Morgunblaðið - 31.01.1996, Blaðsíða 2

2 B MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Utflutningsráð
telur óráðlegt að
fjárfesta í útvegi
í Suður-Afríku
ÚTFLUTNINGSRÁÐ telur ekki
ráðlegt fyrir íslenzk fyrirtæki að
flárfesta í fyrirtækjum í sjávarút-
vegi í Suður-Afríku. í skýrslu Þor-
geirs Pálssonar, deildarstjóra sjáv-
arútvegssviðs Útflutningsráðs um
sjávarútveg í Suður-Afríku og
Namibíu, segir að mikil spenna og
óvissa sé í sjávarútvegi Suður-Afr-
íku vegna stefnu stjórnvalda í
kvótamálum og fleiri þátta. „Sjáv-
arútvegur í Namibíu býr við meiri
stöðugleika og vaxtarmöguleikar
þar eru meiri, segir Þorgeir Pálsson
í skýrslunni.
Skýrsla þessi er afrakstur ferðar
utanríkisráðuneytis, . Útflutnings-
ráðs og íslenzkra fyrirtækja á sjáv-
arútvegssýninguna Fish África ’95
í Höfðaborg á síðasta ári, en Iðn-
lánasjóður styrkti ferðina með fjár-
framlögum. Auk þátttöku sendi-
nefndarinnar í sýningunni, voru
skipulagðir fundir með sjávarút-
vegsfyrirtækjum í Suður-Afríku og
opinberum aðilum. Viðskiptanefnd-
in heimsótti Namibíu einnig í sömu
erindagjörðum.
„Niðurstaða þessarar ferðar er
sú, að viðskiptanefnd skipulögð af
og undir formerkjum utanríkisráðu-
neytisins og Útflutningsráðs, opnar
fyrirtækjunum miklu meiri mögu-
leika á að kynnast og sjá af eigin
raun hvernig sjávarútvegsfyrirtæki
í viðkomandi löndum stunda fisk-
Veiðar og vinnslu," segir Þorgeir í
skýrslunni.
Hann segir að þetta fyrirkomulag
hafi reynzt vel og í raun ætti ávallt
að beita þessari aðferð, þegar kann-
aði væru viðskiptamöguleikar á
fjarlægum slóðum. Til þess að svo
geti orðið þurfi ýmislegt að koma til:
„Efla þarf samstarf og bein
tengsl utanríkisráðuneytis, Útflutn-
ingsráðs og Þróunarsamvinnustofn-
unar. Endurskoða núverandi stefnu
íslands í þróunarmálum, þar sem
hlutverk ÞSSÍ yrði skilgreint að
nýju í ljósi þess mikilvægis, sem
stofnunin gegnir við kynningu á
íslenskum vörum og að skapa við-
skiptatengsl. Efla samvinnu þess-
ara þriggja aðila við íslensk fyrir-
tæki, þegar á frumstigum þróunar-
aðstoðar."
Skýrslan um sjávarútveg í Suður-
Afríku og Namibíu fæst hjá Út-
flutningsráði án endurgjalds.
Eldisrækjan var
700.000 tonn 1995
ÁÆTLAÐ er, að heimsframleiðsla
á eldisrækju hafi verið nokkuð
umfram 700.000 tonn á síðasta
ári þrátt fyrir nokkur skakkaföil
af völdum sjúkdóma. Er framleiðsl-
an langmest í Asíu eða 78%, sem
er þó 5% minna en 1994.
Eldisrækjuframleiðslan var lík-
lega 712.000 tonn á síðasta ári en
var 733.000 tonn 1994. Utan Asíu
er hún mest í Mið- og Suður-Amer-
íku, 154.000 tonn og þar af
100.000 í Ekvador. Þar hefur
framleiðslan verið að aukast eftir
að mönnum tókst að ná tökum á
Taura-sjúkdómnum, sem er skæð
veirusýking.
í Mexíkó var framleiðslan
12.000 tonn, í Kólumbíu 11.000
og í Honduras 10.000.
í Asíu er Tæland í fararbroddi
með 220.000 tonn frá 20.000 eldis-
stöðvum og þar hefur einnig mikið
áunnist í baráttunni við veirusýk-
ingar. I Indónesíu var rækjufram-
leiðslan 80.000 tonn, í Indlandi
60.000 og í Kína 70.000 tonn.
Víetnamar framleiddu 50.000 tonn
og Bangladesh 30.000.
I eldisframleiðslunni vegur
tígurinn þyngst eða 57% en vest-
ræna, hvíta rækjan er 20%.
Rækjuframboðið á síðasta ári,
úr eldi og sjó, var 2,6 milljónir
tonna og svaraði eldið til 27%. í
eldinu er síðastliðið ár merkilegast
fyrir það, að þá tókst að vinna
bug á ýmsum sjúkdómum, sem
valdið hafa miklum skaða á síð-
ustu árum.
RÓTFISKA Á LÍNUNA
• BÁTAR frá Rifi hafa verið
að rótfiska á línuna að undan-
förnu. Jóhann Andrésson var
að landa úr Esjari SH, þegar
ljósmyndara Versins bar að
garði. Esjar var alls með 3,5
tonn á 25 bala og hafa þeir á
Esjari löngum verið fengsæl-
ir. Línubátar sækja sjóinn
Morgunblaðið/Alfons
stíft um þessar mundir meðan
línutvöföldun stendur yfir og
bjarga margir kvótalitlir bát-
ar miklu með því.
Mínni kvóta mætt með
sókn út fyrir landhelgi
61% afla Granda hf.
karfi eða úthafskarfi
I FYRRA veiddust samtals
31.665 tonn hjá Granda hf.
Það er heldur minna en árið
þar áður þegar veiddust rúm
38 þúsund tonn. Heildarfob-
verðmæti voru 2,282 milljarðar í fyrra, en í hittifyrra var heildarverð-
mæti 2,469 milljarðai'. 14.700 tonnum var landað til vinnslu hjá Granda
á þessu ári, siglt var með 4.500 tonn til Bremerhaven í Þýskalandi og
12.400 tonn voru sjófryst.
Aflinn skiptist þannig eftir teg-
undum að rúm 61% aflans voru
karfi eða úthafskarfi. Af karfa
veiddust 14.900 tonn, ufsa 4.700
tonn og úthafskarfa 4.500 tonn. í
öðrum tegundum var aflinn minni.
Af ísfiskskipum var Ásbjörn afla-
hæstur með 6.212 tonn að verð-
mæti 303 milljónir. Ottó var með
4.430 tonn að verðmæti 200 milij-
ónir, Viðey 3.584 tonn að verð-
mæti 261 milljónir, Jón 3.102 tomm
að verðmæti 182 milljónir og Akur-
ey 1922 tonn að verðmæti 192
milljónir.
Af frystitogurum var Örfirisey
aflahæst með 4.790 tonn að verð-
mæti 398 milljónir. Þerney var með
4.280 tonn að verðmæti 429 millj-
ónir, Snorri 3.048 tonn að verð-
mæti 292 milljónir og Engey 298
tonn að verðmæti 26 milljónir.
Þolanlegt með hliðsjón af
sjómannaverkfalli
„Síðastliðið ár fór þolanlega mið-
að við að á árinu varð rekstrarstöðv-
un vegna sjómannaverkfalls,“ segir
Brynjólfur Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri Granda hf.
„Það tókst sæmilega vel til í
loðnu og einnig í úthafsveiðum fyr-
ir utan þennan tíma sem féll niður
vegna sjómannaverkfalls. Nú er svo
komið að vegna breytinga á eigna-
samsetningu okkar, þ.e. fjölgun
frystitogara, getum við sótt meira
í fisk utan 200 mílna þegar sam-
dráttur er í aflaheimildum."
Brynjólfur segir að samdráttur í
aflaheimildum á karfa, grálúðu og
ufsa hafi komið illa við fyrirtækið.
„Við höfum reynt að beita þá skip-
um okkar meira út fyrir landhelgina
og þannig haldið sjó,“ segir hann.
„Árið 1994 vorum við að breyta
til í rekstri okkar, þannig að árið
1995 kom betur út að því leyti að
þá vorum við með öll þau skip sem
við keyptum eða breyttum. Þar með
vorum við með eðlilegan rekstur í
vinnslu og veiðum fyrir utan sjó-
mannaverkfallið.“
Brynjólfur segir að árið 1996
leggist ágætlega í sig. „Vonandi
verða aflabrögð góð,“ segir hann.
„Það er helst óvissa um verð á
mörkuðum og ákvarðanir um afla-
heimildir í haust. Við það verðum
við að lifa og gera okkar ráðstafan-
ir til þess að verða fjölþættari í
rekstri, m.a. með því að eignast
hlut í fyrirtækjum sem eru í annars-
konar rekstri en Grandi.“
FI8KI oe
SLOGDÆLUR
WA
4TV
Ml
VERSLUN
SELJAVEGI 2 SÍMI 562 4260
ísey í Bremerhaven festir
kaup á fiskréttaverksmiðju
UM ÁRAMÓTIN festi Samúel Hreinsson kaup
á fiskréttavinnslunni Fimex í Bremerhaven, sem
sérhæfir sig j þjónustu við veitingahús. Samúel
rekur einnig ísey sem er umboðs- og fisksölufyr-
irtæki í Bremerhaven. Að hans sögn verður lögð
áhersla á að fá fisk frá íslandi og víðar að í
fiskréttavinnsluna.
„Þetta er gamalt fyrirtæki sem hefur þjón-
ustað veitíngahús lengi í Þýskalandi,“ segir
Samúel. Hann segir að það búi fiskinn upp í
hendurnar á kokkum. Þeir þurfi ekkert annað
að gera en að taka fiskinn upp úr pakkningun-
um, setja hann á pönnuna og elda fyrir við-
skiptavini.
„Fyrirtækið hefur í áratugi lagt áherslu á
að búa til túnfisk-, sverðfisk- og laxsteikur fyr-
ir veitingahús," segir hann. „Einnig hefur það
selt fískinn sem við þekkjum, t.d. karfa, ufsa,
steinbítssteikur, rækju og humar. Það sérhæfir
sig í veitingahúsamarkaðinum og er mjög vel
þekkt þar.“
Samúel segir að fyrirtækið kaupi aðeins fros-
inn fisk. Velta þess hafi verið 250 milljónir króna
í fyrra. Velta íseyjar sé aftur á móti búin að
vera yfir tvo milljarða í mörg undanfarin ár og
hafi haldist nokkuð jöfn.
Hann segir að skrifstofuhaldinu hafi verið
slegið saman til hagræðingar og að tólf manns
vinni hjá fyrirtækjunum tveimur. Kaupverð
fékkst ekki gefið upp.
VerAið betra í Bremerhaven
Hvað varðar áform borgaryfirvalda í Cuxhav-
en um að ná til sín viðskiptum íslenskra fyrir-
tækja, m.a. með nýrri gámahöfn, segir Samúel
að ekki sé hægt að útiloka að fiski verði landað
þar, en það sé ákaflega ólíklegt að hann verði
seldur þar.
„Ég var með starfsemi mína í Cuxhaven á
sínum tíma en flutti mig yfir til Bremerhaven,"
segir hann. „Ég sá hvert stefndi og færði mig
um set. Stærsti kaupendahópurinn og mesta
vinnslugetan er í Bremerhaven. Ef á að fara
að selja fisk í Cuxhaven munu menn sjálfsagt
fara þangað og kanna verðið og gæðin. Hann
verður samt að vera á það góðum kjörum að
það borgi sig að kaupa hann og flytja hann yfir.“
Samúel segir að hann myndi selja fisk á
mörkuðum í Cuxhaven ef hann fengi meira fyr-
ir hann þar, en hann hafi farið þaðan á sínum
tíma vegna þess að verðið hafí verið betra í
Bremerhaven. „Hér er það öflugur karfamarkað-
ur að fiskvinnslufyrirtæki í Belgíu og Frakk-
landi láta kaupa fyrir sig karfa á markaðinum
í Bremerhaven. Það er hvergi eins gott að selja
eins og þar sem margir kaupendur eru og marg-
ir sem beijast um að fá vöruna.“