Morgunblaðið - 21.03.1996, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 21. MARZ 1996 B 11
ViÐSKIPTI____________________
Heildarsamtök verslunarinnar í Evrópu, Eurocommerce hafa sent kvörtun til Evrópusambandsins
Telja greiðslukortasamninga
andstæða samkeppnisreglum
SAMNINGAR banka og greiðslu-
kortafyrirtækja í Evrópu við smá-
sölufyrirtæki varðandi greiðslu-
kortaviðskipti stangast á við sam-
keppnisreglur Evrópusambandsins,
að mati heildarsamtaka verslunar
í Evrópu, Eurocommerce.
Telja samtökin að viðskiptahætt-
ir þessara fjármálastofnana séu
andstæðir þeim reglum ESB þar
sem lagt er bann við samráði fyrir-
tækja og misbeitingu markaðsráð-
andi stöðu. Eurocommerce hyggst
koma þessu áliti sínu á framfæri
við Evrópusambandið og kemur
jafnvel til greina að leggja fram
formlega kæru.
Eurocommerce lét nýlega gera
könnun á greiðslukortaviðskiptum
í Evrópu sem staðfesti að flest
kortafyrirtæki eru í eigu helstu
bankastofnana í hveiju landi. Þessi
fyrirtæki fylgja samræmdum regl-
um í viðskiptum sínum við smásölu-
verslanir þar sem samningum um
þjónustugjöld eru þröngar skorður
settar.
Könnunin leiddi í ljós að 40
bankar og bankasamsteypur í
Evrópu gerðu með sér sérstakt
samkomulag um kortaviðskipti
árið 1987 sem ekki var birt opin-
berlega. Þar er að finna skilgrein-
ingu á því hvernig þessum við-
skiptum eigi að vera háttað.
Bann lagt við að mismuna
eftir greiðslumáta
í samkomuiaginu er t.d. gert
ráð fyrir að kortafyrirtækin hafi
ákvæði í samningum við smásölu-
fyrirtæki sem banni þeim að inn-
heimta sérstakt aukagjald af við-
skiptavinum ef greitt er með korti.
Þannig sé þeim óheimilt að mis-
muna viðskiptavinum eftir
greiðslumáta. Slík ákvæði eru al-
mennt í samningum smásölufyrir-
tækja við kortafyrirtæki nema þar
sem bann hefur verið lagt við slíku.
í Svíþjóð er þetta bannað með lög-
um, í Bretlandi hafa samkeppnis-
yfirvöld bannað ákvæðið en í Belg-
íu hafa verslanir og kortafyrirtæki
komist að samkomulagi í þessu
efni. Afstaða Dana er enn ákveðn-
ari því þar hefur verið sett í lög
að óheimilt sé að innheimta þjón-
ustugjöld af smásölufyrirtækjumi
vegna debetkorta.
Könnun Eurocommerce leiðir
ennfremur í ljós að þjónustugjöld
smásölufyrirtækja vegna kredit-
korta eru ævinlega hlutfallsleg
eða allt frá því að vera minni en
1% upp í meira en 5% af korta-
veltu. Er gjaldið lægra eftir því
sem veltan er meiri. Þessi stefna
íþyngir sérstaklega verslun-
argreinum með litla veltu og sum
fyrirtæki hafa gripið til þess ráðs
að hætta að taka við greiðslukort-
um.
Félag íslenskra stórkaupmanna
er aðili að Eurocommerce fyrir
hönd aðildarfyrirtækja sinna.
Gagnvirkar kvikmynd-
ir eða leikjatölvur
Tölvur
Tölvuleikir verða æ fullkomnari og svo er
komið að kalla má suma þeirra gagnvirkar
kvikmyndir. Arni Matthíasson veltir fyrir
sér leikjamarkaðnum og spáir því að leikja-
tölvur séu á hverfanda hveli.
TÖLVULEIKIR verða sífellt
kröfuharðari á vélbúnað og sumir
hafa haldið því fram að það séu í
raun leikjaframleiðendur sem ráði
því hve endurnýjun sé ör í einka-
tölvuheiminum. Víst eru flestar
einkatölvur sem selst hafa hér á
landi notaðar undir afþreyingu, en
um leið eru þeir sem tölvuna nýta
þann veg líka að öðlast færni í
tölvunotkun.
Leikjatölvur þekkja líklega
flestir; tölvur sem eru ætl-
aðar fyrir það eitt að spila
í þeim leiki og þá gjarnan
af þartilgerðum hylkjum.
Nintendo-æðið er líklega í
fersku minni og síðan
þurftu^ allir að fá 16 bita
Sega Megadrive sem var
stórt stökk í grafík og
hraða. Næst komu 32 bita
tölvur, Sega Saturn og síð-
an Sony PlayStation, sem
nota geisladrif til að spila
leikina af. Þær eru um
margt merkilegar vélar,
sérstaklega er Saturn-tölv-
an öflug, og fyrir skemmstu
kom á markað ytra tölva
sem lengi hefur verið boð-
uð, 64 bita Nintendo-tölva en hún
er með leiki í hylkjum.
Afdrifarík mistök
Þrátt fyrir mikið auglýsinga-
stríð er ekki annað að sjá en Nint-
endo hafi gert afdrifarík mistök
með því að leggja áherslu á hylkja-
leiki, því geisladiskarnir eru hand-
hægari og verulega ódýrari í fram-
leiðslu og öllum finnst hylkin gam-
aldags. Það kemur þó fleira til,
því líklega eru sérstakar leikjatölv-
ur eins og þær sem hér hafa verið
taldar á undanhaldi, eins og sjá
má á mörkuðum víða um heim.
Heimilistölvur eru orðnar það
öflugar að þær geta keyrt flesta
leiki, aukinheldur sem nota má
þær sem ritvinnsluvélar, fara inn
á alnetið og reikna hvaðeina á
meðan leikjatölvan hefur takmark-
að notagildi. Það blasir því við að
hin fræga leikjatölva Sony eigi
ekki eftir að kemba hærurnar, hún
kom einfaldlega allt of seint inn á
deyjandi markað.
Sega Megadrive, sem er 16 bita
leikjatölva, seldist í bílförmum fyr-
ir jól, því verðið var lækkað á
henni, og sannaði að nægur mark-
aður er fyrir ódýrar leikjatölvur.
Hátt verð PlayStation og Saturn
hægir því á sölu þessara tölva og
ljóst að það þarf að lækka veru-
lega ef þær eiga að ná að keppa
við PC samhæfðar tölvur. Að því
leyti sitja Sony og Sega í sömu
súpunni og Apple; tölvurnar verða
að bjóða upp á miklu meira til að
hafa roð við PC-tölvunum. Að
óbreyttu er þess ekki langt að bíða
að átök PlayStation og Saturn
verði verkefni tölvusagnfræðinga
frekar en hitamál leikjaaðdáenda.
Gagnvirkar kvikmyndir
Fyrir fáum árum voru tölvuleik-
ir helst einskonar teiknimyndir þar
sem notandinn stýrði fígúrunni
eftir fyrirfram ákveðnu ferli. Eftir
því sem á leið urðu þeir leikir fjöl-
breyttari þó jafnan hafi leikurinn
aðeins getað endað á einn veg og
viðkomandi þurfti að leysa þrautir
til að ná því marki. A svig við
þetta ganga gagnvirkir leikir, þar
sem atburðarásin ræðst af því sem
notandinn gerir og leikurinn getur
endað á fleiri en einn veg; sögu-
hetjan ýmist gengið hinu illa á
hönd eða lagt hinu góða lið. Þegar
svo er komið er aðeins sú krafa
eftir óleyst að gera leikinn raun-
verulegri; að í stað teiknimyndaf-
ígúra komi trúverðugar persónur.
Slíkir leikir eru legíó nú til dags,
byggjast á kvikmyndagerð að
hluta og sumir hafa náð það langt
að kalla má þá gagnvirkar kvik-
myndir.
' Fyrir skemmstu kom á markað
leikurinn Wing Commander IV,
það er fjórði þáttur í sögu Chri-
stophers Blairs sem er liðþjálfi í
geimflaugaher Jarðsambandsins.
Eftir því sem liðið hefur á söguna
hafa leikirnir orðið flóknari og
grafíkin glæsilegri og af leik sem
barst frá B.T. tölvum mátti sjá
að framfarirnar eru ótrúlegar.
Að sögn er Wing Commander
IV dýrasti leikur sögunnar, alls
munu um 10 milljónir dala hafa
farið í gerð hans, en kostnaðurinn
skýrist að miklu leyti af því að
obbi leiksins er kvikmyndaður með
alvöruleikurum eins og Mark
Hammill og Malcolm McDowell,
svo einhveijir séu nefndir. Sú kvik-
mynd er síðan gagnvirk, þ.e. not-
andi getur ákvarðað gang sögunn-
ar; getur meira að segja
ákveðið hvort Blair er trúr
yfirboðurum sínum eða
gengur í lið með uppreisn-
armönnum. Notandinn
stendur frammi fyrir fleiri
slíkum ákvörðunum í
leiknum og framvinda
leiksins er gjörólík eftir
því hvað verður fyrir val-
inu.
Wing Comander má
leika í þrennskonar upp-
lausn, VGA, 8 bita SVGA
og 16 bita SVGA, en þá
eru litir orðnir 65.536.
Mjög er og vandað til
hljóðrásarinnar, sem heyr-
ist vel ef tölvan er tengd
við hljómtæki, því notast er við
Dolby Surround Sound Logic til
að tryggja nánast bíóhljóm. Leik-
urinn krefst einnig mikils af tölv-
unni, því æskilegur búnaður er 75
MHz Pentium tölva með 16 Mb
innra minni, 30 Mb rými á hörðum
disk, 4x geisladrifi og 16 bita
hljóðkorti.
Varla verður lengra komist í
raunveruleika á 15“ tölvuskjá, en
þróunin hlýtur að stefna í átt að
innihaldi, þ.e, að leikir eins og
Wing Commander, og hér má
reyndar nefna til Gabriel Knight,
annan nýjan leik, verði eftirsóttir
ekki bara fyrir grafíkina heldur
einnig innihaldið. Það sannaði einn
vinsælasti tölvuleikur síðustu ára-
tuga, Myst, sem er sáraeinfaldur
að allri gerð, en hæfilega leyndar-
dómsfullur til að notandinn er sem
límdur við skjáinn. Ofbeldisleikirn-
ir eiga því vísast eftir að missa
aðdráttarafl sitt eftir því sem
meira verður í venjulega leiki
spunnið.
KAUPMENN - INNKAUPASIJÓRAR
Umbúbapappír
Mikið og fallegt úrval, margar breiddir.
Höfum einnig á lager
statíf fyrir umbúðapappír.
'jEgiW Guttormsson-Fjölval hf.
Mörkin 1-108 Reykjavík • Si'mar: 581 2788 og 568 8650 • Fax: 553 58 21
Sólin er ekkert notaleg...
...á skrifstofunni!

qu f,LIMA
OM A GLUGGANN LETTIR ÞER LIFIÐ
• 3M "Scotchtint" sólarfilma
endurkastar allt að 80% af geislum sólarinnar.
• "Scotchtint" filman endurkastar allt að 99% af UV geislum sólar.
Munir í sýningargluggum verslana upplitast ekki fyrir vikið.
í
• "Scotchtint" er einnig fáanleg sem öryggisfilma. |
Ef rúðan brotnar, heldur filman glerinu saman.
• Þeir sem hafa sett "Scotchtint" filmuna á gluggann hugsa hlýtt
til hennar á meðan öðrum er alltof hlýtt.
• Ásetning filmunnar er innifalin í verði.
Hafðu samband og fáðu verðtilboð.
ÁRVÍK
ÁRMÚL11 • REYKJAVÍK • SlMI 568 7222 • MYNDRITI 568 7295