Morgunblaðið - 08.12.1998, Blaðsíða 12

Innsýn í útgáfu Vöku-Helgafells
„Bíó fyrír
les enaur"
Barátta
drengs fyrir
iffi síitu
Þar sem lcátína
og tregí mætast
„Bíó fyrir lesendur" skrifaði
Hermann Stefánsson
gagnrýnandi Morgunblaðsins
um skáldsögu Sindra
Freyssonar, Augun í
bænum, sem hlaut
Bókmenntaverðlaun
Halldórs Laxness f
ár og var valin úr á
fjórða tug hand-
rita. Umgjörð
sögunnar er ís-
lenskt sjávarþorp í
kaldakoli eftir gjaldþrot út-
gerðar. Sindri spinnur sögu-
þráðinn frá einstæðingslegri
æsku sögumanns yfir í stjórn-
lausa og forboðna ást hans á
konunni sem um-
turnar lífi hans,
veitir honum
himneskan unað
en lýkur um leið
upp leiðinni til giöt-
unar.
Augun í bænum er
fyrsta skáldsaga
Sindra en hann hefur
áður sent frá sér ljóðabók og
smásagnasafn.
Sagan um Patitiv Clarke:
„Þetta er saga af baráttu drengs
fyrir lífi sínu og fjölskyldu sinni,
baráttu sem kannski er töpuð frá
upphafi en er háð af mikilli fimi
og djúpri alvöru með tungumálið
að vopni.“
-Jón Yngvi Jóhannsson, DV
„Roddy Doyle tekst iðulega í lýs-
ingum Clarke að ná því einhvern
veginn í hnotskurn hvað það er
að vera barn ... þýðingin er með
ágætum ... Lesandinn er látinn
skynja hreyfinguna á tilveru
Paddys, skólanum, vinahópnum,
heimilinu ... “
- Hermann Stefánsson,
Morgunblaðinu
sonar, segir:
„Eg er ánægð með þessa bók. Mér
finnst ástarsagan falleg og spennan
miili hins boðna og hins forboðna
sterk. Hlýjan í þessari grimmu sögu
er besti þáttur hennar. Það er fínt
rennsli í bókinni, sjónarhornið er
skemmtilegt og Sindri hefur gott í
vald á tungumálinu."
„ ímyndtmarafl i ð er
eldliús hugmyndanna
— segír Smdhri írevsson
ö /
Sindri Freysson var spurður
hvaða vinnulag hann notaði
við bókaskrif.
- Ég byrja yfirleitt á því að
pára hjá mér hugmyndir,
setningar og kafla sem leita á
hugann. Þessa minnispunkta
hef ég síðan til hliðsjónar
þegar ég hefst handa við hina
eiginlegu ritun sögunnar. Þá
skrifa ég ekki minna en fjóra
til fimm tíma á dag eða
réttara sagt nóttu, því ég er
næturdýr að eðlisfari. Þetta
er viðkvæmt ferli og því gæti
ég þess að ræða aldrei um
hvað er að gerast í skrifun-
um, ég segi engum frá sögu-
þræðinum, hugmyndunum að
baki verkinu eða öðru sem
því tengist.
Hvaðan koma hugmyndirnar?
- Ég sæki efnivið í verk mín
úr öllum áttum, frá daglegu
lífi til bókmennta, kvik-
mynda, myndlistar og
tónlistar. Veruleikinn er
sneisafullur af hugmyndum,
heilt haf af möguleikum. En
mestu skiptir auðvitað hvað
gerist í ímyndunaraflinu, það
er eldhúsið fyrir allar þær
hugmyndir sem eru uppi-
staða verksins. Niðurstaðan
er hreinræktaður skáld-
skapur.
tæki þeirra og hugarflug
vekja ósjaldan hlátur hjá les-
endum. En eins og allir sann-
ir húmoristar sýnir Doyle að
sársaukinn er aldrei langt
undan, líf Paddys er litað af
öryggisleysi og vaxandi sárs-
auka. Af biturri reynslu lærir
hann að lífið á sínar dapur-
legu hliðar.
„Augun í bænum er hvort tveggja
í senn óvenjuleg og hefðbundin
skáldsaga. Hún er þroskasaga, ást-
arsaga og saga um glæp og refsingu
þar sem sannleikur og lygi togast á
í huga lesandans. ... Þetta er snjöll
skáldsaga, skrifuð í kröftugum stíl
og nær að grípa lesandann föstum
tökum.“
„Bragðmikill og tilbrigðaríkur
stíll ... Sindra tekst að skapa per-
sónum sínum mögnuð örlög og
umhverfi sem hreyfir við lesand-
anum.“
-Jón Yngvi Jóhannsson, DV
Elín Ebba
Gunnars-
dóttir, sem
á síðasta ári
hlaut Bók-
mennta-
verðlaun
Tómasar
Guðmunds-
Hugsaði til barnanna
í viðtali í Degi segist Roddy
Doyle hafa hugsað til sinna
eigin barna er hann skrifaði
Paddy Clarke Ha, Ha, Ha.
„Ég fór að rifja upp æsku
mína og skrifa hjá mér
minnispunkta um fjölmargt
sem tengdist henni. Á
skömmum tíma hlóðst upp
mikill listi og ég hóf að skrifa
söguna mánuði eftir að sonur
minn fæddist. Margt í Paddy
Clarke er byggt á minningum
um eigin æsku en hún er á
engan hátt sjálfsævisaga,"
segir Doyle.
Hlátur og hugarflug
I sögu sinni sýnir Doyle að
hann er einstaklega glögg-
skyggn og næmur á ungar
sálir. Hér er lýst hversdags-
legu lífi ungs drengs þar sem
mikið gengur á, í skólanum
jafnt sem heima fyrir. Paddy
og félagar hans taka sér
margt fyrir hendur og uppá-
Ein þekktasta skáldsaga síð-
ari ára er án efa bók Roddy
Doyles, Paddy Clarke Ha,
Ha, Ha. Þessi óvenjulegi titill
er í senn nafn söguhetjunnar
ungu og vísun í daglegt líf
hans þar sem fáum er hlíft
við háði og spotti. Bókin
hlaut bresku Booker-verð-
launin 1993, sat lengi á met-
sölulista í Bretlandi og hefur
verið gefin út á fjölda tungu-
mála. Höfundur þessarar
gríðarvinsælu sögu, Irinn
Roddy Doyle, heimsótti ís-
land fyrir skömmu og las
m.a. upp úr bók sinni við
góðar undirtektir.
Handhafi Bókmennta- ...
verðlauna Halldórs
Laxness 1998,
Sindri Freysson.
URDOMUM
L'MSOGN DÖMNT.I N
ÚRDÓMUM