Morgunblaðið - 31.01.1996, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1996 B 3
_______________________________TÆKNI_______________________________
Þróunarvinnu Tæknivals hf. og Bakka hf. á upplýsingakerfinu Hafdísi lokið
TVEGGJA ára þróunarvinnu við
upplýsingakerfið Hafdísi í sam-
starfi Tæknivals hf. og Bakka hf.
á Hnífsdal lauk formlega um síð-
ustu helgi. Hafdís er sérhannað
framleiðslustjórnar- og • eftirlits-
kerfi fyrir sjávarútveg og felur í
sér heildarlausn á sviði tölvu- og
tæknimála í rekstri sjávarútvegs-
fyrirtækja.
Við gildistöku EES-samningsins
skuldbundu íslensk stjórnvöld sig
til að tryggja að framleiðendur
sjávarafurða uppfylltu kröfur Evr-
ópusambandsins um meðferð sjáv-
arafurða og eftirlit með fram-
leiðslu þeirra.
I tilskipun ESB um þetta segir
m.a. að framleiðendur séu ábyrgir
fyrir því að koma á innra eftirliti
með framleiðslunni, byggðu á
HACCP-gæðaeftirlitskerfinu, til
að tryggja neytendum öruggar og
heilnæmar afurðir. í Bandaríkjun-
um er einnig unnið að gildistöku
slíkra laga.
Þetta hefur komið illa við mörg
íslensk sjávarútvegsfyrirtæki, en
enn eiga tæplega 60 þeirra eftir
að uppfylla ákvæði tilskipunarinn-
ar. Þau geta átt það á hættu að
missa leyfið og þar með réttindin
til að flytja framleiðslu sína á
EES-markað. í Bakka hefur hins-
vegar um árabil verið gæðaeftir-
litskerfi sem byggist á HACCP-
áhættugreiningu.
Þróun og aðlögun upplýsinga-
kerfisins Hafdísar að þörfum
Bakka þóttu að sögn forsvars-
manna Tæknivals hf. og Bakka
hf. rökrétt viðbrögð við þeim kröf-
um sem settar eru á alþjóðavett-
vangi um eftirlit með framleiðslu
matvæla.
Mörg Ijón í veginum
„Við vorum vissir um það frá
upphafi að okkur tækist að klára
vérkefnið,“ segir Rúnar Sigurðs-
son, framkvæmdastjóri Tæknivals
hf. „Þetta eru búin að vera mikil
átök og það voru mörg ljón í vegin-
um, en við náðum að sigrast á
þeim öllum. Að sjálfsögðu er þó
vinnu við svona hugbúnaðarkerfi
aldrei lokið vegna þess að það fer
alltaf ákveðin vinna í viðhald og
endurnýjun slíkra kerfa.“
Tæknival er líka að vinna við
uppsetningu Hafdísar víðar á land-
inu. Það er með verkefni í gangi
hjá Fiskiðjusamlagi Húsavíkur sem
verður unnið á þessu ári. Einnig
er það að byija á verkefni á Sauð-
árkróki og Grundarfirði þar sem
það samtengir tvö netkerfi í eitt
gegnum nýtt samnet sem verður
opnað í febrúar. „Þar er það nýtt
að við erum komnir út í bolfiskinn,
þ.e. hefðbundna vinnslu í þorski,
ufsa og ýsu,“ segir Rúnar. „Einnig
byijum við á stóru verkefni hjá
Ósvör núna þegar Bakkaverkefn-
inu er lokið.“
Kostnaður 15 til 25 milljónir
Rúnar segir að Hafdís hafi verið
sett upp í áföngum hjá Bakka hf.
og mest hafi átta manns komið
-að verkinu í einu. Erfitt sé að gefa
upp ákveðna tölu í kostnað vegna
þess að hann snúi bæði að starfs-
mönnum Bakka og Tæknivals.
Bakki hafi verið með einn starfs-
mann á launum allan tímann og
svo hafi margir aðrir komið að
verkinu. „Við getum áætlað að
kostnaður við heildarverkið, þ.e.
iðnstýringar, gæðakerfi og Haf-
dísi, sé 15 til 25 milljónir,“ segir
hann.
Að hans sögn stendur Tæknival
nú í samningaviðræðum við þrjá
innlenda aðila og má vænta þess
að þær gangi saman á næstu mán-
uðum. „Við höfum einnig þefað
af markaðinum erlendis," segir
hann. „Við sýndum Hafdísi á sjáv-
arútvegssýningunni í Bella Center
í fyrra, en við urðum fyrir von-
brigðum vegna þess að okkur
fannst menn ekki alveg skilja hvað
við vorum með í höndunum."
Heildarlausn fyrir
sjávarútveginn
, Morgunblaðið/Halldór
RUNAR Sigurðsson, framkvæmdasljóri Tæknivals hf., og Aðalbjörn Jóakimsson, framkvæmdastjóri
Bakka hf., kvitta fyrir að þróunarvinnu og uppsetningu á Hafdísi í Bakka hf. sé lokið.
TEKNAR eru reglulegar gæðaprufur á þeirri rækju sem Bakki hf. framleiðir og niðurstöðurnar eru
færðar inn í Hafdísi.
KRISTINNN Kristjánsson, yfirverkstjóri Bakka hf., sýnir blaðamönnum og starfsmönnum Tækni-
vals hf. hvernig lítil handhæg PC-tölva er notuð í gæðaeftirlitinu.
Sló í gegn í Noregi
„Um haustið kom fyrirspurn frá
stóru sjávarútvegsfyrirtæki í Nor-
egi og við fórum þangað til að
sýna Hafdísi. Skemmst er frá því
að segja að hún sló í gegn og vakti
mikla athygli. Hinsvegar ætlum
við að einbeita okkur til að byrja
með að markaðinum hér heima.
Ég hefði helst viljað klára yfir
fimm verkefni hér á landi áður en
við færum á erlenda markaði. En
við eigum þar fullt erindi, t.d. í
Noregi, Chile, á Nýja Sjálandi, í
Kanada og fleiri stöðum.“
Rúnar segir að þótt verkefnið
hafi verið stórt í sniðum hafi
Tæknival ekki fengið neina styrki.
Það hafi allt verið á kostnað
Tæknivals og svo hafi Bakki greitt
fyrir sinn hluta. „Það er ljóst að
þetta er ekki hægt nema með
hæfu starfsfólki,“ segir hann. „Við
höfum úr tíu starfsmönnum að
spila næstu mánuði sem geta sinnt
Hafdísi og það er ljóst að mikið
verður að gera.“
Lyginni líkast
„Við fáum fyrst og fremst að-
gang að geysilegu magni upplýs-
inga með mjög skömmum fyrir-
vara,“ segir Aðalbjörn Jóakimsson,
framkvæmdastjóri Bakka hf. „Við
getum fundið hjartsláttinn í fyrir-
tækinu frá degi til dags. Við þurf-
um ekki að bíða eftir uppgjörum
og erum hættir að nota sagnfræði
í stjórn fyrirtækisins."
Aðalbjörn segir að Hafdís agi
öll vinnubrögð í verksmiðjunni,
þ. á m. nýtingu og öll handbrögð.
Þarna sé kerfið farið að stjórna
fólki og það þurfi að bregðast við
kerfinu og kvitta fyrir að það hafi
fengið skilaboð þaðan ef eitthvað
hefur farið úrskeiðis: „Stjórnendur
geta því flett upp í kerfinu og séð
hvernig hver starfsmaður brást við
hveijum vanda.“
Þegar Bakki hf. hóf samstarf
við Tæknival var fyrirtækið búið
að hanna skráningarkerfi líkt og
Hafdís styðst við. „Þá var þetta
eins og kladdaútfærslan gamla þar
sem allt var skráð, handfært, og
hægt var að leita svara við öllu í
þessum klöddum," segir hann.
„Við ákváðum að fara þá leið að
tölvusetja þetta allt til að losna við
þessa vinnu í skráningu."
Hann segir að núna séu engar
upplýsingar slegnar nema einu
sinni inn í tölvu, en áður hafi hin
ýmsu kerfi verið í gangi. Sem
dæmi megi nefna sérbirgðakerfi,
aflamóttöku og fjárhagsbókhald.
„Það þurfti að slá inn upplýsingar
í hveiju kerfi fyrir sig,“ segir hann'.
„Núna eru þær slegnar inn einu
sinni og fara sínar leiðir í kerfinu
á þá staði sem þær eiga að fara.
Svo getur maður kallað á upplýs-
ingar úr þessu kerfi eins og maður
vill. Þetta er svo mikil bylting að
það er lyginni líkast."
Veitir svör við kvörtunum
Aðalbjörn segir að um 100
manns vinni á margskiptum vökt-
um hjá Bakka hf: „Hafdís kemur
til með að spara eitthvað í starfs-
fólki, en aðallega horfum við til
þeirra upplýsinga sem kerfið gef-
ur. Það er slík flóra upplýsinga á
svo stuttum tíma að við getum
brugðist við öllu um leið og það
gerist.“
Hann segir að ef kvartanir ber-
ist út af framleiðslunni sé líka
auðvelt að bregðast við þeim. Allar
rækjupakkningar séu strikamerkt-
ar og megi þannig rekja vinnslu-
ferli hverrar pakkningar; hvernig
hún hafi verið unnin, af hvetjum
og jafnvel á hvaða veiðisvæði rækj-
an hafi verið veidd. „Ef kvörtunin
reynist á röngum forsendum byggð
sýnum við fram á hvernig varan
hafi verið unnin og getum fullviss-
að kaupandann um að við berum
ekki ábyrgð á mistökunum," segir
Aðalbjörn.