Morgunblaðið - 07.08.1997, Qupperneq 4

4 FIMMTUDAGUR 7. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Umsögn Ferðafélags íslands um deiliskipulag á Hveravöllum
í mótsögn við hugmyndir
um starfsemi á hálendinu
FERÐAFÉLAG íslands hefur lagt
til við skipulagsstjóra að hafnað
verði deiliskipulagi á Hveravöllum
og segir í umsögn sinni um skipulag-
ið til Skipulags ríkisins að það sé í
mótsögn við þær hugmyndir sem
menn hafi um starfsemi sem fram
eigi að fara á hálendinu. Þess er
einnig krafist að sökum þess að
deiliskipulagið sé það frábrugðið
gildandi aðalskipulagi beri að aug-
lýsa aðalskipulag á ný.
í umsögn Ferðafélags íslands til
Skipulags ríkisins er rifjað upp að
samkvæmt dómi Hæstaréttar sé
eignarrétti Svinavatns- og Torfu-
læknarhreppa á Auðkúluheiði hafn-
að og ekki sé hægt að veita bygg-
ingaleyfi nema ljóst sé hvemig eign-
arhaldi sé háttað. Einnig er bent á
það álit umboðsmanns Alþingis að
aðalskipulag haggi ekki eitt sér við
mannvirkjum eða nýtingu lands sem
þegar sé fyrir við gerð skipulags.
Engin mótmæli við húsi
Ferðafélagsins
Ferðafélagið gerir þá athuga-
semd við deiliskipulagið að það víki
það langt frá aðalskipulaginu að það
eitt sér ætti að koma í veg fyrir
samþykki þess og því beri að aug-
lýsa aðalskipulag á ný. Breytingin
felist í flutningi þjónustumiðstöðv-
arinnar um nokkur hundruð metra
inná hið friðaða svæði Hveravalla
og nær hverasvæðinu og segir í
umsögninni að siík breyting geti
ekki talist minni háttar breyting á
aðalskipulagi.
Stórlax úr
Þverá
Morgunblaðið/Kristján Garðarsson
í efnislegum athugasemdum við
deiliskipulagið segir að inngangi
þess séu alvarlegar fullyrðingar um
að víða sé pottur brotinn varðandi
umgengni við hverina, húsakostur
sé óhijálegur og hús hafí verið sett
niður í leyfísleysi. „Það er leitt að
það þurfi að leggjast svo lágt að
níða niður yfír 60 ára starf Ferðafé-
lagsins á Hveravöllum til að fá rétt-
lætingu fyrir eigin hugmyndum,"
segir í umsögn Ferðafélagsins og
litlu síðar segir:
„Óvíst er að ef uppbygging
Ferðafélagsins á staðnum hefði ekki
komið til og eftirlit á þess vegum
og Náttúrverndarráðs þá væru
Hveravellir varla sú náttúruperla
sem við eigum enn í dag.“ Bent er
og á að hús félagsins hafí verið
sett niður með leyfi Náttúruverndar-
ráðs árið 1980 og að engin mót-
mæli hafí borist frá Svínavatns-
hreppi og ekki heldur þegar það var
flutt til árið 1989.
Fram kemur það álit félagsins
að Svínavatnshreppur sé að ýta
samkeppnisaðila út af svæðinu og
í lok umsagnarinnar segir: „Að lok-
um skal mótmælt því sem forsvars-
menn Svínavatnshrepps hafa notað
til að réttlæta þetta deiliskipulag
og fullyrt er á lokasíðu deiliskipu-
lagsins að ástand Hveravalla sé _að
nálgast hættumörk. Ferðafélag ís-
lands telur staðinn líta vel út þó
ýmislegt megi laga og bæta eins
og stöðugt er unnið að af hálfu fé-
lagsins, en innan þess er margt fé-
laga er sýnt hafa Hveravöllum sér-
stakan áhuga og sinnt uppbyggingu
saðarins með óeigingjamri sjálf-
boðavinnu um árabil."
i
Morgunblaðið/Siguijón J. Sigurðsson
UNNIÐ að gerð sandkastalans sem bar sigur úr býtum. Eins
og sjá má er hann engin smásmíði.
Sandkast-
alar byggð-
ir í Holti
Isafirði. Morgunblaðið.
RÚMLEGA 340 manns mættu til
hinnar árlegu sandkastalakeppni
í Holti í Önundarfirði sem haldin
var á laugardag. Aldrei hafa jafn
margir mætt til keppninnar og að
þessu sinni voru byggðir 75 kastal-
ar á móti 49 í fyrra.
Dumbungsveður var á meðan á
keppninni stóð og varð margur
þátttakandinn blautur og kaldur.
Veðrið var hins vegar hið besta
til byggingastarfsins. Veitt voru
verðlaun fyrir þrjá bestu kastal-
ana og aukaverðlaun fyrir hug-
myndaflug. Dómnefnd skipuðu
þau Elísabet Gunnarsdóttir arki-
tekt, Ólafur Helgi Kjartansson,
sýslumaður á ísafirði, og Eiríkur
Finnur Greipsson, sparisjóðsstjóri
Sparisjóðs Önundarfjarðar, en
sparisjóðurinn hefur styrkt
keppnina frá upphafi.
EINN af stærstu löxum sumarsins
veiddist í Þverá í Borgarfirði um
helgina. Það var 21 punds hængur
sem Bandaríkjamaðurinn Albert
R. Marshall veiddi í Lundahyl á
rauða Frances númer 10.
Að sögn Kristjáns Garðarsson-
ar leiðsögumanns við Þverá hefur
veiði gengið vel að undanförnu,
en þó hafi mikið vatnsmagn í
ánni hamlað veiðum nokkuð síð-
ustu daga. Hann sagði meðalvigt-
ina i sumar hafa verið góða og
m.a. hafi verið annar lax, a.m.k.
jafn stór, í Lundahylnum, veiði-
maður setti í hann en tröllið losn-
aði af flugunni eftir stutta en
snarpa glímu. Um 1.150 laxar eru
komnir á land úr Þverá ásamt
Kjarrá og er áin í þriðja sæti á
eftir Rangánum sem eru efstar
með um 1.450 laxa og Norðurá
sem er með milli 1.430 og 1.440
laxa. Myndin sýnir Albert R.
Marshall, t.h. með 21 punda
hænginn, en með honum er leið-
sögumaður hans, Andrés Eyjólfs-
son.
Rigningin
stundum til
hins betra
VOTVIÐRASAMT sumar hef-
ur sín áhrif á ferðaþjónustuna,
oft til hins verra, en í sumum
tilvikum þó heldur til hins
betra. Sú er til dæmis raunin
með siglingar Bátafólksins
niður Hvítá, en að sögn Bjöms
Gíslasonar hjá Bátafólkinu
hefur veðráttan hjálpað gríð-
arlega mikið upp á aðsóknina
þar að undanfömu.
„Þegar það er rigning-
arsuddi og ekki hægt að sjá
til ijalla er ekkert betra að
gera en að fara niður Hvítá.
Allt sem hægt er að sjá sér
maður nálægt sér og það
breytir ósköp litlu þótt það sé
beljandi rigning, menn verða
hvort eð er blautir. Auk þess
emm við í skjóli fyrir flestum
áttum,“ segir Bjöm.

I
I
I
Léleg kynning veldur óánægju lífeyrisþega með innheimtu afnotagjalds RÚV
Breytingin gerð til að lækka
»
jaðarskatta lífeyrisþega
INNHEIMTA afnotagjalds Ríkisút-
varpsins af öldruðum og öryrkjum,
sem hafa verið undanþegnir greiðsl-
um, hefur komið mörgum í opna
skjöldu og hefur verið mikið kvartað
til Félags eldri borgara og Öryrkja-
bandalagsins. Mikið álag hefur
einnig verið á innheimtudeild RÚV.
Slæm kynning og óheppileg tíma-
setning virðist eiga mikinn þátt í
þessum viðbrögðum, en stjómvöld
fullyrða að þessar breytingar eigi
ekki að leiða til útgjalda fyrir lífeyr-
isþega.
Ákvörðun um breytingu á inn-
heimtu afnotagjalds RÚV var tekin
af ríkisstjóminni 15. maí sl. í tengsl-
um við hækkun á bótum almanna-
trygginga. Ríkisstjómin færði þau
rök fyrir ákvörðun sinni að hún
drægi úr jaðaráhrifum innan al-
mannatryggingakerfísins, en sam-
tök aldraðra og öryrkja o.fl. hafa
lengi gagnrýnt þessi jaðaráhrif.
Fyrir breytinguna gátu lífeyris-
þegar sem fengu „frekari uppbót á
lífeyri" og höfðu einir afnot af út-
varpi eða sjónvarpi fengið afnota-
gjald Ríkisútvarpsins fellt niður.
Lífeyrisþegar sem höfðu tekjur und-
ir ákveðnu marki fengu afnota-
gjaldið, 24.000 krónur á ári, fellt
niður. Samtök aldraðra höfðu m.a.
bent á að fengi lífeyrisþegi auknar
tekjur, t.d. úr lífeyrissjóði, gæti það
leitt til skerðingar á heildartekjum
vegna þess að þá væri viðkomandi
gert að greiða afnotagjald RÚV að
fullu. Jaðarskattsáhrifín í slíku
dæmi gátu því verið yfír 100%.
Heimilisuppbót hækkuð l.júní
um 3.608 kr.
til skatta. Hins vegar er hækkunin
á heimilisuppbót skert til þeirra sem
eru fyrir með skerðingu á heimilis-
uppbót. Þeir sem ekki njóta heimil-
isuppbótar en hafa fengið niðurfellt
afnotagjald RÚV þurfa ekki að
greiða afnotagjaldið.
Þessi hækkun á heimilisuppbót
kom til framkvæmda 1. júní sl. og
innheimtudeild RÚV sendi út reikn-
inga vegna innheimtu afnotagjalda
í lok maí og þá var ekki búið að
ganga frá ákvörðunum um þetta
mál með formlegum hætti. Það var
gert með undirritun menntamála-
ráðherra undir reglugerð um breyt-
ingu á innheimtu afnotagjalda RUV
12. júní sl. Eiður Sigurðsson, aðstoð-
arinnheimtustjóri RÚV, sagði að
þetta væri ástæðan fyrir því að
reikningar vegna afnotagjaldsins
hefðu ekki verið sendir fyrr en núna.
Samkvæmt yfírliti frá heilbrigð-
is- og tryggingaráðuneytinu fengu
um 9.400 bótaþegar hækkun heim-
ilisuppbótar, en um 14.000 lífeyris-
þegar, sem hafa greitt afnotagjöld,
fengu 20% afslátt af gjaldinu. Eiður
sagði að heildaráhrif þessara breyt-
inga á tekjur Ríkisútvarpsins væru
óveruleg. Ef eitthvað væri myndu
tekjur stofnunarinnar lækka.
i
Síminn hækkar um áramót
Innheimt fyrir þijá mánuði
Til að bregðast við þessu ákvað
ríkisstjómin að láta lífeyrisþega
greiða afnotagjald RÚV og setja
þá almennu reglu að allir elli- og
örorkulífeyrisþegar skyldu fá 20%
afslátt af gjaldinu. Til að koma í
veg fyrir þá tekjuskerðingu sem
ákveðinn hópur aldraðra og öryrkja
hefði orðið fyrir ef þessi réttindi
hefðu verið afnumin einhliða ákvað
ríkisstjórnin að hækka heimilisupp-
bót um 3.608 krónur á mánuði.
Þessi hækkun átti að ná yfír þau
auknu útgjöld sem fólk hafði af
greiðslu afnotagjalds RÚV og
fastagjalds af síma, að teknu tilliti
Eitt af því sem ýmsir hafa undr-
ast er að RÚV skuli krefja aldraða
og öryrkja um 4.800 kr. Eiður sagði
að ástæðan væri sú að verið væri
að innheimta fyrir þijá mánuði,
júní, júlí og ágúst. I framtíðinni
yrði þessi hópur líkt og aðrir mkk-
aður fyrir tvo mánuði í einu. Næsti
reikningur myndi því hljóða upp á
3.200 kr. Eiður sagði að greinilegt
væri að upplýsingar um breytingar
á innheimtu afnotagjalds RUV
hefðu ekki komist til skila og þess
vegna hefði þessi óánægja blossað
upp nú. Engar skýringar fylgdu
gíróseðlum RÚV.
Fyrirhugað er að liðlega 6.000
elli- og örorkulífeyrisþegar, sem nú
fá niðurfellt fast gjald af síma,
þurfí að greiða það sjálfir. Þar er
um liðlega 500 krónur á mánuði
að ræða. 3.608 kr. hækkun á heim-
ilisuppbót 1. júní sl. var m.a. ætluð
til að greiða þetta gjald. Póstur og
sími hefur hins vegar ekki enn látið
þessa hækkun koma til fram-
kvæmda, en Hrefna Ingólfsdóttir
upplýsingafulltrúi sagði að fyrir-
hugað væri að það gerðist um
næstu áramót. Endanleg ákvörðun
um það hefði þó ekki verið tekin.
Ragnar Jömndsson, fram-
kvæmdastjóri Félags eldri borgara,
sagði að mjög margir hefðu haft
samband við félagið og lýst
óánægju sinni með að þurfa að
greiða afnotagjaldið. Hann sagði
að það væri erfítt fyrir fólk með
48.000 króna tekjur á mánuði að
greiða 4.800 króna reikning. Hann
sagði að ýmsir hefðu lýst því yfír
í sín eyru að þeir myndu bregðast
við á þann hátt að láta innsigla sjón-
varpstækið.
i
I
ú-