Morgunblaðið - 18.12.1996, Síða 2

2 C MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
60.000 tonn af síld
í birgðum í Noregi
UM þessar mundir eru
Norðmenn með á lager
40.000 tonn af makríl
og 60.000 tonn af síld
og þar að auki eru mikl-
ar síldarbirgðir í höfnum í Austur-Evrópu. Segist Jan-Petter Schopp,
forstjóri norska fyrirtækisins Pelagic Partners, sjá fram á mikla erfið-
leika á næstu vertíð.
Mikið af síld á lager
í a-evrópskum höfnum
Schopp, sem þekkir vel til mark-
aðarins í Austur-Evrópu, segir, að
þar séu miklir möguleikar en
ástandið nú veldur honum áhyggj-
um. Kemur þar til birgðasöfnunin
og mikið framboð frá erlendum
skipum og einnig og ekki síst það
skilningsleysi, sem honum finnast
norsk yfirvöld sýna á aðstæðum í
A-Evrópu.
„Ormamálið"
Schopp segir, að hvert vanda-
málið eftir annað hafi komið upp
í útflutningi Norðmanna til A-
Evrópu, vandamál, sem séu þó í
raun ekki nein vandmál en geri
samt útflytjendum lífið leitt.
Nefnir hann sem dæmi „ormamál-
ið“ í Litháen, sem stafi ekki af
því, að of mikið sé af ormi í
norskri síld, heldur af því, að
dýralæknar og aðrir eftirlitsmenn
þar í landi hafa ekki fengið launin
sín.
í stað þess, að mál af þessu
tagi sé leyst með viðræðum emb-
ættismanna beggja landanna, séu
norskir útflytjendur látnir sjá um
að leysa það með því að bjarga
launum dýralæknanna.
Schopp segir, að kæmi svona
mál upp á íslandi yrði það leyst
strax með því, að sendinefnd með
utanríkisráðherra í broddi fylking-
ar færi til Litháens.
530.0001 til A-Evrópu
í Austur-Evrópu er 300 milljóna
manna markaður og neysla á fiski
mikil frá fomu fari. Telur Schopp,
að á þessu ári verði seld þangað
um 530.000 tonn af sfld upp úr sjó
og spáir því, að í þessum útflutn-
ingi fari hlutur flakanna vaxandi á
kostnað heilftystu sfldarinnar.
Sjómannaalmanakíð
komið út í 72. sinn
SJÓMANNAALMANAK Fiskifé-
lags íslands er að koma út þessa
dagana í 72. sinn,
en félagið hefur
gefið almanakið
útfrá árinu 1925.
Um er að ræða
bók, sem hefur
að geyma allar
nauðsynlegustu
upplýsingar fyrir
sæfarendur.
Fiskifélaginu
var falin þessi
útgáfa árið 1925
og hefur haldið
henni síðan. Það
var ekki fyrr en
í ár að félagið
hefur mætt sam-
keppni frá
Skerplu, sem ný
gefur einnig út
sjómannaalman-
ak. Að sögn Bjarna Kr. Grímsson-
ar, fiskimálastjóra, hefur félagið
talið sig vera með
lögbundið hlut-
verk í útgáfu sjó-
mannaalmanaks-
ins, en sá aðili,
sem er að fara í
samkeppni við fé-
lagið, hefur enn
ekki fengið lög-
gildingu á sitt al-
manak. „Það má
því segja að
Fiskifélagið gefi
út sjómannaal-
manakið, en hitt
sé eftirlíking,“
sagði Bjarni, en
útgáfa þess hefur
að heita má stað-
ið undir félags-
legum þætti fiski-
félagsins.
R41XX RADAR MEÐ ARPA
Kynn
“*"'•**%íAeon
10" myndlampi
Fljótandi miðunarlína
2 lausir hringir
2 lausar línur
Hjámiðja og
48 mílna radar með 6 skipa arpa, vatnsþéttur. íslenskt
skjáletur. Raunhreyfing með norður upp.
Viðgerðarþjónusta:
Skiparadíó ehf.,
Fiskislóð 94.
ElÍRAFHUS
Fiskislóð 94, Reykjavík, sími 562 1616, fax 562 7366.
FJÓRFALDA AFKÖST VIÐ NETAAFSKURÐ
• NEPTÚNUS hf. er nú að
kynna nýjan búnað til afskurð-
ar á netum. Búnaðurinn er
hannaður af uppfinninga-
manninum Ingva Ingvasyni og
fjórfaldar hann afköst við af-
skurðinn. Gaidurinn felst i þvi
að bæði er greitt úr netinu og
skorið af teinunum í einu.
Afskurðarvélin er nyög ein-
föld í sniðum. Hún byggist á
því að netið er dregið upp úr
kari I gegn um nokkurs konar
gátt. Tveir menn draga netið
í gegn og greiða úr því um
leið og hvor teinn er tekinn
fyrir sig og skorið af honum.
Netaafskurðurinn fer beint
ofan í kar og teinarnir lika
og geta síðan farið beint í
fellingu á ný. Við afskurðinn
eru bæði blý- og flotteinn
dregnir í gegn um stutt rör,
en í því er hárbeittur hnífur,
sem er góðhitaður. Með því
að hita hnífinn, helzt bitið í
Morgunblaðið/Kristinn
honum og þarf ekki stöðugt
að skipta um hnífa eða brýna
þá.
Uppfinningamaðurinn Ingvi
Ingvason, segir að þeir hafi
lengi unnið að þvi að þróa af-
skurðarvél, enda sé það tíma-
frekt og erfítt verk að skera
af netunum með gamla laginu.
Þetta sé 17. útfærslan sem
reynd hafí verið og sé hún
tvimælalaust sú bezta, ódýr-
asta og einfaldasta.
Vilja fá „byggðakvóta“
í síldinni í ljósi sögunnar
FJÖGUR sveitarfélög
Tin /\ni* hafa farið fram a að hluti
„nirxu grooann og af úthiutun norsk.
skvldu okkur svo eftir ísie,'ska r sfldarkvótans
* veroi 1 tormi byggoa-
með allt draslið“ kvóta °Z bundnir þeim
svæðum sem, 1 ljosi sog-
unnar, voru helstu síldarbæirnir hér á árum áður. Þetta eru Raufarhöfn,
Siglufjörður, Seyðisfjörður og Reyðarfjörður, en á öllum þessum stöðum
reistu Síldarverksmiðjur ríkisins verksmiðjur.
„Það stefnir allt í það að sóknar-
heimildin í norsk-íslenska stofninn
verði afhent útgerðum alfarið og
að þær einar hafi ráðstöfunarrétt
yfír honum. Forsvarsmenn þessara
sveitarfélaga fóru því að ræða sam-
an um það hvort ekki kæmi til álita
að óska eftir byggðakvóta á sögu-
legum grunni enda var síldin ekki
bara veidd, hún var unnin líka í
þessum stóru síldarbæjum sem þá
voru allt frá Siglufirði og niður á
Austfirði," segir Gunnlaugur Júl-
íusson, sveitarstjóri á Raufarhöfn.
Gunnlaugur segir að úr því að
íslensk stjórnvöld vitni mjög gjarn-
an í sögulega reynslu og hefðir í
samningaviðræðum um kvóta úr
sameiginlegum stofnum, vildu þessi
sveitarfélög umfram allt nota sömu
hugmyndafræði og kanna mögu-
leika á því að hluta, að minnsta
kosti, yrði úthlutað í formi byggða-
kvóta. Ekkert lægi enn fyrir um
það hvað menn teldu hæfilegan
kvóta, en formaður sjávarútvegs-
nefndar Alþingis hafi nefnt 15-20%
í viðtali fyrir skömmu. „Ef það
næðist fram, yrði það feikilegur
árangur."
Miklir hagsmunir
í húfi
Mál þetta er að heita má á frum-
stigi ennþá, að sögn Gunnlaugs, en
Raufarhafnarhreppur vakti máls á
þessu við þingmenn Norðurlands
eystra sem voru á yfirferð um kjör-
dæmið í haust. Þeim var afhent
formleg krafa um þetta efni, sem
síðan var send forsætisráðherra,
sjávarútvegsnefnd og forseta Al-
þingis. „Síðan höfum við, fulltrúar
frá þessum stöðum, rætt saman
bæði óformlega og formlega. Við
höfum fyrst og fremst verið að
undirbyggja og samræma málflutn-
ing okkar og höfum látið skoða
þetta bæði efnislega og faglega.
Það er verið að vinna ákveðna fag-
vinnu sem verður síðan samræmd
og frekari málflutningur kemur til
með að byggjast á,“ segir Gunn-
laugur.
Þessi hugmyndafræði fór að þró-
ast í umræðum manna á meðal
þegar að norsk-íslenski síldarstofn-
inn fór að ganga inn í okkar lög-
sögu á nýjan leik eftir nær 30 þara
bið, en eins og menn vita, var hann
veiddur í geysilegu magni hér á
árum áður, að sögn Gunnlaugs.
„Raufarhafnarhreppur varð fyrir
ofboðslegu áfalli þegar síldin hvarf,
í fyrsta lagi hvað varðar atvinnu og
í annan stað stóð hreppurinn uppi
með ógrynni af alls konar bygging-
um, drasli og bryggjum sem voru
eftirstöðvar þeirrar miklu atvinnu
og framkvæmda sem hér áttu sér
stað. Sveitarfélagið hefur í gegnum
tíðina þurft að standa ábyrgð á
þessu öllu og hefur frágangurinn
frá þessu tímabili valdið hreppnum
geysilegum kostnaði. Menn komu
hingað og hirtu gróðann af síld-
inni, bæði útgerðarmenn og verk-
endur. Svo þegar hrunið kom, fóru
allir og skyldu allt draslið eftir.
Menn hafa verið mjög ósáttir við
það að samfélagið skuli ekki hafa
komið þessum byggðum til aðstoðar
á neinn hátt til að hreinsa upp eft-
ir gamla síldarævintýrið. Stað-
reyndin er sú að það hefur aldrei
fengist króna til þess.“
r
'fy
dcfw|P

...Strákar,
eru þið búnir að ákveða jólagjöfina.
Útsölustaðir:
• AKRANES: HJÁ ALLÝ • AKUREYRI: ISABELLA •
EGILSTAÐIR: OKKAR Á MILLI • GARÐABÆR: SNYRTIHÖLLIN • HAFNARFJÖRÐUR: HB-BÚÐIN •
HÚSAVÍK: ESAR • HÖFN HORNAFJÖRÐUR: TVÍSKER • ISAFJÖRÐUR: SNYRTIHÚS SÓLEYJAR •
KEFLAVlK: SMART • KÚPAVOGUR: SNÓT • REYKJAVlK: ÁRSÓL, DEKURHORNIÐ, VERSL. FLIP, SNYRTIV.
GLÆSIBÆ, SÓLBAÐST. GRAFARVOGS, HELENA FAGRA • SELF0SS: TÍSKUHÚSIÐ • SIGLUFJÖRÐUR:
GALLERÍ HEBA • STYKKISHÓLMUR: HEIMAHORNIÐ • VESTMANNAEYJAR: NINJA •
V
J