Morgunblaðið - 26.09.1996, Blaðsíða 8

8 C FIMMTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1996
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
KAUPFÉLAGSSTJÓRINN, Þorgeir B. Hlöðversson, með starfs-
fólki i kjötkæli.
HERMANN Jónasson ostameistari athugar
Búrann.
„Matarbúrið
fyrir norðan“
Mikil áhersla er lögð á þróun matvælaframleiðslu á Húsavík. Árang-
ur þeirrar vinnu er til dæmis að skila sér hjá Kaupfélagi Þingey-
inga sem er í sókn með kjötvörur ogjógúrt. Helgi Bjamason
heimsótti „Matarbúrið fyrir norðan“ á dögunum.
ÚSVÍKINGAR eru
öflugir í matvælafram-
leiðslu og hafa sótt
fram á því sviði síðustu
árin undir slagorðinu „Matarbúrið
fyrir norðan". Þar fer fremst í
flokki elsta kaupfélag landsins,
Kaupfélag Þingeyinga, sem rekur
kjötvinnslu, mjólkursamlag, brauð-
gerð og efnagerð, auk sláturhúss.
KÞ hefur á undanförnum árum
lagt áherslu á þróun nýrra og eldri
afurða og árangurinn er að koma
í ljós. Fleiri fyrirtæki á Húsavík
standa framarlega á þessu sviði
þó í smærri stíl sé, eins og til
dæmis íslenskir sjávarréttir og
önnur brauðgerð. Þá rekur Fisk-
iðjusamlag Húsavíkur fullkomna
rækjuvinnslu og bolfiskfrystingu
og framleiðir þar vörur fyrir kröfu-
harða neytendamarkaði.
Byggt upp á gæðunum
„Við teljum að sóknarfæri okkar
liggi meðal annars í matvæla-
vinnslunni og höfum unnið mark-
visst að framþróun í henni,“ segir
Þorgeir B. Hlöðversson, kaupfé-
iagsstjóri KÞ. Hann var áður slát-
urhússtjóri og kemur með þann
bakgrunn inn í núverandi starf.
KÞ staðsetur sig í efstu lögum
kjötmarkaðarins, það hefur lagt
áherslu á að vera með vörur í
hæsta gæðaflokki er þar af leið-
andi ekki þær ódýrustu. „Við
ákváðum að byggja okkur upp á
gæðunum. Sú leið er seinfarnari
og dýrari en hún hefur skilað okk-
- ur góðum árangri," segir Þorgeir.
Nefnir hann Húsavíkurhangikjötið
sem dæmi en það hefur notið mik-
illar hylli. „Það er eitt dýrasta
hangikjötið en samt höfum við
ekki getað annað eftirspurninni
fyrir jól undanfarin ár.“
Fólk horfír mikið á verð afurð-
anna í stórmörkuðunum en Þor-
geir segir að viss hópur viðskipta-
vina leggi mest upp úr gæðum og
þeim hópi þurfi að sinna eins og
öðrum. Nefnir hangikjötið aftur til
sögunnar og segir að fólk velti
meira fyrir sér gæðum jólahangi-
kjötsins en verðinu. „Það þarf að
vera ákveðin breidd í framboðinu.
Eg er ekki að segja að vara sé
slæm þótt hún sé ódýr, vara er
alltaf góð ef hún fullnægir þörfum
markaðarins.“
Asgeir Baldurs, markaðsstjóri
KÞ, segir að fyrir hendi sé markað-
ur fyrir kjötvörur í hæsta gæða-
flokki en erfitt að ná til viðskipta-
vinanna. Góð samvinna hafi verið
við Nóatúnsverslanirnar og fleiri
um sölu á Húsavíkurhangikjötinu
en Ásgeir telur að jafnvel sé þörf
fyrir sérstakt sölukerfí til að koma
nýjum sælkeravörum á markað, til
dæmis sælkeraverslanir eins og
tíðkist víða erlendis.
Fyrsti íslenski skyndibitinn
Þorgeir segir að KÞ hafi í all-
mörg ár ráðstafað verulegum fjár-
munum í vöruþróun og pakkningar
kjötafurða og haft samvinnu við
rannsóknastofnanir. „Menn kalla
ekki fram nýja vöru með því að
smella fingrum. Þróunarvinna tek-
ur mörg ár og kostar mikla fjár-
muni.“ Lögð hefur verið áhersla á
þróun afurða úr lambakjöti í Kjöt-
iðju KÞ og þá sérstaklega fram-
pörtum skrokkanna. Fyrsta afurð-
in, svokallaðir naggar, var sett á
markað fyrir rúmu ári og voru
þeir kynntir sem fyrsti íslenski
skyndibitinn. Naggar eru formaðir
„BOLLURNAR fljúga út, við höf-
um varla undan,“ segir Geirfinn-
ur Svavarsson, einn eigenda ís-
Ienskra sjávarrétta ehf. á Húsa-
vík um framleiðslu á fiskibollum
sem fyrirtækið hefur nýlega haf-
ið. í júlímánuði voru framleiddar
30 þúsund bollur en þær eru
steiktar og gufusoðnar, alveg til-
búnar til neyslu.
Nokkrir einstaklingar keyptu
íslenska sjávarrétti ehf. af Fisk-
iðjusamlagi Húsavíkur sem keypt
hafði fyrirtækið að sunnan og
rekið á Húsavík í nokkur ár með
misjöfnum árangri. Fyrirtækið
var sérhæft í niðurlagningu síld-
ar. Nýju eigendurnir breyttu
rekstrinum nokkuð og segir
Geirfinnur að hann gangi vel.
Fyrirtækið er komið í eigið hús-
næði sem reyndar er þegar að
verða of lítið vegna látanna í
bollusölunni.
Enn er framleitt mikið af síld,
marineruð „Kútter síld“ með
lambakjötsbitar, raspaðir og for-
steiktir. Önnur afurð er formaðir
kjöthleifar sem hafa svipaða eigin-
leika og vöðvar og loks eru það
formaðar lambasteikur sem unnar
eru úr hakkefni og vöðvum og
binst saman með náttúrulegum
bindiefnum.
Naggarnir seldust mjög vel í
upphafi svo ekki hafðist undan
að framleiða. Nokkuð dró úr eftir-
spurninni eftir að fyrsta bylgjan
var gengin yfir en salan hefur síð-
an farið hægt vaxandi. Kjöthleif-
arnir og lambasteikurnar hafa
verið í þróun og verið til sölu á
þröngum mörkuðum til reynslu
en nú fer að líða að því að þessar
vörur fari í almenna sölu. Kjötiðja
KÞ framleiðir kjötbollur fyrir
Kjötumboðið í naggalínunni og
ýmsar fleiri afurðir eru í þróun.
Til dæmis má nefna að til athug-
unar er að hefja framleiðslu fisk-
rétta í naggaverksmiðjunni.
Sú áhersla sem lögð hefur verið
á vöruþróun og öflun þekkingar
mismunandi sósum, kryddsíld og
síldarsalat.
Nú er hafin framleiðsla á fiski-
bollum og gengur hún svo vel
að varla er tími til að sinna síld-
inni. „Ég er orðinn hræddur að
fá ekki nóg af góðu hráefni í
bollurnar ef salan heldur svona
áfram,“ segir Geirfinnur.
Margrét Rósa Magnúsdóttir,
kona Geirfinns, og Helga systir
hennar eru höfundar fiskibollu-
uppskriftarinnar enda segir
Geirfinnur að bragðið sé eins og
á ekta heimabollum. Geirfinnur
telur sig þó eiga eitthvað í þeim
því hann var smakkari með Árna
Vilhjálmssyni, manni Helgu. „Við
gerðum þetta heima hjá þeim og
Arni átti það til að kalla á fólk
inn af götunni til að smakka,"
segir hann.
Starfsfólki hefur fjölgað og
vinna nú 5-6 starfsmenn hjá Is-
lenskum sjávarréttum. Geirfinn-
ur leggur áherslu á að starfsfólk-
PYLSUPÖKKUN
í Kjötiðju KÞ.
hjá KÞ skilar sér á fleiri vegu en
í nýsköpun framleiðsluvara að
mati Þorgeirs. „Mér finnst ein-
hvern veginn að öll verkefni verði
auðleystari og hagkvæmari. Menn
verða víðsýnni og opnari fyrir
nýjum verkefnum og möguleik-
um,“ segir hann. Ásgeir Baldurs
segir að forráðamenn fyrirtækis-
ins hafi verið stórhuga í því sem
þeir hafi tekið sér fyrir hendur
og óhræddir að grípa tækifærin
þegar þau gefast. Þá telur hann
að ráðning ungs og vel menntaðs
starfsfólks hafi orðið mikil lyfti-
stöng fyrir KÞ.
Prófað á heimamarkaði
Kjötiðja KÞ er með alhliða kjöt-
vinnslu og framleiðir pylsur, álegg,
kæfu og margt fleira fyrir heima-
markaðinn. Vinnslan hefur staðið
framarlega og hafa kjötiðnaðar-
mennimir sankað að sér verðlaun-
Morgunblaðið/Ámi Sæbcrg
GEIRFINNUR Svavarsson
í fiskibolluframleiðslu.
ið gerist hluthafar. „Þá getur
maður pínt allt starfsfólkið jafnt
og sjálfan sig. Það fer ekki út
klukkan fimm og lætur mann
sitja eftir. Þegar fólk á sjálft fjár-
hagslegra hagsmuna að gæta
keppa allir að sama markinu og
lætur hlutina ganga,“ segir Geir-
finnur.
Fiskibollumar
fijúga út
um fyrir athyglisverðar nýjungar
og gæðavörur á sýningum og í
keppnum sem þeir hafa tekið þátt í.
KÞ hefur verið að færa út
kvíamar i verslunarrekstri á Húsa-
vík og allri Suður-Þingeyjarsýslu.
Ásgeir Baldurs segir að heima-
markaðurinn sé grunnur allrar
framleiðslustarfseminnar og eigin
verslanir séu stærstu viðskiptavinir
Kjötiðjunnar. „Við gerum mark-
aðskannanir með því að setja vömr
fyrst á markað hér til að kanna
viðbrögð neytenda. Það fer síðan
eftir viðtökunum hvort þær eru
sett á landsmarkað eða framleiðslu
kannski hætt,“ segir Ásgeir.
Kjötumboðið er söluaðili fyrir
Kjötiðju KÞ utan heimasvæðis.
Framleiddar era vörur undir
merkjum Kjötumboðsins og það
dreifir einnig vöram sem KÞ fram-
leiðir randir eigin nafni. „Það er
hagkvæmara fyrir okkur að vinna
með Kjötumboðinu en að slást ein-
ir á markaðnum," segir Ásgeir.
Þorgeir segir að fjarlægðin frá
markaðnum ráði ekki úrslitum um
aðgang að honum. Vara sem pönt-
uð er síðdegis geti verið komin frá
Húsavík að dyram verslunar í
Reykjavík morguninn eftir.
Útflutningur næsta verkefni
Næsta stórverkefni kjötiðju KÞ
er að reyna fyrir sér með útflutn-
ing dilkakjöts. Þorgeir segir að
bændum sé gert að flytja út ákveð-
inn hluta framleiðslu sinnar, burt-
séð frá því hvernig einstökum fyr-
irtækjum gangi að selja á innan-
landsmarkaði. „Það er ljóst að ekki
er framtíð í því að flytja kjötið út
í heilum skrokkum og því er mikil-
vægt að koma upp aðstöðu til að
vinna vörana í verðmætari afurð-
ir,“ segir Þorgeir. Sláturhús KÞ
hefur leyfí til að slátra fé fyrir
Evrópumárkað en hefur ekki
vinnsluleyfí fyrir þann markað. Þá
er fyrirhugað að byggja nýtt reyk-
hús við sláturhúsið til að anna
betur eftirspurn fyrir hangikjöt og
aðrar reyktar afurðir.
Þriðjungs aukning í jógúrtsölu
Mjólkursamlag KÞ er í hópi
stærri framleiðenda jógúrts og
osta hér á landi. Þar era einnig
framleiddar dagvörur fyrir heima-
markað. Samlagið er eini framleið-
andi jógúrts í fernum hér á landi,
samkvæmt samningi við Mjólkur-
samsöluna í Reykjavík sem dreifir
afurðunum. Stöðug aukning hefur
verið á sölu Húsavíkurjógúrts. Sem
dæmi má nefna að fyrstu sjö mán-
uði þessa árs var salan þriðjungi
meiri en á sama tíma í fyrra. Ás-
geir Baldurs segir að á síðasta ári
hafí selst tæplega 300 tonn af jóg-
úrt en salan í ár verði að minnsta
kosti 400 tonn.
Grétar Sigurðarson mjólkur-
fræðingur telur að nýjar jógúrtteg-
undir hafí mest áhrif á söluna.
„Við áttuðum okkur á því að eng-
um hafði dottið í hug að framleiða
blábeijajógúrt,“ segir Grétar en
það er önnur tveggja nýrra teg-
unda sem samlagið hefur sett á
markað. „Þetta gengur út á það
að vera alltaf með nýjungar. Allir
þurfa að prófa það sem nýtt er og
því er skipt um reglulega," segir
hann.
í húsakynnum mjólkursamlags-
ins er rekin efnagerðjn Sana ehf.
sem framleiðir safa, mæjones, tóm-
atsósu, sultur og fleira. Mjólkur-
samlagið keypti fyrirtækið frá
Reykjavík fyrir nokkrum árum.
Reksturinn hefur gengið illa, að
sögn Ásgeirs, og átti að selja hana
í burtu en horfið var frá því ráði
og stofnað sérstakt hlutafélag um
reksturinn með þátttöku fleiri aðila
á Húsavík.
Ásgeir segir að Sana sé sterkt
vörumerki á Norðurlandi en ekki
eins þekkt syðra. Hins vegar falli
þessi framleiðsla vel að þeirri
áherslu sem KÞ er með á matvæla-
framleiðslu og því hefði verið
ákveðið að halda henni áfram.
Verið er að gefa vörunum nýjan
svip með breytingum á umbúðum
og merkingum.