Morgunblaðið - 23.11.1995, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 23. NÓVERJBER 1995
MORGUNBLAÐID
VIÐSKIPTI
Skýrr meðal hlut-
hafa ínýju hug-
búnaðarfyrir-
tæki í Eistlandi
UM næstu áramót tekur til
starfa nýtt fyrirtæki í Eistlandi,
Eis-Data Ltd. Skýrsluvélar ríkis-
ins og Reykjavíkur, Skýrr, eiga
25% í fyrirtækinu á móti eist-
neskum og finnskum aðilum.
Tilgangur með rekstrinum er
m.a. hönnun, framleiðsla og sala
á hugbúnaði sem þykir henta
sveitarfélögum og einkaaðilum
í Eistlandi ásamt því að veita
þjónustu á sviði ráðgjafar og
kennslu varðandi upplýsinga-
kerfi, einkum innan opinbera
geirans.
„Forsögu málsins má rekja
til fundar Jóns Þórs Þórhalls-
sonar, forstjóra Skýrr, og kol-
lega hans frá Eistlandi haustið
1993. Þar var ákveðið að kanna
möguleikann á því að Eistlend-
ingar nýttu sér þekkingu og
reynslu Islendinga varðandi
bókhald og áætlanagerð og
stjórnsýslukerfi almennt í opin-
berri stjórnsýslu. Eftir ákveðna
undirbúningsvinnu sem aðilar
frá Skýrr, ríkisbókhaldi og fjár-
málaráðuneyti, komu að fyrir
íslands hönd, var í ágúst 1994
undirritað samkomulag um að
eistnesk stjórnvöld fengju BÁR,
bókhaids- og áætlanakerfi rík-
isins, til afnota ásamt kennslu
og þjálfun til handa starfs-
mönnum. Þetta var í raun upp-
haf á samstarfi landanna á
þessu sviði,“ segir Torben Frið-
riksson, ráðgjafi hjá fjármála-
ráðuneytinu, sem ______________
situr í stjórn Eis-
Data.
Hluthafar í Eis-
Data eru auk Skýrr,
samsvarandi stofn-
anir í Finnlandi og
Eistlandi ásamt
samtökum eist-
neskra sveitarfé
Selja ís-
lenskan
hugbúnaö
til Eist-
lands
laga. í stofnsamningi, sem var
undirritaður í Tallin í Eistlandi
27. október sl. segir að fyrir-
tækið eigi að hanna, framleiða,
þróa og selja upplýsingakerfi,
bæði hugbúnað og vélbúnað.
Meðal annars sé það hlutverk
fyrirtækisins að annast heild-
sölu, bæði á hugbúnaði frá hlut-
höfum og öðrum fyrirtækjum.
Áhersla á sölu íslensks
hugbúnaðar
„Stofnun Eis-Data kemup í
kjölfar þess að Skýrr og fjár-
málaráðuneytið létu Eistlending-
um í té afnot af BÁR. Eitt af
verkefnum Eis-Data Ltd. mun
því felast í þjálfun og ráðgjöf til
starfsfólks sveitarfélaga í Eist-
landi ásamt öðrum stuðningi,
upplýsingagjöf og netþjónustu
sem varðar notkun á BÁR,“ seg-
ir Torben. Hann sagði ennfremur
að Eistlendingar hefðu fengið
BÁR og grunnþjálfun á kerfið
endurgjaldslaust sem aðstoð við
endurreisn landsins eftir að það
endurheimti sjálfstæði. Þannig
hefði verið lagður grunnur að
frekari viðskiptum, en héðan í
frá yrðu Eistlendingar sjálfir 'að
sjá um frekari fjármögnun verk-
efnisins. Vonir stæðu til að ýmis
önnur landskerfi á vegum Skýrr
yrðu á boðstólum hjá Eis-Data
í framtíðinni, svo sem bifreiða-
skrá og fasteignaskrá.
Eis-Data mun til að byrja með
leggja áherslu á að selja íslensk-
an og finnskan hugbúnað til
Eistlands, en með tímanum
verður horft til fleiri landa. Að
sögn Torbens er af íslands hálfu
annars vegar lögð áhersla á sölu
búnaðar frá Skýrr, en hins veg-
ar á umboðssölu fyrir einkaaðila
hér á landi. „Það má til dæmis
nefna að hjá íslenskri forrita-
þróun hf. er verið að
kanna framleiðslu á
hugbúnaði sem sett-
ur yrði ofan á BÁR
þannig að hægt sé
að vinna í Windows
umhverfi."
Hlutafé Eis-Data
svarar til tæplega
■...... níu _ milljóna ís-
lenskra króna. í hagkvæmnis-
könnun er ráð fyrir að fyrirtæk-
ið byiji að skila hagnaði árið
1997. „Það er gert ráð fyrir að
Skýrr fái þá annars vegar arð
vegna hlutafjáreignar sinnar og
hins vegar sölulaun vegna ís-
lensks hugbúnaðar, sem seldur
yrði á vegum fyrirtækisins,“
sagði Torben.
/ (ynning í da 9
1 ISDN - Samnetib
3Com og EJS halda kynningu á ISDN og Samnetinu
á Hótel Loftleibum í dag kl. 14:00 -16:00
Gary Marsden frá 3Com og Hermann Ársælsson
frá EJS kynna ISDN búnað frá 3Com.
Einar Reynis frá Pósti og síma kynnir Samnetib
Vinsamlegast tilkynnib þátttöku
til Bjarneyjar, ritara söludeildar EJS,
í síma 563 3060 fyrir kl. 12:00 í dag.
3
s
i
«
I NYKJORINNI stjórn Félags löggiltra endurskoðenda eru þau Hjördís Ásberg, Þorvarður Gunnars-
son, varaformaður, Tryggvi Jónsson, formaður, Guðmundur Frímannsson og Ólafur Kristinsson.
Ný lög verða sett um löggilta endurskoðendur
Starfsemin nú með
öllu eftirlitslaus
STARFSEMI löggiltra endurskoð-
enda hér á landi er með öllu eftirlits-
laus því hvorki er um að ræða eftir-
lit af hálfu Félags löggiltra endur-
skoðenda né hins opinbera. Þetta
kom fram í ræðu Rúnars B. Jóhanns-
sonar, löggilts endurskoðanda, á
haustfundi félagsins sem haldinn var
í Hveragerði í síðustu viku.
Rúnar gerði í ræðu sinni saman-
burð á lagaákvæðum um löggilta
endurskoðendur hér á landi, í Dan-
mörku og Svíþjóð. Lögin hér á landi
eru frá árinu 1976 en í Danmörku
eru í gildi lög frá árinu 1993 og lög-
in í Svíþjóð tóku gildi fyrr á þessu
ári. Hann skýrði frá því að skilyrði
ti) löggildingar væru fyllilega sam-
bærileg í löndunum þremur. Hins
vegar skilur milli þegar kemur að
missi löggildingar. Hér á landi er nær
undantekningarlaust um æviráðn-
ingu að ræða og íslenskir endurskoð-
endur þurfa ekki að óttast kröfur
um hæfni í starfi og eftirlit varðandi
rækslu þess.
f Danmörku og Svíþjóð eru hins
vegar gerðar kröfur tii þess að menn
starfi við endurskoðunarfagið.
Verða þeir því að skila löggilding-
unni ef þeir ráða sig til starfa sem
framkvæmdastjórar, embættismenn
eða bankastjórar svo dæmi séu tek-
in. Þar að auki eru gerðar ýmsar
aðrar kröfur í löndunum tveimur
sem ekki þekkjast hér. Þannig eru
sérstakar takmarkanir í Danmörku
á því hvað endurskoðendur mega fá
mikla veltu frá einstökum viðskipta-
vinum og ákveðið þak er á fjölda
lærlinga. Þá þurfa endurskoðendur
að kaupa sérstaka ábyrgðartrygg-
ingu. „Það er því mikil þörf á að lög
um löggilta endurskoðendur verði
endurskoðuð," sagði Rúnar undir
lok ræðu sinnar.
Átak í skattamálum
Þorsteinn Haraldsson, fráfarandi
formaður félagsins, skýrði frá því í
ávarpi sínu á ráðstefnunni í ráði
væri að skipa nefnd á vegum fjár-
málaráðuneytisins til að semja frum-
varp til nýrrar löggjafar um endur-
skoðendur. Það yrði væntanlega eitt
fyrsta verkefni nýrrar stjórnar fé-
lagsins að tilnefna tvo félagsmenn í
þá nefnd.
Þá hefur félagið sett á laggimar
sérstaka nefnd til að efla og styrkja
samvinnu og samráð félagsins við
skattayfírvöld. Hefur nefndin fundað
nokkrum sinnum með ríkisskattstjóra
og deildarstjórum hans. Þar hefur
m.a. verið fjallað um gildandi lög um
tekju- og eignarskatt, aðlögun skatta-
laga að nýjum atvinnugreinum og
breyttum viðskiptahátturri og fram-
kvæmd skattalaga. Rætt hefur verið
um samræmi í framkvæmd skattalag-
anna, óljósar framkvæmdareglur,
mismunandi sjónarmið starfsmanna,
undirbúning nýrra starfsmanna til að
úrskurða í málum o.fl. Endurskoðend-
ur hafa sömuleiðis beint sjónum sín-
um að frágangi skattframtals, skatta-
lögum í nágrannalöndunum, skatt-
undandrætti og leiðum til úrbóta
ásamt því hvemig ná megi fram auk-
inni hagræðingu og skilvirkni hjá
framteljendum og skattyfirvöldum.
Hlutabréf Hofs í Samskipum hf. verða seld á markaði næsta vor
Samskipum verður breytt
í almenningshlutafélag
HLUTHAFAR Samskipa hf. hafa hug
á að leysa til sín hlutafjáreign Hofs
sf. í félaginu að fjárhæð 40 milljónir
króna, en bjóða bréfin til sölu á al-
mennum markaði næsta vor eftir
aðalfund félagsins. Stefnt er að því
að breyta félaginu í aimenningshluta-
félag og skrá hlutabréf á Verðbréfa-
þingi íslands.
Þá hefur verið upplýst að Ólafur
Ólafsson, forstjóri Samskipa, á helm-
ing hlutafjár í North-Atlantic Tran-
sport, stærsta hluthafa Samskipa, á
móti Bruno Bishoff. Hann sagði í
samtali við Morgunblaðið að hluta-
bréfakaup sín hefðu átt sér nokkum
aðdraganda.
„I árslok 1993 var eigið fé Sam-
skipa komið niður í 4 milljónir króna,"
sagði Ólafur. „Þá var gríðarlegur
þrýstingur á Landsbanka íslands að
hann drægi sig alfarið út úr Samskip-
um sem hefði þýtt það að fyrirtækið
stöðvaðist. Landsbankinn með Sverri
Hermannsson í forystu í þessu máli
stóð hins vegar sem brimvöm um
hagsmuni sína hjá Samskipum og í
því að tryggja samkeppni í flutningum
og þar með frjálsra verslun í landinu
því hlutfall utanríkisviðskipta okkar
er með því hæsta sem gerist.
Vildu að ég setti persónulega
fjármuni að veði
Á fyrri hluta árs 1994 var eigið
fé orðið neikvætt um 50-70 milljónir.
Á þeim tíma komu eigendur Bruno
Biscoff til að skoða fyrirtækið og
þeim leist ágætlega það sem þegar
hafði verið gert og höfðu trú á fram-
tíð fyrirtækisins. Þeir bentu hins veg-
ar á að þeir væru að fjárfesta í fyrir-
tæki sem þeir gætu aðeins fylgst með
úr fjarlægð og spurðu hvort ég væri
tilbúinn að setja mína persónulega
fjármuni að veði. Á sama tíma var
ljóst að engin íslensk fyrirtæki voru
tilbúin að fjárfesta í Samskipum nema
Bruno Biscoff kæmi inn í fyrirtækið.
Eg sló til og er ánægður með ákvörð-
unina eins og málin hafa þróast.“
Hlutafé North-Atlantic Transport
var ákveðið 500 þúsund mörk en
fyrirtækið var að öðru leyti fjár-
magnað með lánsfé og naut 39%
bakábyrgðar Bfemerhaven. Það á
nú 28% hlut í Samskipum.
Ólafur sagði að sér hefði fundist
óþarfi að gera mikið úr sínum eign-
arhluta. „Eg vildi ekki aðgreina mig
frá öðrum starfsmönnum félagsins.
Ef einn starfsmáður á tiltölulega stór-
an hlut í félaginu þá vill það hefta
opinn og lýðræðislegan stjórnunarstíl
þar sem hæfustu og duglegustu ein-
staklingamir fá helst notið sín. Eg
tel þó mjög mikilvægt að starfsmenn
eigi almennt hlutabréf í fyrirtækjum
því þar fara saman hagsmunir þeirra
og hluthafanna. Raunar tel ég tíma-
bært að taka upp „stock option" hér
á landi.-Það felur í sér að stjómendur
fá rétt til að kaupa bréf í fyrirtaekjum
á ákveðnu gengi og geta því notið
ávinnings ef vel gengur og markaðs-
gengið hækkar."
Skýr siðalögmál
Að mati Ólafs hafa flutningafyrir-
tæki eins og Samskip mjög mikla
þýðingu fyrir allt viðskiptalíf lands-
manna. „Á leiðandi flutningafyrir-
tækjum hvílir mikil ábyrgð. Með
beinum eða óbeinum afskiptum af
hinu frjálsa viðskiptalífi geta þau
haft mikil áhrif á samkeppnisstöðu
félaga t.d. með verðlagningu á flutn-
ingum og fjárfestingum. Þau verða
að gæta þess að vera hlutlaus og
ættu hvorki með beinum né óbeinum
hætti að taka þátt í samkeppni fyrir-
tækja í óskyldri starfsemi," sagði
Ólafur. Hann segir að innan Sam-
skipa ríki skýr siðalögmál. „Allir
eiga rétt á sömu þjónustu á sama
verði að teknu tilliti til umfangs og
kjara. Við gerum sömu kröfu til
okkar og bankar þannig að hluthaf-
ar njóta ekki hagstæðari kjara en
aðrir eða fá aðgang að upplýsingum
um mismunandi viðskiptavini. Einn-
ig hefur Samskip markað þá skýru
stefnu að taka ekki þátt í sam-
keppni milli einstakra viðskiptavina,
hvorki með fjárfestingum né á ann-
an hátt.“
Forráðamenn Samskipa sjá nú
fram á bjartari tíma og segir Ólafur
að nú þegar staða þess hafí verið
tryggð verði opnað fyrir hlutafjár-
þátttöku starfsmanna og almennings
eftir næsta aðálfund. „Hof sf. hefur
lýst því yfir að fyrirtækið hafi náð
sínum meginmarkmiðum, ávaxtað
verulega sitt fé og tryggt virka sam-
keppi. Það vill því bjóða öðrum hlut-
höfum sín bréf til kaup vegna for-
kaupsréttarákvæðis. Aðrir hluthafar
vilja leysa þessi bréf út og selja þau
síðan aftur á almennum markaði.
Það eru tveir flokkar hlutabréfa í
gangi og helsL þyrfti að sameina
þessa flokka."