Morgunblaðið - 18.02.2000, Qupperneq 2

MORGUNBLAÐIÐ
2 C FÖSTUDAGUR 18. FEBRÚAR 2000
BÍÓBLAÐIÐ
imwÆ
Fréýstemn
Jóhannsson
Ralph Fiennes:
Heimsdöpur
mannssál.
Uppog
niður
skalann
„ Ég skal gefa þér bókina um
Harry Potter, efvió förum heim
núna og sjáum myndina
seinna. “ „Afe/, pabbi. Égveró
aó sjá Leikfangasöguna núna!“
Þessi oröaskipti heyrói
ég á Leicestertorgi í
Lundúnum um helgina,
þar sem foreldrar og
böm stóöu í miógarösormslöng-
um biörööum til þess aö komast
á kvikmynd-
ina Leik-
fangasögu -
annan hluta.
Sá stutti
haföi sitt
fram. Pabb-
inn heföi ör-
ugglega
dauðöfundaö
mig, ef hann
heföi vitað af
feröum mín-
um, þvíég
lenti ekki í
neinni biöröö.
Stjömumar
koma á
Leicester-
torg, þegar
kvikmyndir
þeirra eru
frumsýndarí
London.
Leonardo
DiCaprio kom
um daginn,
þegar Strönd-
in (The Beach) varfrumsýnd.
Strax í hádeginu mátti sjá í
sjónvarpsfréttum skara á torg-
inu og fór þar mest fyrir ungum
stúlkum, sem sumar höföu
mætt milli klukkan átta og níu
um morgunin til þess aö geta
veriö sem næst leikaranum,
þegar hann gekk hjá; frá limman-
um inn f bíóið. Þarna voru m.a.
eineggja tvíburar og ég þekkti
þær aftur í kvöldfréttunum; dag-
urinn hafði skilað þeim í fremstu
röö, svo hafi leikarinn eitthvaö
séð, hlýtur hann aö hafa séö
þær. Og í þessu návfgi hafa þær
örugglega getað baöaö sig í
brosi hans. Þar með var degin-
um bjargaö! Svo kemur MattDa-
mon, þegar Hæfileikamaðurinn
Ripleyveró urfrumsýndur. Þá fyll-
isttorgið aftur af aödáendum.
Myndin sem ég sá var Sam-
bandsslitin (The End ofthe Affa-
ir), sem gerö er eftir sögu Gra-
hams Greene. Ég varö
stórhrifinn. Þetta erstórmynd.
Þrátt fyrir frávik frá sögu Green-
es er handritiö gott og sviössetn-
ingar og kvikmyndataka er hæfi-
leg umgjörö um þá heitköldu
ást, sem bæöi nærir og ærir í
þessari mynd. Og leikurinn! Juli-
anne Moore á Óskarinn vísan
fyrir túlkun sína á Söru Miles.
Þessi bandaríska leikkona vex
meö hverju hlutverki sem hún
leikur, ogí þessari mynd leikur
hún uppogniöurtilfinningaskal-
ann án þess svo mikið sem slá
eina feilnótu. Og Ralph Fiennes
sem rithöfundurinn Maurice
Bendrix er engum líkur f aö túlka
þessa heimsdöpru mannssál,
sem hræristf einhverri dauöans
angist. Hann minnir mig á Dirk
Bogarde. Og svo hefur hann
þessi kaldbláu augu. Ekki skil ég
hvaö menn meina með þessum
Óskörum í Hollywood fyrst þeim
má ekki rigna yfir þessa mynd.
Leonardo
DiCaprio: Bros-
að til eineggja
tvíbura.
Ráðið í Regínu
Sjónarhorn
UNDIRBÚNING-
UR er hafinn fyrir
tökur kvikmyndar-
innar Regína, sem
stefnt er að síðla
sumars. Ráðið hefur
verið í mörg helstu
hlutverk fullorðinna
og senn verður
auglýst eftir stelpu
og strák um tíu ára
að aldri í aðalhlut-
verkin.
Myndin, sem hlaut 30 milljóna
króna styrksvilyrði frá Kvikmynda-
sjóði, er dans- og söngvamynd fyrir
alla fjölskylduna, gerð eftir handriti
Margrétar Örnólfsdóttur og Sjóns.
Þar segir frá stelpu sem vaknar
einn morguninn og uppgötvar að
hún getur fengið menn og málleys-
ingja til að gera furðulegustu hluti
fyrir sig með því einu að syngja fyr-
ir þá. Þessi gáfa
hennar hrindir af
stað ævintýralegri
atburðarás, að sögn
Maríu Siguróar-
dóttur leikstjóra
myndarinnar. Ma-
ría hefur nú ráðið
Steinunni Ólínu
Þorsteinsdóttur í
hlutverk móður
stúlkunnar, Baltas-
ar Kormákur er
dansandi glæpon og Halldóra Geir-
harðsdóttir glæpakvendi. Meðal
annarra leikenda verða Rúrik Har-
aidsson, Stefán Karl Stefánsson,
Magnús Ólafsson, Ingvar E. Slg-
urðsson, Árni Pétur Guðjónsson og
Guðmundur Ólafsson. Framleið-
andi Regínu er íslenska kvik-
myndasamsteypan og kostnaður
áætlaður um 128 milljónir króna.
Steinunn Baitasar:
Óiína: Dansandi
Mamman. glaepon.
FIMMA HJÁ ZIKZ4K
KVIKMYNDAFYRIRTÆKI Þóris Snæs Sigurjónssonar og Skúla Malm-
kvist, hyggst í sumar ljúka tökum á Villiljósi, kvikmynd fimm ungra leik-
stjóra eftir handriti Huldars Breiðfjörð, og Gemsar eftir Mikael Torfason
er í eftirvinnslu. Tvö önnur verkefni eru íþróun og undirbúningi hjá fyrir-
tækinu, mynd eftir handriti Dags Kára Péturssonar og önnur eftir handriti
Hallgríms Helgasonar sem byggt er á leikritinu Kossinum. Fyrsta bfómynd
Zikzaks, Fiaskó eftir Ragnar Bragason, verður svo frumsýnd á næstunni.
Stefnur og straumar fyrir áhugafólk um kvikmyndir
Ástin, spennan og pólitíkin
KVIKMYNDASKÓLI íslands býð-
ur á næstunni áhugafólki um kvik-
myndir upp á átta námskeið um
stefnur og strauma í kvikmyndum.
Egill Helgason verður með nám-
skeið um helstu kvikmyndabylgjur
frá lokum seinni heimsstyrjaldar,
Sigurður Snæberg Jónsson fjallar
um „film noir“, Björn Ægir Norð-
fjörð um pólitísku kvikmyndina,
Asgrímur Sverrisson um „kvik-
myndina sem sáluhjálp“, Sólrún
Guðjónsdóttir um „ástina og kvik-
myndina", Ottó Geir Borg er með
námskeið sem nefnist „Vestrar og
sjálfsmynd þjóðar“, Jónas Knúts-
son fjallar um kvikmyndir Martins
Scorseses.
Eftir Amald Indriðason Ég ætlaði ekki að horfa á hana. Stóð upp úr
________ letisófanum og hugsaði með mér að þótt liðin
væru nokkur ár síöan ég sá hana síðast væri nóg komið. Ákvað samt
að hinkra eftir banjóatriðinu og settist aftur. Sá myndina alla á endan-
um og í Ijós kom að ég hefekki séð betri hasarmynd í mörg herrans ár.
Það er eitthvað við Deliverance sem gerir hana ódauðlega. Ég man
ekki eftir neinni annarri hasarmynd frá því í gamla daga sem hefði eins
getað verið gerð ígær. Þaö er ekki einn rammi í henni úr sérgenginn.
Tíminn hefur ekki snert við Deliverance.
Hvað erþað? Við sjáum oft gamlar hasar- eða spennumyndir sem
eru svo gersamlega búnar að tapa sér með tímanum að maður veltir
því fyrir sér hvað það var sem maður sá í þeim. Þær eru kannski við-
kvæmari fyrir tímaskrímslinu en aðrar vegna þess að það er ákveðinn
stíll yfir þeim sem ekki þolirtímaferðalög, útlit persónanna, fram-
koma, málfar, oft klæðnaður. Deliverance, ólíktt.d. Dirty Harry-
myndunum frá sama tíma, þjáist ekki afþeirrí öldrun; hún er um úti-
legu og fjórmenningarnir meö Burt Reynolds í fararbroddi gætu hafa
lagt afstað í morgun og fengið lánaða gamla báta.
Tæknilega er Deliverance betri en margar nýjustu hasarmyndirnar.
Hún er kvikmynd gerð fyrirbíó áðuren myndbandavæöing, tónlistar-
myndbönd, og auglýsingapopp fóru að hafa áhríf á bíóið svo ekki sé
talað um allar tilgangslausu tölvubrellurnar. Hún kunni að notfæra sér
breiðtjaldið og það sést jafnvel í sjónvarpinu. Hún var ekki gerð, eins
og hasarmyndir dagsins, með litla sjónvarpsramma myndbandsins í
huga þar sem allt er stækkað í ofsanærmyndir sem við sjáum aldrei
útfyrir og myndavélin er á sífelldu og gersamlega tilgangslausu iði.
Myndin er frábærlega vel uppbyggð og tekin í óblíðri náttúru, klippt
og skorin eins og best verður á kosiö til þess að ná hámarksáhrifum
hryllings og spennu. Hún er einn fyrsti efekki fyrsti umhverfistryllirinn
(leikstjórinn John Boorman er upptekinn afefninu, gerði annan slíkan í
Brasilíu The Emerald Forest). Það á að eyðileggja landið og náttúruna
og fólkið og afleiðingar þess fáum við að upplifa. Leikarahópurinn er
pottþéttur. Þarna var komin rétta myndin fyrir Burt Reynolds.
Sagan í amerískum hasarmyndum hefur sífellt verið að láta í minni
pokann fyrir brellum og andleysi. Fimm mínútur í Deliverance segja
meiri sögu en Con-Air og Armageddon til samans. Deliverance hefur
lifað af Stjörnustríð, Indiana Jones, Rambó, „Die Hard“, Batman, allan
Schwarzenegger-pakkann, Júragarð og Titanic. Og þegar allt kemur til
alls er það sagan sem á hvað stærstan þátt í ódauöleika Deliverance.
James Dickey (leikur lögreglumanninn þybbna og brosmilda í lokin)
geröi feikilega góða og spennandi sögu um manninn gegn náttúruöfl-
unum og Boorman mótaöi hana í ódauðlega mynd.

Nýbreytni viö úthlutun úr Kvikmyndasjóði íslands í ár er sú, aö allir umsækjendur um
framleiðslustyrk fyrir leiknar bíómyndir í fullri lengd, sem í ár voru 47 talsins, fá álit
úthlutunarnefndar á handritinu í stöðluðu formi. Páll Kristinn Pálsson kannaði við-
brögð umsækjenda.
He/'teða kölci handrit?
Þorftnnur Ómarsson: Umsögnin er ekkl endanlegur dómur. Hilmar
Oddsson: Staðlað form er heppilegast. Margrét Örnólfsdöttír:
Umsögnin gagnast betur þeim umsækjendum sem ekki fá.
„Hugmyndin kom frá úthlutunamefndinni sjálfri
og er viðleitni til að koma skoðunum hennar til um-
sækjenda,“ segir Þorfmnur Ómarsson, fram-
kvæmdastjóri Kvikmyndasjóðs íslands. „Með
þessu er verið að mæta ákveðinni gagnrýni sem
komið hefur íram á fyrirkomulag úthlutana á síð-
ustu árum. Eins og tíðkast hjá flestum sjóðum hef-
ur einungis verið tilkynnt hverjir fá úthlutað
hverju sinni og margir hafa kvartað undan því að
vera þannig skildir eftir í lausu lofti með sín mál.
Menn verja miklum tíma, oft mörgum vinnuvikum,
í að útbúa umsóknina til sjóðsins og lesa svo um
það í blöðunum að einhverjir aðrir hafi fengið út-
hlutað fé í sínar myndir. Þetta skapar óvissu og
spumingar vakna um verkin; hvort þau hafi verið
nálægt því að fá úthlutun eða ekki átt nokkum
möguleika.
Með því að senda fólki svona staðlaða lestrar-
skýrslu um mat úthlutunarnefndar á handriti
myndarinnar fær það væntanlega einhverja hug-
mynd um möguleika verksins. En það verður að
undirstrika að þama birtist aðeins skoðun þess
fólks sem situr í nefndinni hverju sinni og er ekki
neinn endanlegur dómur yflr verkinu. í nefndinni
sitja þrír og alltaf er skipt um að minnsta kosti
einn á hverju ári. Þessar lestrarskýrslur era einn-
ig sendar án allra skuldbindinga, neikvæð umsögn
þarf ekki endilega að þýða að verkið eigi enga
möguleika og jákvæð umsögn er ekki öragg vís-
b'ending um að viðkomandi muni fá úthlutun næst.
Þetta er sem sagt viðleitni til að lýsa því hvað þessi
tiltekna nefnd hafði að segja um handritið og að-
eins það, ekki umsóknina í heild. Spumingin er svo
hvort þetta muni nýtast fólki, eða hvort umsögnin
veki bara jafnmargar spumingar og hún svarar.
Eg vona að þetta reynist sem flestum vel og helst
engum illa.“
Björn Brynjúlfur Björnsson, formaður Félags
kvikmyndagerðarmanna, segir lestrarskýrslurnar
jákvætt framtak, því skortur á viðbrögðum frá út-
hlutunamefndinni hafi verið mjög til baga. „Það er
helsta ástæða þess að sumir í faginu era mjög
spenntir fyrir því að hér verði tekið upp svokallað
konsúlentakerfi, þar sem ekki er um úthlutunar-
nefnd að ræða heldur einstaka sjóðstjóra sem hafa
tiltekna upphæð til ráðstöfunar hverju sinni og
fylgjast náið með verkunum sem þeir ákveða að
styrkja. Það versta við núverandi fyrirkomulag er
að menn era með einhver verkefni í gangi, flestir
fleiri en eitt, jafnvel áram saman, án þess að vita
hvort þau þyki vænleg til framleiðslu eða ekki.
Menn hafa því verið að vinna umsóknir sínar í
myrkri, ef svo má að orði komast, og stundum
hangið í einhverjum verkefnum sem þeir áttu að
vera búnir að gefa upp á bátinn fyrir mörgum ár-
um. Svona umsagnir um handritin ættu því að
skýra línur og gera mönnum kleift að vinna um-
sóknir sínar með markvissari hætti - og ég tel
ástæðu til að fagna því.“
Athygli vekur að úthlutunamefnd tjáir sig einn-
ig um handrit þeirra bíómynda sem fá fram-
leiðsluvilyrði og segir Margrét Örn-
ólfsdóttir, einn aðstandenda dans-
og söngvamyndarinnar Regínu, það
fyrst og fremst staðfestingu á því að
handritið hafí fallið fólki vel í geð.
„Þama era teknir fyrir grannþættir
eins og persónusköpun, framvinda,
lausn o.s.frv. ogþeim gefin einkunn.
Regína kemur vel út í öllum aðalat-
riðum. Það má vel hugsa sér að
myndir fái framleiðsluvilyrði án
þess að allir þættir handritsins þyki
fullnægj andi og þá er að sj álfsögðu |
akkur í svona einkunnagjöf. Annars
held ég að þetta gagnist frekar fólki
sem fær ekki styrk og gefur því vís-
bendingar um hvað þurfi að lagfæra
fyrir næstu umferð."
Hilmar Oddsson tekur undir ofangreind sjónar-
mið og telur viturlegt að umsögnin sé höfð á stöðl-
uðu formi. „Ef nefndin ætti til dæmis að skila
greinargerð um sérhvert handrit yrði það sjálf-
sagt mjög erfitt verk, því þá koma alls konar hlutir
við sögu eins og orðalag sem orkað getur tvímælis j
og jafnvel orðið til þess að fólk rangtúlki niður-
stöðumar. Hvað sjálfan mig varðar, þá er ég búinn
að vera svo lengi í þessum bransa og hef orðið það
mikla reynslu, að ég á það við sjálfan mig hverju
ég er sammála eða ósammála í umsögn nefndar-
innar og hvemig ég vinn úr því. Svona lestrar-
skýrsla segir kannski mest um hvernig manni hef-
ur tekist að koma hugmyndum sínum frá sér,
hvort fólk skilur hvert maður er að fara. Það era
þrjár manneskjur sem fara yfir umsóknimar, þær
hafa sinn smekk og sínar skoðanir og ef ég er
ósammála þeim er ekkert við því að gera. Ég skil
niðurstöðu síðustu úthlutunar þannig að það hafi
verið þrjár umsóknir álitlegri en mín að mati þessa
fólks - og ég verð bara að horfast í augu við það.“