Alþýðublaðið - 17.03.1959, Qupperneq 4

<jtge£andi: Alþýðuflokkuritm. Eitstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ást-
tórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritstjórúar: Sigvaldi Hjálmars-
son. Fréttastjörft Björgvin Gu3mundsson. Auglýsingastjóri Pétur Péturs-
son. Pdtstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslu-
eimi: 14900. ASsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja' Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
Áróðurinn allt hitt
TVEIR stærstu flokkar landsins hafa setið á
þingi hér í Reykjavík tíndanfarna daga. Foringj-
aniir hafa við það tækifæri haldið langar ræður
og‘ verið harla orðglaðir. Málflutningur Ólafs
Thórs og Hermanns Jónassonar er í meginatrið-
.ium hinn sami. Hvor um sig gefur íslenzku þjóð-
inni það ráð að efla og styrkja flokk sinn til áhrifa
og landsstjórnar. Boðskapur þeirra er þessi: Is-
ttendingar, kjósið mig og minn flokk, og þá mhn allt
liitt veitast yður að auki.
Þetta er svo sem ekkert nýtt á öld áróðursins.
Hins vegar mun ástæða til að ætla, að margir ís-
lendingar hugsi sig um tvisvar áður en þeir fálla
fram ög tilbiðja Ólaf eða Hermann. Sjálfstæðis-
flokkurinn og Framsóknarflokkurinn mega sín
ísvo mikils í íslenzku þjóðlífi, að þeir ættu að geta
iátið verkin tala. Én föfingjarnir eru ekki ailtaf
t þeim vanda vaxnir að safína yfirburði sjá'lfra sín
' og flokka sifflna á örlagstu'ndum í sögu þjóðarinn-
ar og ættu því að gaéta hófs á málþingum. Til
i elæmis gat hvorki Óiafur Thors né Hermann Jón-
~ 'asso'n myndað stjórn í íok síðasta árs. Alþýðu-
: flokkurinn, sem þó er fámennari ifírian þings. og
<utan en fylkingar ðiafs og Hermanns, varð að
rækja þessa skyldu við land og þjóð til að forða
-uþpíaúsn og stjómleysi. Og s'líkt er meiri styrk-
íléikavöttur en tala hátt og lofa miklu uppi á leik-
. sviði.
Orðin gera ekki stjórnmálaflokka stóra
lielduf verkin. Loforðin um gull og græna skóga
’ henía og íslendingum illa eins og málum er lcom-
, iið. Við þurfum að sameiiiast í því átaki að treysta .
atvinnulíf okkar og afkomugrundvöll,- sigrast á
' verðbólgunni og dýrtíðmhi og’ leiðrétta þjóðfélags-
legt ranglæti. Stjórnmáíaforingjarnir þurfa þess
vegna að tala af framsýni og þekkingu í stað þess
, að láta stjórnast >af viðleitni áróðursins og lýð-
.. skrumsins. Og liðsmenn flokkanna- ættu fremur að
krefjast slíks af leiðtogum sínum en klappa fyrir
blek-kingunum. Stórurn flokkum ber ríkust skvlda
' til að samræma orðin og verkin. Ella eiga- þeir að
mifufka og víkja fyrir öðrum, sem vilja vinna
landi og þjóð af ábyrgðartilfinningu og ráunsæi.

24s5(3W„,

N ý k o m i ð :
Einangrunarkork
í“—fV2“—2“
Plast-einangrun
Brennikrossviðui-
Birkikrossviður
Eikarkrossviður
Veggspónn
VVISA — Plastplötur
Þakpappi
Innilegar jiakkir til allra lii nna miörgu fj'aer og nær, sem
..Sd.i.rJu xiiér skeyti, blóm og faérðu mér gjafir á’ afmælisdaginn
2. marz. Sömuleiðas þakka ég innilega Kvenfélagi
'Oínááa safaaÖarins fýrir samsæti, er það ihélt mjér föstudaginn
13. marz. —- Hjartans þakkir til ykkar allra.
Ingibjörg fsaksdóttir,
Vesturvallagötu 6.
Hannes
á horninu
★ Ðeilur um listastefnur
★ Stríð gegn höfundi íil-
verimnar.
★ Ekki leitað samræmis
heldur leitazt við
að sundra.
★ Útvarpsleikrit — Pass
íusálmar
M'EN'N tala mjög um listir og
listastefnur. Menn skiptast í
tvær andstæðar fýlkingar með
og móti svokölluðum atomkveð-
skap og „abstrakt-list“ í mál-
verkum og höggmyndum. Þettá
er endalaust deilumál. — Upp
á -siðkastið liafa fáar raddir
heyrzt úr hópi andstæðánga
hinná nýju listastefna. — Þess
vegna þyltir mér rétt að leyfa
eimim’ úr þeim hópi að segja
hér sitt álit. Hann kemur að
vísu víðar við. Hér er bréfið:
VEOI ARANDI skrifar: „Það
hefur verið furðú hijótt upp á
síðkastið urn þá óhugnanlegu
„list“, sem nú hefur heltekið
hina yrigri svónefndá listamenn.
Einstaka hróp úr eýðimörkinni
heyrast stundum, t. d. þegár
Jónas frá Hriflu lýsir tveim vel-
nefndum klessumálverkum. Sá,
sem þétta ritar, sá nýlega sýn-
ingu eins þessara manna. Ekki
gat ég-séð raikið-af. mýndum,
,sem mig langaði til að eiga, svo
fjarri voru þær flestar véruleik-
anum. -— En nú þýkjast þeir
mestir listamenn, sem fara út
fyrir veruleikann og skapa eitt-
hvað, sem enginn veit hvað er,
og er langt frá því að minna á
nokkuð, sem mannlegt auga hef
ur litið eða mun líta.
ÞESSIR MENN eru því búnir
að segja höfundi lífsins stríð á
hendur. Þeir sem að rífa niður
sundra, en ekkr, sameina, siíta
út úr samhengi í stað þess að
samræma. — Ég hef alla tíð
•haldið,- að samræming í samsetn-
ingu. lita, sem.byggði svo upp í
samræmi við höfund lífsins, -—
væri list,. en.andstætt þessu.höf-
uðlögmáli væri ekki list. Sama
gildir um tónsmiðinn. Eftir því
sem hanh samræmir betur tóna
í tónsmíðinni, þess fallegra lag
semur hahn. Falskir tóhar inn á
milli rjúfa yndisleik tónsmíð-
arinnar úr samtengi. Þeir tón-
ar sundra og vinn’a á móti sköp-
uninni. Alveg sama gildir með
litina á léreftinu. sem lisfama.ð-
urinn notar til að rífa út úr sam
ræmi.
MÉR ÞÓTTI alveg nóg um
þegar ég las í dag dóma um
,,list‘‘-sýhingu þessa’ litsamánns í
Mðrgunblaðkui eftir aðallist-
fræðing blaðsins og svo einnig
lof og dýrð í Alþýðublaðinu
sama dag. Vilja nú þessi blöð
virkilega gera sér að leik, að
uppræta hinn sanna listasmekk
þjóðarinnar, eins og hann hefur
birst hénni á undanförnum ára-
tugum f verkum: Kjarvals, Ás-
gríms, Jóns Stefánssonar o. fl.
ó. fl? — Ég held að blöðin séu
mjög sterkt afl með að móta al-
menningsálitið, og því meiri á-
byrgðarhluti hjá þeim að af-
vegaleiða listasmekk þjóðarinn-
ar. Og þar á Vaítýr PétursSon
fyllilega sinn. hlut og ekki gó.ð-
an. Því miður hefur Alþýðu-
blaðið tekið of oft í sama streng-
inn.
ÞÁ ERU það útvarpsleikritin,
sem mér blöskrar að heyra. —
Seinast í gærkvöldi, eitt af þess
um þokkalegu framleiðslugrein-
um. Þau eiga öll sannmerkt
með þennan feykilega hávaða,
hugaræsing og óvenjulegt mál-
far í samtölum hjá persónum
lei'kritanna. Að mínum dómi eru
þessi leikrit flest siðspillandi,
þau framkalia ósiðlegar kenndir
sumpart, þau eru mörgum til
leiðinda, vekja hroll og viðbjóð
rhargra. Þau eru til þess best
fallin, að leiða ungmenni á
glæpstigu og spilla siðferði í
landinu. Og hvers vegna þessi
hávaði hjá leikendum í samtöl-
um? T. d. Þorsteini Ö., Haraldi
Björnssyni o. fl. o. fl. Vilja þess
ir ágætu leikarar ekki spara
ofurlítið raustina næst? Það
væri þó til bóta. Sum þessi leik-
rit eru sögð eftir þekkta erlenda
höfunda, t. d. ameríska. Ég fyrir
mitt leyti tel það hvorki með-
mæli eða mótmæli. Hitt vitum
við, að margar bíómyn’dir úr
vöstrinu eru mjög siðspillandi
og betur aldrei sýndar hér
heima.
VIÐ GETUM endrum og eins
boðið okk-ur upp á að sjá ýms-
ar íeiðinlegar og uppæsandi hlið
ar mannlegs lífs, 'í leikritsfor.mi
eða á léreftiríu, en að bjóða þetta
oftast fraih, það er hinn léleg-
asti smekkur sem tii er, og hann
hættulegur, enda menningarleg-
ur árangu.r þar eftir. — Má ég
sp’yrja og vona að þú, Hannes
minn, útvegir mér svör við: —-
Hver velur leikr.itin í útvarpið?
Les útvarpsráð eða stjóri þau
yfir áður en flutt eru?
ENN Á NÝ eru passíusálm-
arnir lesnir í Ríkisútvarpinu og
skyldi enginn við því amast og
síst sá, er þetta ritar. En ég vil
taka undir með fyrrverandi
sendiherra, Gísla Sveinssyhi, að
betra væri að sálmarnir væru
sungnir, og get ég éfcfci sfcilið,
að mikill kostnaðarauki væri að
því að til dæmis fjórar persón-
ur syngju alla sálmana inn á
band. Og ég er nú mjög undr-
andi, að þessi, ein ágætasta
perla íslenzkra bókmennta skull
ekki fá viðunandí meðferð hjá
útvarpinu. Lestur þeirra í ár er
ekki eins og vera ber, að mér
finnst, og er ég þar ekki einn
um þá skoðun. Annars get ég
ekki skilið, að hafa þurfi grát-
klökkan hljóm við lestur þeirra
allra. Þeir eiga helst að syngj-
ast, en ef þeir eru lesnir, þá á
sá sem les, að lesa þá blátt á-
fram. Grátklökki hljómurinn á.
ekki við. Hann tilheyrir fortíð-
inni og á áð hverfa.“
Hannes á horninu.

Sigurboginn á Stjörnutorgi í París. Þar er eldi haldið logandi
daga og nætur og hermaður stendur þar alltaf vörð.
HOFUÐBORG LISTANNA
Þ,
RATT fyrir de Gaulle,
Soustelle, Alsírstríðið og hin
miklu átök í stjórnmálunum,
er Frakkland í hugum flestra’
fýrsf og fremst land menning-
ar og lisía, — í hugum flestra
er Frakkland fýrst og fremst
París. Og því verður vart á
móti mælt, að París er lista-
höfuðborg heimsins. Það er
fróðlegt að athuga opinberar
skýrslur þar að lútandi.
í Frakklandi eru um það
bil 2500 málarar og búa þeir
langflestir í París. Þar eru
sömuleiðis 450 myndhöggvar-
ar, 2000 teiknarar og 300
menn, sem stunda fínan list-
iðnað. Eru þá ótaldar þær þús-
undir erlendra listamanna,
sem dvelja styttri og skemmri
tíma í landinu.
Á.rið 195.7 voru seld lista-
verk í París fyrir rúmlega 6
milljarða franka á opinberum
uppboðum. Auk þess eru ár-
lega seld listaverk fyrir mill-
jarða franka marina á milli.
Síðastliðið ár voru frönsk
listaverk seld úr landi fyrir
tæplega 4 milljarða franka.
Af leikhúsum, kvikmvnda-
húsum óg tónlistarlífi er svip
aða sögu að segja. Enda þótt
kvikmyjndahúsin hafa valdið
því, að loka hefur orðið 500
frönskum leikhúsum frá styrj
ald-arlokum, hefur enginn sam
dráttur orðið’ í leikhúslífi
Parísar. Leikhús eru þar 60 og
hefur fjölgað um 13 frá því
fyrir stríð. Auk þess eru þar
8 sönghallir og 7 ljóðasöng-
hús. Síðastliðið ár sóttu hálf
önnur milljón manna fimm
helztu leikhúsin í París. 25000
manns starfa við leikhús borg
arinnar utan leikara og leik-
stjóra.
Þetta eru aðeins þurrar
tölur og ótalið hvern þátt
París á í listsköpun og and-
legum straumum nútímans.
OTURskór
UTI
O G
INNI
jf, 17. marz 1959 — Alþýðublaðið