Morgunblaðið - 14.11.1996, Blaðsíða 12

VIÐSKIPn AIVINNULlF
FJMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1996
* *
K
NWREVFIU/
Kynntu þér
tilboðsverð í Keflayík
5 88 55 22
Markaðsráðstefna í Kópavoginum
Ríkisfyrirtækjum verði
breytt í hlutafélög
í LOK síðasta áratugar einkenndi
verðbólga, erlend skuldasöfnun og
afskipti hins opinbera efnahagslíf-
ið. Nú er ísland eitt af þeim fáu
iÍQndum sem uppfylla skilyrði Ma-
astricht-samkomulagsins. „Að
baki þessu liggja m.a. víðtækar
umbætur í skipulagsgerð efna-
hagslífsins. Þannig hafa markaðs-
öflin komið í stað opinberra
ákvarðana á ýmsum sviðum og í
því sambandi nægir að nefna fisk-
markaði, fijálsa fjármagnsflutn-
inga, hlutabréfamarkað og sölu
ríkisfyrirtækja." Þetta kom meðal
annars fram í máli Ólafs Davíðs-
sonar, ráðuneytisstjóra í forsætis-
ráðuneytinu, á markaðsráðstefnu
um atvinnusvæði framtíðarinnar,
sem Kópavogsbær stóð fyrir þann
8. nóvember sl. Þar fjallaði Ólafur
um hvers væri að vænta í íslensku
athafnalífi á næstu árum. Að
sögn Ólafs er breytinga að vænta
í þjóðarbúskapnum á næstu árum.
„Þær verða rökrétt framhald af
því sem þegar hefur verið gert.
Þannig verður áfram unnið að efl-
ingu markaðsbúskapar meðal ann-
ars með því að breyta ríkisfyrir-
tækjum í hlutafélög og selja sum
og stuðla að samkeppni á þeim
sviðum einkarekstar þar sem henni
verður við komið. Ríkið mun draga
verulega úr eignarhaldi sínu á fjár-
magnsstofnunum. Jafnframt mun
samkeppni setja í ríkari mæli svip
á heilbrigðisstarfsemi, menntamál
og ýmsa fleiri málaflokka.“
Fjárfest í eignum
Að sögn Peters L.W. Morgan,
framkvæmdastjóra Evrópudeildar
DTZ, sem er alþjóðlegt ráðgjafar-
fýrirtæki á sviði fasteigna og land-
areigna, er útlit fyrir að fjárfesting-
ar í fasteignum og landareignum
séu arðbærari í ár heldur en síðast-
liðin fímmtán ár í Bretlandi og hlut-
fallið á milli arðsemi fjárfestingar
í eignum, hlutabréfum og verðbréf-
um á eftir að jafnast samkvæmt
spám DTZ.
Að sögn Morgans kaupa þeir sem
hafa hug á að fjárfesta í landareign-
um fyrst landsvæðið. „Síðan byggja
þeir fasteignir á landinu sem eru
leigðar út. Með þessu er fjárfesting-
in tryggð. Því að landeigandinn
hefur öruggar tekjur af fasteigninni
með leigu sem er í mörgum löndum
vísitölutryggð. Ef land- og fast-
eignaeigandinn verður fyrir því að
leigutakinn verður gjaldþrota þá
heldur hann alltaf eigninni og getur
leigt hana öðrum og þar með dreg-
ið úr áhættunni sem fylgir fjárfest-
ingum. Aftur á móti ef fjárfest er
í hluta- og verðbréfum þá er sú
hætta alltaf fýrir hendi að bréfín
verði verðlaus.“
Gunnar I. Birgisson, formaður
bæjarráðs í Kópavogi, og Birgir
Sigurðsson, skipulagsstjóri Kópa-
vogs, kynntu fyrir fundarmönnum
skipulagsmál í Kópavogi og áætlan-
ir bæjaryfirvalda að íbúafjöldi
Kópavogs nálgist 35 þúsund manns
árið 2010 og undanfarin ár hefur
mikið verið byggt af nýju íbúðar-
húsnæði í bæjarfélaginu og er mik-
ill áhugi meðal verslunareigenda
að koma upp nýju verslunar- og
atvinnuhúsnæði í Kópavogi.
FOLK
Rekstrar-
stjóri NAP-
upplýsinga-
skrifstof-
unnar
• VILMAR Pétursson MSc í Evr-
ópufræðum hefur tekið við sem
rekstrarstjóri NAP-uppIýsinga-
skrifstofunnar á
íslandi. NAP-
skrifstofan er
hluti IMPACT2
áætlunarinnar
sem miðar að því
að auðvelda að-
gengi hagsmuna-
aðila að upplýs-
ingum í Evrópu.
Skrifstofan er
rekin af Samtökum íslenskra tölvu-
og fjarskiptanotenda, í umboði Evr-
ópusambandsins og viðskiptaráðu-
neytisins. Vilmar stundaði nám sitt
í Bedrifts 0konomiska Institutt í
Noregi. Áður hefur Vilmar starfað
sem félagsráðgjafi, forstöðumaður
MICROSOFT hefur það framtíðar-
markmið að leita eftir samstarfi við
aðila, sem geta gert fyrirtækinu
kleift að veita alls konar alnetsþjón-
ustu, frá bankaþjónustu til frétta-
miðlunar.
Microsoft-forstjórinn Bill Gates
segir að fyrirtækið muni ráðast í
miklar fjárfestingar til að ná þessu
markmiði, er geti tekið 10 ár.
Peningar ekki vandamál
Gates sagði á tölvufundi: „Fjárfest-
ingamar verða tröllauknar, en pen-
ingar eru ekki af skomum skammti...
við eigum 7 milljarða dollara á
banka.“
Hann lagði áherzlu á að samstarfs-
aðilar væru nauðsynlegir, því að
og deildarstjóri hjá Félagsmálastofn-
un Reykjavíkur.
Meginverkefni skrifstofunnar er
að kynna INF02000 áætlun sam-
bandsins, en markmið þeirrar áætl-
unar er að efla gerð margmiðlunar-
kerfis og margmiðlunarþjónustu í
Evrópu. Auk þess að gegna upplýs-
ingahlutverki aðstoðar skrifstofan
við umsóknir og leit að samstarfsaðil-
um í tengslum við útboð INFÓ2000
áætlunarinnar.
Nýrfram-
kvæmdastjóri
P&S
KRISTJÁN Indriðason hefur verið
ráðinn framkvæmdastjóri fjármála-
sviðs hins nýja hlutafélags sem yfir-
tekur rekstur
Póst- og síma-
málastofnun-
arinnar um ára-
mót. Kristján er
fæddur 26. maí
1951. Hann lauk
prófí í viðskipta-
fræði frá Háskóla
íslands 1980 og
réðst þá til starfa
hjá Seðlabankanum. Kristján hefur
verið forstöðumaður hagdeildar Pósts
og síma frá 1986. Hann er kvæntur
Höllu Bogadóttur gullsmið og eiga
þau þijú böm.
Microsoft vildi ekki fara út fyrir sér-
svið sitt.
Microsoft og NBC-sjónvarpið hafa
komið á fót sameignarfyrirtæki til að
bjóða notendum Windows 95 fréttir.
Gates sagði að Microsoft kannaði
kaplarásir og leiðir til að gera fréttir
að vöru fyrir tölvunotendur. „Við von-
um að þeir muni afla sér frétta á
þennan hátt,“ sagði hann.
Microsoft vinnur að þróun nýrra
alnetstækja í Bandaríkjunum, en
kann að leita eftir samstarfsaðilum
um allan heim.
„Við horfum 10 ár fram í tímann
en böm venjast alnetinu í námi sínu,“
sagði Gates. Sú reynsla gerir þau að
viðskiptavinum á alnetinu i framtíð-
inni.
Microsoft vill sam-
starf til að efla alnetið
Cannes. Reuter.
Torgið
Markaður á gelgjuskeiði
ÍSLENSKI hlutabréfamarkaðurinn
hefur á fáum árum breyst úr því
að vera einkamál nokkurra fagfjár-
festa og stórfyrirtækja í skilvirkt
markaðstorg, sem almenningur
gefur æ meiri gaum. Hinn mikli
vöxtur markaðarins og gífurleg
hækkun hlutabréfaverðs á undan-
förnum tveimur árum gefa tilefni
til að huga að þeim breytingum,
^Sem nú eru að verða á starfsemi
Verðbréfaþingsins og ræða um
stöðu markaðarins og horfur á
næstu misserum. Um þessi efni var
rætt á morgunverðarfundi Félags
viðskiptafræðinga og hagfræðinga
í gær. Framsögumenn voru Stefán
Halldórsson, framkvæmdastjóri
Verðbréfaþings íslands og Halldór
Friðrik Þorsteinsson, viðskipta-
fræðingur hjá Kaupþingi.
Skilvirkt og opið upplýsingakerfi
er forsenda þess að almenningur
fái traust á markaðnum og á fund-
Jfíum greindi Stefán frá nýju við-
skipta- og upplýsingakerfi, sem
ætti að styrkja markaðinn og gera
hann trúverðugri.
Stefán líkti íslenska hlutabréfa-
markaðnum við efnilegan en mis-
tækan ungling, sem ætti sitthvað
ólært til að ná sambærilegum
þroska og markaðir í nálægum
löndum.
Hann sagði að leggja þyrfti
áherslu á að fjölga fyrirtækjum á
markaðnum og auka sýnileika
hlutabréfaviðskipta eða að færa
sem mest af viðskiptum með þau
á opinbera markaði. Auka þurfi
upplýsingagjöf útgefenda og laga
reglur að erlendum venjum jafn-
framt því sem efla þurfi viðskipta-
vakt, laða að erlenda fjárfesta og
auka þátt stofnanafjárfesta. Þá
þurfi miðlarar og stórfjárfestar að
vera öðrum markaðsaðilum gott
fordæmi og leita leiða til að draga
úr tortryggni.
Stefán sagði að þegar á heildina
væri litið bæri hlutabréfamarkað-
urinn hér ýmis merki þess að vera
óharðnaður unglingur. í saman-
burði við nágrannalönd væri
sparnaður og erlend fjárfesting
minni á íslandi, markaðsverðbréfa-
stofninn minni sem og veltuhraði
verðbréfa.
Þrátt fyrir að staðan væri þessi
á íslenska markaðnum var Stefán
bjartsýnn á framtíð hans, ekki síst
vegna hins mikla vaxtar hans að
undanförnu. Taldi hann flest
benda til þess að markaðurinn
ætti eftir að vaxa og dafna enn
frekar. Hagvöxtur og almennur
kaupmáttur færi vaxandi hér á
landi á sama tíma og almenningur
sýndi hlutabréfakaupum æ meiri
áhuga. Greinilegur vilji væri til
einkavæðingar opinberra fyrir-
tækja og opnunar stórfyrirtækja.
Þegar allt kæmi til alls væri því
ástæða til að vera bjartsýnn á
framtíð íslenska hlutabréfamark-
aðarins.
Skútuöldin er liðin
Halldór Friðrik gerði vöxt mark-
aðarins og hækkun hlutabréfa-
verðsins síðustu tvö ár að umtals-
efni og sagði: „Þó undirritaður sé
ekki gamall í hettunni á verðbréfa-
markaði, búinn að vera tæp tvö
ár, þá upplifi ég umskiptin, frá því
ég byrjaði þangað til nú, eins og
ég hafi hvort tveggja lifað skútu-
og skuttogaraöld á hlutabréfa-
markaði." Hann sagði að hin mikla
hækkun þingvísitölunnar síð-
astliðin misseri væri ekki út úr
korti, a.m.k. ekki þegar hún væri
borin saman við hækkanir í öðrum
löndum. Á rúmlega tveggja ára
tímabili hefði þingvísitalan hækk-
að um 120% en Dow Jones vísital-
an í New York um 90% og DAX-
vísitalan þýska um 80%.
Halldór sagði að hlutabréfa-
markaðurinn væri að vinna sér
varanlegan sess í þjóðfélaginu
vegna víðtækari þátttöku almenn-
ings, meiri fjölmiðlaumfjöllunar og
skýrari umgjarðar á allan hátt.
Skýringarnar væru því efnahags-
legar en einnig félagslegar. Fram
væri komin ný stétt spákaup-
manna, sem gerði markaðinn fjöl-
breytilegri og það væri jákvætt.
Blokkamyndun stórfyrirtækja væri
meira áberandi en áður en hún
væri markaðnum ekki þó ekki til
framdráttar þar sem hún gæti
brenglað verðmyndun og hamlað
viðskiptum.
Hann segir ekkert benda til
annars en markaðurinn verði við
góða heilsu á næstunni, ekki síst
um áramótin en þá mun almenn-
ingi í síðasta sinn gefast kostur á
að nýta hlutabréfakaup til
skattaafsláttar.
„Nú fyrst er kominn markaður
sem kominn er til að vera. lafnvel
þótt bréf lækkuðu eitthvað í verði
er ólíklegt að markaðurinn sjálfur
félli í dá. 10-15% lækkun eða leið-
rétting í einstökum fyrirtækjum
eða atvinnugreinum þyrfti ekki að
vera óeðlileg, ekki bara hérlendis
heldur á hvaða markaði sem er,
eftir svo miklar hækkanir," sagði
Halldór Friðrik.
íslenski hlutabréfamarkaðurinn
hefur svo sannarlega tekið út mik-
inn þroska á skömmum tíma og
hefur nú þegar orðið atvinnulífinu
til mikils gagns. Ólíklegt er að
hækkun hlutabréfa eigi eftir að
verða jafn mikil á næstunni og hún
hefur verið á undanförnum
misserum. Ef markaðurinn nú er
eins og unglingur á gelgjuskeiði
er vonandi að honum verði veitt
svigrúm til að vaxa og dafna enn
frekar þannig að hann fullorðnist
og geti reynst íslensku atvinnulífi
sú stoð og stytta, sem hlutabréfa-
markaðir eru efnahagslífi margra
annarra þjóða. KjM