sjálfum mér, þetta
hefur verið mjög skapandi.
Okkar dansarar eru auk þess
opnari en dansarar í Evrópu,
þeir vilja kynnast ólíkum dans-
höfundum."
Greinarhöfundur,
Anna Kisselgoff, seg-
ir að undir stjórn
Helga hafi San
Franeisco-ballettinn
öðlast sinn eigin stíl.
Með sífellt vandaðri
verkefnaskrá, sem
inniheldur verk eftir
nútímadanshöfunda
á borð við Mark
Morris, Rodeo eftir
Agnes de Mill, stór-
verkum frá 19. öld
og verkinu Rómeó og
Júlíu eftir Helga
sjálfan, hefur flokkurinn svarið
sig í ætt við aðra bandaríska
dansflokka. Kisselgoff segir að
dansstíll flokksins sé nýklass-
ískur og greinilega undir áhrif-
um frá árum Helga sem aðal-
dansara hjá Balanchine við New
York City Ballet.
I greininni segir að Helgi
hafi lagt höfuðáherslu á gæði
hreyfinga dansara sinna. Krafa
Balanchines um einlægan klass-
ískisma er fyrirmynd Helga, að
mati Kisselgoff, en áhrif frá
Veru Volkova, sem var aðal-
kennari við konunglega danska
ballettinn til 1975 og einn af
kennurum Helga, eru hins veg-
ar ekki jafnljós. Helgi segir að
Volkova, sem hann kynntist
reyndar í ballettskóla Balanchi-
nes í New York, hafi verið sér
opinberun. „Ég man hvernig
hún lét mann einbeita sér að
handahreyfingum með því að
segja okkur að hugsa um að við
lyftum hvítri dúfu til flugs með
hendi okkar.“
Helgi segir að Balanchine
hafi einnig notast við ýmsar
myndlíkingar við kennslu en
þær hafi iðulega verið tengdar
tónlist. Helgi segist muna eftir
því að þegar hann dansaði eftir
tónlist Tchaikovskys í Themes
and variations hafi Balanchine
sagt honum að ímynda sér tón-
listarmenn sem gengu um kaffi-
hús Monte Carlo og spiluðu
tregasöngva. Þannig vildi hann
reyna að ná fram flæði í dansin-
um.
Helgi segir að þetta séu sínir
helstu áhrifavaldar þótt áhrifin
muni ef til vill birtast með mis-
munandi hætti. Greinarhöfund-
ur segir að Helgi leggi meiri
áherslu á búkinn og hendurnar
en Balanchine í dansstjórn sinni.
Hann sé einnig uppteknari af
tilfinningatjáningu dansarans
en kennari sinn auk þess sem
sérkenni hvers dansara skipti
hann miklu.
Kisselgoff segir að sé litið
yfir feril Helga fái hún það á
tilfínninguna að hann semji
dansa með dansarana í huga en
ekki ákveðna hugmyndafræði.
Hann kann að hafa mótað San
Francisco-ballettinn í sína eigin
mynd, bætir Kisselgoff við, en
það er jafnljóst að samstarf
hans við dansara flokksins er
óeigingjarnt.
Kaffileikhúsið frumsýnir
Kennslustundina eftir
Eugéne Ionesco í kvöld.
Þröstur Helgason sat
æfingatíma og fræddist
um verkið.
KENNSLUSTUNDIN heitir leik-
verk eftir franska leikrita-
skáldið Eugéne Ionesco, sem frum-
sýnt verður í Kaffíleikhúsinu í kvöld.
Ionesco, sem fæddist í Rúmeníu en
ólst upp í París og skrifaði á frönsku,
er kunnur sem einn helsti frumkvöð-
ull absúrdisma í leikritun og er
Kennslustundin eitt þekktasta verk
hans ásamt Sköllóttu söngkonunni
og Nashyrningunum. Kennslustund-
in fjallar um samskipti kennara og
nemanda, um það þegar ein mann-
eskja reynir að miðla annarri mann-
eskju af hugsun sinni og þekkingu
og gengur heldur illa. Persónur
verksins, prófessorinn, nemandinn
og ráðskonan, eru nafnlausar og
gætu verið hvaða kennari,nemandi
og ráðskona sem er. Verkið verður
flutt í nýrri og óstyttri þýðingu Gísla
Rúnars Jónssonar og Þorsteins Þor-
steinssonar. Leikstjóri er Bríet Héð-
insdóttir en leikendur eru þrír, Gísli
Rúnar Jónsson (prófessorinn), Stein-
unn Ólína Þorsteinsdóttir (nemand-
inn) og Guðrún Þ. Stephensen (ráðs-
konan). Kennslustundin er annað
verk Ionesco og var frumflutt 17.
febrúar árið 1951 í Théatre de Poche
í París. Sú sýning kolféll, rétt eins
og uppfærslan á fyrsta verki Io-
nesco, Sköllóttu söngkonunni, árið
áður. En verkin voru svo sviðsett á
ný saman sex árum síðar í Théatre
Huchette og nutu þá gríðarlegra vin-
sælda. Sú uppfærsla er reyndar enn
leikin á sviði Huchette-leikhússins í
París, 38 árum síðar.
Aðspurð sagði Bríet Héðinsdóttir
að nýstárleiki verkanna hafi senni-
lega valdið því að þau áttu í fyrstu
ekki greiðari aðgang að frönskum
leikhúsgestum en raun bar vitni. „Ég
upplifði Ionesco á mjög sérkennileg-
an hátt í fyrsta skipti sem ég sá
verk eftir hann á sviði. Það var í
Vínarborg árið 1957 og ég hafði
aldrei áður heyrt manninn nefndan.
Þetta var uppfærsla á Sköllóttu
söngkonunni sem ég álpaðist á af
rælni. Þegar sýningin hófst held ég
að ég hafi aldrei orðið jafn hissa,
Helgi Tómasson
ég gapti í tíu mínútur. Síðan byijaði
ég að hlæja eins og ég hafði aldrei
hlegið fyrr og ég hló alveg til loka,
ég hló með tárum, hreinlega grenj-
aði af hlátri. Eftir þessa reynslu fór
ég auðvitað að kynna mér höfundinn
og það kom mér í sjálfu sér ekkert
á óvart að verkum hans skyldi hafa
verið hafnað í fyrstu, aðferðir hans
eru svo ólíkar því sém fólk átti að
venjast.
Hann hefur sagt frá því hvernig
Sköllótta söngkonan varð til. Hann
hafði verið að læra ensku og honum
fundust samtölin í kennslubókinni
fullkomlega fáránleg; þar var verið
að upplýsa hann um að það væri
betra veður á' sumrin en veturna,
friðsælla í sveitinni en borginni
o.s.frv.
Honum fór að finnast þetta svo
óþægilegt að hann ákvað að skrifa
leikrit sem byggði á svona samræð-
um. Þegar hann las svo verkið fyrir
vini sína kom það honum mjög á
óvart að þeir veltust um af hlátri.
Samtölin í leikritinu hljóma nefnilega
alveg eins og hversdagsleg samtöl
þeirra félaganna, sem sé fáránlega.
Mér fínnst stundum sjálfri að ég sé
daglegur þátttakandi í leikriti eftir
Ionesco."
í nöp við leikhús
Gísli Rúnar segir að Ionesco sé
alveg jafn upptekinn af tungumálinu
í Kennslustundinni. „Hann er með
tungumálið á heilanum. Og það sem
hann er að benda á er hvað það
hrekkur skammt til skilnings okkar
hvert á öðru. Maður spyr gjarnan
viðmælanda sinn: Erum við ekki að
tala sama tungumálið. Og formlega
séð gerum við það, en samt ekki.
Við höfum öll okkar eigin skilning á
orðunum, við skynjum öll heiminn á
mismunandi hátt og það er það sem
Ionesco notfærir sér.
Það er Iíka merkilegt að Ionesco
var í nöp við leikhús. Honum fannst
þetta mjög ómerkilegur miðill. Hon-
um fannst beinlínis óþægilegt að sjá
leikara uppi á sviði reyna að herma
eftir raunveruleikanum, túlka tilfinn-
ingar, gleði og sorg. Honum fannst
þetta nánast klúrt. Og að þessi mað-
ur skyldi svo verða eitt áhrifamesta
leikskáld á öldinni, það er merkilegt."
Frelsi í túlkun
Vafalaust hafa margir þá mynd
af absúrd-leikritun að hún sé þung
og erfið fyrir viðtakandann en fjór-
menningarnir segja að það eigi ekki
alltaf við, og alls ekki um verk Io-
nesco.
„Ég hef til dæmis tekið eftir því,“
segir Bríet, „að verk haíis eiga mjög
greiðan aðgang að börnum. Ég held
að ástæðan fyrir því að fólk heldur
að þetta sé svona voðalega þungt
sé sú að það er. búið að blása þetta
upp sem einhvern gáfumannaskáld-
skap, sem hann er vitanlega ekki.“
„Það er svo aftur annað mál að
þetta er mjög vandmeðfarið í leik,“
bætir Steinunn Ólína við, „maður
finnur stundum fyrir óþægilega
miklu frelsi, verkið gefur manni nán-
ast ótakmarkað frelsi í túlkun per-
sónanna."
Leikararnir sögðust lítið geta tjáð
sig um persónur verksins, þær væru
allar margbrotnar og jafnvel óendan-
legar í margbreytileika sínum. Það
liggur nokkuð ljóst fyrir hvaða hlut-
verki prófessorinn og nemandinn
gegna í leikritinu en það á hins veg-
ar ekki við um ráðskonuna. „Ég vil
nú sem minnst segja um hana,“ seg-
ir Guðrún eilítið dularfull á svipinn,
„hún er mjög dularfull baksviðs-
manneskja en það er ekki þar með
sagt að hún sé valdalaus í þessu
verki, öðru nær. Svo er það auðvitað
mikil upplifun að taka við hlutverki
af Áma Tryggvasyni en hann lék
ráðskonuna í uppfærslu Leikfélags
Reykjavíkur á Kennslukonunni árið
1961.“ Sýningin í kvöld hefst kl. 21
en húsið opnar kl. 19 og er hægt
að snæða kvöldverð fyrir sýninguna.
ÞAÐ ERU ekki margir íslending-
ar sem eiga gallerí úti í hinum
stóra heimi. Gallerie Vermillion á
Upper Tooting Road í suðvestur
London er þó í eigu íslenskrar mynd-
listarkonu, Helgu Láru Haraldsdótt-
ur, sem hefur numið og starfað í
London. Galleríið er í þrílyftu húsi
við fjölfarna verslunargötu og býr
Helga Lára á efri hæðum hússins.
Nýlega var opnuð sýning í galleríinu
á verkum átta íslenskra kvenna sem
eiga það sameiginlegt að hafa allar
lært myndlist í Bretlandi og hafa
búið þar í mörg ár.
Islensku konumar era: Karolína
Lárasdóttir, sem sýnir grafíkmynd-
ir, Ásta Kristinsdóttir, sem vinnur
mannamyndir úr lopa, Borghildur
Anna Jónsdóttir og Nanna Dýrann
Björnsdóttir, sem sýna málverk,
skúlptúristarnir Guðrún Nilsen og
Helga Lára Haraldsdóttir og Ólína
Weightman, sem á útsaumsmyndir
á sýningunni, og Skúlína Kjartans-
dóttir, sem er málmsmiður.
Að sögn Helgu Láru sérhæfir
galleríið sig í framsækinni nútíma-
list. Til að undirstrika það sækir
galleríið nafn sitt í sterkan og djarf-
an rauðan lit, vermillon. Nafnið á
vel við sýningu íslensku kvennanna
sem Helga Lára segir að sé hálf-
gerð rauðsokkusýning en þema sýn-
ingarinnar er konan og líf hennar.
Toffee Noses
Þegar gengið er eftir Upper Toot-
ing Road er ekki hægt að komast
hjá því að reka augun í gallerí-
gluggann hennar Helgu Láru.
Glugginn er byggður út á gangstétt-
ina og dregur að sér athygli með
voldugum skúlptúr úr málmlituðu
gifsi eftir Guðrúnu og Ijóslifandi
andlitum unnum úr lopa af Krist-
leifi á Kroppi og rithöfundinum Ann
McKinley, eftir Ástu.
„Ég opnaði fyrstu sýninguna í vor
með verkum eftir listamenn frá
ýmsum þjóðlöndum. Það voru marg-
ir sem sýndu áhuga á að vera með
verk á þeirri sýningu," segir Helga
Lára þar sem hún stendur fyrir
framarf eitt verka sinna sem hún
kallar „Toffee Noses“.
Verkið sem er súrrealískt sýnir
nef innrömmuð í lítil plussklædd box
sem vísa til stúka í óperu. (En sá
sem er með toffee nose er snobb-
aður og er verkið ádeila á menning-
ardekur.)
„Tildrögin að stofnun gallerísins
eru þau að mig langaði til að setja
á fót gallerí þar sem ég kynnti unga
og efnilega listamenn sem era að
gera nýja og ferska hluti, en ég hef
einkum áhuga á framúrstefnulegri
list, sérstaklega skúlptúrum. Ég leit-
aði lengi að hentugum stað fyrir
galleríið en ég vildi hafa það ein-
hvers staðar þar sem væru ekki
mörg gallerí fyrir. Ég hef ekki orðið
fyrir vonbrigðum með staðsetning-
una því fólkið sem fer hér um hefur
sýnt sýningunum mikinn áhuga. Það
staldrar við gluggann og kemur inn
til að skoða og skilgreina verkin.
Það finnst mér mjög gaman.“
Ólíkir listamenn
Meðan við erum að tala saman
tinast inn nokkrar af íslensku lista-
konum sem eiga verk á sýningunni.
Þær eru Borghildur Anna, Ólína,
Nanna og Guðrún. Hinar búa of
langt í burtu eða eru vant við Iátnar
og komast ekki á fund okkar.
Guðrún Nilsen hefur búið í Lond-
on í sex ár. Hún vinnur einkum í
tré og gifs. Verk hennar eru „narra-
tive“ eins og hún orðar það. Þegar
við spyrjum hvað það tákni, segir
hún: „Ég á ekki auðvelt með að
útskýra það. En ég set upp ákveðið
form, og fólk á að reyna að sjá út
hvað verður ef hluturinn fer af
stað.“
Guðrún hefur sýnt víða á samsýn-
ingum í London og í Akademíunni
í Bristol, ár hvert. Henni hefur tvisv-
ar verið boðið að setja upp skúlp-
túra í London. í annað skiptið við
Design Museum niður við Butlers
Warf. í því tilviki var ætlast til að
listamaðurinn fjármagnaði verkið
en fengi heiðurinn af því að hafa
það fyrir framan safnið. Af því varð
þó ekki vegna vöntunar á fjár-
magni, að sögn Guðrúnar. Hitt verk-
ið verður sett upp á næstu mánuðum
við University of East London. Þetta
er geometrískt verk unnið í tré og
gifs.
Vermillion - íslenskt
Hún lýkur bráðlega diploma í lista-
sögu við University of London. Við
opnun sýningarinnar í Vermillion
framdi Borghildur Anna eins konar
gjörning eða það sem hún kallar
„interactive frame“. Við báðum
listagallerí í London
Rétt utan við miðborg Lundúna rekur ís-
lensk kona listagalleríið Vermillion. Hildur
Einarsdóttir leit við í galleríinu og ræddi
við eigandann, Helgu Láru Haraldsdóttur,
og ijórar íslenskar listakonur sem sýna þar
um þessar mundir.
Það muna eflaust margir eftir
Nönnu Björnsdóttur sem lengi starf-
aði sem sýningarstúlka í Bretlandi.
Nanna venti sínu kvæði í kross og
hefur stundað myndlist í mörg ár,
einkum höggmyndalist og unnið í
leir og tré. Samhliða myndlistinni
annast hún kennslu. Á sýningunni
á hún málverk sem hún málaði eftir
dvöl á íslandi í fyrrasumar.
„Ég dvaldi að Skaftafelli í nokkra
daga og þetta er afraksturinn," seg-
ir hún og bendir á myndirnar sínar.
„Þetta eru ævintýramyndir, sem
sýna galdrana í gijótinu, ísnum og
í loftinu. Það er svo mikið líf í náttúr-
unni,“ bætir hún við.
Nanna var með einkasýningu í
Butlers Warf í fyrra í tilefni af lýð-
veldisafmælinu, einnig hefur hún
tekið þátt í ýmsum samsýningum á
Bretlandi.
Ólína Weightmann áður Thor-
oddsen sýnir útsaumaðar myndir á
sýningunni í Vermillion.
„Ólína er stelpa sem kom til Bret-
lands sem au pair, en giftist Eng-
lendingi og settist hér að,“ segir
Borghildur Anna, þegar hún kynnir
okkur.
„Já, það er rétt,“ segir Ólína. „Ég
er fædd og uppalin á Patreksfirði
og fékk áhuga á útsaum þegar ég
var í Húsmæðraskólanum Osk á
ísafírði. Síðan hef ég verið að bæta
við mig.“
Ein myndanna eftir Ólínu er af
gosinu í Heimaey. Ólína hafði tekið
mynd af atburðinum á sínum tíma.
Teiknaði síðan mynstur eftir mynd-
inni á saumastriga. „Að hanna eigin
munstur og liti er mitt aðaláhuga-
mál,“ segir hún.
Að sögn Helgu Láru eru svona
útsaumsmyndir í tfsku í Bretlandi
um þessar mundir.
Ólína hefur kennt íslenskan út-
saum hjá Workers Educational
Association í London en hin síðari
ár hefur hún verið með sjálfstæða
kennslu og hefur ásamt nemendum
sínum haldið sýningar og sýni-
kennslu á hannyrðum í London og
nágrenni. Hún hefur meðal annars
hannað og saumað út hökul og stólu
fyrir íslenska söfnuðinn í London.
Verk eftir hana hafa verið sýnd í
Barbican Center.
Borghildur Anna hefur verið við
nám í myndlist í sex ár í London.
lÓósmyndir/Hildur Einarsdóttir
LISTAKONURNAR fyrir framan verkið Toffee noses. Fremstar,
talið frá vinstri: Guðrún Nilsen, Nanna Björnsdóttir og Ólína
Weightman. Fyrir aftan þær, talið frá vinstri: Borghildur Anna
Jónsdóttir og Helga Lára Haraldsdóttir.
SKÚLP-
TÚR úr
bronsi
eftir
Guðrúnu
Nilsen.
HELGA Lára
íklæðist hér
einu verka
sinna, stór-
um jól-
askóm, en
hugmyndina
sækir hún í
þann ís-
lenska
sið að
setja
sæl-
gæti
í
skó-
inn
fyrir
jólin.
hana að útskýra þetta nánar:
„Hugmyndin að baki þessari
uppákomu er gagnrýni mín á það
hve listamaðurinn er orðinn Ijarlæg-
ur hinum almenna áhorfanda. Hann
er upphafinn og óskiljanlegur, eins
konar guð. Veit allt, skilur allt og
getur allt. Sýningargesturinn skilur
oft á tíðum ekki það sem hann er
að fara. Þessi ímynd listamannsins
hefur verið að mótast síðan á sext-
ándu öld og festist í sessi með til-
komu akademíanna á síðari hluta
síðustu aldar. Þá lokaðist aðgangur
almennings að listamönnunum. Á
miðöldum var þetta öðravísi, þá kom
hin almenni borgari; ríkur aðalsmað-
ur eða kaupmaður til listamannsins
og bað málarann að mála mynd
fyrir sig. Þá tíðkaðist það að kaup-
andinn ákvæði ásamt listamannin-
um hvernig myndin ætti að vera,
hvert viðfangsefnið væri, hvaða litir
notaðir og í hvaða efni væri unnið.
Með „interactive frame“ reyni ég
að endurvekja þessa nánu samvinnu
milli málarans og kaupandans.
Hann kemur með tillögur um mynd-
uppbyggingu og litaval og ég vinn
eftir því.
Málverkið er i vinnslu meðan á
sýningunni stendur og ef ég er ekki
við þá geta áhorfendur sett skilaboð
um hvernig þeir vilja láta mála
myndina. Þeir tilgreina þá liti sem
þeir óska að verði notaðir og hvar
á að setja þá. Organisti frá litlum
smábæ nálægt Oxford fór í rútu
einu sinni í viku til London til að
taka þátt í svona verki en þá var
ég með einkasýningu í Butlers Warf.
Og það sem meira var hann reyndi
að fá allan kirkjukórinn til að koma
líka og taka þátt í verkinu. Það er
mjög gaman að upplifa mismunandi
viðbrögð þátttakendanna," segir
Borghildur Anna.
Helga Lára segir að á opnun sýn-
ingar íslensku kvennanna hafi kom-
ið vel á annað hundrað manns. „Við
buðum upp á fiskrétti og íslenskt
vodka en íslensku fyrirtækin Iceb-
ritt og M.G.H. Ltd. veittu fjánnagn
til sýningarhaldsins. Iceland Sea-
food gaf rækjur og þorsk og Eld-
haki skenkti vodkað. Opnunin tókst
afar vel og allir höfðu gaman af.“
r