Morgunblaðið - 08.06.2000, Blaðsíða 40

40 FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 2000 41
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
ÞORSKSTOFNINN
IFRETT á forsíðu Morgunblaðsins í gær sagði: „Porsk-
stofninn í Barentshafi er í sögulegri lægð og fiskifræð-
ingar sjá þess ekki nein merki að niðursveiflunni sé að
ljúka. Rannsóknir sýna, að þorskstofninn er kominn útyf-
ir örugg líffræðileg hættumörk og ljóst er að hrygningar-
stofninn minnkaði á síðasta ári og er enn að minnka. Þetta
er í raun það sama og fram kom fyrir ári er lagt var til að
sameiginlegur kvóti Norðmanna og Rússa yrði aðeins 110
þúsund tonn. Stjórnvöld í ríkjunum ákváðu hins vegar, að
hann skyldi vera 300.000 tonn. Kom þetta fram hjá Dank-
ert W. Skagen hjá hafrannsóknastofnuninni í Björgvin í
fyrrakvöld og hann neitaði því hvorki né játaði, að yrði
þessari sókn haldið áfram, væri hætta á, að þorskstofninn
hryndi með sama hætti og gerðist við Nýfundnaland.“
Fyrir nokkrum vikum var aðstoðarsjávarútvegsráð-
herra Nýfundnalands í heimsókn hér á Islandi. I máli
hans kom fram, að þrátt fyrir margra ára veiðibann væru
nákvæmlegar engar vísbendingar um að þorskstofninn
við Nýfundnaland væri að ná sér á strik.
Ef við íslendingar stæðum frammi fyrir þeim veru-
leika, sem íbúar Nýfundnalands hafa horfzt í augu við
undanfarin ár eða ættum yfir höfði okkar hrun þorsk-
stofnsins eins og nú er haldið fram að gæti gerzt í Bar-
entshafi, gæti skapazt hér sams konar ástand og seint á
síðustu öld, þegar um fimmtungur þjóðarinnar fluttist af
landi brott.
í því góðæri, sem við búum nú við og hér hefur ríkt und-
anfarin ár, dettur engum í hug að þetta geti gerzt. En ef
við misstígum okkur varðandi þorskstofninn og uppbygg-
ingu hans er mikil hætta á ferðum.
Mikill meirihluti þjóðarinnar hefur fylgt þeirri stefnu
stjórnvalda að taka mark á ráðgjöf Hafrannsóknastofn-
unar og láta vísindamenn okkar ráða ferðinni í þessum
efnum.
Öll fiskverndarstefna okkar hefur byggzt á þessu
grundvallarsjónarmiði. Raunar hafa margir haldið því
fram, að kvótakerfið annars vegar og fiskveiðiráðgjöf
Hafró hins vegar eigi mestan þátt í því, að þorskstofninn
hefur smátt og smátt eflzt.
Pað er að vísu rétt, að gagnrýnendur Hafrannsókna-
stofnunar - og þar hefur Kristinn Pétursson, fyrrverandi
alþingismaður og fiskverkandi á Bakkafirði verið fremst-
ur í flokki - hafa haldið því fram undanfarin misseri, að
það mundi gerast, sem nú sýnist vera að gerast, að bak-
slag kæmi í þorskstofninn. Pað er ekki hægt að horfa fram
hjá því, að þeir spádómar virðast vera að rætast.
Prátt fyrir það mundi þjóðin taka mikla áhættu með því
að snúa baki við ráðleggingum vísindamanna Hafró, of
mikla áhættu.
Árum saman veiddum við íslendingar meiri þorsk en
fiskifræðingar töldu ráðlegt. Sú stefna leiddi til þess, að
talið var að þorskstofninn væri að nálgast þau hættu-
mörk, sem nú er talað um í Barentshafi og stofninn fór
niður fyrir.við Nýfundnaland. Sú stefna leiddi ekki til
þess að stofninn næði sér á strik eins og ætla mætti ef
hlustað væri á gagnrýnendur Hafró, sem hvetja til veru-
lega aukinnar veiði frá því, sem nú er.
Pað eru þess vegna engin rök, sem hafa komið fram,
sem mæla með því, að nú verði skyndilega snúið baki við
ráðleggingum vísindamanna okkar. Pvert á móti má halda
því fram með sterkum rökum, að við séum betur í stakk
búin til þess að fylgja ráðum þeirra en fyrr á þessum ára-
tug, þegar efnahagur þjóðarinnar var í mikilli lægð. Nú
leikur allt í lyndi og við erum í betri aðstöðu til að takast á
við bakslag í þorskveiðum en við vorum fyrir nokkrum ár-
um. Hvers vegna þá að taka þá áhættu að ganga gegn ráð-
um þeirra, sem þrátt fyrir alla fyrirvara hafa meiri þekk-
ingu á þessum málum en nokkur annar?
Niðurstöður Hafrannsóknastofnunar virðast hafa kom-
ið illa við marga þeirra, sem staðið hafa hvað sterkast við
bakið á vísindamönnunum á undanförnum árum og á það
ekki sízt við um forystumenn LÍÚ. Þeir hafa átt mikinn
þátt í því að efla stuðning landsmanna almennt við þá
stefnu, sem fylgt hefur verið. Þótt vonbrigði forystu-
manna LIÚ og forystumanna sjómanna séu skiljanleg
eiga þeir ekki að láta undan síga heldur halda fast við þá
stefnu, sem stjórnvöld hafa fylgt á þessum áratug og þeir
hafa stutt svo dyggilega. Nú er ekki tíminn til að gefa eft-
ir. Nú er þvert á móti tíminn til að standa fast á stefnu,
sem hefur gefizt vel og öll rök standa til að eigi eftir að
verða okkur til farsældar, þegar til lengri tíma er litið,
þótt við þurfum að taka eitt skref aftur á bak að þessu
sinni.
Alþingi samþykkti skömmu fyrir þinglok breytingar á lögum um verðbréfaviðskipti
Morgunblaðið/Kristinn
Fyrirtæki í verðbréfaþjónustu skulu samkvæmt ákvæðum verðbréfaviðskiptalaga koma í veg fyrir hagsmunaárekstra með skýrum aðskilnaði einstakra
starfssviða fyrirtækjanna.
Aukið við skyldurn-
ar og eftirlitsþáttinn
Stuttu fyrir þinglok í maí voru samþykktar á
Alþingi breytingar á lögum um verðbréfavið-
skipti. Með þeim voru auknar skyldur lagðar
á fyrirtæki í verðbréfaþjónustu og starfs-
menn þeirra, en umfang Fjármálaeftirlitsins
var ekki síður aukið. Jón Sigurðsson fjallar
um lagabreytingarnar.
Tilraun gerð til að fiýta námi fram-
úrskarandi nemenda í Garðabæ
Ljósmynd/Kristinn Þorsteinsson
Hressir krakkar úr Garðaskóla á Ráðhústorginu í Kaupmannahöfn, f.v.;
Helena Snorradóttir, Bryndís Stefánsdóttir, Berglind Eik Guðmundsdótt-
ir, Inam Rakel Yasin, Ægir Amin Hasan og Agnes Gísladóttir.
A
Arangur nem-
enda framar
björtustu vonum
Ný þjónusta Fjölbrautarskólans í Garðabæ
sem flýtir námi nemenda með háar einkunnir
hefur gefíð mjög góða raun.
ALÞINGI samþykkti 9. maí
sl. lög um breytingar á lög-
um um verðbréfaviðskipti
ogverðbréfasjóði. Gildandi
lög um verðbréfaviðskipti eru frá
1996 og hafði ekki verið við þeim
haggað neitt að ráði frá þeim tíma.
Breytingarnar í vor voru „taldar hæfa
betur þeim aðstæðum á verðbréfa-
markaði sem nú ríkja“, að því er fram
kemur í greinargerð með frumvarpi
að lögunum. Segir ennfremur að
frumvarpið (lögin) sé ekki tilraun til
heildarendurskoðunar á verðbréfa-
viðskiptalögum og ef tekið sé mið af
þeirri öru þróun sem verið hafi á
markaðinum megi leiða líkur að því að
lög um verðbréfaviðskipti þarfnist
reglulegra breytinga við til að taka
mið af nýjum aðstæðum.
Þessi afstaða viðskiptaráðuneytis-
ins er jákvæð, enda hafa háværar
raddir verið uppi á síðustu mánuðum
um margt sem betur megi fara í lög-
unum. Á mörgum þeirra atriða var
aftur á móti ekki tekið nú í maímán-
uði.
Meðal slíkra efnisflokka eru
ákvæði um innherjaviðskipti og útboð
verðbréfa. Miklar umræður urðu um
það í efnahags- og viðskiptanefnd í
vor hvort unnt væri að setja í verð-
bréfaviðskiptalög heimild til handa
viðskiptaráðherra til að setja reglu-
gerð um viðskipti svonefndra frum-
innherja, sem í stuttu máli eru þeir
sem beinan aðgang hafa að trúnaðar-
upplýsingum. Var meirihluti nefndar-
innar hins vegar á þeirri skoðun að
þau ákvæði þyrftu að eiga sér skýra
lagastoð, ásamt ákvæðum um almenn
útboð og lokuð. Óeðlilegt væri að ráð-
herra setti slíkar reglur.
Var því þeim tilmælum beint til við-
skiptaráðherra að hann hlutaðist til
um að semja frumvarp sem tæki á
báðum þessum atriðum. Frumvarpið
skyldi lagt fram strax í upphafi næsta
löggjafarþings, nú á haustmánuðum.
Ekki kom fram hjá meirihlutanum
hvort vilji hans stæði til þess að
breytingarnar yrðu settar inn í verð-
bréfaviðskiptalögin eða sérstök lög
yrðu hönnuð.
Greinargerðin frá 1996
afar innihaldsrýr
Þeir sem unnið hafa með lögin um
verðbréfaviðskipti hafa eflaust tekið
eftir því að greinargerðin með frum-
varpinu frá 1996 er afar innihaldsrýr.
Sá sem leitar eftir skýringum á ein-
stökum ákvæðum laganna í greinar-
gerð kemur oftar en ekki að tómum
kofunum. Séu einhverjar skýringar á
annað borð að finna er algengt að þær
séu lítið annað en þurr endurtekning
á sjálfum lagatextanum, eða þá að vís-
að er til fyrrgildandi laga og greinar-
gerða með þeim. Sé þeim texta síðan
flett upp er ekki óalgengt að vísað sé
til greinargerða með lögunum sem
giltu þar áður. Hversu svo sem leitað
er finnst hins vegar enginn haldbær
skýringartexti. Litlar sem engar um-
ræður hafa farið fram um frumvörpin
á Alþingi, enda virðast lög sem snúa
að verðbréfamarkaðinum ekki njóta
mikils áhuga meðal þingmanna.
Það hlýtur því að vera eðlileg krafa,
í samræmi við þróun verðbréfamark-
aðsins og auknar kröfur um vönduð
vinnubrögð, að ítarlegur og góður
skýringartexti fylgi lögunum um
verðbréfaviðskipti. Með því móti má
koma í veg fyrir misræmi í túlkunum
á ákvæðum laganna. Hlýtur þetta að
koma til skoðunar þegar lögin verða
endurskoðuð í heild sinni.
Þegar hið nýsamþykkta frumvarp
til breytinga á verðbréfaviðskiptalög-
um er lesið er eftirtektarvert hversu
mikið umfang Fjármálaeftirlitsins er
aukið með hinum nýju ákvæðum. Eft-
irlitsþátturinn eykst ekki síður en
skyldur fyrirtækjanna í verðbréfa-
þjónustu og því hlýtur ein af forsend-
unum fyrir því að lagasmíðin heppnist
að vera sú, að Fjármálaeftirlitið eflist.
Skilgreining á almennu
útboði gerð skýrari
Skilgreiningu 2. gr. verðbréfavið-
skiptalaga nr. 13/1996 á almennu út-
boði var með breytingarlögunum
breytt á þann hátt að nú er skýrt
kveðið á um að ef bréf í sama flokki,
sem hafa verið skráð á skipulegum
verðbréfamarkaði, eru auglýst eða
kynnt með almennum og opinberum
hætti, er um almennt útboð að ræða.
Áður hafði með orðalagi 2. gr. verið
ýtt undir misskilning í þessum efnum
og unnt var að skýra greinina t.d. á
þann hátt að ef hlutafjáraukning færi
fram hjá félagi á hlutabréfamarkaði
með sölu bréfa til almennings væri
ekki um almennt útboð að ræða. Eða
jafnvel að auglýsa mætti þegar skráð
hlutabréf.
Ekki hefur hins vegar þótt ástæða
til að skilgreina lokað útboð nánar í
lögunum, þ.e. að setja skýr laga-
ákvæði um í hvaða tilfellum útboð
teldist lokað, en ekki almennt, sbr. áð-
urnefnda skilgreiningu. Verður von-
andi tekið á þessu með væntanlegu
frumvarpi í haust.
Menntunarkröfur fram-
kvæmdastjóra afnumdar
Ein helsta breytingin sem gerð var
nú í vor á verðbréfaviðskiptalögunum
snýr að auknum menntunarki-öfum
yfirmanna í fyrirtækjum í verðbréfa-
þjónustu.
í áðurgildandi 3. gr. laganna var
framkvæmdastjórum fyrirtækja í
verðbréfaþjónustu gert skylt að hafa
sótt nám í verðbréfamiðlun og ljúka
þar prófi.
I frumvarpi að breytingarlögunum
var lagt til að þessi skylda yrði af-
numin. Forsendur hæfniskröfunnar
hefðu upphaflega verið þær að ráð-
gjöf um viðskiptin væri vandasöm og
þarfnaðist umtalsverðrar þekkingar.
Viðskiptamönnum yrði ekki veitt
nægileg vernd fyrir hættu á mistök-
um öðruvísi en að reynt yrði að
tryggja að milligöngumaður um við-
skiptin fullnægði ákveðnum almenn-
um kröfum, m.a. varðandi menntun.
Þegar fyrstu lögin um verðbréfavið-
skipti voru sett hefðu fyrirtæki í verð-
bréfaþjónustu verið lítil og fram-
kvæmdastjórar þeirra hefðu haft með
höndum flesta ef ekki alla þætti
rekstrarins. Nú fælist hins vegar í
hlutverki framkvæmdastjóra fyrst og
fremst almenn stjórnun fremur en
ástundun og milligang um viðskipti á
markaði.
Að þessu gefnu þótti höfundum
frumvarpsins ekki lengur nauðsyn-
legt að gera það að skilyrði fyrir
starfsleyfi fyrirtækis í verðbréfaþjón-
ustu að framkvæmdastjóri þess hefði
lokið prófi í verðbréfaviðskiptum
(heiti prófsins var breytt í meðförum
frumvarpsins úr verðbréfamiðlun í
verðbréfaviðskipti).
Fyrirtæki í verðbréfaþjónustu geta
hvort heldur verið verðbréfamiðlanir
eða verðbréfafyrirtæki. Verðbréfa-
miðlanir geta verið afar smá félög,
með fáa starfsmenn. Þar getur því
verið svo háttað að framkvæmda-
stjóri annist sjálfur kaup og sölu verð-
bréfa. Er með þessum breytingum
unnt fyrir hann að komast undan
prófkröfum? í athugasemdum með 3.
gr. frumvarpsins segir að ekki sé ver-
ið að leggja til að framkvæmdastjórar
fyrirtækjanna verði alfarið undan-
þegnir kröfum um próf í verðbréfa-
viðskiptum. I flestum tilfellum verði
að ætla að skipulag fyrirtækjanna sé
þannig að eðlilegt sé að framkvæmda-
stjórinn hafi lokið prófi.
Það er sem sagt oft eðlilegt að þeir
hafi lokið prófi. Hér má spyrja sig
hvort ekki hefði verið eðlilegt að
halda ákvæðinu um prófkröfur fram-
kvæmdastjóra óbreyttu, í samræmi
við þær kröfur sem almennt eru gerð-
ar til stjórnenda fyrirtækjanna og þá
ábyrgð sem á þeim hvílir.
Yfirmenn starfseininga
standist próf
Menntunarkröfurnar voru í staðinn
lagðar á þá starfsmenn fyrirtækja í
verðbréfaþjónustu sem hafa umsjón
með daglegri starfsemi í tengslum við
viðskipti með verðbréf. Skulu þeir
hafa staðist próf í verðbréfaviðskipt-
um, samanber núgildandi ákvæði 11.
gr. laga um verðbréfaviðskipti. í
reglugerð skal síðan kveðið á um
prófkröfur og heimildir til að veita
undanþágur frá einstökum hlutum
slíks prófs eða prófi í heild ef aðili hef-
ur lokið jafngildu námi.
Vissulega er það rétt sem fram
kemur í greinargerð að þetta stuðli að
öryggi í verðbréfaviðskiptum. Menn
skyldu þó ekki gleyma því að mennt-
unarkröfurnar veita enga tryggingu
fyrir réttum skilningi og beitingu
reglna á fjármálamarkaði. Til þess
þarf meira að koma til.
í athugasemdum með 11. gr. segir
að ákvæðið taki til yfirmanna sviða,
deilda eða samsvarandi eininga innan
fyrirtækjanna. Sem dæmi um yfir-
menn starfseininga sem telja megi
eðlilegt að Fjármálaeftirlitið krefjist
að lokið hafi prófi í verðbréfaviðskipt-
um eru yfirmenn markaðsviðskipta,
einstaklingsviðskipta, verðbréfamiðl-
unar, eignarstýringar og áhættustýr-
ingar og annarra sambærilegra ein-
inga. Þessi setning tekur af allan vafa
um að Fjármálaeftirlitið skuli hafa
eftirlit með því að fyrirtækin og
starfsmenn þeirra uppfylli ákvæðið.
Einnig kemur fram í 2. mgr. 11. gr. að
fyrirtækjunum beri að tilkynna Fjár-
málaeftirlitinu um starfsmenn skv. 1.
mgi\ Fjármálaeftirlitinu er og heimil-
að að setja nánari reglur um fram-
kvæmd þessa ákvæðis.
Þeim sem fyrrgreint ákvæði tekur
til er gefinn frestur til 1. janúar 2002
til að uppfylla ákvæði 11. gr. Það er
því hætt við að bekkurinn á námskeið;
inu hjá Endurmenntunarstofnun HÍ
verði þéttsetinn á vetri komanda.
Aðskilnaður starfssviða
kominn til framkvæmda?
Aðskilnaður einstakra starfssviða
er mai’kmiðið með nýmæli í 15. gr.
verðbréfaviðskiptalaga. Fyrirtæki í
verðbréfaþjónustu skulu sýna fram á
að fyllstu óhlutdrægni sé gætt gagn-
vart viðskiptamönnum sínum og að
þeir njóti fyllsta jafnræðis. Komið
skal í veg fyrir hagsmunaárekstra
með skýrum aðskilnaði einstakra
starfssviða fyrirtækjanna.
Samkvæmt greinargerðinni skal
hvert starfssvið vera sjálfstætt í
störfum sínum og traustir veggir
skilja þau að. Sé aðskilnaðar ekki
gætt sé sá möguleiki fyrir hendi að
árekstrar verði á milli hagsmuna og
fyrirtæki glati trausti markaðarins.
Æði misjafnt er hvernig haldið hef-
ur verið á þessum málum innan verð-
bréfafyrirtækjanna, en víða erlendis
er strangt eftirlit með því að Kína-
múrar séu haldnir. Þar viðgengst t.d.
ekki að starfsmenn fyrirtækjanna í
verðbréfaþjónustu sem annast gerð
skráningarlýsinga séu í sama hús-
næðinu og miðlararnir nema ef hægt
er að sýna fram á algjörlega ótvíræð-
an aðskilnað deilda.
Samkvæmt málsgreininni er það í
höndum Fjármálaeftirlitsins að stað-
festa reglur fyrirtækja í verðbréfa-
þjónustu sem miða að aðskilnaðinum.
I þeim reglum skal gera sérstaka
grein fyrir eftirliti innan fyrirtækis-
ins með því að þeim sé fylgt. í athuga-
semdum með breyttri 15. gr. kemur
fram að mikilvægt sé að eftirlitið sé
þannig að aðskilnaður sé tryggður.
Það megi t.d. gera með auknum verk-
efnum innri endurskoðanda eða með
sjálfstæðum siðastjóra (e. compliance
officer).
Ákvæðið, líkt og flest þeirra sem
sett voru í vor til breytinga á verð-
bréfaviðskiptalögum, tók gildi þá þeg-
ar. Lítið hefur hins vegar frést af því
hvort skýr aðskilnaður sé kominn til
framkvæmda alls staðar eða hvort
Fjármálaeftirlitið sé farið að krefjast
þess að honum sé framfylgt.
Engar reglur um viðskipti
stjórnenda og starfsmanna
Ákvæði 21. gr. laganna hafa ollið
miklu fjaðrafoki í umræðu um verk-
lagsreglur í vetur, en þar er m.a.
mælt fyrir um setningu og framfylgni
slíkra reglna. Skerpt var nokkuð á
ákvæðinu með breytingarlögunum og
m.a. sett inn að fyrirtæki í verðbréfa-
þjónustu skyldu gæta fyllsta trúverð-
ugleika vegna eigin viðskipta og við-
skipta eigenda, stjórnenda,
starfsmanna og maka þeirra.
Þarna er mjög almennt ákvæði á
ferðinni sem væntanlega er hægt að
túlka á ýmsa vegu. Sökum þess að
fyrirtækin í verðbréfaþjónustu hafa
lagt mikið í að vinna nýjar samræmd-
ar verklagsreglur þótti frumvarps-
höfundum ekki rétt að setja ákvæði í
lög um það hvernig viðskiptum eig-
enda, stjórnenda, starfsmanna og
maka þeirra skyldi háttað, að því er
fram kemur í greinargerð. Danir eru
greinilega á öndverðum meiði, en
dönsku verðbréfaviðskiptalögin inni-
halda m.a. ákvæði um viðskipti yfir-
manna í fyrirtækjum í verðbréfaþjón-
ustu.
Eins eru til þjóðir sem hafa í gildi
lagaákvæði er taka á viðskiptum
starfsmanna fyrirtækja í verðbréfa-
þjónustu, þ.m.t. í bönkum og spari-
sjóðum, þegar viðkomandi fjármála-
fyrirtæki er sjálft í almennu útboði.
Er þeim meinað að kaupa hluti í fyrir-
tækjunum á útboðstímanum og í til-
tekinn tíma eftir að það hefur farið
fram, í allt að sex mánuði. Slík regla
ætti kannski fremur heima í breyting-
um og viðbótum við lagaákvæði hér-
lendis um útboð.
Trúverðugleiki fyrir-
tækjanna í veði
Lagt var til í frumvarpinu að stjórn
fyrirtækis staðfesti hver viðskipti.
Ákvæðið var eðlilega tekið út, enda
þótti slíkt vera alltof umfangsmikið
starf fyrir stjórnina. Ekki virðist
heldur hafa þótt álitlegur kostur að
framkvæmdastjórar og yfirmenn
deilda og sviða innan hvers fyrirtækis
í verðbréfaþjónustu staðfestu við-
skipti starfsmanna fyrir eigin reikn-
ing.
Sú regla var sett í 21. gr. verðbréfa-
viðskiptalaga, greinilega í kjölfar um-
ræðunnar um verklagsreglur, að fyr-
irtækjunum beri að gera Fjármála-
eftirlitinu grein fyrir frávikum frá
ákvæðum reglnanna. Þótti reglan
tryggja betri stöðu eftirlitsins við
setningu og eftirfylgni verklags-
reglna.
Viðurlögin við brotum gegn verk-
lagsreglunum hvfla hjá hverju og einu
fyrirtækjanna. Löggjafinn virðist
meta það svo að trúverðugleiki fyrir-
tækja í verðbréfaþjónustu sé lagður
að veði við rétta framkvæmd regln-
anna. Helsta refsingin við brotum sé
sú að viðkomandi fyrirtæki bíði álits-
hnekki meðal viðskiptavina og al-
mennings þegar upp um þau kemst.
NEMENDUM með góðar
einkunnir úr 10. bekk í
Garðaskóla var í vetur boð-
ið upp á sérþjónustu í Fjöl-
brautaskólanum í Garðabæ. Þjónust-
an miðaði að því að nemendur gætu
hraðað námi sínu og dýpkað það um
leið. Nú hefur fyrsti hópur þessara
nemenda lokið fyrsta námsári sínu,
með frábærum námsárangri að sögn
Þorsteins Þorsteinssonar skólameist-
ara FG.
Þorsteinn segir að þjónustan sé
öðru fremur hugsuð til þess að búa
nemendur vel undir nám á háskóla-
stigi. „Námið var auglýst við innritun í
skólann haustið 1999 og gátu nemend-
ur sótt um þessa þjónustu. Skemmst
er frá því að segja að viðbrögð voru
mjög góð,“ segii’ hann.
Valdii’ voru tuttugu nemendur úr
hópi umsækjenda og mynduðu þeir
sérstakan námshóp. Þess var gætt að
góð samfella væri í námi þeirra.
Nám metið úr grunnskóla
Fjölbrautaskólinn í Garðabæ og
Garðaskóli hafa um árabil haft sam-
vinnu um ákveðið námsframboð þai’
sem nemendur í 10. bekk grunnskól-
ans geta tekið áfanga sem metnir eru
til fulls í framhaldsskólanum. Þetta
samstarf hófst á níunda áratugnum og
hefur gefist mjög vel. „Námshestarnir
nutu góðs af þessu samstarfi,“ segir
Þorsteinn. „Þeir höfðu allir mjög góð-
an námsárangur að baki og var hann í
sumum tilfellum framúrskarandi.
Flestir þeirra höfðu fengið einhverjar
einingar úr þessum áföngum í Garða-
skóla og voru tveir nemendur með 15
einingar metnar,“ segir hann. Hver
önn í framhaldsskóla er 17-18 eining-
ar.
Þó að um tilraunaverkefni væri að
ræða var fljótlega ljóst hvemig fyrsta
árið yrði skipulagt. Nemendurnii’
fengu allir sömu stundatöflu með 22
námseiningum. Það er talsvert meira
en nýnemar hafa almennt í töflu og gaf
því góða möguleika á að flýta námi
verulega. í ákveðnum greinum höfðu
þeir aðeins þrjá fasta tíma í töflu í stað
fjögurra en í staðinn voru skipulagðir
tímar í töflu eftir hádegi á miðvikudög-
um til sérstakra verkefna og náms-
ferða.
Nemendur unnu sérstök þemaverk-
efni undir handleiðslu kennara og
samþætting var skipulögð á milli
námsgreina. Þorsteinn segir að þeir
hafi allir verið hjá sama umsjónar-
kennara sem hitti hópinn oft. „Um-
sjónarkennarinn tók hvern nemanda í •
viðtal og bjó til námsáætlun fyrir hann
í samráði við áfangastjóra. Þess var
sérstaklega gætt að námsmarkmið
nemandans kæmust sem best til skila
og að stundatöflur nemenda væru í
samræmi við námsáætlanir. Umsjón-
arkennarinn fylgdist vel með náms-
framvindu nemandans og ánægju
hans í námi,“ segir Þorsteinn.
Áhugaverðar námsferðir
Boðið var upp á margvíslegar leiðir
varðandi dýpkun í námi, t.a.m. með
sérstöku lesefni, verkefnagerð og
tengslum við ýmsar mpnntastofnanir
hérlendis og erlendis. Á haustönn var
farið til Akm’eyrar í tveggja daga ferð
sem var bæði fræðslu- og skemmti--.
ferð. Heimsóttur var Verkmennta-
skólinn á Akureyri og ýmis fyrfrtæki
sem skara fram úr á sínu sviði. Á vor-
önninni var farið til Kaupmannahafnar
og heimsóttur menntaskólinn Johann-
esskole sem er samstarfsskóli FG.
Að sögn Þorsteins er ætlunin að
bjóða áfram upp á þessa þjónustu.
„Nemendur komast í hópinn ef þeir
hafa náð góðum árangri í námi. Á
sama hátt falla nemendur úr hópnum
ef árangur er slakur. Námsárangur
námshesta í FG var framúrskarandi
og margir þeirra fengu að sleppa vor-
prófum vegna góðra vetrareinkunna í1
viðkomandi námsgreinum," segir
hann.
Hann segir ljóst að þjónustan hafi
gefið góða raun og sé hvatning fyrir
góða námsmenn. Því verði tilraun
þessari haldið áfram með svipuðu sniði
og nýir nemendur með góðar einkunn-
ir úr 10. bekk innritaðir fyrir næsta
skólaár. *