Morgunblaðið - 31.01.1996, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
Fiskverð heima
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
r
Alls fóru 175,2 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 22,2 tonn á
78,75 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 7,6 tonn á 87,28 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 145,5 tonn á 99,55 kr./kg. Af
karfa voru seld alls 31,0 tonn. í Hafnarfirði á 77,00 kr. (0,51), á
Faxagarði á 58,48 kr./kg (3,81) og á 84,89 kr. (26,71) á
Suðurnesjum. Af ufsa voru seld alls 83,4 tonn. í Hafnarfirði á
65,41 kr. (1,01), á 74,00 kr. á Faxagarði (2,61) og á 69,38 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (79,71). Af ýsu voru seld 115,2 tonn
á mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 91,53 kr./kg.
Des.
5U2
Karfi
Fiskverð ytra
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 244,0
tonn á 121,3 kr./kg.
Þar af voru 19,6
tonn af þorski á
104,16 kr./kg.
Af ýsu voru seld
132,0 tonn á 98,31
kr./kg, 11,5tonnaf
kola á 186,26 kr./kg
og 9,4 tonn af karfa
á 117,93 kr. hvert
kíló.
Eitt skip, Breki VE 61, seldi afla sinn í Bremerhaven í Þýskalandi í síðustu viku,
samtals 163,6 tonn á 100,71 kr./kg. Þar af voru 154,2 tonn af karfa á 101,60
kr./kg og 0,5 tonn af ufsa á 91,62 kr./kg.
Bjartar horfur á markaði
fyrir niðurlagðan fisk
FISKNEYSLA í Bret-
landi hefur aukist um
8% á síðustu fimm árum
og er aukningin mest í
niðurlögðum eða niður-
soðnum fiski. Svarar
sala í honum til 26% af
heildarfisksölunni í landinu. Á sama tíma eða frá 1990 hefur sala í
rauðu kjöti dregist saman um 9% og er það talið styrkja enn vinsæld-
ir fisksins á næstu árum.
Fiskneysla í Bretlandi
vaxandi en minnkandi
sala í rauðu kjöti
Kemur þetta meðal annars fram
í skýrslu frá breska niðursuðufyrir-
tækinu Princes en þar segir, að
fækkun sérstakra fiskbúða í Bret-
landi megi að nokkru rekja til auk-
inna kaupa á niðursoðnum fiski.
Um 1970 voru meira en 6.000 físk-
búðir í landinu en eru nú um 2.000.
Afstaða neytenda hefur einnig
breyst og nú telja 89% þeirra, að
fiskur sé heilsusamlegur. Nú er
hann einhvern tíma á borðum 96%
heimila og er það 14 prósentustiga
aukning frá 1989-’93. Þá kemur
það fram í könnunum, að mörgum
finnst auðveldara að nota niðursoð-
inn físk í matargerðinni en þann
ferska og algengt er, að fólk kunni
alls ekki að meðhöndla ferskan fisk.
Túnfiskur vinsælastur
Túnfískur er meira en helmingur
markaðarins fyrir niðursoðinn fisk
í Bretlandi að magni til og verð-
mætið um 38%. Hefur aukningin
verið um 5% á ári og er salan mest
á sumrin og einkum í júlí. Kemur
mest af túnfísknum frá Tælandi
en einnig viðar að, til dæmis frá
Seychelleseyjum og Filippseyjum.
Virðist hann vera vinsælastur með-
al ungs og miðaldra fjölskyldu-
fólks. Þrátt fyrir það er hann aldr-
ei á borðum hjá meira en þriðjungi
bresku þjóðarinnar og því á hann
enn langt í land með að verða jafn
mikið metinn og í Frakklandi, Ital-
íu og víðar á meginlandinu. Mögu-
leikarnir á aukinni sölu eru því enn
miklir.
Ein af ástæðunum fyrir vinsæld-
um túnfísksins er sú, að hann er
ekki bragðmikill og gengur því hjá
fólki, sem er annars lítið hrifið af
físki.
Hlutur laxins á þessum markaði
er 26% en verðmætið aftur á móti
40%. Laxinum er skipt upp eftir
hvort um er að ræða rautt eða
bleikt kjöt og er það fyrrnefnda í
öðru sæti á niðursuðumarkaðinum
á eftir túnfiskinum. Er salan mest
um páska, á sumrin og á jólum en
kannanir sýna, að 42% þeirra, sem
Fiskveiðar
kaupa lax, gera það aðeins einu
sinni á ári. Svarar þessi sala til 13%
af magninu en 9% kaupenda kaupa
lax einu sinni í mánuði. Er það
rúmur þriðjungur heildarsölunnar.
Þá sýnir það sig einnig, að fólk
eldra en 45 ára kaupir meiri lax
en það, sem yngra er.
Aukin sala í sardínum
Sardínur eru aftur orðnar vin-
sælar í Bretlandi vegna þess hve
þær innihalda mikið af omega-3-
fitusýru og eru seldar í olíu, pækli,
tómatsósu eða jurtaolíu. Er fram-
boð og verð á þeim stöðugra en til
dæmis á laxinum og er hlutdeild
þeirra á niðursuðumarkaðinum nú
6,2%.
Annar smáfískur af síldarætt,
sem á ensku er kallaður pilchard
en sardína líka á íslensku, er með
8,3% markaðarins hvað magnið
varðar. Selst yfirleitt meira af þess-
um fiski á sumrin en á öðrum árs-
tímum og það á einnig við um
makrílinn en helsti sölutími hans
er á vorin. Er markaðshlutdeild
makrílsins 3,5% og algengast er,
að hann sé niðursoðinn í tómatsósu
eða pækli.
Skelfiskur og krabbi, rækja og
krabbakjöt, sem eru alltaf soðin
niður í pækli, eru enn flokkuð með
lúxus hjá flestum neytendum en
þessi vara er á borðum 10% heim-
ila og aðallega á ákveðnum tímum,
til dæmis á jólum og páskum og
á sumrin. Margt bendir til, að
framboð á þessari vöru muni
minnka á næstu árum og er það
þegar farið að hafa áhrif til hækk-
unar í verði.
IMýjar matarvenjur
Af öðrum niðursoðnum físki,
sem Princes býður upp á, má nefna
k:ppers, síld, smásfld, brisling, ans-
jósur og hrogn. Er samanlögð
markaðshlutdeild þessarar fram-
leiðslu 5,4%.
I þessum vöruflokki er söluaukn-
ingin mest í ansjósum og er ástæð-
an sú, að ýmsar matreiðsluvenjur
frá Miðjarðarhafslöndum hafa ver-
ið í sókn í Bretlandi eins og víðar.
I fyrrnefndri skýrslu frá Princes
segir, að niðursoðinn fískur sé í
mikilli sókn í Bretlandi og annars
staðar í Evrópu enda hollur og
hentugur. Hann er auðveldur í alls
konar matreiðslu og síðast enn
ekki síst er unnt að birgja sig upp
af þessari vöru og grípa til hennar
þegar þurfa þykir.
A síðustu árum og áratugum
hefur sú þróun átt sér stað í vest-
rænum samfélögum, að áherslan
verður æ meira á mat, sem unnt
er tilreiða næstum á stundinni. Að
þessu leyti stendur niðursoðinn
fiskur og annar matur vel að vígi
og meðal annars vegna þess, að
fjölskyldumynstrið hefur breyst og
það verður æ algengara að aðeins
sé einn maður i heimili.
Skrá Bretar skipin
sín í Frakklandi?
MIKIÐ hefur verið um skráningar spænskra og hollenzkra fiskiskipa
í Bretlandi undan farin ár. Með því hafa þessar þjóðir öðlast veiði-
leyfi við Bretland og hafa síðan landað aflanum í heimahöfnum á
Spáni og í Hollandi. Brezkir útgerðarmenn ihuga nú að gera slíkt
hið sama, það er skrá báta sína í öðrum löndum, þar sem þeir telja
betur búið að útgerðinni en heima fyrir. Mikil óánægja er meðal
brezkra útgerðarmnanna vegna fiskveiðistjórnunar og vegna þess
að þar fæst enginn styrkur til endurnýjunar skipa. Franska dagblað-
ið Le Marin hefur eftir Mike Townsend úr samtökum fiskframleið-
enda í Cornwall, að um 50 útgerðir séu nú að íhuga þann kost að
skrá skip sín í öðrum löndum svo sem Spáni, Frakklandi og ír-
landi. Hann segir sjómenn í Cornwall búna að fá sig fullsadda af
neikvæðri afstöðu brezkra sljórnvalda í garð fiskveiða. Engir styrk-
ir sé veittir til endurnýjunar flotans, en í Frakklandi sé staðan allt
önnur.
WOtonn
Afurðir úr þorskafla íslendinga 19
Afurðir úr þorskafla Norðmanna 1994
Til Norður-Amsríku:
TilEvrópu:
Fr. haus.og sl.: 1.000
Frystflök: 12.000
THHoröur-Ameríkír.
Fr. haus.og sl.: 1.300
Frystflök70.600
TilEvrppu:

Frystllök: 53.200 tonn
Fr. haus.og sl.: 6.000
Frystflök: 92.000

í
Önnurnýting:
Saltflskur: 79.500
Ferskfiskur: 9.500
’ \ / V"
■..v
Önnurnýting:
Saltiiskur: 183.000
Ferskfiskur: 23.000 1 1
Þorskur
Þorskaflinn 1994
úr Norður Atlantshafi
Samtals 1.267.800 tonn
Noregur j 317.000|
Rússland j 316.0001
ESB T 220.D0QI
ísland | 214.100]
Færeyjar [] 32.70QtÞ^^y/: |
Grænland13.000•vC.ÍÍ 1
Eyslras.ríki □ 85.000 1
N.-Ameríka I 180.000farF0 |
Norðmenn
afkastamiklir
RÚSSAR og Norðmenn voru
afkastamestir í þorskveiðum við
Norður-Atlantshaf árið 1994.
Hvor þjóð aflaði þá um 316.000
tonna samkvæmt opinberum
tölum. Allar Evrópusambands-
þjóðinar öfluðu samtals 220.000
tonn og við Islendingar vorum
með 214.100. Alls varð þorskafl-
inn þetta ár tæplega 1,3 milljón-
ir tonna, þannig að Rússar og
Norðmenn voru með helming
alls þorskaflans. Mest af þor-
skaflanum er fryst í flök eða
blokkir, 384.400 tonn en nærri
jafnmikið er selt ferskt, 366.400
tonn. 293.200 fóru í salt og
224.000 tonn voru fryst hausuð
og slægð. Norðmenn eru lang-
stærstir í söltun, en íslendingar
frysta mest.
Ufsi
Ufsaaflinn 1994
úr Norður Atlantshafi
Samtals 381.200tonn
Noregurj 1U 185.000
ESBl 75.000
íslandM 66.300
Færeyjar|J 32.900
Rússlandl 3.ooo
NORÐMENN veiða meira af
ufsa en nokkur önnur þjóð á
norðurhveli, eða 185.000 tonn
árið 1994 af heildarafla upp á
381.200 tonn. Evrópusambandið
samanlagt var með 75.000 tonn,
en við Islendingar veiddum þá
66.300 tonn. Mest af ufsanum
fryst í flök eða blokkir, 149.000
tonn, en 96.600 fóru í salt. Norð-
menn ráða þessum markaði og
bera höfuð og herðar yfir aðrar
þjóðir í öllum vinnslugreinum.